Son Çocukluk Dönemi Çocuklarında Gelişim ve Kitap Seçimi 16.03.2016.

... konulu sunumlar: "Son Çocukluk Dönemi Çocuklarında Gelişim ve Kitap Seçimi 16.03.2016."— Sunum transkripti:

1 Son Çocukluk Dönemi Çocuklarında Gelişim ve Kitap Seçimi 16.03.2016

2 Son Çocukluk Dönemi 12+ Ergenlik (adolescent) Büyümek, olgunlaşmak «Genç yetişkine değişik yetişkinlik rollerini vatandaşlık sorumluluğunun sonuçlarına katlanmak zorunda kalmadan denemesine izin verildiğinde yaşanan normatif bunalım» 16/03/2015BBY164 Çocuk ve Gençlik Yayınları2

3 Ergenlikte Gelişim Bedensel özelliklerini kabul etmek ve bedenini etkili biçimde kullanmak. Eril ya da dişil bir toplumsal rolü gerçekleştirmek. Her iki cinsten yaşıtlarıyla yeni ve daha olgun ilişkiler kurmak. Anababadan ve diğer yetişkinlerden duygusal bağımsızlığı gerçekleştirmek. Bir mesleğe hazırlanmak/yönelmek. Evliliğe ve aile yaşamına hazırlanmak. Toplumsal bakımdan sorumlu bir davranışı istemek ve gerçekleştirmek. Davranışın rehberi olarak bir dizi değer ve bir ahlak sistemi kazanmak, bir ideoloji geliştirmek 16/03/2015BBY164 Çocuk ve Gençlik Yayınları3

4 Ergenlikte Gelişim Bedensel ve cinsel gelişim Beden imgesi Olgunlaşma Bilişsel gelişim İdealizm kazanır ve cinsellik, ahlak, din gibi konularla ilgili kendilerine ait bir değerler sistemi edinirler. Ergen benmerkezliliği 25/03/2015BBY164 Çocuk ve Gençlik Yayınları4

5 Ergenlikte Gelişim Kişilik gelişimi – kişilik kargaşası Aile ilişkileri Arkan ilişkilerinin farklılaşması Aile üslubunun önemi 25/03/2015BBY164 Çocuk ve Gençlik Yayınları5

6 12-14 Yaş Dönemi Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi İçe dönük veya isyankar bir yapı Örnek alacakları karakterler ararlar Biyografiler çok yararlıdır

7 12-14 Yaş Dönemi Erkek çocukların ilgi duydukları konular Fen kitapları Mekanik yapıları anlatan kitaplar Macera romanları Spor ile ilgili kitap ve dergiler Kız çocuklarının ilgi duydukları konular Romantik romanlar Meslek hikayeleri Polisiye romanlar

8 12-14 Yaş Dönemi Her iki grubun ilgi duyduğu konular/kitaplar Hayvanlar Tarihi romanlar Biyografiler Mizah yetenekleri çok gelişmiştir. İnce mizahtan, çok anlamlı sözcüklerden hoşlanırlar Koleksiyon merakı bu yaşlarda ortaya çıkar (genellikle geçicidir) Hayal gücü hala kuvvetlidir, idealizme dönüşür

9 Çocuklar İçin Kitap Seçimi Çocukların ruhsal ihtiyaçları Gelişim özellikleri Değişik yaşlarda ilgi duydukları konular

10 Çocukların Ruhsal İhtiyaçları Din, dil, ırk ve ulus ayırımı olmaksızın bütün çocukların ortak ruhsal ihtiyaçları vardır İlk yıllarda daha belirgin olan bu ihtiyaçlar zamanla geri plana itilir, ancak yok olmazlar Bir anlamda çocuklarla yetişkinlerin temel ruhsal ihtiyaçları aynıdır Çocuklara kitap seçerken bu ihtiyaçların göz önünde tutulması faydalı olur

11 Temel Ruhsal İhtiyaçlar Güven duygusu (maddi ve manevi) Başarma Bir gruba kabul edilme Oyun ve değişiklik Estetik

12 Güven Duygusu Sevme ve sevilme ihtiyacı Maddi güven duygusu Bilme ve öğrenme ihtiyacı

13 Sevme ve Sevilme İhtiyacı Güven duygusu ihtiyacının en açık şekli sevme ve sevilme ihtiyacıdır Yokluğu çeşitli ruhsal dengesizliklere neden olur Çocukta bu eksikliği görmek olasıdır (kırık bir oyuncağa veya hırpalanan bir köpeğe aşırı bağlılık) Çocuk sevgiyi önce ailesinde arar Aile ilişkileri çocuğun sağlam bir ruhsal temel oluşturmasında büyük rol oynar

