TEKKEKÖY İMAM HATİP ORTAOKULU Ergenlik Dönemi I. BÖLÜM Rehberlik Servisi.

... konulu sunumlar: "TEKKEKÖY İMAM HATİP ORTAOKULU Ergenlik Dönemi I. BÖLÜM Rehberlik Servisi."— Sunum transkripti:

1

2 TEKKEKÖY İMAM HATİP ORTAOKULU Ergenlik Dönemi I. BÖLÜM Rehberlik Servisi

3 Ergenlik Çağı Ne Zamandır? Ergenlik buluğ ile başlar ve gencin erişkinliğe varmasıyla da biter. Çocuk büyüyüp de fiziksel, biyolojik olgunluğa erince 13-14 yaşlarında biyolojik bakımdan erişkin fonksiyonlarını yapabilecek duruma gelmiştir. Ergenlik çağını genel olarak biyolojik ve psikolojik olarak 10-12 yaşlar ile 18-20’li yaşlar arasındaki dönem olarak kabul ediyoruz.

4 Ortalama insan yaşamının hemen hemen 1/10'unu kapsayan bir dönem olan ergenlik çağı, kişinin yaşamının önemli değişikliklerini içeren bir çağdır. Ergenliğin başlangıcında kişinin biyolojik durumunda, sonunda ise, psikolojik ve sosyal durumunda bir değişiklik bulunmaktadır. Böylece bu dönemin başlangıcı da sonu da birer kişisel kriz demektir.

5 Gerek ergenlik gerekse gençlik dönemleri insan yaşamının en güzel, en mutlu ve en güçlü dönemleri olurken, aynı zamanda birer kriz ya da bunalım dönemleridir.

6 Dünyada ergen olmaktan daha zor bir şey varsa o da ergenlik çağındaki bir gencin anne babası olmaktır.

7 ergenin davranışlarında her zaman mantık aramanız sizi hayal kırıklığına uğratabilir.

8 bir an önce büyüyüp erişkin olmak isteyen ergen kendine kestirme yollar arar.

9 Biyolojik değişim----------Ruhsal değişim duygu durumda kolay değişiklikler içe kapanma süreci huzursuzluk iştah değişiklikleri uyku düzeni değişiklikleri

10 AİLE İÇİNDE ERGEN özdeşim anne baba arasındaki ilişki modeli ergenin aile içindeki rolü anne babanın kendi çocukluğunda edindiği tutum inanç ve düşünceleri

11 YETERLİ AİLE MODELİ sınırları belirlenmiş ve paylaşılan liderlik otorite var ama otoriter davranış yok yakınlık kadar bireyselliğin de desteklenmesi düşünceleri ifade etme özgürlüğü başkası adına konuşma ve karar verme hakkına sahip olmama

12 VELİLERİN DİLE GETİRDİKLERİ VE ERGEN ÇOCUKLARI İLE İLGİLİ KAYGILARI Son günlerde çok hırçınlaştı. Artık hemen hemen hiç ders çalışmıyor. Ders çalışmasını konusunda uyardığımda da tartışıyoruz. Eskiden üstlendiği sorumluluklarını yerine getirmiyor. Canının çok sıkıldığını söylüyor. En küçük isteklerini bile sert bir dille bildiriyor. Kardeşlerini kızdırmaktan zevk alıyor,kardeşiyle sürekli didişiyor. Okuduğunu anlamıyor gibi. Durgunlaştı,dalgınlaştı. Çabuk karamsarlığa düşüyor. Ara sıra hiç yoktan huysuzlaşıyor.

13 İleri derecede alıngan olmaya başladı. Derslerinde gene başarılı ama oyuna, eğlenceye çok düştü. Olur olmaz her şeye ağlıyor. Evde huzursuz, dışarıda sıkılgan. Derslerinde başarılı. Hiç sorun çıkartmayan bir çocuk. Geçenlerde, okulda derse girmemiş, arkadaşlarıyla gezmiş. Sorunca yalan söyledi. Bu davranışı bizi çok şaşırttı. Yaptığımız, denediğimiz hiçbir şey sonuç vermiyor. Bir psikologla mı görüşmeliyim?

