Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanYağmur Emin Değiştirilmiş 7 yıl önce
1
11 kız öğrenci ve 1 bakıcının hayatını kaybettiği yurt yangını ile ilgili İş Güvenliği Uzmanı bilirkişisinin hazırladığı raporunda, yaşamını yitirenlerin, yangın merdiveni kapısının kolu olmadığı için dışarıya çıkamadıkları, yangına binanın ikinci panosundaki şartellerin eskimiş olması ve kaçak akım rolesi bulunmamasından kaynaklandığı görüşü yer aldı. İş güvenliği uzmanı bilirkişisi, binanın 1'inci katındaki yangın merdivenin kapısının plastik yapıya sahip PVC şeklinde olduğu, bu yangın merdiveni kapısının kollarının bulunmadığı, yangın kapısının dışa açılır şekilde yapıldığı, ancak kapı kolları olmadığından ve kapı açılamadığından buradan çıkıp kurtulan kimsenin olmadığı görüşünü ortaya koydu. Gazetevatan 30 Kasım 2016 Çarşamba - 23:35
2
B SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
DERS 10 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI, ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ, İŞ HİJYENİ, İŞYERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ Öğr. Gör. Musa ŞAHİN B SINIFI İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
3
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları
4
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları
Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren işyerleri içindir 6 aydan fazla süredir sürekli 50 ve üzerinde çalışana sahip işyerlerinde İSG Kurulları kurulması işverenin yükümlülüklerindendir İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik- (18 Ocak 2013)
5
Bulunması halinde sivil savunma uzmanı,
İSG Kurulu İşveren / İşveren vekili İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi İnsan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi, Bulunması halinde sivil savunma uzmanı, Bulunması halinde formen, ustabaşı veya usta, Çalışan temsilcisi, işyerinde birden çok çalışan temsilcisi olması halinde baş temsilci 5
6
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurul Üyelerinin Rol Dağılımları;
Kurulun başkanı işveren veya işveren vekili, Kurulun sekreteri ise iş güvenliği uzmanıdır. İş güvenliği uzmanının tam zamanlı çalışma zorunluluğu olmayan işyerlerinde ise kurul sekretaryası; insan kaynakları, personel, sosyal işler veya idari ve mali işleri yürütmekle görevli bir kişi tarafından yürütülür.
7
KURULUN GÖREV ve YETKİLERİ
İşyerinin niteliğine uygun bir iş sağlığı ve güvenliği iç yönerge taslağı hazırlamak, İşverenin veya işveren vekilinin onayına sunmak ve yönergenin uygulanmasını izlemek, İzleme sonuçlarını rapor haline getirip alınması gereken tedbirleri belirlemek ve kurul gündemine almak,
8
İSG Kurulunun Görevleri
İş sağlığı ve güvenliği konularında o işyerinde çalışanlara yol göstermek, İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek, tedbirleri belirlemek, işveren veya işveren vekiline bildirimde bulunmak, İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve işyerinde meydana gelen ancak iş kazası olarak değerlendirilmeyen işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğratma potansiyeli olan olayları veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapmak Alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya işveren vekiline vermek, 8
9
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak
İSG Kurulunun Görevleri İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak Bu konu ve kurallarla ilgili programları hazırlamak, işveren veya işveren vekilinin onayına sunmak Bu programların uygulanmasını izlemek ve eksiklik görülmesi halinde geri bildirimde bulunmak, İşyerinde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerini planlamak Bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek, 9
10
İSG Kurulunun Görevleri
İşyerinde yangın, doğal afet, sabotaj ve benzeri tehlikeler için alınan tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmalarını izlemek, İşyerinin iş sağlığı ve güvenliği durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak O yılki çalışmaları değerlendirmek, elde edilen tecrübeye göre ertesi yılın çalışma programında yer alacak hususları değerlendirerek belirlemek ve işverene teklifte bulunmak, 10
11
İSG Kurulunun Görevleri
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 13 üncü maddesinde belirtilen çalışmaktan kaçınma hakkı talepleri ile ilgili acilen toplanarak karar vermek, İşyerinde teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmeye yönelik çalışmalar yapmak 11
12
Toplantıya katılanlar
İSG Üst Kurul Toplantısı Toplantı tarihi: Toplantı No: Toplantı yeri: Toplantıya katılanlar Adı – Soyadı Görevi İmza Imza Toplantı gündemi: 1-Geçen toplantıda alınan kararların görüşülmesi 2- 3-
13
ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ
14
Mevzuat İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesinde çalışma ortamının gözetimi çok büyük öneme sahiptir. Çünkü çalışma ortamındaki tehlike ve riskler sürekli değişmekte ve yeni sağlık güvenlik sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. İşverenlerin çalışma ortamının gözetimi yükümlülüğü, 30/6/2012 tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği yasası ve bu yasaya göre çıkarılan çeşitli Yönetmeliklerde yer almaktadır.
