Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
CANLILARDA ÇOĞALMA VE KALITIM A.ÇOĞALMA B. KALITIM
2
A S L A ÜŞENME ERTELEME VAZGEÇME
3
2.HÜCREDE YÖNETİCİ MOLEKÜLLER
A. CANLILARDA ÇOĞALMA 1. HÜCRE VE YAPISI 2.HÜCREDE YÖNETİCİ MOLEKÜLLER 3. HÜCRE BÖLÜNMESİ 4. CANLILARDA ÇOĞALMA
4
HÜCRE VE YAPISI
8
HÜCRE ZARI ( SİTOPLAZMİK ZAR )
Hücreye şekil veren,hücreyi dış etkilerden koruyan geçirgen yapıdadır. HÜCRE ZARININ YAPISI 1. DANİELLE MODELİ ( Sandviç modeli ) : İki kat Protein tabakası arasında iki kat Lipit ( YAĞ ) tabakası bulunur. Protein molekülleri Lipit ( Yağ ) molekülleri
9
2. SÜNGERİMSİ MODEL ( akıcı-mozayik-zar modeli )
Bu modelde protein,lipitler ( yağlar ) dan başka karbonhidratlar da bulunur. Karbonhidratlar yağlarla birlikte glikolipidleri,proteinlerle birlikte glikoproteinleri oluştururlar.
10
HÜCRE ZARININ ÖZELLİKLERİ
* Bütün hücrelerde bulunur. * Yapısı; protein,yağ ve karbonhidratlardan oluşmuştur. *Zarın yapısında POR adı verilen delikler bulunur. *saydamdır. * En önekli özelliği,canlı ve seçici geçirgen olmasıdır. HÜCRE DUVARI ( ÇEPER ) Sadece bitki hücresinde bulunur.Hücre zarının üzerinde Selülozdan yapılmış yapıya ÇEPER adı verilir. ÖZELLİKLERİ . * Cansızdır. * Dayanıklıdır. * Tam geçirgendir. * Selüloz ( polisakkarit ) yapılıdır.
11
Hücre Zarının Görevi * Hücreyi korur ve hücreye şekil verir.
* Hücre için gerekli olan madde alışverişini yapar ( Por adı verilen deliklerle ) * Hücrede madde alışverişi,difüzyon,osmoz ve aktif taşıma olayları ile yapılır. * Sitoplazmanın dağılmamasını sağlar.
14
ÇEKİRDEĞİN YAPISI ÇEKİRDEK ŞU YAPILARDAN OLUŞMUŞTUR :
1. ÇEKİRDEK ZARI : Çekirdek ile sitoplazma arasındaki madde alışverişini düzenler. 2. ÇEKİRDEK PLAZMASI ( sıvısı ) :Organik ve inorganik maddelerden oluşur.DNA ‘ları bulundurur. 3. KROMATİN AĞI ( kromotin iplik ) :Çekirdek içinde bulunan iplikçik şeklinde ağ sistemidir.Hücre bölünmesi sırasında Kromozom durumuna geçer. 4. ÇEKİRDEKÇİK : Hücre bölünmesi sırasında kaybolup,dinlenme döneminde tekrar ortaya çıkar. NOT Hücrede;bölünmenin,büyümenin,onarımın ve tüm hayatsal olayların yönetim ve denetim merkezidir. Canlılardaki karakterlerin nesilden nesile geçmesi çekirdekteki yapıda olur Hayvan ve bitki hücrelerinde birer tane çekirdek bulunur.Karaciğer ve kas hücreleri birden çok çekirdek taşır.
15
Çekirdeğin Yapısı Por ( delik ) Ribozom Kromotin iplik Çekirdek özsuyu
Çekirdekçik Endoplazmik redikulum
22
KOFULLAR ( BOŞLUK ) Hayvan hücresinde çok küçük,bitki hücresinde büyüktür.İçinde hücre özsuyu bulunur. Kofullar genç bitki hücrelerinde küçük olmalarına karşın yaşlı bitki hücrelerinde çok büyüktür.İçinde besin maddeleri depolanır ve renk maddeleri bulunur. Tek hücreli canlılarda; besin kofulu,boşaltım kofulu,kontraktil koful bulunur. KOFULUN GÖREVİ Hücrenin beslenmesinde,boşaltımında,madde alışverişlerinde,besinlerin depolanmasında ve sindirimde görevlidir.