14 ERGENLERİN DUYDUĞU KAYGILAR VE DİLE GETİRDİKLERİ KONULAR

15  YETERLİ UYUMAMAK,  DURUŞUNUN VE BEDEN YAPISININ KÖTÜ OLMASI,  GÜZEL YADA YAKIŞIKLI OLMAMAK,  SİNİRLİ VE GERGİN OLMAK  CİNSEL GELİŞiM KAYGILARI DUYMAK SAĞLIKLA İLGİLİ KAYGILAR

16  KENDİNİ AŞAĞI GÖRMEK,  KENDİNE GÜVEN DUYMAMAK,  SIK SIK ÖFKEYE KAPILMAK,  OLAYLARI ÇOK CİDDİYE ALMAK, KİŞİLİĞİ İLE İLGİLİ KAYGILAR

17  CİNSELLİK VE ÖZEL SORUNLARINI ANA BABASIYLA KONUŞAMAMAK,  BÜYÜKLERİN ANLAYIŞSIZLIĞI VE BASKISI, ONUR KIRICI DAVRANIŞLARI  HAFTA İÇİNDE AKŞAMLARI DIŞARI ÇIKAMAMAK,  ÇOCUK YERİNE KONULMAK,  ANA BABALARIN ARKADAŞ SEÇİMİNE KARIŞMALARI KARIŞMALARI  EVE BELLİ SAATLERDE DÖNMEK ZORUNDA KALMAK AİLEVİ VE EVLE İLGİLİ KAYGILAR

18  TOPLULUK İÇİNDE YANLIŞ ANLAŞILMA KORKUSU, ANLAŞILMA KORKUSU,  ÇOK AZ ARKADAŞININ OLMASI,  YAKIN ARKADAŞI OLMAMASI,  YENİ ARKADAŞLAR EDİNMEYİ İSTEMEK AMA BUNU NASIL İSTEMEK AMA BUNU NASIL BECERECEĞİNİ BİLMEMEK. BECERECEĞİNİ BİLMEMEK.  KARŞI CİNSTEN BİR ARKADAŞININ OLMAMASI  CİNSEL KONULARDA DAHA ÇOK BİLGİ SAHİBİ OLMAYI İSTEMEK TOPLUM İÇİNDEKİ DURUMUYLA İLGİLİ KAYGILAR

19  DİKKATİNİ TOPLAYAMAMAK  ÇALIŞMA YÖNTEMİNİ BİLMEMEK  ZAMANINI İYİ PLANLAYAMAMAK  ÇALIŞIRKEN HAYAL KURMAK  ZAMANINI BOŞA HARCAMAK  EĞİTİMİYLE İLGİLİ SINAVLARI BAŞARIP BAŞARAMIYACAĞINI BİLEMEMEK  DERS ÇALIŞMAYI ENGELLEYECEK BİRÇOK YAN UĞRAŞININ OLMASI  UZUN SÜRE TELEVİZYON İZLEMESİ OKULLA İLGİLİ KAYGILAR

20  MESLEK SEÇME DE YARDIMA GEREKSİNİMİ OLMAK GEREKSİNİMİ OLMAK  KENDİ İLGİ VE YETENEKLERİNİN NE OLDUĞUNU BİLMEMEK OLDUĞUNU BİLMEMEK  YANLIŞ TERCİH YAPMA KORKUSU MESLEK SEÇİMİ İLE İLGİLİ KAYGILAR

21 ERGENLİKTE GELİŞİM

22 KIZLAR ERKEKLERDEN 1-2 YIL ÖNCE ERGENLİĞE GİRER ERGENLİK HER ÇOCUKTA AYRI YAŞLARDA BAŞLAYABİLİR BÜYÜME ÖZELLİKLE 11-16 YAŞLARINDA HIZLANIR.DAHA SONRA YAVAŞLAYARAK 18-20 YAŞINA DEK SÜRER

23 DENGELİ VE UYUMLU İLKOKUL ÇOCUĞU GİDER,YERİNE OLDUKÇATEDİRGİN, KURUNTULU,GÜÇ BEĞENEN VE ÇABUK TEPKİ GÖSTEREN BİR GENÇ GELİR. GENÇ BİR YANDAN BÜYÜMEK İÇİN SABIRSIZLANIR ANCAK ÇOCUKSU DAVRANIŞLARDAN BİRDEN SIYRILAMAZ. ERGENİN HIZLI BÜYÜMESİ VE UZAMASI KASLARIN EŞGÜDÜMLÜ ÇALIŞMASINI AKSATIR.

