Ünite -5 bölüm-2 1.Uluslar Arası Kooperatifler birliği 2- Uluslar Arası Çalışma Örgütü 2. Kooperatiflerde Örgüt Kültürü 3. Bir Kooperatifin Başarısının.

... konulu sunumlar: "Ünite -5 bölüm-2 1.Uluslar Arası Kooperatifler birliği 2- Uluslar Arası Çalışma Örgütü 2. Kooperatiflerde Örgüt Kültürü 3. Bir Kooperatifin Başarısının."— Sunum transkripti:

1 Ünite -5 bölüm-2 1.Uluslar Arası Kooperatifler birliği 2- Uluslar Arası Çalışma Örgütü 2. Kooperatiflerde Örgüt Kültürü 3. Bir Kooperatifin Başarısının Ölçümü 1.Uluslar Arası Kooperatifler birliği 2- Uluslar Arası Çalışma Örgütü 2. Kooperatiflerde Örgüt Kültürü 3. Bir Kooperatifin Başarısının Ölçümü

2 ICA Uluslararası Kooperatifler Birliği Her ülkenin kendi içindeki kooperatifler birliği, federasyonları yanında, dünyanın en büyük sivil toplum kuruluşu olan uluslar arası Kooperatifler Birliği ICA 1895 yılında Londra’da kurulmuştur. İlk Milletlerarası toplantı da bu tarihte ICA tarafından Londra’da gerçekleştirilmiştir. ICA’nın temel amacı, dünya çapında, özerk kooperatiflerin güçlendirilmesi ve geliştirilmesini sağlamanın yanında, kooperatifler arasında karşılıklı yardımlaşmayı ve dayanışmayı sağlayarak kooperatifçiliğin gelişmesine katkıda bulunmak, kooperatifler arası bilgi ve tecrübe değişiminin sağlanması için bilgi derlemek ve kooperatifçiliği uluslararası alanda tanıtmak, yaygınlaştırmak ve savunmak şeklinde özetlenebilir. 2

3 Merkezi İsviçre’nin Cenevre Kentinde bulunan ICA’ya 77 ülkeden 200’den fazla üye bulunmaktadır. ICA’nın Amerika, Asya Pasifik ve Avrupa’da Bölge teşkilatları vardır. Ülkemiz kooperatifler Avrupa’daki kooperatiflerin üye oldukları ICA Avrupa Bölgesine kayıtlıdır. Bünyesinde tarımdan yapı kooperatiflerine kadar bir çok kooperatif sektörünü bulunduran ICA’nın kooperatifçiliğin geniş kitlelere tanıtılmasında rolü büyüktür düzenli aralıklarla yaptığı global toplantılarda tavsiye kararları almakta istatiksel bilgileri paylaşmakta ve sektörün gelişmesi için uluslar arası anlamda çalışmaktadır.

4 Sektörel olarak; Uluslararası Tarım Kooperatifleri Örgütü, Uluslararası Kooperatif Bankaları Birliği, Dünya Tüketici Kooperatifleri, Uluslararası Balıkçılık Kooperatifleri Örgütü, Uluslararası Sağlık Kooperatifleri Örgütü, Uluslararası Konut Kooperatifleri Örgütü, Uluslararası Sigorta Kooperatifleri Federasyonu, Uluslararası Endüstri, Sanat ve Hizmet Kooperatifleri Örgütü, Uluslararası Turizm Birliği’nden oluşmaktadır.

5 Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Kooperatifçilik için önem arz eden bir diğer kuruluş ise Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’dür. ILO 1919 yılında, Birinci Dünya Savaşı’na son veren Versay anlaşması kapsamında, evrensel ve kalıcı bir barışın ancak sosyal adalet temelinde inşa edilebileceği inancından hareketle kurulmuştur. ILO’nun üç taraflı yapısı, tüm kadınlar ve erkekler için insana yakışır işlerin yaygınlaştırılması açısından benzersiz bir platform sunmaktadır. Başlıca hedefleri, çalışma yaşamında hakların yaşama geçirilmesi, insana yakışır istihdam fırsatlarının teşvik edilmesi, sosyal korumanın güçlendirilmesi ve çalışma yaşamıyla ilgili konularda diyaloğun güçlendirilmesidir. ILO’nun en üst düzey karar alma organı olan “Uluslararası Çalışma Konferansı”nın kooperatifçiliğe ilişkin hedefler, politikalar ile bu kapsamda devletlerin rolü ve kooperatiflerin teşvik edilmesi için almaları gereken önlemleri ayrıntılı bir şekilde ele alan 193 sayılı “Kooperatiflerin Teşvik Edilmesi” Tavsiye Kararı kabul edilmiştir.

