Eski Mısır Tanrıları ve sembolleri

... konulu sunumlar: "Eski Mısır Tanrıları ve sembolleri"— Sunum transkripti:

1 Eski Mısır Tanrıları ve sembolleri
Tülin ÇORUHLU

2

3 Baş Tanrı: ATUM RA (Evren ve Güneş Tanrısı) Çocukları: TEFNUT(Yağmur ve Nem tanrısı dişi) SHU(Hava Tanrısı erkek) TEFNUT VE SHU’nun çocukları: NUT(Gök tanrısı dişi) GEB(Yer tanrısı erkek) NUT’un babasız çocukları (insan biçimli tanrılar): NEPHTYS (dişi) SETH (erkek-Fırtına, gök ve gürültü Tanrısı) Seth ve Nephtys’in çocukları: ANUBİS; Mumyalama Tanrısı İSİS(dişi-Sanat ve bereket Tanrıçası) OSİRİS(erkek- tarım ve yaşamdan sonrası tanrısı) İsis ve Osirisin çocukları: HORUS (Cennetin ve yeryüzünün kralı, kutsal şahin) Horus’un çocukları:Amset, Hapi, Duamutef ve Qebsenuef

4 ANK: Mısır mitolojisinde önemli bir sembol, Tanrısal güç ve evrenin sonsuzluğunun sembolü. Ayrıca eski Mısırda kutsal sayılan ‘Nil’ nehri ve onun insan yaşamına getirdiği kolaylık ve bereketten dolayı, ANK aynı zamanda Nil’in anahtarı olarak da kabul edilir. Tanrılar ellerinde taşırlar.

5 Asalar;1-2. Tcham veya User
Asalar;1-2.Tcham veya User. Genellikle kutsal erkek figürlerinin sol ellerinde taşıdığı asadır. Asanın başındaki figür ‘cucupha’ olarak adlandırılı r ve hayali/doğa üstü bir yaratıktır. Bazen kulaklı bazen de kulak yerine tüy olarak baş süsülenmiştir. İyilik ve doğruluğun gücünü temsil eder. 3.Tcham’ın geliştirilmiş şekli, ank ile birleştirilmiş. Ank’ın dört yatay kolu bu dünyanın ve öteki dünyanın dört tarafını temsil ediyor. 4. iki tcham ve aralarında sonsuz evrenin ve Nil’in anahtarı ank dan oluşan ve bir çanak içinde taşınan asalar. 5. ucu baston şeklinde ‘Çoban Asası’, Tcham ve kamçıdan oluşan üçlü asa. Çoban asası doğruluk, adalet ve öbür dünyadaki cennetle ilgili müjdeyi temsil ediyor. Tanrı Osiris biri bu dünya diğeri öbür dünya ile ilgili olmak üzere iki elinde birer adet Çoban asası taşır. 6. Nil’in kutsal bitkisi ‘Papirüs Asası’, asa olarak kullanıldığında, doğruluk ile aşkın etkisini temsil eder. Başlıklarda kullanıldığında bilgelik ve aşkı temsil eder. Bu asa tanrıçalar tarafından taşınır.

6 TAÇLAR VE BAŞLIKLAR 1. Baş bantına takılı tüy, moat adıyla anılır. Su kuşları veya güçlü kanatlı kuşların kanatlarından alınır. Genellikle tanrıçalar tarafından kullanılan başlıktır. İnanç ve doğruluğun simgesidir. 2.Tesher: aşağı Mısırda kullanılan başlık, su kabı ve ondan çıkan bir kıvrık tüy den oluşuyor. Kutsal bilgelik ve doğruluğu temsil ediyor. Her zaman kırmızı renkte tasvir ediliyor. 3. Yukarı Mısırda kullanılan başlık, adı:Hetch kutsal irade ve aşkı simgeliyor. Beyaz renkte tasvir ediliyor. 4. iki ve üçün arasında bir başlık aynı anlamlarda kullanılıyor. 5-7 tanrıların cennetini temsil ediyor. Su kabı ve iki yanından çıkan boynuz veya tüy veya her ikisi. 8.Ureret: baş tanrı Atum veya Amon Ra’yı temsil ediyor. Kırmızı, mavi veya yeşil olup, bir su kabı içinden çıkan gösterişli iki tüy, her iki dünyanın temsili.