24 DUYGULAR ÇABUK İNİŞ ÇIKIŞ GÖSTERİR

25 DERSLERE İLGİ AZALIR,ÇALIŞMA DÜZENİ BOZULUR

26 BENCİLLEŞİR,İSTEKLERİ ARTAR,KANUN YASAKLARI SAÇMA,KENDİNE TANINAN HAKLARI YETERSİZ BULUR.

27 EVDEKİ KURALLARIN ÇOKLUĞUNDAN VE SIKLIĞINDAN YAKINIR ANA BABANIN UYARILARINA BİRDEN TEPKİ GÖSTERİR,KABALAŞIR,TERS YANITLAR VERİR EVDE DURMAK İSTEMEZ, DÖNÜŞ SAATLERİNE ALDIRMAZ,YEMEĞE GEÇ GELİR,GECE SOKAĞA ÇIKMAK İSTER

28 DAĞINIK VE SAVRUK OLUR İLGİLERİ ARTMIŞ,GEL GEÇ HEVESLERİ ÇOĞALMIŞTIR ZAYIFLIK,ŞİŞMANLIK, UZUN BOY,KISA BOY, SİVİLCELER SORUN OLMAYA BAŞLAR

29 KARŞI CİNSE İLGİ ARTAR. YAŞITLARININ DAVRANIŞLARINI, GİYİM KUŞAM VE BEĞENİLERİNİ BENİMSER.

30 ARKADAŞ KÜMESİ İÇİNDE BAĞLILIĞA VE DAYANIŞMAYA ÖNEM VERİR. GENÇ KÜMEDE KALMAK İÇİN KENDİNİ ARKADAŞLARININ ETKİLERİNE BIRAKIR.

31 ERGENLİK DÖNEMİ HAYRANLIKLARIN VE TUTKULARIN BOL OLDUĞU BİR DÖNEMDİR. ERGENLİK ÖZ KİMLİĞİNİ BULMA ÇAĞIDIR

32 ERGENLİK BİR BAKIMA UÇARILIK,HAYLAZLIK VE GÖZÜ KARALIK DEMEKTİR.

33 ERGENLİK ÇAĞI BUNALIMLAR, ÖFKELER,ÇATIŞMALAR KAYGILAR DÖNEMİDİR. ERGENLİK YANILGILARIN, BENCİLLİĞİN,BAŞKALDIRMALARIN SIK GÖRÜLDÜĞÜ BOCALAMA ÇELİŞKİLER VE KARMAŞIKLIKLAR DÖNEMİDİR.

34 ERGENLİK YALNIZ OLUMSUZLUKLARIN TOPLANDIĞI BİR ÇAĞ DEĞİLDİR Tatlı hayallerinTatlı hayallerin Tutkular ve idealizm filizlendiğiTutkular ve idealizm filizlendiği Sıkı arkadaşlıklarınSıkı arkadaşlıkların İlk sevgilerinİlk sevgilerin Kendini kanıtlamaKendini kanıtlama Kimliğini arayıp bulmanın yoğunlaştığı bir dönemdir.Kimliğini arayıp bulmanın yoğunlaştığı bir dönemdir.

35 -SPORA İLGİ ARTAR. SPORUN HERHANGİ BİR DALINDA KAZANACAĞI BAŞARI KENDİNE OLAN GÜVENİNİ ARTTIRIR. -YETENEKLERİNİN KİMİSİ SİVRİLİR VE ÖNE GEÇER -GENCİN DÜŞÜNME YETENEĞİNDE ÖNEMLİ BİR SIÇRAMA OLUR. SOYUT KAVRAMLARI DAHA İYİ ANLAR VE KULLANIR.

36 İLGİ ALANLARI GENİŞLER GENİŞLERVEÇEŞİTLENİR

37 İLERİDE SEÇECEĞİ MESLEKLE İLGİLİ KONULARA EĞİLİR

38 1. CİNSEL ROLÜNÜ KABULLENME VE BU ROLE UYGUNDAVRANIŞLAR GELİŞTİRME 2. DUYGUSAL BAĞIMSIZLIĞINI KAZANMA VE KENDİSİYLE İLGİLİ ÖNEMLİ KARARLARI KENDİ BAŞINA VEREBİLME 3.ÇATIŞAN DEĞERLERİ UZLAŞTIRMA VE KENDİ YAŞINA ÖZGÜ BİR YAŞAM FELSEFESİ GELİŞTİREBİLME 4-MESLEK SEÇİMİ İÇİN GEREKLİ ÖN HAZIRLIKLARIYAPMA VE KENDİNE EN UYGUN MESLEĞİ SEÇEBİLME 5- ÖZ KİMLİĞE ULAŞMA VE BUNU KABULLENME ERGENLİK ÇAĞININ GELİŞİM ÖDEVLERİ

39 İLETİŞİM

40 *İLETİŞİM SÖZLÜ VE SÖZSÜZ MESAJLARDAN OLUŞUR. SÖZSÜZ MESAJLARIMIZ SÖZLÜ MESAJLARIMIZDAN DAHA ETKİLİDİR.(beden dili-jestler-mimikler- ses tonu vb.)