15
Mevzuat 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’na göre; işyerinde iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak için “her türlü önlemi alma” yükümlülüğü bulunan işverenin, bunu ve denetleme yükümlülüğünü yerine getirdiğinin tespiti için, çalışma ortamının gözetimi ile ilgili sistem kurması ve yapılanları kayıt altına alması gerekir.
16
Çalışma ortamı gözetimi yükümlülüğünü işveren, kendi personeli arasından yapacağı görevlendirme ile yerine getirebileceği gibi, işyeri dışında kurulmuş olan firmadan hizmet alarak da yerine getirebilir. Çalışma ortamı gözetimi ile ilgili iş sağlığı ve güvenliği mevzuatımızda çeşitli hükümler bulunmaktadır. Bu konuda iş sağlığı ve güvenliği kurullarının, işyeri sağlık ve güvenlik birimlerinin, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının görev ve yükümlülükleri bulunmaktadır.
17
1.1 -TANIMI İşyeri çalışma ortamında çalışanların sağlık ve güvenlikleri için tehlike ve risk oluşturan çeşitli madde ve etkenlerin varlığının saptanması, düzeylerinin ölçülmesi ve gerektiğinde kontrol altına alınması amacıyla yapılan tüm faaliyetlere “Çalışma Ortam Gözetimi” denir.
18
Çalışma Ortam Gözetimi
1.2- KAPSAMI Önleyici faaliyet Düzeltici faaliyet Çalışma Ortam Gözetimi Çalışma ortamının gözetimi, işyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminin işyerinde sağlık ve güvenlik tehlikelerine karşı yürüteceği her türlü önleyici ve düzeltici faaliyeti kapsar. Çalışma Ortam Gözetimi ile ilgili faaliyetler Esas olarak İş Güvenlik Uzmanının görevleri arasındadır.
19
Çalışma ortamı gözetimi yapılırken
İşyerindeki tehlikeler ve riskler belirlenecek, Risk değerlendirmesi yapılacak, Risk değerlendirmesine göre Ortam Gözetimi için plan yapılacak, Planda yer alan öneriler işverene sunulacak, Yerine getirilip getirilmediği izlenecek.
20
Çalışma ortamı gözetimi yaparken
İşyeri bina ve eklentileri İşyerinde bulunan iş ekipmanları, İşyerinde kullanılan ve üretilen maddeler, İşyerinde çalışanlar, dikkate alınır.
21
PERİYODİK KONTROLLER SAĞLIK YÖNÜNDEN TEKNİK YÖNDEN İŞ YERİ HEKİMİ
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
22
Çalışma ortamı gözetimi faaliyetleri
Çalışma ortamının gözetimini yapmak İş yerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamasını kontrol etmek, İş yerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için mevzuata uygun çalışmalar yapmak ve uygulamaları takip etmek Doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanmasını sağlamak, Periyodik olarak eğitimleri ve tatbikatları yaptırmak, Acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini sağlamak
23
Çalışma ortamı gözetimi 1-İşyeri
Binaların yapısı, tavan yüksekliği, alanı Elektrik tesisatı (Elektrik İç Tesisat Yönetmeliğine uygunluğu) Acil çıkış yolları Yangınla mücadele Havalandırma Ortam sıcaklığı Aydınlatma İşyeri tabanı, duvarı, çatısı Pencereler, kapılar Dinlenme ve soyunma yerleri, duş, tuvaletler İlk yardım odaları İŞYERİ BİNA VE EKLENTİLERİNDE ALINACAK SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: /28710
24
Çalışma ortamı gözetimi 2-İŞ EKİPMANLARI
İşin yapılmasında kullanılan makine,alet,ve tesisin işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik göz önünde bulundurularak seçilecek, tamamen tehlikesiz olamıyorsa riski en aza indirecek uygun önlemler alınacaktır. İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarihi: Sayısı:28628
25
Çalışma ortamı gözetimi 3-İşyerinde Kullanılan ve Üretilen Maddeler
Bunların depolanması, üretilmesi esnasında malzeme güvenlik belgelerinden (MSDS) yararlanılmalı Yanıcı, patlayıcı, toksik olmalarına göre önlemler alınmalı Oksitleyici ve yanıcıların ayrı ayrı depolanmalı, Yangın söndürme tertibatının maddelerin özelliklerine göre olmalı, Ortam ölçümlerinin periyodik olarak yapılması
26
Çalışma ortamı gözetimi 4-Çalışanların Sağlık Gözetimi
İşe ilk giriş muayeneleri, Periyodik muayeneleri, Diğer gerekli tetkikleri yaptırmak, Kayıtlarını tutularak özlük dosyalarında saklanması (Normal şartlarda bu belgeler en az 15 yıl saklanır, kanserojen maddelerle çalışmalarda 40 yıl saklanır.) İşyeri hekimi ile yıllık değerlendirme raporu hazırlamak, İşyeri hekimi ile bir sonraki yılın çalışma planlarını hazırlamak, işverenin onayından sonra işyerinde ilan etmektir.