7 Sütun ve taşıyıcılar

8

9

10

11 Leylek/akbaba başlı tanrı Toth

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22 Yaratılış, Var Oluş ve Başlangıç
Mısırlılar başlangıçta evrenin kaosun kara sularıyla dolu olduğuna inanırlardı. İlk tanrı, Re-Atum, aynı Mısır karasının Nil'in taşan sularından her sene ortaya çıkışı gibi sudan (yükseldi ve) ortaya çıktı. Re-Atum'dan Şu (hava)ve Tefnut (nem) ortaya çıktı. Şu ve Tefnut'un iki çocuğu olduğu zaman dünya yaratıldı: Nut (gök) ve Geb (yer). Şu ve Tefnut karanlıklarda gezerken kaybolunca insanlar yaratıldı. Zira Re-Atum gözünü onları aramaya gönderdi ve onlara kavuştuğunda döktüğü sevinç gözyaşları insanlara dönüştü. Osiris Re-Atum'un oğlu ve Mısır'ın kralıydı. Erkek kardeşi Seth ise evrendeki kötülüğü temsil etmekteydi. Osiris'i öldürdü ve kendisi kral oldu. Osiris'i öldürdükten sonra vücudunu parçalara ayırdı, fakat İsis bu parçalardan çoğunu kurtardı. Seth kendisini kral yapmış olsa da Osiris'in oğlu Horus tarafından yenilgiye uğratılmıştır. Yenilen Set çöle sürülür ve fırtınaların tanrısı olur. Osiris Anubis tarafından mumyalanmış ve ölülerin tanrısı olmuştur. Horus kral ve firavunların atası oldu. Atum

23 Ra,Mısır mitolojisinde güneş tanrısıdır. Kutsal merkezi Heliopolis'dir
Ra,Mısır mitolojisinde güneş tanrısıdır. Kutsal merkezi Heliopolis'dir. Genellikle başında bir disk bulunan şahin kafalı insan biçiminde canlandırılmıştır. Eski tanrı Atum'la bir tutularak, IV. sülale döneminde devlet tanrısı olmuştur. Kefren'den başlayarak firavunlar, onun soyundan geldiklerini ilan etmişlerdir. Ra daha sonra Horus'u da kapsamış ve Ra-Horakhty (ya da Ra-Horus) ismini almıştır. Güneş Ra'nın sembolüdür; tüm vücudunu ya da gözünü temsil eder. Ra'nın sembolleri güneş sembolleridir, Phoenix'e benzer bir özelliği vardır; her sabah ateşlerin içinden tekrar doğar.

24

25 Nephthys Neftis,Nephthys ya da Nebt-het,Mısır tanrıçalarından biridir.Orta Mısır'da tapınılmaya başlanmıştır.İsminin manası Evin Hanımı demekti ancak bu bildiğimiz ev değil güneş tanrısı Horus'a bağlı olan gökyüzü kısmı anlamına geliyordu. Eski Mısır'da Geb ve Nut'un kızıydı.Seth, Osiris ve İsis'in kız kardeşiydi.Kötü bir tanrı olan Seth'in karısı olarak da tapınılırdı.Her manada İsis'in tersi idi.İsis doğum,büyüme ve gelişmeyi temsil ederken,Nephthys ölümü,yok olmayı temsil ediyordu. Osiris'in yeniden doğuş efsanesinde,Osiris'in tarafını tutmuştur.

