Living in a Digital World Discovering Computers 2010 Bilgisayarların Keşfi Veritabanı Yönetimi Hafta 9.

... konulu sunumlar: "Living in a Digital World Discovering Computers 2010 Bilgisayarların Keşfi Veritabanı Yönetimi Hafta 9."— Sunum transkripti:

1 Living in a Digital World Discovering Computers 2010 Bilgisayarların Keşfi Veritabanı Yönetimi Hafta 9

2 Hedefler Veritabanı terimini tanımlamak ve bir veritabanının veri ve bilgi ile nasıl etkileşimde olduğunu açıklamak. Veri bütünlüğünü tanımlamak ve değerli bilgi niteliklerini açıklamak. Karakter, alan, kayıt ve dosya terimleri üzerinde tartışmak. Dosya bakım teknikleri ve doğrulama tekniklerini açıklamak Dosya işleme yaklaşımı ve veritabanı yaklaşımı arasındaki farkları belirtmek. 2

3 Hedefler Veritabanı yönetim sistemleri için ortak olan fonksiyonlar üzerinde tartışmak. İlişkisel, nesneye yönelik ve çok boyutlu veritabanlarının karakteristiklerini açıklamak. Web veritabanlarına nasıl erişildiğini açıklamak. Veritabanı tasarım esaslarını tanımlamakve veritabanı uzmanları ve yöneticilerinin sorumlulukları üzerinde tartışmak. 3

4 Veritabanı, Veri ve Bilgi Veritabanı Veriye erişim, geri alma ve kullanımına izin verecek şekilde düzenlenen veri topluluğudur. Veri İşlenmemiş öğelerin derlemesidir Metin Sayılar Görüntüler Ses Video Bilgi İşlenmiş veri Belgeler Ses Görüntüler ve Video 4

5 Veritabanı, Veri ve Bilgi 5

6 Veritabanı yazılımı, genellikle veritabanı yönetim sistemi (DBMS) olarak adlandırılır ve şunları yapmanızı sağlar: 6 Bilgisayar destekli bir veritabanı oluşturma Veri ekleme, düzenleme ve silme Veriyi sıralama ve veriyi okuma Formlar oluşturma ve veriden rapor hazırlama

7 Veritabanı, Veri ve Bilgi Veri bütünlüğü, verinin niteliğini tanımlar. «Döküntü girer, döküntü çıkar (GIGO)» kavramı, bir bilgisayar çıktısının doğruluğunun, girdinin doğruluğuna göre olduğunu gösterir. 7

8 Veritabanı, Veri ve Bilgi Değerli veri aşağıdaki özelliklere sahip olmalıdır: 8 DoğruDoğrulanabilirZamanındaDüzenlenmişErişilebilirKullanışlı Uygun maliyetli

9 Veri Sıradüzeni Veri, katmanlar halinde düzenlenir. – Dosyalar, kayıtlar, alanlar, karakterler 9

10 Veri Sıradüzeni Karakter, bir byte dır. – Sayılar, harfler, boşluk, noktalama işaretleri veya diğer semboller Alan, bir veya daha fazla ilişkili karakterin kombinasyonudur. – Alan adı – Alan boyutu – Veri tipi 10

11 Veri Sıradüzeni Genel veri tipleri: 11 MetinSayısal Otomatik numara Para birimi TarihNotEvet/HayırKöprüNesneEk

12 Veri Sıradüzeni 12 Kayıt, ilişkili alanların bir grubudur. – Birincil anahtar, her bir kaydı eşsiz olarak tanımlar. Veri dosyası, ilişkili kayıtların bir bütünüdür.

13 Verinin Korunumu Dosya bakımı, veriyi güncel tutma prosedürlerini ifade eder. 13 Kayıt eklemek Kayıtları düzenlemek Kayıt silmek

14 Verinin Korunumu Kullanıcılar yeni veri aldıklarında, bir dosyaya yeni kayıtlar eklerler. 14

15 Verinin Korunumu Kullanıcılar yanlış veriyi düzeltmek veya eski veriyi güncellemek için kaydı düzenlerler. 15

16 Verinin Korunumu Kayıt artık gerekli olmadığında, kullanıcı bunu dosyadan siler. 16

17 Verinin Korunumu Doğrulama, verinin doğru olup olmadığını bulmak için veriyi bir takım kurallar ve değerler ile karşılaştırır. 17 Alfabetik/Sayısal Kontrol Aralık kontrolü Tutarlılık kontrolü Tamlık kontrolü Sağlama basamağı Diğer kontroller

18 Dosya İşleme ve Veritabanları 18 Dosya işleme sistemi Her bölüm kendi dosyalar setine sahiptir. Uzun yıllardır kullanılır. Veri artıklığı oluşur. Veriyi izole eder. Veritabanı yaklaşımı Programlar ve kullanıcılar veri paylaşır. Veri artıklığını düşürür. Veri bütünlüğünü artırır. Veriyi paylaşır. Kolay erişim sağlar. Geliştirme zamanını azaltır. Daha savunmasız (zarara açık) olabilir.