41 İLETİŞİM ENGELLERİ Gençler bir sorunla karşılaştıklarında, yetişkinler genellikle ‘öğüt verme,’kendi deneyimlerinden öğretici tecrübeler getirme’ veya sorun çözümleyebilme amacıyla soru sorma yöntemlerine başvururlar.

42 Bütün iyi niyetlere rağmen, bu tür yaklaşımlar,sorunu çözümlemek yerine sorun yaratma şekline dönüşebilir. Çocukla anne baba arasındaki iletişime engel teşkil eder.

43 1.*EMRETMEK, YÖNETMEK “Doğru odana git.”, “Gürültüyü kes.”

44 1.*EMRETMEK, YÖNETMEK KORKU YA DA DİRENÇ YARATABİLİR. SÖYLENENİN TERSİNİ DENEMEYE DAVET EDEBİLİR. İSYANKAR DAVRANIŞA YA DA MİSİLLEMEYE YOL AÇABİLİR.

45 2.*UYARMAK,TEHDİT ETMEK(GÖZDAĞI VERMEK) “Yemek yemezsen dayak yersin.”, “Ayaklarımın altından çekilmezsen çok kızacağım.”

46 2.*UYARMAK,TEHDİT ETMEK(GÖZDAĞI VERMEK) KORKU YA DA BOYUN EĞME YARATABİLİR. SÖZ KONUSU SONUÇLARIN GERÇEKTEN MEYDANA GELİP GELMEYECEĞİNİ DENEMEYE DAVET EDER. GÜCENME, KIZGINLIK VE İSYANKARLIĞA NEDEN OLUR.

47 3.AHLAK DERSİ, VAAZ VERME “Birisi konuşurken sözü kesilmez.”, “Her zaman teşekkür etmelisin.”

48 3.AHLAK DERSİ, VAAZ VERME ZORUNLULUK YA DA SUÇLULUK DUYGULARI YARATIR. ÇOCUK DURUMUNU DAHA ŞİDDETLE SAVUNABİLİR. ÇOCUĞUN SORUMLULUK DUYGUSUNA GÜVENİLMEDİĞİ İZLENİMİ VERİLEBİLİR.

49 4.ÖĞÜT VERMEK,ÇÖZÜM GETİRMEK, FİKİR VERMEK ÇOCUĞUN KENDİ SORUNLARINI ÇÖZMEKTEN ACİZ OLDUĞUNU İMA EDER. BAĞIMLILIK YA DA DİRENME YARATABİLİR. ÇOCUĞUN SORUNUNU ELE ALIP DEĞİŞİK ÇÖZÜMLER DENEMESİNE ENGEL OLUR.

50 5.MANTIK YOLUYLA İNANDIRMA, TARTIŞMA SAVUNUCU TUTUMLARI VE KARŞI KOYMAYI KIŞKIRTIR. ÇOĞUNLUKLA ÇOCUK AİLE İLE İLETİŞİMİ KESER VE ONLARI ARTIK DİNLEMEZ. ÇOCUK KENDİNİ YETERSİZ VE BECERİKSİZ HİSSEDEBİLİR.

51 6.*YARGILAMA, ELEŞTİRME, SUÇLAMA YETERSİZLİK HİSSETTİRİR. ÇOCUK AZARLANMAMAK VEYA ELEŞTİRİLMEMEK İÇİN İLETİŞİMİ KESER. GENELLİKLE ÇOCUK ELEŞTİRİ VE YARGILARI GERÇEK OLARAK ALGILAR.(Ben kötüyüm) YA DA KARŞILIK VERİR.

52 7.ÖVME, GÖRÜŞÜNE KATILMA,TEŞHİS KOYMA “Arkadaşlarına hep iyi davranıyorsun.”, “Haklısın nasıl istersen öyle olsun.”