26 Osiris, Mısır Müzesi, Kahire
Geb ve Nut'un oğlu yeraltı dünyasının hakimi, ölümsüz yaşam için diriliş tanrısı, kural koyucu, koruyucu; ölülerin yargıcı lahitinin bulunduğu yer Abidos’ta kültünün oluştuğu yerdir. Osiris, Nut ve Geb’in ilk çocuğuydu. Set, Nephthys ve İsis’in kardeşiydi, aynı zamanda İsis’in kocasıydı. Horus, İsis'ten oğluydu. Bir hikâyeye göre Nephthys, İsis gibi davranarak ve Osiris’i baştan çıkarmış ve Anubis’i doğurmuştur. Osiris adı bu tanrıya eski Yunanlılar'ın verdiği bir addır.Osiris’in eski Mısırca’daki asıl adı “gözün yeri” anlamındaki “As-âr”dır ( ya da Usire). Bu ad, hiyeroglif yazısı ile yazılırken iki ideogram kullanılarak yazılır; kullanılan iki ideogramdan biri taht, diğeri gözdür. Osiris başta erkeklerin dünyasının kural koyucusu olmuş ve Ra gökyüzüne kural koymak için dünyayı bıraktığında kardeşi Set, Osiris’i öldürdü. İsis’in sihri sayesinde tekrar yaşama döndü. İlk ölen yaşayan canlı olduğu için sonraları ölülerin lordu oldu. Oğlu Horus, onun ölümünün öcünü aldı. Set’i yendi ve onu batı Mısır’ın çölüne (Sahra) gönderdi.

27 Osiris: Ölülerin tanrısı, ölümsüz yaşam için diriliş tanrısı, kuralkoyucu, koruyucu, ölülerin yargıcı ve ölünün prototipi olmuştur (Ölü tarihte “Osiris” olarak görülürdü). Lahidinin bulunduğu yer, Abidos’ta kültünün oluştuğu yerdir. Osiris Nut ve Geb’in ilk çocuğuydu, Set, Nephthys ve İsis’in kardeşiydi, aynı zamanda İsis’in kocasıydı. Horus, İsis’ten oğluydu. Bir hikayeye göre Nephthys İsis gibi davranmış ve Osiris’i baştan çıkararak Anubis’i doğurmuş. Osiris başka erkeklerin dünyasının kuralkoyucusu olmuş ve Ra gökyüzüne kural koymak için dünyayı bıraktığında kardeşi Set Osiris’i öldürdü. İsis’in sihiri sayesinde tekrar yaşama döndü. İlk ölen yaşayan canlı olduğu için sonraları ölülerin lordu oldu. Oğlu Horus onun ölümünün öcünü aldı. Set’i yenmişti ve onu Batı Mısır’ın çölüne (Sahra) gönderildi. Tüm Mısır tarihi boyunca dualar ve büyüler Osiris’e yöneltilmişti, onu kutsama ve kendisinin kural koyduğu öbür dünyaya girmesi umulmuştu, ama orta krallık süresinde popularitesi arttı. 18.Sülale döneminde Mısır’da en çok tapılan tanrı olmuştu. Osiris’in popularitesi Mısır tarihinin en son evrelerine kadar dayanmaktadır (sürmüştür). Mısır’ı fetheden Roma imparatorlarında bile hala onun etkisi görülüyormuş. Firavun kıyafetlerini giyerek ona tapınaklarda adak adıyorlarmış.