23
PLASTİTLER Sadece bitki hücresinde bulunur.İçinde çeşitli renkleri bulunduran PİGMENTLER vardır. Plastitler üç çeşittir: A ) KROMOPLASTLAR B ) LÖKOPLASTLAR C ) KLOROPLASTLAR A ) Kromoplastlar : Sarı,kırmızı ve turuncu renkli pigmentler taşıyan plastitlerdir.Bitki çiçeğinde,olgun meyvelerde ve sebzelerde bol bulunur Örnek : Domates,havuç B ) Lökoplastlar : Renksiz plastitlerdir.Bitkilerin kök,toprakaltı gövde ve tohumlarında bulunur.Fotosentez yapamazlar.Nişasta depo ederler.Lökoplastlar ışık alınca kloroplasta dönüşürler. Örnek : Patates yumrusu
24
C ) Kloroplastlar : Yeşil renkli plastitlerdir
C ) Kloroplastlar : Yeşil renkli plastitlerdir. Bitkilerin yapraklarında,ham meyvelerde,sebzelerde ,dallarda,otsu gövdelerde bulunur. Kloroplastlar fotosentez olayında görev alırlar.Fotosentezle ışık enerjisini,kimyasal bağ enerjisine ATP’ye dönüştürürler. ATP moleküllerinden organik moleküllere aktarılan enerji,gerektiğinde kullanılmak üzere kimyasal bağ enerjisi şeklinde saklanır. NOT Kloroplastlarla,mitokondriler enerji üretimi ve dönüşümünü gerçekleştiren iki organeldir. KLOROPLASTLAR Işık Enerjisi ATP Kimyasal bağ enerjisi ( Organik besinlerde ) MİTOKONDRİLERDE Kimyasal bağ enerjisi ATP ( Organik besinlerde )
25
SEVGİ VE HOŞGÖRÜ KİŞİYİ YÜCELTİR.
26
I. HÜCREDE YÖNETİCİ MOLEKÜLLER
1. DNA 'nın Yapısı ve Görevleri 2. RNA 'nın Yapısı ve Görevleri 3. DNA ve RNA Arasındaki Farklar
27
1. DNA ( Deoksiribo Nükleik Asit ) 2. RNA ( Ribo Nükleik Asit )
NÜKLEİK ASİTLER 1. DNA ( Deoksiribo Nükleik Asit ) 2. RNA ( Ribo Nükleik Asit )
28
Nükleik Asitler Nükleik asitler,hücresel olayların yönetimini sağlayan organik moleküllerdir Bütün canlıların Genetik Maddesini ( Genom=Kalıtım maddesi ) oluştururlar. NÜKLEİK ASİTLERİN YAPISI Nükleik asitler,tüm kalıtsal bilgileri taşıyan ve bu bilgileri protein sentezine dönüştüren,tüm canlılarda bulunan en büyük organik moleküllerdir. İki tip nükleik asit vardır: 1. DNA (Deoksiriboz nükleikasit) 2. RNA (Ribo nükleikasit ) Nükleik asitlerin yapı birimi NÜKLEOTİD’lerdir. Nükleotidler baz,şeker ve fosfatın birleşmesiyle oluşur.Nükleotidler birleşerek çift zincirli yapı oluşturur.
30
Nükleotidlerin Yapısı
Nükleik asitlerin yapı birimleri olan Nükleotidler üç farklı yapıdan oluşur ; FOSFAT BAZ ŞEKER NÜKLEOTİD = Azotlu Organik Baz + Şeker + Fosforik Asit
31
BAZLARIN SEMBOLLERİ Adı Şekli A ADENİN BAZI TİMİN BAZI T GUANİN BAZI G SİTOZİN BAZI S URASİL BAZI U Timin bazı sadece DNA da,Urasil bazı sadece RNA da bulunur.