53 7.ÖVME, GÖRÜŞÜNE KATILMA,TEŞHİS KOYMA AİLENİN BEKLENTİLERİNİN ÇOK YÜKSEK OLDUĞUNU İMA EDER. ÇOCUĞUN KENDİNİ ALGILAYIŞI İLE ÖVGÜ ARASINDA UYUM YOKSA ÇOCUKTA KAYGI YARATABİLİR. SÖYLENENİN, İÇTENLİKTEN YOKSUN, DAVRANIŞI YAPTIRABİLMEK İÇİN OLDUĞU ALGILANABİLİR.

54 8. *AD TAKMA, GÜLÜNÇ DURUMA DÜŞÜRME “Ukalasın.”, “Bu kadar yaramazlık yapmaya utanmıyor musun?”

55 8. *AD TAKMA, GÜLÜNÇ DURUMA DÜŞÜRME ÇOCUĞUN KENDİNİ ALGILAYIŞINDA ÇOK OLUMSUZ ETKİ YAPAR VE KENDİNİ DEĞERSİZ HİSSEDEBİLİR. SEVİLMEDİĞİ KANISINA VARIR. KARŞILIK VERMEYE İTEBİLİR.

56 9. TAHLİL ETME, TANI KOYMA “Kardeşini biraz kıskanıyorsun.”, “Yorgun olduğum zaman hep beni rahatsız etmek istiyorsun.”

57 9. TAHLİL ETME, TANI KOYMA ÇOCUK YANLIŞ ANLAŞILMA KORKUSUYLA İLETİŞİMİ KESEBİLİR. ÇOCUK KENDİNİ KORUMASIZ, TEDİRGİN VE KISTIRILMIŞ HİSSEDEBİLİR.

58 10.GÜVEN VERME, TESKİN, TESELLİ ETME “Benim için üzülme.”, “Gürültüden rahatsız olmuyorum.”

59 10.GÜVEN VERME, TESKİN, TESELLİ ETME ÇOCUK GENELLİKLE ‘KENDİNİ KÖTÜ HİSSETMEN DOĞRU DEĞİL’ŞEKLİNDE ALGILAR. KIZGINLIK DUYGULARI UYANDIRIR. (Size göre kolay tabii.)

60 11.İNCELEME, ARAŞTIRMA, SORUŞTURMA “Ne yaptığının farkında mısın?”, “Bunu sana kim öğretti?”

61 11.İNCELEME, ARAŞTIRMA, SORUŞTURMA KORKU ENDİŞE YARATIR. YARI DOĞRU CEVAPLAR VERMEYE, KAÇMAYA YÖNELİRLER.

62 12.KONUYU DEĞİŞTİRME, İŞİ ALAYA VURMA, ŞAKACI DAVRANMA ÇOCUĞA YAŞAMIN GÜÇLÜKLERİYLE SAVAŞMAK YERİNE ONLARDAN KAÇMAK GEREKTİĞİ MESAJINI İMA EDEBİLİR. ÇOCUĞA SORUNLARIN ÖNEMSİZ, SAÇMA VE GEÇERSİZ OLDUĞU DUYGUSUNU VEREBİLİR.

63 13. *KIYASLAMAK ÇOCUK KENDİNİ BAŞARISIZ, DEĞERSİZ HİSSEDEBİLİR.

64 EMPATİ; KARSIMDAKİ KİŞİNİN YERİNE KENDİNİ KOYABİLMEK VE KARŞIMIZDAKİ KİŞİNİN YAŞADIĞI OLAYI KARŞIMIZDAKİNİN GÖZÜYLE GÖRMEK, SONRA ÇIKIP KENDİMİZ OLABİLMEKTİR. ETKİN DİNLEME YAPABİLMENİN TEMELİNDE EMPATİ VARDIR.

65 ETKİN DİNLEMEDE KULLANABİLECEKLERİMİZ : SESSİZ / PASİF DİNLEME *SESSİZLİK *HIM HIMLARI KULLANMA *GÖZ KONTAĞI KURARAK, UYGUN BİR BEDEN DİLİ İLE DİNLEME.

66 DUYGU YANSITMASI: (Karşınızdaki kişinin yaşadığını düşündüğünüz duygularını ona yansıtmak, ayna tutmak. Ör; kırıldın, kaygılandın gibi)

67 *İÇERİKLE BİRLİKTE DUYGU YANSITMASI (Bu en ideal dinleme çeşididir. Burada karşımdaki kişinin hangi olaya duruma tepki gösterdiğini ifade ederek duygusuyla verilmesidir. Ör; Arkadaşın seni de sinemaya çağırmadığı için kırıldın.

