Kadir AKTAŞ YASAMA UZMANI. Katılımda ana kurum AY-74 Başvuru hakkı, inceleme ve karar verme görevi 3071 sayılı dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanun.

... konulu sunumlar: "Kadir AKTAŞ YASAMA UZMANI. Katılımda ana kurum AY-74 Başvuru hakkı, inceleme ve karar verme görevi 3071 sayılı dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanun."— Sunum transkripti:

1 Kadir AKTAŞ YASAMA UZMANI

2 Katılımda ana kurum AY-74 Başvuru hakkı, inceleme ve karar verme görevi 3071 sayılı dilekçe hakkının kullanılmasına dair kanun TBMM İçtüzüğü

3 Dilekçe Komisyonu Tanımı-Niteliği : Dilekçe Komisyonu aracılığıyla yapılan çalışma, Türkiye Büyük Millet Meclisine doğrudan ulaşan talep ve şikâyet konularının önce Meclisin kendi üyelerinden müteşekkil bir komisyonu marifetiyle incelenmesi, alınan kararların muhatap idareler tarafından uygulanmasının gözetilmesi ve gerekli görülen başvuruların Meclis Genel Kurulunda görüşülerek bir karara bağlaması faaliyetini içerir.

4 Bir siyasi denetim TBMM’nin Hükümetin talebi olmaksızın karar verebileceği tek usuldür. Meclisin karar alma kabiyetini genişletmektedir. Komisyonun tarafsızlığı gözetilmiştir. Komisyonun çalışmaları kadük olmamaktadır. Komisyona başvuruları inceleme ve karara bağlama görevi verilmiştir.

5 Türk parlamento tarihindeki yeri 1908 Meclisi Mebusanında… meşrutiyetin meşruluğuyla bağlantılı algılanmış. 1924 Anayasası döneminde … bağlayıcı olduğu yönünde anlayış var. 1960 Anayasası döneminde …. 140 sayılı kanunla kurumsallık katılmış. HYK gibi organların denetimi sözkonusu. 1982 Anayasası döneminde ise işlevsizleşme var.

6 İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Dünyada ve Ülkemizde insan haklarına saygı ve bu konudaki gelişmeleri izlemek suretiyle uygulamaların bu gelişmelere uyumunu sağlamak üzere daha çok re’sen hareket eden bir inceleme, araştırma komisyonu olduğu görülmektedir. İHİK İnsan Haklarıyla ilgili çeşitli STK’larla bilgi edinme toplantıları yapmaktadır.

7 Önemi Ülkemizde kuralların kendisinden çok doğru uygulanmasında sorunlar yaşandığı düşünülürse, uygulamadaki hukuka aykırılıkları ortaya çıkarmaya talipli Dilekçe Komisyonunun önemi ortaya çıkmaktadır. Herkesin bir hakkı.

8 Dilekçe Komisyonu-İşlevleri STK’ların talep ve şikayetlerini işin bir tarafı olarak iletebilmeleri ve yasama sürecine doğrudan dahil olmalarının ana kanalı. Komisyonun belki de en önemli işlevi idarelerin işlemlerini yerindelik ve hukukilik bakımından denetlemesidir. Komisyon marifetiyle hazırlanacak istatistikî veriler ile yasal düzenleme çalışmalarına veri sunabilmektedir. Komisyon arşivi araştırmacılar için bir sosyal laboratuvardır. Meclisin diğer siyasi denetim yollarını tetikleyebilmesidir. Kamu yararı olan yasa konusu talepleri de iletmekle yükümlüdür.

9 tartışma Kararlar birer meclis kararı niteliğindedir. Bağlayıcılığı tartışılır.

10 Sorun TBMM’nin bu mekanizmasını STK’larca kullanımı sınırlı. Bilgilenme sorunu. Asıl sorun TBMM’ nin çalışma kültürü oluşturamaması- Dönemsel kesintiler İktidar milletvekillerinin, hükümeti denetlemesi? Altyapı ve tetkik elemanı Eksikliği

11 Komisyonun çalışma usulü İlk inceleme, usul incelemesi aşaması (Başkanlık divanı incelemesi) Komisyon Genel Kurulunca esastan İncelenme Aşaması 1- Divan kararına itiraz üzerine 2- Resen inceleme Verilen kararların ilgili idarece uygulanmasını gözetme amacı Genel Kurul İnceleme Aşaması 1- Komisyon kararına itiraz üzerine 2-Kararın uygulanmaması üzerine

12 Web portalı WEP sayfasında karar cetvelleri yayımlanmaktadır. Yine adı, soyadı ve dilekçe numarası bilgileri kullanılarak, herkes kendi dilekçesinin hangi aşamada işlem gördüğünü ve verilmişse haklarında karar metnini görebilmektedir. Komisyonun çalışma usul ve esaslarına ilişkin bilgiler paylaşılmaktadır. Bazı istatistikler paylaşılmıştır. 1515 Hasan Başar

13

14 Çağrı STK’lar bu kuruma sahip çıkmalıdır. Komisyon başkan ve uzmanlarıyla çalışarak, İdare nezdinde ciddi girişimlerde bulunabilir. Kendi sorunlarını önce komisyonda tartışılmasını sonra Genel Kurulda tartışılmasını ve TBMM’den karar çıkartılmasını isteyebilirler.

15 Sonuç olarak şunu diyebiliriz ki Dilekçe Komisyonu mevzuattaki öngörüldüğü şekliyle çalıştırıldığı zaman Avrupa ülkelerinde uygulamasını gördüğümüz ve daha çok idari makamlara ve parlamentolara yönelik tavsiye kararı alan ombudsmanlık kurumundan daha güçlü bir denetim mekanizması olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü Dilekçe Komisyonu çalışmaları içeriğinde en üstün kurum olan TBMM’nin gücünü ve iradesini yansıtmaktadır.

16 TEŞEKKÜRLER.