32
ŞEKERLER Şekli Adı RİBOZ ŞEKERİ DEOKSİRİBOZ ŞEKER Şekerler Riboz ve Deoksiribozdur. Riboz RNA da, Deoksiriboz ise DNA da bulunur. Not : Riboz ve Deoksiriboz arasındaki fark ,deoksiribozda bir oksijenin eksik olmasıdır. FOSFAT Adı Şekli Fosfat, hem DNA da hem de RNA da ortak moleküllerdir. FOSFAT
33
AZOTLU ORGANİK BAZLAR I . PÜRİN ( Çift halka oluşturan ) II . PİRİMİDİN ( Tek halka oluşturanlar ) I . PÜRİN GRUBU BAZLAR : ADENİN ( A ) - GUANİN ( G ) Hem DNA ‘ nın hem de RNA ‘ nın yapısına katılırlar. II . PİRİMİDİN GRUBU BAZLAR : TİMİN ( T ) - SİTOZİN ( S ) -URASİL ( U ) 1. Sitozin hem DNA ‘nın hem de RNA ‘ nın yapısına katılır. 2. Timin yalnız DNA ‘nın yapısına katılır, Urasil de yalnız RNA ‘nın yapısına katılır.
34
NÜKLEOTİDLERİN ADLANDIRILMASI
U Timin nükleotid Urasil nükleotid ( Yalnız DNA ‘da ) ( Yalnız RNA ‘da ) G S Guanin nükleotid Sitozin nükleotid A Adenin nükleotid
35
DNA ' nın Yapısı ve Özellikleri
1. Çok sayıda deoksiribonükleotidin birleşmesiyle oluşmuştur. 2. Ökaryot hücrelerde DNA moleküllerinin çoğunluğu çekirdekte,bir kısmıda mitokondri,kloroplast gibi organellerde bulunur. 3. Her canlı türünün vücut hücrelerinde kromozomlarda bulunan DNA miktarı sabittir ve kendine özgüdür.Üreme hücrelerinde ise vücut hücrelerindekinin yarısı kadar DNA bulunur. 4 . DNA molekülü birbirlerine zayıf hidrojen bağları ile bağlanmış iki nükleo- tid zincirinden oluşmuş sarmal yapıdadır.Bir iplikte Adenin’le diğer iplikteki Timin eş yapar ve aralarında ikili hidrojen bağı oluşur.Yine bir iplikteki Guanin ile diğer iplikteki Sitozin eş yapar ve aralarında üçlü zayıf hidrojen bağı kurulur.
36
NÜKLEOTİDLERİN ZİNCİR OLUŞTURMASI
P P S G P P A T P P S G NÜKLEOTİDLERİN ZİNCİR OLUŞTURMASI DNA’ d a Adenin nükleotidin karşısına Timin nükleotid,Guanin nükleotidin karşısına Sitozin nükleotid gelir.
37
5 . Bir DNA molekülünde bazlarda AdeninlerleTiminlerin;Guaninlerle,Sitozinle- rin sayıları birbirine eşittir. olur. A = T ve G = S Ya da A + G = T + S G / S = 1 A / T = 1 6 . DNA molekülünde; Fosfat sayısı = Deoksiriboz sayısı = Baz sayısı 7 . DNA molekülündeki iki zincir birbirinin tamamlayıcısıdır. Yani bir zincirdeki nükleotid dizilişi ikinci zincirdeki nükleotid sıralanışını belirler. Bu şekilde DNA ‘daki bilgi iki kere korunmuş olur. NOT Çekirdek,kromozom ve DNA ‘nın görevi aynıdır.Burada esas görev yapan DNA dır. DNA ‘nın yapmış olduğu bu görev hem kromozoma ve hem de çekirdeğe verilir.
38
DNA ‘nın Kendini Eşlemesi
DNA bu görevini; kendi kendini eşlemesiyle ve RNA sentezleyerek yapar. DNA eşlendiği zaman aynen kendisi gibi bir DNA yapabilir. A T G S A T G S A T G S S G T A A T G S S G T A A T G S S G T A + S G T A 1. DNA 2. DNA DNA DNA DNA ‘nın Kendini Eşlemesi SONUÇ : Bir DNA ‘dan iki DNA oluşur.Oluşan DNA ‘lar birbirinin aynıdır. DNA ‘ nın kendini eşlemesi sonucu; I . Bir hücreden iki hücre oluşur.Tek hücreli canlılar çoğalmış olur.Çok hücreli canlılar büyürler. II . Canlılarda üreme ve kalıtım gerçekleşir.