28 İsis (İzis, Aset), Osiris'in (aynı zamanda karısıdır ), Seth ve Nephthys'in kardeşidir, Nut ve Geb'in kızları ve çocuk Horus'un annesidir. Bazı kaynaklara göre Anubis de İsis ile Osiris'in oğludur. Bir firavun gibi giyinmiş VII. Kleopatra İsis'e adaklarını sunarken. Bir çift boynuzun arasında güneş diski bulunan akbaba şeklinde bir şapka giymiş kadın olarak gösterilir. Çok seyrek olarak, bir çift koç boynuzu ya da Ma'at tüyü ile beraber Güney ve Kuzey çift tacını giyer. İsis bir tanrıça olarak değil ama kadın olarak ise sıradan saç biçimiyle gösterilir, ancak her zaman alnında bir yılan figürü bulunurdu. Osiris'in karısı olarak ise, İsis, yeryüzü krallığı boyunca kocasına yardımcı olmuştur. Piramit yazıtları, İsis'in kocasının ölümünü önceden gördüğünü göstermektedir. Onun ölümünün arkasından, İsis, kocasının yeraltı dünyasında huzur içinde yatması ve uygun şekilde gömülmesi için gövdesini yorulmaksızın aramıştır. Büyüleri sayesinde, Osiris'i hayata geri döndürmüş, ondan kendini erkek çocukları Horus'a hamile bıraktırmıştır. İsis, tanrılar ile insanoğlu arasında hayati bir bağlantıdır. Firavun yaşayan Horus olarak onun oğlu kabul edilirdi. Piramit yazıtlarında Horus, İsis'in kutsal memelerinden emzirilen çocuk olarak gösterilmiştir. İsis'i genç Horus'u kucağında gösteren çok sayıda heykel ve resim vardır. Sıklıkla, ana kraliçenin resmi ve o anki firavun aynı yerde resmedilmiştir. İsis, Horus'u çocukluğu boyunca onu öldürmek isteyen amcası Seth'ten korumuştur. Onun bir gün büyüyüp babasının intikamını alması onun hayatındaki boşluğu doldurmuştur. Ölüler kitabında, hayat verici ve ölümün gıdası olarak gösterilmiştir. Ölümün yargıçlarından biri olarakta düşünülebilir. Ona atfedilen bir başka rol ise Horus'un dört oğlundan biri olan İmsety'nin koruyuculuğudur. İsis, büyük bir büyücüdür ve büyü yeteneklerini kullanması ile meşhurdur. Örneğin, ilk kobrayı, onun zehirli ısırığını kullanarak Ra'ya gizli ismini itiraf ettirmek için yaratmıştır. Mısır tarihinin başından sonuna kadar, İsis, Mısır'ın en büyük tanrıçası olmuştur. Yararlı bir tanrıçadır ve sevgisi tüm yaşayan canlıları kapsayan bir annedir. Ona tapınma Mısır'ın sınırlarının çok ötesinde İngiltere'ye bile yayılmıştır. Klasik yazarların eserleri, O'nu Persephone, Tethys, Athene, Osiris'i ise Hades, Dionysos ve diğer yabancı tanrılar ile eşleştirmiştir.

29 İsis, Osiris'in (aynı zamanda kocasıdır),Nephthys ve Set'in kardeşidir,Nut ve Geb'in kızları ve çocuk Horus'un annesidir.Bazı kaynaklara göre Anubis de İsis ile Osiris'in oğludur. Bir çift boynuzun arasında güneş diski bulunan akbaba şeklinde bir şapka giymiş kadın olarak gösterilir.Çok seyrek olarak,bir çift koç boynuzu ya da Ma'at tüyü ile beraber Güney ve Kuzey çift tacını giyer.İsis bir tanrıça olarak değil ama kadın olarak ise sıradan saç biçimiyle gösterilir,ancak her zaman alnında bir yılan figürü bulunurdu. Mısır efsanesine göre,İsis kral tanrı Osiris’in kız kardeşi ve karısı,güneş tanrı Horus’un anasıdır.Karanlıklar tanrısı Seth,Osiris’i öldürünce,İsis kocasını aramaya çıkar,bulur ve oğluna öcünü aldırtır.Bereketi,anneliği,tedaviyi,e konomiyi simgeler.İsis, büyük bir büyücü ve büyü yeteneklerinin kullanması ile meşhurdur. Örneğin, ilk kobrayı, onun zehirli ısırığını kullanarak Ra'ya gizli ismini itiraf ettirmek için yaratmıştır.