27
Çalışma ortamı gözetimi 4-Çalışanların Sağlık Gözetimi
Tüm teknik önlemlere rağmen riskler yok edilemiyorsa çalışanlara kişisel koruyucu donanımlar verilecektir. KKD’ler CE uygunluk işaretini taşıyacaktır. Bu işaret KKD’lerin KKD Yönetmeliğine uygun üretildiğini gösterir. KKD’nin kullanma kılavuzu istenecektir. (Kılavuzda hangi riske karşı kullanıldığı, nasıl ve ne kadar süre için etkili olacağı belirtilmiş olmalı)
28
2.2- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİNİN İÇERDİĞİ İNCELEMELER
1 Çalışanın sağlığını etkileyebilecek ergonomik faktörlerin tanımlanması ve değerlendirilmesi 2 Çalışanların sağlığı için riskler yaratabilecek fiziksel,kimyasal,biyolojik maruziyetler gibi faktörler ve iş hijyeni koşullarının değerlendirilmesi
29
2.2- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİNİN İÇERDİĞİ İNCELEMELER
3 İş kazaları riskinin ve önemli tehlikelerin değerlendirilmesi 4 Çalışanların olumsuz psikolojik faktörlere maruziyeti ve iş organizasyonu ile ilgili hususların değerlendirilmesi
30
2.2- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİNİN İÇERDİĞİ İNCELEMELER
5 Toplu ve Kişisel koruyucu donanımın değerlendirilmesi 6 Maruziyeti azaltmak,önlemek ve yok etmek için planlanan kontrol sistemlerinin değerlendirilmesi
31
2.2- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİNİN İÇERDİĞİ İNCELEMELER
7 Genel hijyen ve sağlık olanaklarının değerlendirilmesi
32
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
1 İşyerindeki tehlikelerin belirlenmesi, risk analizinin ve risk değerlendirmesinin yapılması, tehlikelerin kaynağında yok edilmesine yönelik tedbirlere öncelik verilerek ortadan kaldırılması ve risklerin kontrol altına alınması için işçilerin veya temsilcilerinin görüşlerini de alarak gerekli çalışmaları planlanması 2 Ortam Ölçüm, analiz ve kontrollerin yapılması, alınacak sağlık ve güvenlik önlemlerin belirlenmesi ve uygulamarının takibi
33
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılması gereken periyodik bakım ve kontrollerin planlanması ve uygulamaların takibi 4 İşyerinde kaza, yangın, doğal afetler gibi acil müdahale gerektiren durumlar için acil durum planının hazırlanması ve uygulamaların takibi
34
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
5 Yangın veya patlamaların önlenmesi için gerekli çalışmaların planlanması ve uygulamaların takibi,olası yangın veya patlama durumunda alınacak tedbirlerin belirlenmesi 6 Gerektiğinde ;İş sağlığı ve güvenliği kurulunun kurulması,toplantıların düzenli olarak yapılması,katılımın sağlanması,kararların alınması,uygulanmalarının izlenmesi
35
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
7 İşyerinde meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili değerlendirmelerin yapılması , gerekli önleyici faaliyet planlarının hazırlanması ve uygulamaların takibi 8 İşyerinde meydana gelen iş kazası, meslek hastalığı veya herhangi bir tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırmaların yapılması, düzeltici faaliyet planlarının yapılması ve uygulamaların takibi
36
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
9 İşyerlerinin tasarımı, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve çalışma sırasında kullanılan maddeler de dahil olmak üzere işin sağlık ve güvenlik risklerinin belirlenmesi ve organizasyonun belirlenen riskler doğrultusunda planlanması 10 İşyerinde yeni bir bölüm veya sistem kurulacağı ya da yeni makine, tezgah ve cihaz alınacağı durumlarda inceleme ve araştırmaların yapılması sağlık ve güvenlik yönünden uygun seçimlerin yapılması
37
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
11 Kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi 12 İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun olarak planlanması ve uygulanması
38
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
13 Yıllık çalışma planı hazırlanması 14 İşyerindeki çalışma ortamının gözetimi ile ilgili tüm çalışmaları kaydedilmesi ve Yıllık Çalışma Raporunun hazırlanması
39
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
15 Birden fazla madde veya etkenin aynı anda işyerinde bulunmasından dolayı ortaya çıkabilecek tehlikelerin İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı doğrultusunda değerlendirilmesi
40
2.3- ÇALIŞMA ORTAM GÖZETİMİ İLE İLGİLİ FAALİYETLER
İyi çalışma ortamı herkesin sorunudur. Bu yalnızca, işveren ve işçilerin işbirliği ile sağlanır. İşyerlerinin ve üretim sistemlerinin yeniden tasarımı veya değiştirilmesinde psikolojik faktörler ve insanların reaksiyonları göz önünde bulundurulmalıdır.