6 Bu kararla; istihdam yaratma, kaynakların harekete geçirilmesi, yatırım oluşturma ve ekonomiye katkılarında kooperatiflerin önemli olduğu, kooperatiflerin değişik türleriyle tüm insanların tam olarak ekonomik ve sosyal kalkınmaya katılımlarının teşvik edildiği, küreselleşmenin kooperatifler için yeni ve farklı baskılar, sorunlar ve fırsatlar oluşturduğu ve buna bağlı olarak küreselleşmenin faydalarının daha adaletli dağılımını kolaylaştırmak için insanlar arasında ulusal ve uluslararası düzeyde daha güçlü bir dayanışmanın gerekliliği ortaya konulmuştur. Ayrıca, dengeli ve adaletli bir toplum için güçlü bir kamu sektörü ile özel sektörün yanı sıra kooperatiflerin ve diğer sosyal ve hükümet dışı kuruluşların içinde bulunduğu güçlü bir sektörün varlığının da gerekli olduğu açık bir biçimde vurgulanmıştır.

7 Kooperatiflerde Örgüt Kültürü Örgüt kültürü, toplum kültürünün bir alt ürünü ya da alt kültürüdür. Bu nedenle kültür “bir organizasyonun içindeki kişilerin ve grupların davranışını yönlendiren, normlar, davranışlar, inançlar ve alışkanlıklar sistemi” olarak da tanımlanabilir. Günümüzde örgüt kültürü, kuruluşların rekabet avantajı kazanmalarında önemli bir rol oynamaktadır. Çünkü örgüt kültürü, işletmenin amaçları, stratejileri ve politikalarının oluşmasında önemli bir etkiye sahip olduğu gibi, yöneticilerce seçilen stratejinin yürütülmesini kolaylaştıran ya da zorlaştıran bir araçtır.

8 Sağlıklı bir kooperatif kültürünün temini için kurumsallaşma şarttır. Böylece kooperatifler şahsi tarz ve yeteneklere bağlı olmaktan ziyade, kabul edilmiş ortak kurallarla, standartlarla ve prosedürlerle çalışma alışkanlıklarını yerleştirmesi, kendine özgü kültür oluşturması bu sayede diğer şirketlerden farklı ve ayırt edici bir kimlige bürünmesi sonucuna varılacaktır. Yöneticilerin kişisel ilişkileri ve çıkarları belirleyici olmaktan çıkacak, suç önlemeye yönelik düşüncelerin yerini güvene dayalı sistem alacaktır. Olusturulan bu kültür, bilimsel propaganda tekniklerinden yararlanılarak gelistirilebilecektir Bütün bunların yanında, yasal altyapı, uygulamaların gösterdigi dogrultuda olusan kooperatif kültürüyle uyumlu sekilde saglandıgı taktirde, gayri sahsilik ilkesinin hakim oldugu kurumsal bir kooperatif modeli kurulabilecek, böylece üst örgütlenmeler ve hiyerarsinin sagladıgı sosyal ortam, kollektif ruhun egemen olmasına yardımcı olacaktır.

9 Kooperatifçilik baska örgütlenme modellerince basarılması mümkün olmayan organizasyonlar yaparak, toplumsal gelismenin sürdürülebilmesi ve ekonomik kalkınmanın saglanması için önemli bir islev üstlenmektedir. Özellikle kriz ve zorluk zamanlarında degerleri daha çok ön plana çıkmaktadır. Globallesmenin etkileriyle köseye sıkısan ve gerekli destegi alamayan çiftçilerimiz, konut sorununu çözemeyen vatandaslarımız ve organizasyonları sayesinde sürekli müsteri bulma sansı yakalayan veya ucuz girdi temin eden bir kısım esnafımız kooperatiflere ihtiyaç duymaktadır.

10 Kooperatiflerin hitap ettigi toplumsal katmanları irdeledigimizde baska örgüt modelleriyle ihtiyaçlarının karşılanamayacagı anlasılmaktadır. O halde, kooperatifçiler modern kooperatifçilik modellerinden de faydalanmak kosuluyla mutlaka kendi felsefesini ve kültürünü olusturmalıdır. Bu yapılırken devletin bir takım faaliyetlerde bulunarak isleri yoluna koyması degil, kooperatiflerin hukuki olarak önünün açılması, dogru organizasyon modellerinin tesvik edilmesi ve ayrıca kooperatif gönüllülerini kaynastıracak çok çesitli, etkinliklerin teşvik edilmesi akla gelmelidir. Bu teşvikler ve tanıtımlar sayesinde Avrupa ülkelerinde her 4 kişiden biri bir kooperatif üyesidir.

11 Basarılı örgüt modelleri incelendiginde, yayınlarla ve çesitli etkinliklerle halkın gündemine girmeyi basarmıs oldukları görülecektir. Çünkü olumlu bir atmosferin saglanması,aynı amaç dogrulturunda çalısanların ortak etkinliklerle motive edilmesi, saglıklı bir örgüt kültürü olusturulması açısından büyük önem tasımaktadır. Bunun yanında, hem kamu hem de sivil kaynaklardan yeterince yararlanabilmesi de kamuoyundaki etkinlige baglı bulunmaktadır.