30

31 Set ( ayrıca Sutekh , Seteh , Seth olarak da bilinir ama orijinal kullanımı SET 'tir. ) Mısır mitolojisinde bir tanrıdır. Mısır mitolojisinde Seth kötülük tanrısı, kardeşi Osiris ise iyilik tanrısıdır. Seth‚ ne kadar akıllı bir şekilde uğraşsa da Osiris ve Horus’u yok edemeyince, iyi kötüye karşı zafer kazanır. Ancak tanrılar da Seth’i yok edemezler.[1] Aşağı (kuzey) Mısır kralı kabul edilir. Bir eşeği anımsatan kırmızı saçlı ve büyük kulaklı bir hayali hayvan olarak temsil edilir. Çöl ve fırtınalar ile beraber düşünülür. Yunanlılar, bu tanrıyı Typhon olarak görürler. Uzun yıllar, Set, aşağı Mısır'ın; Horus da yukarı Mısır'ın hamisiydi. İki ülke birleştikten sonra, Set ve Horus beraber taç giymiş firavunlar olarak gösterildiler. Fakat yukarı Mısır, aşağı Mısırı feth ettikten sonra; güneyin firavunları sıklıkla Horus'un (yukarı Mısır'ın tanrısı) şeytani düşmanı Set olarak portrelendiler. Set, Osiris'in erkek kardeşidir. İsis, Osiris'in karısıdır, oğulları, Anubis ve Horus'tur. Set'in hiç çocuğu yoktur, çorak çöller onun için onunla anılır, aynı zamanda bereketli Osiris'in anti-tezidir. Horus ile savaşları boyunca, tanrıça Neith Horus'a taht, Set'e ise Astarte ve Asat tanrıçalarını veren bir anlaşma önerdi. Set, erkek kardeşi Osiris'i öldürmesi ile ünlüdür, mitolojiye göre insanlar Osiris'i severler. Koyduğu kuralları severek yerine getirirler. Kardeşi Seth onun bu başarısını kıskanır. Seth Osiris'ten kurtulmak için bir plan yapar. Kardeşinin ölçülerine uygun bir tabut yaptırır. Bir şölen düzenler ve Osiris'i de o şölene davet eder. Şölenin en sonunda önceden yaptırdığı tabutu çıkararak bu tabutun kime uyarsa ona verileceğini söyler. Herkes dener ve tabut sadece Osiris'e uyar. Bunun üzerine Seth hemen tabutun kapağını kapatır ve Osiris'in içinde olduğu tabutu Nil'e atar, aynı zamanda onun oğlu Horus'u da öldürmeye teşebbüs etmiştir. Horus, yaşamış, babasının ölümünün intikamını almış ve Set'i sonsuza kadar çöle sürgüne yollamıştır. Set'in sürgüne gönderilme kararı Ra tarafından yönetilen tanrılar konseyinde alınmıştır. Tanrıların çoğu Horus ve onun annesi İsis'in Osiris'ten gelen Mısır tacının mirasçısının Horus olduğu iddiasını desteklerken, Ra bu fikre katılmamıştır. O, Horus'un böyle güçlü bir pozisyon için çok genç olduğuna inanıyordu. Böylece, duruşma kimse yenişemeden uzun yıllar sürdü. İsis'in bir kurnazlığı davanın kapanmasına neden oldu. Büyü kullanarak, İsis kendini çok güzel bir genç kadına çevirdi. Set, O'nu gözlerinden yaş akarken gördü ve sorunun ne olduğunu sordu. İsis, kendi ve Horus'un durumuna benzetmeden bir hikâye anlattı. Buna göre şeytani bir adam onun kocasını öldürmüş, ailesini sürülerini çalmayı denemişti. Set, bu kötü duruma çok kızar, bu şeytani adamı yok ederek aile mülklerinin genç kadının oğluna geçmesi için ısrar eder. Kendi kelimeleri ile kendi yaptıklarını ayıplar ve Mısır tacını kaybeder. Set, her zaman tamamıyla şeytani bir figür olmamıştır. Onun yer altına yaptığı karanlık yolculuk boyunca, Horus ile kavgasında O'nu hamisi olan Ra'nın mavnasında olan güneşi korumuştur. Yılan şeklindeki canavar Apep ile kavga etmiştir. Ayrıca, 19. hanedan döneminde kısa bir süre çölün güçlerini sakinleştiren tanrı olarak Set'e duyulan saygı büyümüştür. Birçok firavun, o dönemde Set'in isminden türeme örneğin Seti gibi isimleri kendilerine isim olarak seçmişlerdir. Set ölümsüzlerin ve tanrı yiçilerin babası olarak anılır, tek amacı Dünya'yı ele geçirmektir bu sebeple firavun olmaya çalışır.