41
Örnek Uygulama Bir Fabrikada çalışma ortamı gözetimi:
Fabrikada sorumlu teknik elemanlarla görüşülmeli, İşyerinde işçi sağlığı iş güvenliği kurulu oluşturulmalı ve her ay periyodik olarak toplanarak, çalışmalar yapmalı.
42
Örnek Uygulama İşyerinde çalışanların periyodik sağlık kontrolleri ve tetanos aşıları yaptırılmalı, Çalışanların kulak odyogramları ve göğüs filmleri yılda bir kez çekilerek kontrol edilmeli, Çalışanların sağlık durumları ve periyodik muayeneleri işyeri hekimince izlenmeli,
43
Örnek Uygulama Tüm kayıtların incelenmesi Eğitimler
Çalışanların belgeleri ( Operatörlük belgesi, vinç oprt. v.b. ) Çalışanların işe giriş ve periyodik muayeneleri Makine tesisat kontrol belgeleri ( kaldırma araçları, basınçlı kaplar, kompresör , eletktrik tesisatı , topraklama , paratoner, asansör v.b. ) Ortam ölçümleri, Hazırlanan talimatlar, KKD ve KKD teslim belgeleri,
44
Örnek Uygulama İş Güvenliği kurulu ile ilgili belgeler,
Kullanılan kimyasal maddeler ve MSDS (Malzeme güvenlik Bilgi Formları) ler, İşyerinde tüm bölümler denetlenecek ve Denetim Raporu hazırlanacak, Bölüm sorumluları ve çalışanların katılımıyla Risk Analizi hazırlama, Ortam ölçümleri ile ilgili olarak gürültü , aydınlatma, toz, gaz, termal konfor ölçümleri yapılmalı, Ölçüm rapor sonuçlarına göre önlemler alınmalı,
45
Örnek Uygulama Yangın söndürme cihazları, dolapları ve elektrik panoları önü boş olmalı, Tüm elektrik panolarının önüne yalıtkan malzeme (lastik paspas) konmalı ve elektrik tesisatı ve topraklama kontrolü yılda en az bir kere yetkili elemanlarca yapılmalı, Fabrikada kullanılan elektrik kabloları ekli ve kopuk olmamalı, İş elbisesi, kulaklık ,toz maskesi, gözlük, eldiven, çelikburunlu ayakkabı gibi KKD leri kullanmalı, Yüksekte yapılacak çalışmalar esnasında paraşüt tipi emniyet kemeri kullanmalı, KKD ler çalışanlara tutanakla teslim edilmeli, eğitim verilerek kullandırılmaları sağlanmalı,
46
Örnek Uygulama Hammadde üretimi bölümünde ve tozlu ortamlarda çalışma yapılacak yerlerde oluşan toza karşı çalışanlar toz maskesi kullanmalı, Gürültüye karşı kulak koruyucusu kullanmalı, Uyarı ikaz levhaları yapılan işin özelliğine göre artırılmalı, İşyerinde bulunan tüm aydınlatma sistemi exproof olmalı ve bakım ve temizliği periyodik olarak yapılmalı, Makineleri yetkili kişiler kullanmalı ve kullanılan makinelerin çalıştırma ve iş güvenliği talimatları bulunmalı İşletmede kullanılan kimyasal maddelerin MSDS leri tedarikçi firmadan temin edilmeli, tehlikeleri ve alınması gereken önlemler konusunda çalışanlara bilgi verilmeli,
47
Örnek Uygulama İşletmede mevcut bulunan kompresör, çalışanlardan uzak, üstü hafif malzeme ile kaplı, yan duvarları sağlam, ayrı bir bölümde olmalı, kompresör, hava tankları, soğutma sistemi ve jeneratörün periyodik kontrolleri yılda bir kere yapılmalı, Kaldırma araçları forklift vinç ,v.b. Periyodik kontrolleri yetkili kişilerce 3 ayda bir kez yapılmalı, Kaldırma araçları forklift , vinç v.b. araçları operatörlük belgesi olan yetkili kişiler tarafından kullanmalı, sesli ve ışıklı uyarı sistemi bulunmalı
48
Örnek Uygulama Sıvı kimyasal maddeler, uyarı-ikaz levhaları olan kapalı bir yerde , ayrı bir bölümde muhafaza edilmeli ve kilitli olmalı Elektrik tesisatı topraklama ve paratoner kontrolleri yılda bir kere yapılmalı, İşyerinde mevcut bulunan yangın tüpleri 6 ayda bir kez kontrol edilmeli, işyerinde yangın ekipleri oluşturulmalı, yangın eğitimi ve tatbikatı yapılmalı, İşyerinde acil durum planı hazırlanmalı,