39
DNA ile RNA Arasındaki Farklar
1. RNA ‘da 5 karbonlu riboz şekeri bulunur. DNA ‘da ise riboza benzeyen 5 karbonlu deoksiriboz şekeri bulunur. 2 . RNA’ da Timin ( T ) bazı yoktur. Bunun yerine Urasil ( U ) bazı bulunur. 3 . RNA sitoplazmada,DNA çekirdek ve bir kısımda mitokondrilerde,plastitlerde bulunur. 4 . RNA protein sentezinde rol oynar. DNA ise bir kalıtım maddesidir. ( Genetik madde ) 5 . RNA ve DNA da nükleotidlerin dizilişleri faklıdır; A ) DNA karşılıklı sarmal yay yapan iki polinükleotid zincirinden oluşmuştur. B ) RNA tek polinükleotid zincirinden oluşmuştur.
40
B u dizilişlerin önemi çok büyüktür; Yeryüzünde yaşayan canlıların çeşitliliğini nükleotidlerin farklı dizilişleri açıklar. Nükleik asitler hücredeki olayları yönetir. Aynı türe ait hücrelerdeki DNA ‘nın hem kimyasal yapısı,hem de miktarı dölden döle aynı kalır. Bunun anlamı;aynı anadan meydana gelen hücrelerde DNA ‘nın hem miktarı ve yapısı,hem de özellikleri aynı kalır. MUTASYON DNA ‘nın yapısının bozulmasına MUTASYON denir. Mutasyon geçiren DNA görevini yapamaz. 1 . Mutasyon vücut hücrelerinde görülürse sadece bir canlıyı etkiler ve kalıtsal değildir. 2. Mutasyon üreme hücrelerinde görülürse kalıtsaldır ve dölden döle aktarılır.
41
S O R U L A R 1 . DNA ‘nın yapısındaki organik bazların eşlenmesi hangisinde doğru verilmiştir? A ) A - T B ) A - G C ) A - S D ) T - G 2 . DNA ‘nın bir zincirindeki Guanin’in karşısına diğer zincirde hangi organik baz gelir? A ) Adenin B ) Timin C ) Sitozin D ) Urasil
42
3 . Aşağıdaki yapıların hangisinde nükleik asit bulunur?
B ) Lizozom A ) Golgi aygıtı D ) Kromotin iplik C ) Hücre zarı 4 . DNA da bulunup, RNA da bulunmayan organik baz hangisidir? A ) Sitozin B ) Timin C ) Adenin D ) Guanin
43
5 . DNA ‘ nın her canlıda farklı bilgiler taşımasının sebebi nedir?
A ) Çekirdekte bulunması. B ) Fosfatın dizilişi. C ) Şekerlerin dizilişi. D ) Nükleotidlerin dizilişi. 6 . Aşağıdakilerden hangisi DNA ‘nın özelliği değildir? A ) Çift sarmallı olma. B ) Sitoplazmada bulunma. C ) Adenin bazı bulundurması. D ) Deoksiriboz şekeri bulundurması.
44
3 . D 1 . A 5 . D CEVAPLAR 6 .B 2 . C 4 . B
45
ZAMANI VE SÖZLERİ DİKKATSİZCE KULLANMA. İKİSİDE GERİ ALINMAZ.
48
4. Mitoz ile Mayoz Arasındaki Farklar
HÜCRE BÖLÜNMESİ 1. Kromozomun Yapısı 2. Mitoz Hücre Bölünmesi 3. Mayoz Hücre Bölünmesi 4. Mitoz ile Mayoz Arasındaki Farklar
49
1. Kromozomun Yapısı DNA zinciri Boğum Sentromer Gen
BİR KROMOZOMUN YAPISI
50
KROMOZOMUN YAPISI Kimyasal olarak DNA ( Deoksiribo nükleik asit ) ve proteinlerden yapılmıştır DNA zincirleri üzerindeki yapıya GEN adı verilir. GEN : Kromozomlarda canlının kalıtsal karakterlerini tayın eden kalıtım birimidir. Yani canlıdaki karakterleri genler ortaya çıkarır. Canlıdaki;cinsiyet,kan grubu,göz rengi,saç rengi gibi birçok kalıtsal özelliklerin belirlenmesi genler ile olur. Her bir canlı türü farklı kromozom sayısına sahiptir. Örnek : İnsanın vücut hücrelerinde 46 kromozom vardır. Domateste 24, inekte 60 çift,köpekte78 kromozom bulunur. NOT İnsandaki vücut hücreleri 2 n kromozomludur. n = 23 , 2 n = 46 dır ( diploid ) İnsandaki üreme hücreleri ( Yumurta ve Sperm ) n kromozomludur. Yani n = 23 kromozomludur.