32 SETH Aşağı (kuzey) Mısır kralı kabul edilir.Bir eşeği anımsatan kırmızı saçlı ve büyük kulaklı bir hayali hayvan olarak temsil edilir.Çöl ve fırtınalar ile beraber düşünülür.Yunanlılar, bu tanrıyı Typhon olarak görürler. Uzun yıllar, Seth, aşağı Mısır'ın,Horus da yukarı Mısır'ın simgesiydi.İki ülke birleştikten sonra,Seth ve Horus beraber taç giymiş firavunlar olarak gösterildiler.Fakat yukarı Mısır,aşağı Mısırı fethettikten sonra,güneyin firavunları sıklıkla Horus'un (yukarı Mısır'ın tanrısı) şeytani düşmanı Seth olarak portrelendiler. Seth, Osiris'in erkek kardeşidir.İsis, Osiris'in karısıdır,oğulları,Anubis ve Horus'tur.Seth'in hiç çocuğu yoktur,çorak çöller onun için onunla anılır.Horus ile savaşları boyunca, tanrıça Neith,Horus'a taht,Seth'e ise Astarte ve Asat tanrıçalarını veren bir anlaşma önerdi. Seth,erkek kardeşi Osiris'i öldürmesi ile ünlüdür,aynı zamanda onun oğlu Horus'u da öldürmeye teşebbüs etmiştir.Horus,yaşamış,babasının ölümünün intikamını almış ve Seth'i sonsuza kadar çöle sürgüne yollamıştır.Seth'in sürgüne gönderilme kararı Re tarafından yönetilen tanrılar konseyinde alınmıştır.Tanrıların çoğu Horus ve onun annesi İsis'in,Osiris'ten gelen Mısır tacının mirasçısının Horus olduğu iddiasını desteklerken,Ra bu fikre katılmamıştır.O,Horus'un böyle güçlü bir pozisyon için çok genç olduğuna inanıyordu.Böylece,duruşma kimse yenişemeden uzun yıllar sürdü.İsis'in bir kurnazlığı davanın kapanmasına neden oldu. Büyü kullanarak,İsis kendini çok güzel bir genç kadına çevirdi.Seth,O'nu gözlerinden yaş akarken gördü ve sorunun ne olduğunu sordu.İsis,kendi ve Horus'un durumuna benzetmeden bir hikaye anlattı.Buna göre şeytani bir adam onun kocasını öldürmüş,ailesini sürülerini çalmayı denemişti.Seth,bu kötü duruma çok kızar, bu şeytani adamı yok ederek aile mülkerinin genç kadının oğluna geçmesi için ısrar eder.Kendi kelimeleri ile kendi yaptıklarını ayıplar ve Mısır tacını kaybeder. Seth, her zaman tamamıyla şeytani bir figür olmamıştır.Onun yer altına yaptığı karanlık yolculuk boyunca,Horus ile kavgasında,O'nu hamisi olan Ra'nın mavnasında olan güneşi korumuştur.Yılan şeklindeki canavar,Apep ile kavga etmiştir.Ayrıca,19 hanedan döneminde kısa bir süre çölün güçlerini sakinleştiren tanrı olarak,Seth'e duyulan saygı büyümüştür.Bir çok firavun,o dönemde Seth'in isminden türeme örneğin ''Seti'' gibi isimleri kendilerine isim olarak seçmişlerdir.