49
SAMSUN'un Havza İlçesi'nde saman dövme makinesinin şaftına giysisini kapılan 68 yaşındaki Bayram Yılmaz, hayatını kaybetti. (5 kasım 2016) Örnek Uygulama Fabrikada imalat bölümlerinde, özellikle, mekanik atölye bölümünde (torna, fereze, matkap v.b.) dönen makinaların olduğu bölümlerde çalışanlar kolları lastikli, çok bol yada dar olmayan, vücudu tam saracak şekilde iş elbiseleri giymeli, Bu bölümde kaynak için oksijen ve LPG tüpleri mevcut olup, tüpler tüp arabası ile taşınmalı, hortumları ve regülatörleri sağlam olmalı, dik olarak muhafaza edilmeli, kaynak esnasında kaynakçılar tüm KKD yi kullanmalı, Paketleme bölümünde daire testere mevcut olup, koruyucusu takılı durumda olmalı, çalışanların gözlük ve kulaklık takmaları sağlanmalı, Atıklar ve boş siyah plastik kasalar düzenli istiflenmeli, geri kazanıma yollanmalı,
50
Örnek Uygulama Fabrikada bulunan mevcut asansörün periyodik bakım ve kontrolü yapılmalıdır. Fabrika içi ve çevresinde bulunan kanallar ve ızgaraların üzeri kapatılmalıdır. İşletmede bulunan tüm kapılar dışarıya doğru açılmalıdır. Fabrika çevresi telle çevrilmiş olup,” fabrika sahasıdır, girilmez “ gibi uyarı-ikaz levhaları asılmalıdır.
51
İŞ HİJYENİ
52
HİJYEN Sözlük anlamı sağlık bilimi demektir.
Sağlığı koruma uygulamalarının tümü hijyeni kapsar. Temizlik yoluyla sağlığı korumaya yönelik uygulamalar için kullanılan bir terimdir. Hijyen Yunan mitolojisinde, sağlık tanrıçasıdır (Hygieia). Hijyen, sağlık ve temizlik dolayısıyla sağlığın korunması anlamını taşır. Hijyen tıbbın tanrısı sayılan Asklepios’un karısı olarak mitolojide yer almıştır (M.Ö. 293). 52
53
AMAÇ İş hijyeni çalışma sırasında ortaya çıkan sağlığa zararlı maddelerin oluşturduğu ortamın kontrolünü amaçlar.
54
İş Hİjyenİnİn TanImI ; Çalışma ortamında oluşan, hastalıklara veya geri kazanılması olanaksız sağlık koşullarına veya işçinin iyilik halini kaybetmesine neden olan zararlıları belirleyen, değerlendirmesini yapan ve kontrol yollarını gösteren bir bilim dalıdır.
55
İş Hijyeninin Kapsamı ;
(1) İş ve işin yürütümü ile ortaya çıkan etkenleri tanımlamak ve onların insan sağlığını hangi yönde ve nasıl etkilediğini bilmek,
56
İş Hijyeninin Kapsamı ;
(2) Deneylerle bu zararlıların miktarlarını ve aynı zamanda insanların sağlığını etkileme düzeylerini saptayabilmek,
57
İş Hijyeninin Kapsamı;
(3) Bu zararlıları ve onların sağlığa etkilerini yok etmek için yöntemler geliştirmektir.
58
58
59
Sağlığımız, yaşadığımız ortamın temizliğinden de doğrudan etkilenir.
Temizlik işlemleri bilinçli olarak yapılmadığında var olan kirlilik geniş yüzeylere yayılabilir. Ortamın temizliği olabildiğince sık yapılır. Temizlik gereçleri temizlenen yüzeylerden kesinlikle daha temiz olmalıdır. 59
60
Temizlik sırasında mümkünse sıcak su kullanmaya özen gösterilmelidir.
Önce görünen kirler temizlenir; ileri temizlik aşamalı olarak uygun sırayla gerçekleştirilir. Temizlik sırasında mümkünse sıcak su kullanmaya özen gösterilmelidir. Temizliği yapılan yüzeyler sonunda kuru olarak bırakılmalıdır. 60
61
Odalarda bulunan çöp sepetleri, küllükler, yerlerdeki çöpler toplanır.
