. Okullarda şiddet ve saldırganlığın azaltılmasının yolu; öğrencileri bu davranışların yerine koyabilecekleri, alternatif yapıcı ve barışçıl bir modelle.

... konulu sunumlar: ". Okullarda şiddet ve saldırganlığın azaltılmasının yolu; öğrencileri bu davranışların yerine koyabilecekleri, alternatif yapıcı ve barışçıl bir modelle."— Sunum transkripti:

1

2 .

3 Okullarda şiddet ve saldırganlığın azaltılmasının yolu; öğrencileri bu davranışların yerine koyabilecekleri, alternatif yapıcı ve barışçıl bir modelle tanıştırmaktır. Öğrencilere yapıcı ve barışçıl çatışma çözüm stratejilerinin öğretilmesi ile okullarda yaşanan şiddet olaylarının azaltılması amaçlanmaktadır. Öğrencilere matematik, fen bilgisi derslerini öğretir gibi bu becerilerin öğretilmesi gerekmektedir. Çünkü öğrencilerimiz bu becerilere sahip değildirler ve çoğu zaman bu becerilere sahip ve örnek alabilecekleri yetişkin modellerden yoksundurlar. Öğrencilere bu yaşam becerilerini kazandırdığımızda, şiddete alternatif olarak çatışmalarını yapıcı olarak çözmeyi öğreneceklerdir. Böylece öğrencilerimizin kendilerine olan güvenleri ve özsaygıları artacak, okulda yaşanan şiddet ve yıkıcı davranışlarda azalma yaşanacak, okul iklimi tüm bireyler için daha yapıcı ve barışçıl bir hal alacaktır.

4 Şiddet öğrenilen bir davranıştır.Şiddet davranışları öğrenildiğine göre şiddete alternatif olan barışçıl davranışlarda öğrenilebilir.Öğrencilerin öğreneceği barışçıl,tutarlı davranışların örnekleri bulunmadığı için barışçılık öğretilmelidir. Arabuluculuk- barışçıl bir davranış Arabulucular-barışsever insanlardır. Özetle çatışanlar çözüm bulmakta arabulucular ise bu süreçte onların birlikte çalışmasına yardım etmekten sorumludur.

5 Bu çalışmanın verdiği önemli mesaj “Okulumuz farklılıklarımızın konuşulabileceği bir yerdir.Hakkımızı almak için kavga etmemize gerek yoktur.” Akran arabuluculuk, kişilere değil soruna yönelme fırsatı sağlamaktadır.

6 Arabuluculuk konusunda araştırmalar yapan Nylor adlı ingiliz araştırmacının “Zorbalık etme ve arkadaş desteği” konusunda yaptığı araştırmanın sonucunda aşağıdaki maddeler tespit edilmiştir. Okuldaki şiddet olaylarında arkadaş destek planları en etkili olanıdır. Arkadaş destek planları etkili engelleyici bir ölçüdür. Arkadaşlar çok daha erken safhalarda zorbalığı tespit edebilir. Çünkü öğrencilerin yaşıtlarına güvenmesi daha olasıdır. Yapılan araştırmalarda zorbalığa mazur kalan gençlerin %15’i sessizce acı çekmektedir. Bunların 3’te 2’si erkektir. Arkadaş destek planlarının yardımına arayan gençlerin %82’si zorbalıkla daha İyi baş edebileceklerini keşfediyorlar. Sosyal olma endişesini düzelttiğinden tüm okulun arkadaş desteğinden faydalandığı keşfedildi. İlkokulda akran arabuluculuğunu bilen çocuklar bunu ortaokulda daha iyi kullanabilirler.

7  Akran arabuluculuğu çalışması şiddetin önlenmesi için bir yöntemdir. Comenius ‘Şiddetin olmadığı Avrupa okulları ‘projesi kapsamında ortak alınan kararlar doğrultusunda çalıştığım okullarda Ekim 2010-2011 tarihinde itibaren, sınıflarımızdan tespit ettiğimiz gönüllü öğrencilerimizle birlikte bu çalışmaya başlamış bulunmaktayız.

8  Yapılan çalışmalara baktığımızda öğrenciler arasındaki iletişimi kuvvetlendirdiği okuldaki atmosferi olumlu etkilediği görülmüştür. Çatışmaya akran gözü ile bakıldığı için sonuç olumlu. Kuşkusuz kendi akranının tutumunu bakış açısını en iyi,yine akranı bilecektir.  Akran arabuluculuğu ; Öğrenciye haklarını savunma cesareti veriyor,müzakere yeteneklerini geliştirip,mantıklı düşünmeye sevk ediyor,akran olmalarında empati kurmalarını kolaylaştırıyor.Bu çalışmada çatışmalar eşitlik ilkesine dayanarak çözümleniyor

9 Akran arabulucuları okullarda en çok hangi çatışmaları yada anlaşmazlıkları çözüyor?

10 Eşyalarla ilgili kavgaları İsim,lakap takmalar Öğrenciler arası tehditler Dedikodular Cinsiyet ve sınıf ayrımcılığı gibi çatışmalar Şiddet-sınıf içi ve sınıf dışı çatışmalar

11 Bu çalışmaya katılan öğrencilere 6 haftalık bir eğitim veriliyor.Bu eğitim sürecinde öğrenciler Akran arabuluculuğu,Çatışma çözme yöntemleri,zorbalıkla ilgili eğitimler alıyorlar.Öğrencilere akran arabuluculuğu yaptıkları 6 haftalık süreçte giymeleri için fosforlu yelekler diktirildi.Amacımız teneffüslerde öğrencilerin daha iyi tanınmalarıydı.