33 ANUBİS Anubis (Anpu), Antik Mısır mitolojisine göre, Nephthys ve Seth'in oğlu olduğu düşünülür. İsis ve Osiris'in oğlu olduğu da görüşler arasındadır. Çakalların mezarlar etrafında dolaşması nedeniyle çakal başlı Anubis ölümle beraber anılır. Ölen Osiris'i mumyaladığı için mumyalama tanrısı olmuştur. Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir. Bu yüzden mumyalamayla görevli kişiler Anubis maskesi takarlardı. Ölen kişi diğer dünyada yargılanırken Anubis ona yardım eder. Anubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidir. Anubis tanrılar arasında en korkutucu olanıdır. Ölüleri tekrar hayata döndürme gibi bir özelliği de olduğu sanılmaktadır. Yüzünde bir çakal ısırığı vardır. Kutsal mumyalayıcı olarak da bilinir. Anubis'in çakal başlı olma sebebi ise mezarların etrafında çakallar dolaşmasıdır. Mezarlar da Anubis'i ilgilendirdiğinden çakal başlı olarak tasvir edilmiştir. Anubis'in izi neredeyse tüm mezarlarda görülür. Antik Mısır inancına göre Anubis'in mezarları koruma güçüne sahip olduğu bilinmektedir. Bu yüzden mezarların girişine mezarları korusun diye Anubis heykelleri konulmuştur. Ayrıca Anubis bizde bilinen ismi ile mahşer günü ruhu tartan tanrıdır. Terazisinde ölünün ruhunu temsil eden kalbi ile Adaletin tanrıçası Ma'at' ın tüyünü tartar. İyi birinin kalbi tüye karşı hafif gelir ve ölünün ruhunu gök yüzüne bir daha doğması için gönderir. Eğer kötülük yapmış biri ise tüy hafif gelir ki bu durumda o kişinin ruhu yer altı ülkesine yılanlara gönderilir. Bu da sonsuz azap demektir. Anubis en çok bilinen Mısır tanrılarından biriydi. Doğruluk tüyüne karsı ölünün yüregini tartarken, Anubis ahrete kimin gideceginin kararını verme konusunda Osiris’e yardım ederdi. Anubis’in rolü, ölüye yeraltında rehberlik etmekti ve bu ona Mısırlılarda özel bir önem vermekteydi. Yeryüzündeki hayattan çok, onları ilgilendiren yer altı tanrısı olan Osiris’in diyarındaki sonraki yaşamdı. Anubis’e bütün bu ölümlerinde ‘temiz’ olarak yargılanmak isteyenlerden dolayı saygı duyulurdu ki diğer dünyaya rahatça gidebilsinlerdi. Kalbi dogruluk tüyünden daha hafif ya da esit olarak tartılan kisi yer altı dünyasında Osiris’e sunulurdu. Ek olarak, Anubis bedenin çürümesini engelleyen mumyalamanın mucidi olarak bilinirdi. Mumyalanan bir Mısırlı'nın ruhu yargılanır yargılanmaz daha önceden içinde bulundugu bedene tekrar girebilirdi. Anubis eğer orada vücudu korumazsa kurtuluş ve dolayısıyla ahiret olmazdı. Anubis’in Tasviri: Anubis çogunlukla bir çakalın ya da kurdun siyah bası ile insan formunda tasvir edilirdi. Bu özellik mezarlık çevrelerinde dolasan birçok vahsi köpegin temsili olmalıydı. Bunlar mezarlıkların resmi olmayan gardiyanları olarak belirmislerdir, daha sonrasında ise köpek-baslı Anubis’le baglantıları kurulmustur. Anubis genellikle uzun adım atmıs ya da ayakta durmus sekilde canlandırılırdı fakat bazen ise yere uzanmıs ya da çömelmis tam bir hayvan formunda gösterilirdi. Yine siyah renkte olarak, Mısır tapınaklarında bulunan tanrıların heykellerini içeren tapınak olan naos seklinde bir tabutun üzerine egilmis vaziyette olabilirdi.