Küllükler temizlenir. Sepetlerde bulunan hijyenik çöp poşetlerinden kullanılmayacak durumda olanlar yenileriyle değiştirilir. 61
62
Eşyaların tozlarının alınma işleminde genel prensip en üsten başlayarak aşağıya doğru inmektir.
Bu şekilde dolap, masa, etajer, sehpa, sandalye, koltuk …vb. tozları uygun temizlik maddeleri ile hazırlanmış temizleme suyuyla ıslatılıp iyice sıkılmış nemli bezle yapılır. 62
63
Sert zeminler ise zeminin özelliğine göre uygun maddelerle silinmelidir.
Tuvalet ve banyo gibi enfeksiyon riski yüksek alanlar dezenfektan özellikli maddeler ile temizlenir. Bu bölgede kullanılan fırça, bez …vb. malzeme kesinlikle diğer alanlarda kullanılmaz. 63
64
Tüm kapılar, aydınlatma düğmeleri, telefon apareyleri silinir.
Her gün temizlenmesi gerekmeyen dolap üstleri, masa ve sandalye ayakları, kalorifer petekleri, yangın söndürme cihazları, pano ve çerçevelerin tozları alınarak temizliği sağlanır. Tüm kapılar, aydınlatma düğmeleri, telefon apareyleri silinir. İç ve dış cam temizliği yapılarak doğramalar silinir. Koltuk ve sandalyelerin tozları alınır. 64
65
Kişisel Hijyen Saçlar Ağız – Diş Eller Ayaklar Tırnaklar Göz Kulak
Perine 65
66
VÜCUDUMUZDA MİKROPLAR YAŞAR
Adet/cm2 Eller 100 – 1000 Alın – Kafa derisi Koltuk altı Burun salgısı Tükürük Dışkı 66
67
Kişisel temizlik ön planda olmalıdır;
Günlük banyo Günlük tıraş El ve tırnak temizliği Temiz giysi Deri ve zarların sağlam ve temiz olması Erken tedavi El yıkama : En azından 15 saniye sabun ile yıkamalı ve kağıt havlu ile kurulanmalıdır El ve kol dışında diğer vücut bölgelerine dokunma sonrası Tuvaletten sonra Öksürme ve hapşırma sonrası Yemeklerden önce ve sonra Kirli – Bulaşık yerlerle temas sonrası eller mutlaka yıkanmalıdır % 4 Klorheksidin Glukonatlı sıvı sabun cilt temizleyicileri içeren dezenfektanlar 67
68
El Yıkama Çeşitleri Sosyal el yıkama : Sabun, su ve mekanik hareketlerle yapılan el yıkama Hijyenik el yıkama : Bulaşık eşya ya da enfekte hastadan ellere bulaşan mikroorganizmalardan kurtulmak için yapılan yıkama Cerrahi el yıkama: Cerrahi operasyon öncesi yapılan steril el yıkamadır.
69
Havlu, kıyafet, tıraş bıçağı, diş fırçası, terlik gibi
kişisel eşyalar kesinlikle PAYLAŞILMAMALI! Yiyeceklerle uğraşırken asla ağız, burun ve saçlara dokunmamalıdır Tüm tat kontrollerinde; Ayrı bir kaşık kullanmalı, eller kullanılmamalıdır İş giysileri daima temiz tutulmalıdır Yaralı, kesikli, yanıklı eller ile yiyeceklere asla dokunulmamalıdır Sıvı sabun ve kağıt havlu kullanılmalıdır İshalli iken yiyecek ve içecekle ilgili alanda çalışılmamalıdır 69
70
Ayak Hijyeni Uygun ve rahat bir ayakkabı ayak sağlığı için önemlidir.
Ayağa tam uymalıdır Parmakları sıkmamalı Topuğu sıkıca tutmalı Ayak kemerini iyice desteklemelidir Ökçesi geniş olmalı ve çok yüksek olmamalıdır Eğer ayakkabı uygun değilse ayakta nasır, ayak tabanında kalınlaşmalar, baş parmakta eğrilik ve tırnak hipertrofisi (büyüme-kabalaşma) oluşabilir
71
Hijyen Sağlıklı temiz ortam Ortamda bulunan bakteri sayısının hastalık yapıcı seviyenin altında olması
72
Hijyenik Koşullar Sağlanamazsa ne olur?
Mikroplar, hızlı bir şekilde üreyerek gıda maddelerini bozarlar. Tüketicinin sağlığını tehdit ederler.