14 Sevme ve Sevilme İhtiyacı Aile ilişkileri sevgi ve bağlılık dolu olan çocuklar kendilerine güvenli, başkalarına karşı sevgi dolu olurlar Aile bağlılığı arkadaş bağlılığını doğurur Aile ilişkilerini başarılı bir şekilde konu alan kitaplar bu ihtiyacı karşılamak açısından önemlidir (Örn.: Küçük Kadınlar)

15 Sevme ve Sevilme İhtiyacı Sevme ve sevilme ihtiyacı çocukları aşkı aramaya yöneltir Çocuk edebiyatında “aşk” unsuru erken başlar ve çok kullanılır Aşk daha çok bir sembol olarak kullanılır İyi, çalışkan ve azimli olmanın ödülü gibidir

16 Maddi Güven Duygusu Anne kucağında başlar Bütün insanlarda vardır Masallardaki zenginliğin nedeni bu ihtiyacı karşılamaktır Masallardaki zenginlik, endişeleri bir süre için yok eder

17 Bilme ve Öğrenme İhtiyacı Güven duygusu, her şeyi doğru ve emin olarak bilmek, öğrenmek ihtiyacını doğurur Çocukların çok soru sormaları bu ihtiyaçtan kaynaklanır (3-5 yaş) Çocukların merak ettikleri konularda bilgi ihtiyacını karşılayacak eserler verilmesi önemlidir

18 Başarma İhtiyacı Bütün insanların temel ihtiyaçlarından biridir Her insan yaptığı işte başarılı olmak, beğenilmek ve takdir görmek ister Çocukta başarı duygusu önceleri çok somuttur Çok erken başlar

19 Başarma İhtiyacı Anne ve baba başardıkları işlerle çocukların tartışmasız ilk kahramanlarıdır (araba kullanmak, yemek yapmak gibi) Çocuğa ilk anlatılan masal ve hikayelerdeki kahramanlar fiziksel başarı gösteren kahramanlardır (Örn.: Yüzmeyi öğrenen ördek yavrusu)

20 Başarma İhtiyacı Çocuk büyüdükçe ruhsal ve zihinsel başarıları önemsemeye başlar Sıkılganlığını yenen bir kahraman Kötü alışkanlıklardan kurtulan bir kahraman Biyografiler bu ihtiyacın karşılanmasında yardımcı olur

21 Bir Gruba Kabul Edilme İhtiyacı Güven ihtiyacının sonucudur Aile çocuğun ilk grubunu oluşturur Çocuk büyüdükçe önce oyun sonra okul arkadaşları ikinci önemli çevresini oluşturur Aile değerlerinin yanı sıra arkadaş değerleri de önem kazanır

22 Bir Gruba Kabul Edilme İhtiyacı 10-12 yaşlarında ulusçuluk, ilk gençlik çağlarında insanlık kavramları gelişir ve yerleşir Kitaplar bu kavramların ve duyguların gelişmesinde rol oynar Küçük yaşlarda arkadaş grubuna girmeyi konu alan kitaplar yardımcı olur (Örn.: Haydi Arkadaş Olalım)

23 Bir Gruba Kabul Edilme İhtiyacı İleri yaşlarda ulusal destanlar, kahramanlık hikayeleri, çeşitli ırk ve ulusların çocuklarına ait hikayeler yararlı olur Irk, din, dil ve ulus ayrımı olmadan insanlığın bir bütün olduğunu yansıtan eserler küçük yaşlarda insanlık sevgisinin gelişmesi açısından önemlidir

24 Oyun ve Değişiklik İhtiyacı Çocukların en önemli ihtiyaçlarından biridir Çocuklar yetişkinlerin kurallarla dolu dünyasından sıkılırlar Kitaplar bu ihtiyaca seslenebilir Tekerlemeler Neşeli şiirler Peri masalları Macera romanları Biyografiler Polisiye romanlar

25 Estetik İhtiyacı Temel ihtiyaçlardan biridir Süsleme ve süslenme ihtiyacından doğar Bazı insanlarda daha sonra sanata yönelir Çocuklarda estetik duygusu doğuştan vardır Bu duygunun geliştirilmesi önemlidir Edebi yönü kuvvetli, resimleri başarılı eser bu konuda yardımcı olur

26 Çocukların İlgi Duyduğu Konular Çocuklar değişik yaşlarda değişik konulara ilgi duyarlar Kişisel ilgileri, zeka düzeyleri, yetenekleri ve çevreleri farklıdır Ancak, ortak bazı özellikleri de vardır ve yaşa göre bazı genellemeler yapmak mümkündür

27 Son Çocukluk Dönemi Çocuklarında Gelişim ve Kitap Seçimi 16.03.2016