52
GÖREVLERİNE GÖRE KROMOZOMLAR
I. VÜCUT KROMOZOMLARI ( Otozom ) Üzerindeki genler vücudun özelliğini belirler. İnsanda 23 çift kromozomun çifti ( 44 ) tanesi ) otozomdur. II . EŞEY KROMOZOMLARI ( Gonozom ) Kromozom üzerindeki genler cinsiyeti belirler. İnsandaki son 1 çift kromozom gonozomdur.Yani 23 çift kromozomun son bir çifti cinsiyet kromozomlarıdır. Bu kromozomlar; Dişi bireyde : XX şeklinde ( benzer = homolog ) Erkek bireyde : XY şeklindedir.
53
İNSANDA KROMOZOM SAYISI
A . VÜCUT HÜCRELERİNDE : Dişi bireyde ( 44 tane + XX ) ya da ( 22 çift + XX ) 2 n = 46 Erkek bireyde ( 44 tane + XY ) ya da ( 22 çift + XY ) B . ÜREME HÜCRELERİNDE : Yumurtada ( 22 tane + X ) n = 23 Spermde ( 22 tane + X ) Ya da ( 22 tane + Y )
54
İNSANDA CİNSİYETİN ( EŞEYİN ) BELİRLENMESİ
ERKEK DİŞİ 44 + XX 44 + XY ( 22 + X ) ( 22 + X ) ( 22 + Y ) Dişi 44 + XX Erkek 44 + XY Yani,dişiden gelen 22 + X kromozomu erkekten gelen 22 +X kromozomu ile birleşirse olacak yavru DİŞİ ( 44 + XX ) Dişiden gelen 22 + X kromozomu ile erkekten gelen 22 + y kromozomu birleşirse olacak yavru ERKEK tir ( 44 + XY )
55
EĞER GAYRET ETMEZSENİZ
ASLA BAŞARAMAZSINIZ
56
HÜCRE BÖLÜNMESİ 2 . 1 . MAYOZ BÖLÜNME MİTOZ BÖLÜNME
57
HÜCRE BÖLÜNMESİ 1 . Mitoz Hücre Bölünmesi
Hücrede geçen temel olaylardan biri de hücre bölünmesidir. Hücre bölünmesi,bir hücreden yeni bir hücrenin oluşmasıdır. Yani hücre sayısının artmasıdır. Hücre bölünmesi iki kısma ayrılır; 1 . Mitoz Hücre Bölünmesi Bir hücreden birbirine benzeyen iki yavru hücrenin oluşmasıdır. Bölünme iki safhada gerçekleşir: A . ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ B . SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ
58
A . ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ Çekirdek bölünmesi beş evrede gerçekleşir;
I . İNTERFAZ : Canlının normal yaşam evresidir. a . DNA kendini eşler. b . Kromotin iplik kasılıp kalınlaşarak kromozomu oluşturur. II . PROFAZ : a . Ağsı görünümdeki kromotin iplikleri spiralleşir,kasılıp kalınlaşır ve kromozomları oluşturur. b . Senrioller karşı kutuplara göç ederler,iğ iplikleri oluşur. c. Çekirdekçik ve çekirdek zarı kaybolur. d . Kromozomlardan kardeş kromotitler oluşur. NOT :Hayvan hücresinde Sentrozom kendini eşler ve karşı kutuplara doğru hareket ederler.