73
Mikro-organizmalar Çıplak gözle görülmeyecek kadar küçük, ancak mikroskopla görülebilen canlılar Çeşitleri; Bakteriler Virüsler Mantar ve küfler Mayalar
74
faydalı Mikroorganizmalar zararlı mayalar küf Bakteriler patojen:
ekmek bira küf peynir Bakteriler fırıncılık soslar zararlı patojen: Listeria, salmonella bozucu küfler (fındık) maya lactobacilli (süt) Bakterileri faydalı ve zararlı olmak üzere iki gruba ayırabiliriz. Ekmek ve bira yapımında kullanılan mayalar faydalı olanlara birer örnektir. Besin zehirlenmesine neden olan zararlı bakterilere aynı zamanda patojen bakteriler de denir.
75
Mikroplar Nereden Gelir ?
TOPRAKTAN HAVADAN KİŞİLERDEN SUDAN
76
Mikropların gelişebilmesi için?
SUYA GIDA MADDELERİNE İHTİYAÇLARI VARDIR.
77
Mikroorganizmalar Yararlı ve Zararlı bakteriler Bölünerek çoğalırlar
Üremeleri için gerekli koşullar Gıda Nem Sıcaklık Zaman
78
NİÇİN PERSONEL HİJYENİ?
ÇALIŞAN PERSONEL DAKİKADA mikroorganizmayı yayabilir.
79
MİKROORGANİZMLARIN VÜCUDA GİRİŞİ ve ÇIKIŞI
Solunum Sindirim Deri Ürogenital yolla olur
80
NİÇİN PERSONEL HİJYENİ?
SOLUNUM ÖKSÜRME HAPŞIRMA TIKSIRMA SAÇLAR DERİ KİRLİ ELLER Çıbandan, kesiklerden Sigara dumanından GIDA KIYAFETLERDEN Takılarından SİNDİRİM DIŞKI İLE TEMAS
81
Şaşırtıcı gerçekler Gıda servisi yapan personelin % 60’ı tuvaleti kullandıktan sonra ellerini yıkamamaktadır 5 kat tuvalet kağıdı bile , parmak ucundaki birkaç hastalık yapıcı mikroorganizmanın sızmasını ve bulaşmasını engelleyemez %40’dan fazla yetişkin ağız ve burunlarında staphylococcus mikrobu taşımaktadır
82
Personel Hijyeni Nasıl Sağlanır?
83
Gerekli Koruma Ekipmanları
Her amaç için doğru personel koruma ekipmanları belirlenmeli
84
PERSONEL HİJYENİ NASIL SAĞLANIR?
Duş almadan işe başlanmamalıdır. Kirli ellerle kesinlikle çalışılmamalıdır. Yaralı ellerle, eğer yara büyükse çalışılmamalı, eğer yara küçükçe yaranın tamamen kapatılması ve dışarıya sızmasının engellenmesi sağlandıktan sonra çalışılmalıdır (eldiven giyilebilir)
85
PERSONEL HİJYENİ NASIL SAĞLANIR?
Tırnaklar kısa ve tırnak dipleri temiz olmalıdır. Gıda ile temas eden personelin tırnakları ojeli ve cilalı olmamalıdır. Saçların gıdaların içine dökülmesinin engellenebilmesi için kep veya bone giymelidir. Çalışma sırasında ellerin, yüz, saç, kıyafet ve para gibi yabancı maddelere sürülmemesi, eğer sürüldü ise ellerin derhal yıkanması gerekir.
86
PERSONEL HİJYENİ NASIL SAĞLANIR?
Kirli giysilerle çalışılmamalıdır. İş başında sigara içilmemelidir. İş başında sakız çiğnenmemelidir. Personel, kıyafetlerini havlu olarak kullanmamalıdır. Gıda hazırlama ve serviste çalışan personelin mücevherat (takı, yüzük vs) kullanmaması gerekir.
87
PERSONEL HİJYENİ NASIL SAĞLANIR?
Kirli ellere eldiven giyilmemesi gerekir. Gıdaların yıkandığı, veya bulaşıkların yıkandığı lavabolarda el yıkanmamalıdır. Eller ayrı ve sadece el yıkama için kullanılan bir lavaboda yıkanmalıdır. Son ürüne elle dokunulmamalıdır.
88
PERSONEL HİJYENİ NASIL SAĞLANIR?
Gıda hazırlanırken veya servis yapılırken ellerle ağız, burun ve kafanın kaşınmaması gerekir. Tezgahlara oturulmamalıdır. Aksırmak, öksürmek veya esnemek gıdalara mikrop saçabileceğinden yiyeceklere ters dönülerek veya ağız burun kapatılarak yapılmalı sonra eller yıkanmalıdır.
89
PERSONEL HİJYENİ NASIL SAĞLANIR?