19 Dosya İşleme ve Veritabanları 19

20 Veritabanı Yönetim Sistemleri 20

21 Veritabanı Yönetim Sistemleri Veri sözlüğü, veri tabanındaki her bir dosya ve bu dosyalardaki her bir alan hakkında veriyi içerir. 21

22 Veritabanı Yönetim Sistemleri Veritabanı Yönetim Sistemleri (DBMS), kullanıcıların ve programların veri tabanında veriyi okumalarını ve yönetmelerini sağlayan birkaç araç içerir. 22 Sorgu diliÖrnekle sorgulamaFormRapor üretici

23 Veritabanı Yönetim Sistemleri Sorgu dili, kullanıcıların veriyi görüntüleme, yazdırma veya depolama için belirlemelerine izin veren basit, İngilizce benzeri ifadelerden oluşur. Örnekle sorgulama (QBE), kullanıcıların veri alımına yardımcı olmak için bir GUI (grafiksel kullanıcı arayüzü) sağlar. 23

24 Veritabanı Yönetim Sistemleri 24

25 Veritabanı Yönetim Sistemleri Form, ekran üzerinde bir veri tabanında veri girişi veya düzenlemesi için uygun alanlar sağlayan bir penceredir. 25

26 Veritabanı Yönetim Sistemleri Rapor üretici, kullanıcıların ekran üzerinde bir rapor tasarlamalarına, veriyi rapor tasarımına almalarına ve daha sonra raporu görüntülemelerine ya da yazdırmalarına izin verir. 26

27 Veritabanı Yönetim Sistemleri DBMS, izin verilen zamanlarda sadece yetkili kullanıcıların veriye erişimini sağlar. Erişim hakları En düşük erişim hakkı ilkesi 27

28 Veritabanı Yönetim Sistemleri DMBS, verinin zarar gördüğü veya bozulduğu durumlarda veritabanını kullanılabilir bir biçime getirmek için çeşitli teknikler sağlar. 28 Yedekleme Kayıt tutma Kurtarma aracı Sürekli yedekleme

29 Veritabanı Yönetim Sistemleri 29

30 İlişkisel, Nesneye Yönelik ve Çok Boyutlu Veritabanları 30 Veri modeli, veritabanının veriyi nasıl düzenleyeceğini belirleyen kurallar ve standartlardan oluşur.

31 İlişkisel, Nesneye Yönelik ve Çok Boyutlu Veritabanları İlişkisel veritabanı, veriyi satırlar ve sütunlardan oluşan tablolarda saklar. – Her satır birincil anahtara sahiptir. – Her sütun eşsiz bir isme sahiptir. İlişki, veri içerisindeki bir bağlantıdır. 31

32 İlişkisel, Nesneye Yönelik ve Çok Boyutlu Veritabanları Yapısal Sorgu Dili (SQL), kullanıcıların veriyi yönetmesine, güncellemesine ve okumasına izin veren bir sorgu dilidir. 32

33 İlişkisel, Nesneye Yönelik ve Çok Boyutlu Veritabanları Nesneye yönelik veritabanı (OODB), veriyi nesnelerde saklar. Bir nesneye yönelik veri tabanı için uygun uygulamalara şu örnekler verilebilir: 33 Çoklu ortam veritabanı Grup yazılımı veritabanı Bilgisayar destekli tasarım veritabanı Hipermetin veritabanı

34 İlişkisel, Nesneye Yönelik ve Çok Boyutlu Veritabanları 34

35 İlişkisel, Nesneye Yönelik ve Çok Boyutlu Veritabanları Çok boyutlu veritabanı, veriyi iki boyuttan daha fazla boyutta saklayabilir. – Bazen hiperküp olarak bilinir. – Veriyi bir ilişkisel veritabanından çok daha hızlı birleştirebilir. Veri ambarı, geçmiş ve güncel işlemleri analiz etmek için gerekli olan veriyi saklayan ve yöneten büyük bir veritabanıdır. 35

36 Web Veritabanları Web üzerindeki veritabanları şunlara izin verir: 36 Ürün veya hizmetlerin satın alımı Tahvil alımı veya satımı Bir iş aramak Uçuş rezervasyonları yapmak Üniversite kayıtları Yarıyıl notlarını kontrol etmek

37 Web Veritabanları 37

38 Video: Bir Fotoğraf Paylaşım Sitesi Veriyi Nasıl Tutar? 38 BAŞLAMAK İÇİN TIKLAYIN

39 Veritabanı Yönetimi Dikkatli bir şekilde tasarlanmış veritabanına sahip olmak önemlidir. 39

40 Veritabanı Yönetimi Veritabanı uzmanları ve yöneticiler tüm veritabanı aktivitelerinin yönetimi ve koordinasyonundan sorumludur. Veritabanı Uzmanı (DA) Düzgün alan yerleşimine karar verir, veri ilişkisini tanımlar ve kullanıcının erişim ayrıcalıklarını belirler. Veritabanı Yöneticisi (DBA) Veri sözlüğü oluşturur ve bakımını yapar, güvenliği kontrol eder, performansı izler, yedekleri ve kurtarma prosedürlerini kontrol eder. 40

41 Veritabanı Yönetimi Çalışanların verinin veritabanında nasıl etkili biçimde kullanılacağını öğrenmeleri gerekir. – Veritabanı ile etkileşim – Veritabanı için yeni verinin tanımlanması – Veritabanının bakımı 41

42 Özet Veri ve bilginin bir organizasyon için değerli varlıklar olarak önemi Yüksek nitelikli verinin bakımı için yöntemler Değerli bilginin niteliğinin değerlendirilmesi Veriyi bir veritabanında düzenlemenin avantajları Çeşitli veritabanı tipleri Veritabanı uzmanları ve yöneticilerinin rolleri 42