59
III . METAFAZ : DNA ‘nın kendini eşlemesi sonucu oluşan kromozomlar ( kromotitler ) hücrenin ortasında ( ekvator bölgesinde ) toplanırlar. IV. ANAFAZ : İğ ipliklerinin kısalması sonucu kardeş kromotitler karşı kutuplara çekilirler (Kromozom adını alırlar) Kardeş kromozomlar DNA ‘nın kopyasını çıkarması ( eşlenmesi ) sonucu oluştuğundan kalıtsal özellikleri aynıdır. V . TELOFAZ : a . Kromotitler uzayarak kromotin iplik durumuna geçerler. b. İğ iplikleri kaybolur. c . Çekirdekçik ve çekirdek zarı oluşur. Böylece iki çekirdek oluşmuş olur. B . SİTOPLAZMA BÖLÜNMESİ Çekirdek bölünmesi tamamlanınca hayvan hücrelerinde boğumlanarak,bitki hücrelerinde ise ara lamel ile sitoplazma ikiye ayrılır. Mitoz bölünme sonucunda ana hücreden,aynı sayıda kromozoma sahip iki yavru hücre oluşur.Oluşan hücrelerin kalıtsal özellikleri aynıdır.Mitozun canlılar için önemi hücre sayısını çoğaltmak,kromozom sayısını sabit tutmak
66
UYARI I. Hücrelerin bölünme hızları hücrenin özelliklerine,görevine,bulunduğu dokuya,ortamın sıcaklığına,hücrenin yaşına bağlı olarak değişir. Örneğin insanda embriyo hücreleri,deri hücreleri,kan yapan doku hücreleri çok hızlı,kas hücreleri ise çok yavaş bölünür. ERGİN BİR İNSANIN SİNİR HÜCRELERİ,GÖZDEKİ RETİNA HÜCRELERİ ÇOK ÖZELLEŞTİĞİNDEN HİÇ BÖLÜNMEZ. UYARI II. Hücre bölünmesi çekirdeğin kontrolünde gerçekleşir.Çok hücreli organizmalarda mitoz hücre bölünmesi,hücrenin ve organizmanın diğer denetleyici mekanizmalarının kontrolünde olur. Mitoz hücre bölünmesinin programının bozularak kontrolsüz biçimde bölünmesi kanser olarak adlandırılır.
67
MİTOZ BÖLÜNME SONUNDA CANLILARDA GÖRÜLEN OLAYLAR
Mitoz bölünme sonunda canlılar eşeysiz olarak çoğalırlar ve büyürler. CANLILARDA BÜYÜME I. Bitkilerde Büyüme : Genç hücrelerin bölünme yetenekleri vardırve SÜRGEN DOKUYU ( büyütken-meristem ) oluştururlar.Bu hücreler sürekli bölünerek bitkide enine ve boyuna büyümeyi sağlarlar.Bundan dolayıdır ki bitkilerde büyüme sınırsızdır. II . Hayvanlarda Büyüme : Mitoz hücre bölünmesi sonucunda dokular meydana gelir.Dokuların birleşmesi ile organlar,organların bir araya gelmesiyle de sistemler oluşur. Sistemler kendi aralarında düzenli olarak çalışırlar ve canlıyı oluştururlar. CANLIYI OLUŞTURAN SİSTEMLER a . Canlının üremesini sağlayan sistemler:Üreme (germ ) hücrelerini yapılarında bulundururlar. b. Canlının hayatını devam ettiren sistemler: Bu sistemler vücut( soma) hücre- lerinden oluşurlar. Örnek : Sindirim,solunum,dolaşım,sinir,boşaltım,iskelet ve kas sistemleri
68
Mayoz Hücre Bölünmesi Eşeyli üreyen canlılarda genellikle üreme hücrelerinin oluşumu,Mayoz Bölünme ile olur.( Eğrelti otu,karayosunu gibi sporlularda spor oluşumu mayoz bölünme ile olur. ) Türün bütün bireylerinde aynı sayıda kromozom bulunur.Bu korunması gereken önemli bir özelliktir.Zigotun oluşması ile eşeyli üreme ,iki üreme hücresinin (sperm ve yumurtanın ) birleşmesiyle sağlanır. Mayoz hücre bölünmesi ile canlıdaki kromozom sayısı yarıya iner.Birleşen hücrelerdeki kromozom sayısı vücut hücrelerinde bulunduğu kadar olsaydı her üreme sonunda kromozom sayısı iki katına çıkardı. Mayoz hücre bölünmesi diploid ( 2n ) hücrelerden,haploid ( n ) hücrelerin oluşmasını sağlayan özel bir bölünme şeklidir. Mayoz bölünme,erkek bireyin TESTİS( erbezi ) ve dişi bireyin ( OVARYUM ( yumurtalık) adı verilen üreme organlarındaki özel hücrelerde görülür. Mayoz bölünme sadece 2 n’li ( diploid ) hücrelerde görülür. NOT : Mayoz bölünme sayesinde türün kromozom sayısı korunur.