Yiyecekle ilgili alanlara tükürülmemelidir. Personel hasta ise doktor uygun görmedikçe çalışmamalıdır. Bazı hastalıklarda hastalık bittikten sonra da mikroorganizmaların saçılması devam eder. Böyle hastalıklarda personelin saçıcı olduğu süre boyunca çalışmaması gerekir. Türk Gıda Mevzuatı’na göre Ateşli hastalığı, cilt hastalığı yada ishali bulunan personelin derhal sağlık kuruluşuna tetkike gitmesi gerekir.
90
KORUYUCU KIYAFETLER Her personelin kendine ait iş elbisesi olmalıdır.
Her zaman temiz iş elbisesi ile çalışılmalıdır. Gün içinde elbise kirlendiğinde temizi ile değiştirilmelidir. Her personelin yedek iş elbisesi olmalıdır. İş elbisesi ile kirli alanlara çıkılmamalı, tezgah üstleri ve/veya benzeri yerlere oturulmamalıdır. Elbiseler havlu gibi el kurulamada kullanılmamalıdır. Gerekli alanlarda galoş ve ağız bonesi kullanılmalıdır.
91
EL HİJYENİ
92
El yıkamanın önemi çok iyi anlaşılmalı
Ellerin nasıl ve ne sıklıkla yıkanacağı tüm personel tarafından bilinmeli Düzenli el yıkama alışkanlığı kazanılmalı
93
El hijyeni mikroorganizmaların azaltılması için çok önemli bir yoldur
El hijyeni ile ellerdeki geçici koku ve kir çıkarılır
94
ELLER NE ZAMAN YIKANIR? İşe başlamandan önce Tuvaletten sonra
Mendil kullandıktan sonra Sigara içtikten sonra Saçlar ellendikten sonra Çiğ yiyeceklerle temastan sonra Öksürüp hapşırdıktan sonra Kirli araç-gereç, çalışma yüzeyleri vb. dokunduktan sonra Para ellendikten sonra
95
Eller nasıl yıkanmalı?
96
EL YIKAMA 1- Eller sıcak su ile ıslatılır (yaklaşık 40°C)
2- 5 ml sıvı sabun alınarak tırnak fırçası ile 30 saniye kadar el fırçalanır, 3- Su ile durulanır, 4- Tekrar sıvı sabun alınır, 5- Fırçasız yaklaşık 10 saniye yıkanır, 6- Eller su ile durulanır, 7- Havlu kağıt veya otomatik kurutucularla el kurulanır.
97
Hijyenik el yıkama işlemi
2. Sıvı temizleyicilerin dezenfektanlı olanları seçilmeli ve bir dispenser kullanılmalıdır. 1.Eller su ile ıslatılır Elleri temizlemek için sıvı temizleyiciler kullanılır. 2. Sıvı sabun bilekler dahil, elin her yerine yayılır. 4. Parmak araları temizlenir. 3. Avuç içleri ovuşturulur. 9. Bileklerden başlanarak elller durulanır. 5. Parmak uçları temizlenir. 6. Parmaklar kapalı hale getirilerek işlem sürdürülür. 7. Başparmaklar avuç ile ovuşturulur. 8. Parmak uçları avuç içi yardımı ile temizlenir. 12. Parmak uçları ve tırnak çevreleri kurulanır. 10. Kurulama işlemi için mutlaka kağıt havlu kullanılmalı. 13. Musluk ellerin kurulandığı kağıt ile kapatılır. 14. Kağıtların atıldığı çöp kutusuna ellerle dokunulmamalıdır. 11. Yan kısımları dahil eller kurulanır.
98
DİKKAT!!! ÜRETİMDE GÖREVLİ TÜM PERSONEL DÜZENLİ OLARAK EĞİTİM ALMALI VE HİJYEN KONUSUNDA BİLİNÇLENDİRİLMELİDİR
99
Sonuç olarak; Başta kişinin kendi sağlığı olmak üzere, başkalarının da sağlığını korumanın en önemli aracı temizliktir. Sadece beden ve besin temizliği değil, kullanılan her şeyi ve her ortamı temiz tutmak da temiz olmanın gereğidir.
100
Temizlik, kişisel ve sosyal sağlığın dayandığı bir temel olmanın yanında, toplum içinde yaşamanın vazgeçilmez bir parçasıdır. Günümüzde insanların uygarlık düzeyini gösteren ana ölçü temizliktir. Uygar insan vücut, giyecek ve çevre temizliğine önem veren insandır.
101
Üçüncü sınıf bir iş yerinde;
TERTİP DÜZEN 5 S Üçüncü sınıf bir iş yerinde; Çalışanlar yere çöp atar, kimse o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koymaz. İkinci sınıf bir iş yerinde; Çalışanlar yere çöp atarlar, ama o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koyanlar da vardır. Birinci sınıf iş yerinde; Kimse yere çöp atmaz, Ama yerde kim çöp görürse o çöpü yerden alır ve çöp kutusuna atar.
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.