12 Kooperatiflerin birbirleriyle isbirligi,ticaret ve ortak çalısmalar yapmaya ihtiyacı bulundugu gibi ortak sosyal ortamların olusturulabileceği yerel lokallere, tesislere, toplantı salonlara, kütüphanelere, arastırma merkezlerine ve labaratuvarlara ihtiyaç bulunmaktadır. Burada anlatılmak istenilen, ekonomik bir eylemin organize edilmesinden daha ileride sosyalizasyonun saglanması, ortak bir ruhun oluşturulması, müspet davranış ve enerjinin yaygınlaştırılmasıdır. Kooperatif faaliyetinin özündeki dayanısma kültürü de ancak bu şekilde işler kılınabilecektir. Kooperatiflerin başarısını etkileyen önemli unsurlardan biri de ortakların sorunlarına sahip çıkma ve kendi kendine yardım etme bilincinin gelişmemesidir yani örgüt kültürüdür.

13 – Bir Kooperatifin Başarısının Ölçümü Bir kooperatifin başarısı, yatırımcı yönlendirmeli bir işletmenin başarısına nazaran daha değişik kriterlere dayanır. Bir kooperatif sadece yatırımların (katma değer) geri dönüşü veya Pazar payı göstergelerine dayanarak değerlendirilmemelidir. Bunun en açık göstergesi de kooperatifin başarısının hisse fiyatlarına yansımamasıdır. Kooperatifler borsada kayıtlı değildir. Aslında kooperatiflerin amaçları çok farklıdır ve bu nedenle bu amaçlara ulaşmaktaki başarıları ortak göstergelerle ölçülemez. Bir kooperatifin başarı seviyesini değerlendirmek için göz önüne alınacak belirli özellikler arasında şunlar da bulunur: 13

14 Kooperatiflerde Başarı ölçüm kriterleri Ortaklara yarar sağlamaya ve İhtiyaçları karşılama derecesi Rasyonel hedeflere ulaşmada etkinlik toplumun çıkarlarının koruma derecesi Çevreye verdiği önem derecesi Verimlilik Ortak başına yatırım Ortak sayısındaki değişmeler Ortakların yükümlülüklerini yerine getirme durumu Ortaklık payları (sermaye), yedek akçe, diğer fonlar ve yatırım fazlasının mevcut durumu ve gelişme seyri. Net gelir-gider fazlası – Kapasite kullanım oranı

15 Yönetsel etkinlik ve başarı Kalkınma etkinliği veya başarısı Ortaklara yönelik etkinlik veya başarı Tüm bunlar kooperatif başarısını değerlendirmek için baz alınacak kriterlerdir. Ve kooperatifin başarısı üyelerce ölçülerek görüş ve değerlendirmeler yapılmalıdır. Göreceli bir kavramdır.

16 Ortak katılımının sağlanması ve desteklenmesi kooperatiflerin başarısı ve güçlenmesi adına önemli bir unsurdur. Ortak bağlılığı etik değerlere dayalı olarak oluşturulan güven ikliminde sağlanır. Ortak bağlılığı ve katılım beklentisinin düşük olduğu yerlerde güven de yoktur Güvenin olduğu yerde dayanışma vardır. Dayanışma ruhu olan bir ortakta her zaman kooperatifçilik ruhu ve kooperatifin olumlu gelişmesi için çalışır. Kooperatif ortakları arasında dayanışmanın olması kooperatifin başarısını doğrudan etkilemektedir Kooperatifin başarı elde etmesi de ortakların kooperatife olan bağlılığını artıracaktır.

17 Kooperatifin en önemli başarı ölçümü üyesine ortağına sağladığı ekonomik ve sosyal faydadır.

18 Kooperatif olmayan birçok kuruluş, bazı temel kooperatif fikirlerinin kendilerine rekabet edebilirlik avantajı sağlayabileceğini keşfetmişlerdir. Zira şebeke kurma, stratejik müttefiklik ve imtiyaz verme işbirliği şekilleridir. Gittikçe artan rekabet ortamında birçok şirket müşteri sadakatini ve “ait olma hissini” üyelik prim düzenlemeleri ile arttırmayı araştırmakta veya sosyal açıdan ve ahlaki açıdan sorumlu olma iddiaları ile kendilerini rakiplerinden ayırmaya çalışmaktadırlar. Bu fikirlerin güncel popülerliği ve başarısı kooperatif kavramlarının devam etmekte olan geçerliliğinin kanıtıdır. ( örnek kredi kartı puanlaması ) kampanyalar, vs