69
MAYOZ HÜCRE BÖLÜNMESİ * Canlının üreme hücreleri oluşurken görülür.
* Eşeyli üreme için gereklidir. * Mayoz bölünme ile bir hücreden dört yavru hücre oluşur. * Oluşan yavru hücrelerin kromozom sayısı yarıya inmiştir. Örnek : insan hücresinde 2 n = 46 kromozom vardır.Mayoz bölünme sonunda n = 23 kromozomlu hücre oluşur. * Mayoz bölünme sonunda oluşan hücreye GAMET adı verilir. GAMET : Erkek ve dişi üreme hücresi
70
MAYOZ BÖLÜNME SONUNDA OLUŞAN HÜCRELER
GAMETLER
71
MAYOZ BÖLÜNME Mayoz bölünme bir hücrede birbirini izleyen iki ayrı bölünme ile geçekleşir. Bunlar mayozI ve mayozII ‘dir. Bunların herbirinde mitoz bölünmedeki profaz,metafaz,anafaz,telofaz evreleri gerçekleşir. Mayoz I ‘ in evrelerinde mitozdan farklı olaylarda gerçekleşir. Mayoz II ‘ nin evreleri ise mitozun evrelerine benzer. Mayoz bölünmede mitozda olduğu gibi hazırlık ve bölünme evreleri vardır. Hazırlık safhasında (interfazda) mitozdaki gibi DNA eşlenir, protein sentezi olur. Senrioller kendini eşler,ATP sentezlenir.
72
MİTOZ BÖLÜNME İLE MAYOZ BÖLÜNME ARASINDAKİ FARKLAR
* Mitoz bölünme bütün hücrelerde,Mayoz bölünme ise üreme hücrelerinde görülür. * Mitoz bölünme sonunda iki,mayoz bölünme sonunda dört yavru hücre oluşur. * Mitoz bölünme sonunda hücrenin kromozom sayısı sabit kalır,mayoz bölünme sonunda yarıya iner. * Mitoz bölünme sonunda oluşan hücreler birbirinin aynısıdır,mayoz bölünme sonucunda oluşan hücreler ise birbirlerinden farklıdır. * Mayoz bölünme kalıtsal çeşitliliği,mitoz bölünme ise kalıtsal devamlılığı sağlar. * Mitoz bir bölünmeden ibarettir.Mayoz birbirini izleyen iki bölünmeyle gerçekleşir.Mayoz bölünmede çekirdek ve sitoplazma iki kez bölünür. * Mayoz bölünme sayesinde türün kromozom sayısı korunur.
73
CANLILARDA ÇOĞALMA
74
KİŞİNİN EN AZ TANIYABİLDİĞİ YİNE KENDİSİDİR.
75
2 . İNSANDA EŞEYLİ ÇOĞALMA
Canlılarda Çoğalma 1 . EŞEYSİZ ÇOĞALMA 2 . İNSANDA EŞEYLİ ÇOĞALMA a ) ÜREME ORGANLARI b ) DÖLLENME c) EMBRİYONUN OLUŞUMU
94
Döllenmiş Yumurta Hücresinin
BÖLÜNMESİ
104
BÜYÜK DİSİPLİN DOĞURUR .
BÜYÜK BAŞARIYI BÜYÜK DİSİPLİN DOĞURUR .
105
HAZIRLAYAN FIRAT İLKÖĞRETİM BİLGİ - İŞLEM BÖLÜMÜ
SUNU HAZIRLIK: Abdurrahman ÇIĞRIK MALATYA
Benzer bir sunumlar