12 Öğrencilere verilen eğitim: Çatışma çözme Öfke kontrolü İletişim Empati Stres ile başa çıkma konularını kapsamaktadır.

13

14

15

16  Akran arabuluculuk bir intikam yada olaya tepki değildir,bir çözüm sürecidir.Şiddet yada çatışmalara alternatifler getirmelerine yardımcı bir uygulamadır.Bir disiplin programı değildir.Okullarda uygulanan Akran arabuluculuğu programı yalnızca okuldaki yaşantıyı etkilemez,öğrenciler barışın ulaşılabilir bir hedef olduğunu benimseyecekler ve sosyal yaşantısında da barış ortamı yaratmaya katkıda bulunacaktır.Gereksinimlerini ve isteklerini ifade edebilme,sorumluluk alma becerilerini edinmiş olacaklardır.

17  Bu programın okullarda uygulanması, öğrencilerin çatışma çözme becerilerini olumlu bir şekilde etkileyecek,saldırgan davranışlar ve şiddetin azalmasını,çatışmaların daha uzlaşmacı biçimde problem çözme yöntemi kullanarak çözülmesini arabulucu öğrencilerin akranlarının çatışmalarını arabuluculuk basamaklarını uygulayarak çözmelerini ve okullarda daha olumlu, barışçıl ve demokratik bir ortamın oluşmasını sağlayacaktır.

18  Çalışma ABD.,Kanada Avustralya,İngiltere gibi ülkelerde uygulanmaktadır.Şiddetin artmasından dolayı bu ülkedeki okullar çalışmayı uygulamaktadır.Okulumuz rehber öğretmeni “Şiddetin olmadığı Avrupa Okulları Projesi” kapsamında İngiltere’deki iki okuldan akran arabuluculuk konusunda eğitim almıştır.Okulumuzdaki çalışmaları bu eğitimin paralelinde uygulamaktayız.

19

20

21

22

23

24  Arabuluculuk üçüncü kişinin yardımıyla tarafların sorunu çözmek için birlikte çalıştığı bir iletişim sürecidir. Akran arabuluculuk programının en önemli mesajı okulun farklılıkların konuşabilindiği bir yer olduğu ve kişinin hakkını almak için kavga etmesine gerek olmadığıdır. Bireyin kendisini ifade etmesine fırsat veren arabuluculuk süreci,gençlerin benlik kavramlarını güçlendiriyor ve kendi özdenetim mekanizmalarını geliştiriyor.Sorumluluk duygularını güçlendiren akran arabuluculuk iletişim sürecini kesintiye uğratan şiddet tepkilerini ortadan kaldırarak diyaloga dayalı barışçıl bir okul kültürü geliştiriyor.

25  Çalışmada amaç kim haklı kim haksız bulmak değil, amaç öğrencilerin içinde bulundukları çatışmadan bir an önce uzaklaşıp, birbiriyle iyi geçinecekleri bir ortamın yaratılmasını sağlamaktır. Akran arabulucular öğrencilerden çatışmaya yönelik olarak kendi hikayelerini anlatmalarını ister.Bazı noktalara açıklık getirmek için soru sorar ve soru sorulmasına destek  verir. Böylece çatışmayı çözmelerine yardımcı olur.

26 Taraftar olmayan, nötr bir kişinin desteğiyle, iki veya daha fazla kişinin ortak problemlerini çözmek için yapılandırdıkları bir süreçtir.

27 Arabulucu çatışmanın taraflarının müzakere süreçlerini takip etmelerine destek olur. Dolayısıyla taraflar kabul edilebilir ve adaletli bir anlaşmaya ulaşır. Buna karşın sorunun çözümünden çatışmanın tarafları sorumludur. Arabulucu sadece müzakere süreçlerini kolaylaştırır.

28 Çatışmanın taraflarına ne yapacaklarını, kimin haklı ya da haksız olduğunu, yaşanılan durumda ne tür davranışlar göstermeleri gerektiğini söylememelidir. Sadece çatışmanın çözümünü kolaylaştırıcı bir tutum sergilemelidir.

29

30  Bu program uygulandığında aşağıdaki sonuçların ortaya çıktığı gözlenmiştir;  1-Disiplin olaylarında azalma ve daha az kavga çıkması.  2-Öğrenciler arasında artmış bir güven duygusu.  3-Dinleme ve kritik düşünme becerileri.  4-Öğrenmeye yönelik bir okul ortamının herkes tarafından desteklenmesi.