68 KAPI ARALAYICILAR (Bunlar çocuğunuzu konuşmaya teşvik etmek için ya da konuyu daha detaylı derin anlatması için teşvik sorularıdır. Ör: Konuşmak ister misin? – Neler oldu? – Biraz daha açar mısın? gibi. Bunlar sizin merakınıza yönelik sorular ya da niçin sorusu olmamalıdır. Sorguladığımızı ya da yargıladığımızı hissedip anlatmayı kesebilirler.

69 AÇIK UÇLU SORULAR ( Ör: Ne, nasıl, neler gibi. Cevabı tek kelimelik soruları ise tercih etmeyin. )

70 ETKİN DİNLEME NE ZAMAN YAPILMALI? İLİŞKİDE GÜVENİ GELİŞTİRMEK VE KARŞINIZDAKİNİ ÖNEMSEDİĞİNİZİ GÖSTERMEK İSTEDİĞİNİZDE, KARŞINIZDAKİNİN DUYGULARINI ANLAMAYA ÇALIŞTIĞINIZDA, KARŞINIZDAKİNİN NE SÖYLEDİĞİNİ ANLAMAYA ÇALIŞTIĞIMIZDA.

71 ETKİN DİNLEMENİN YARARLARI: Anlaşıldığını hissederler. Anne baba ile çocuk arasında sıcak bir ilişki gelişir. Duygularını tam olarak açıklayabildiklerinden yoğunluğu azalır, bazen zamanla kaybolur. Daha sorumlu ve bağımsız olurlar.

72 Çocuklarda sizi dinlemeye başlarlar. Çocuklar kendi duygularını kabul ederler ve kendi sorunlarını sahiplenip, çözüm yolları bulmaya çalışırlar.

73 BEN DİLİ Eğer ‘SORUN BENDEYSE’ o zaman kendimizi ‘BEN DİLİYLE’ ifade etmeliyiz. Sorunu yaşayan ya da daha çok yaşayan benimdir. O an o durum, karşımızdaki kişinin yaptığı davranış bizi rahatsız ettiği için kendimizi ‘BEN DİLİYLE’ ifade etmeliyiz.

74 İletişim engellerinin her biri “Sen- dili” yüklüdür: “Yapma şunu” “Neden böyle yapmıyorsun?” “Bunu yapmamalısın” “Kötüsün” “Çocuk gibi davranıyorsun” “Dikkat çekmek istiyorsun” “Neden uslu durmuyorsun?” “Daha çok çalışmalısın”

75 ---"Sen" mesajı yerine... - Baba: Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun! ---"Ben" mesajı verin... - Baba: Bir şey söylemeye başlayıp ta bir türlü sonunu getiremediğim zaman çok rahatsız oluyorum.

76 ---"Sen" mesajı yerine... - Anne: Kes şunu!! Çekiştirip durma kolumu!! ---"Ben" mesajı verin... - Anne: Kolumun çekiştirilmesinden hoşlanmıyorum.

77 ---"Sen" mesajı yerine... - Baba: Her akşam aynı şey, tutturuyorsun oyun oynayalım diye! Yaramaz ve şımarık bir çocuk gibi davranıyorsun! ---"Ben" mesajı verin... - Baba: Bu akşam çok yorgun hissediyorum canım. İstersen oyun oynamayı başka bir akşama erteleyelim.

78 "Sen" mesajı iletişimi engeller. Sen mesajı, sen dilidir ve genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda bir ileti göndermez, odak hep karşımızdaki kişidir.

79 "Ben" mesajları karşımızdaki kişiyi suçlayıcı ifadelerden arınmış ve tümüyle kendi duygu ve düşüncelerimizi içerdiğinden, iletişimin olumlu sürmesine yardımcı olabilirler.

80 Kızgınlık hissettiğimiz durumlarda, bunu "ben" mesajı ile iletmemiz, karşımızdakinin savunmaya geçmesini, öfkeyle karşılık vermesini, kendini kıstırılmış hissetmesini, suçlanmasını ve konuşmaktan kaçınmasını engelleyebilir.

81 ÖRNEKLER: *Odanı toplamadığında orayı toplamak için zaman harcıyorum. Buna kızıyorum. *Defterlerini karalayıp yırttığında, tekrar sana defter almak zorunda kalıyorum. Bundan rahatsız oluyorum. *İçeriye ayakkabı ile girdiğinde sinirleniyorum. Çünkü sildiğim yerler kirleniyor.