31 SLOGANIMIZ ÇATIŞMALAR YAŞAMIN DOĞAL BİR PARÇASIDIR

32 Akran arabulucuların özellikleri; 1)Yargıya varma nitelikleri iyidir. 2)Arkadaşları tarafından sayılırlar. 3)Diğer öğrencilerin konuşabileceği ve güvenebileceği kimselerdir

33 Bu özellikleri taşıyan öğrenciler sınıf öğretmenleri tarafından tespit edilerek akran arabuluculuğu formu öğrencilere dağıtılmaktadır.Bu formlar incelenerek tespit edilen öğrenciler 6 haftalık eğitim almak üzere seçilmektedir.(her sınıftan iki öğrenci) Seçilen öğrenciler ile eğitim çalışmalarına her yıl devam edilmektedir.

34 Ba ş vuru formu OKULUN SANA İ HT İ YACI VAR!! ADI SINIFI Arkada ş arabulucusu olarak, d ö n ü ş ü m esaslarına g ö re en az haftada bir ya da iki kere ç alı ş man beklenmektedir. Arkada ş arabulucusu arkada ş larını dinlemeye hazırlıklı olarak, onlara arkada ş olarak veya arkada ş larına oynayacak birilerini bulmalarına yardımcı olarak, yalnız hisseden veya ü zg ü n olan di ğ er ç ocuklara yardım etmek i ç in zamanının bir kısmından fedakârlık etmeye istekli olandır. Neden arkada ş arabulucusu olmak istiyorsun? Arkada ş arabulucusu olarak faydalı olacak yetenek ve becerilerinin isimleri nelerdir? Arabulucu g ö revini yerine getirmek i ç in derslerini veya oyununu ka ç ırmanın bir sakıncası var mı?

35  Ayrıca eğitimlerde aşağıdaki kaynaklardan yararlanılmaktadır:  Okulda çatışma çözme ve akran arabuluculuk(program rehberi) Fred SCHRUMPF Donna K.CRAWFORD Rıchard J.BODINE  Okulda çatışma çözme ve akran arabuluculuğu Öğrenci El kitabı Fred SCHRUMPF Donna K.CRAWFORD Rıchard J.BODINE

36 1. Akran arabulucusu, arkadaşlarını dinlemeye hazırlıklı olarak yalnız hisseden veya üzgün olan diğer çocuklara yardım etmek için zamanının bir kısmında fedakarlık etmeye istekli olandır.

37  2. Akran arabulucusunun iyi bir arabulucu olması için haftada bir kez Eğitime katılması gerekir.  Bu Eğitimlerde akran arabulucularının diğer arkadaşlarını nasıl çok iyi dinleyeceğini, diğerlerinin ne hissettiğini nasıl anlayacağını kendi hislerini daha iyi nasıl anlayabileceğini ve anlaşmazlıkları nasıl huzurla çözebileceğini öğrenmeleri gerekir.  Eğitimlerde ortak amaç çatışmalara olumlu yaklaşımlarda bulunmak,öğrencilere çatışma olabilir ama şiddet olmamalı mesajını vermek.

38

39

40

41

42

43 Akran arabuluculuk çalışmamızın kapsamında bulunan arkadaşlık durağımızı okulumuzun bahçesinde oluşturduk.Arkadaşlık durağının amacı herhangi bir nedenden dolayı sorun yaşayan,sıkıntısı olan,arkadaş bulmakta zorlanan öğrencilerimizin bu duraktan faydalanmasını sağlamaktır.Bu tip problemi olan öğrenciler teneffüslerde bu durakta oturacak,akran arabulucu arkadaşları teneffüslerde durağı kontrol edecek ve orada oturan arkadaşlarına yardım edeceklerdir.

44 Sınıflarda yapılan duyuru ve paylaşımlar ile çalışmanın amacı tüm okul öğrencileri ile paylaşıldı.Ayrıca sınıf öğretmenleri ile toplantı yapılarak çalıma tüm okula duyurulmuştur.Sınıf öğretmenleri de çalışmayı desteklemek amacıyla akran arabulucu arkadaşlara güvenilmesi ve sorunlarını paylaşmaları konusunda sınıfları ile paylaşımda bulundular.

45

46

47 Hedefimiz her sene belli sayıda öğrenciyi akran arabulucusu olarak yetiştirmek ve onlara 6 haftalık eğitimi kapsayan yaşam becerilerini kazandırmaktır. Böylece elimizden geldiği kadar fazla sayıda öğrenciyi bu deneyimden geçirerek okuldan mezun olduktan sonrada benlik kavramları güçlü, öz denetim mekanizmaları gelişmiş, sorumluluk duygusu kazanmış, iletişim becerileri güçlü çatışmalara uzlaşmacı çözümler bulan barışçıl bireyler yetiştirmektir.

48 TÜLAY KİŞİN REHBER ÖĞRETMEN PROJE SORUMLUSU