34 Anubis,Eski Mısır mitolojisine göre,Nephthys ve Seth'in (bazı efsanelere göre Osiris ve İsis'in) oğludur.Çakalların mezarlar etrafında dolaşması nedeniyle çakal başlı Anubis ölümle beraber anılır.Ölen Osiris'i mumyaladığı için mumyalama tanrısı olmuştur.Görevi tüm ölüleri korumak ve yüceltmektir.Bu yüzden mumyalamayla görevli kişiler Anubis maskesi takarlar.Ölen kişi diğer dünyada yargılanırken Anubis ona yardım eder.Anubis diğer dünyada ölülerin koruyucusu ve ölüler kentinin efendisidir.Anubis tanrılar arasında en korkutucu olanıdır.Ölüleri tekrar hayata döndürme gibi bir özelliği de olduğu sanılmaktadır.Yüzünde bir çakal ısırığı vardır.Kutsal mumyalayıcı olarak da bilinir. Anubis'in izi neredeyse tüm mezarlarda görülür. Eski Mısır inancına göre Anubis'in mezarları koruma gücüne sahip olduğu da bilinmektedir.Bu yüzden mezarların girişine Anubis mezarları korusun diye Anubis heykelleri konulmuştur.

35 ANUBİS

36 ANUBİS

37 HORUS

38 Horus,Mısır mitolojisinde şahin başlı gök tanrısıdır
Horus,Mısır mitolojisinde şahin başlı gök tanrısıdır.İsis ile Osiris'in oğludur.Firavunların bazı tasvirlerinde İsis'in kucağında görülebilir.Bu da firavunların dünya üzerindeki Horus olduğuna inanılmasındandır.Firavunlar kendilerini Horus'un yeryüzündeki cisimleşmiş halleri olarak gördükleri için Mısır'ın en önemli tanrılarından biridir. Firavunlar,Horus'un ismini kendi isimlerinden biri olarak alırlardı.Aynı zamanda Firavunlar Ra'nın takipçisiydiler,bu yüzden Horus aynı zamanda güneşle de ilişkilendirilirdi. Horus sembolizmde genellikle,İlâhî Yasalar’ın insanda vicdan tarzında belirmesini simgeler.Şahin kafalı Horus’un yırtıcı kuşların keskin bakışıyla tasvir edilmesi, kişinin hiçbir hareketini gözünden kaçırmayan bir ilah oluşunu,yani vicdanın gözünden hiçbir şeyin kaçmayacağını simgeler.

39 Horus (Haru, Hor), Eski Mısır mitolojisinde gök (Güneş) tanrısıdır
Horus (Haru, Hor), Eski Mısır mitolojisinde gök (Güneş) tanrısıdır. Horus, şahin başlı tasvir edilir, bazı tasvirlerde firavunlar İsis'in kucağında sembolize edilmiştir. Bunun sebebi firavunların dünya üzerindeki Horus olduğuna inanılmasındandır. Firavunlar kendilerini Horus'un yeryüzündeki cisimleşmiş halleri olarak gördükleri için Horus, Antik Mısır'ın en önemli tanrılarından biridir. Firavunlar, Horus'un ismini kendi isimlerinden biri olarak alırlardı. Aynı zamanda Firavunlar Ra'nın takipçisiydiler, bu yüzden Horus aynı zamanda güneş ile de ilişkilendirilirdi. Güneş tanrısı olarak gösterilmesi yanında Osiris'in oğluydu. Mısır'ın farklı bölgelerinde farklı Horus varyasyonları konusundaki ihtilafı çözmek için en az onbeş farklı Horus formu kullanılmıştır. Bu formlar ait oldukları soy ağacına bağlı olarak güneş ve Osiris tipi olmak üzere iki kategoriye ayrılabilir. Eğer İsis'in oğlu olduğu söyleniyorsa, Osiris tipi; yoksa güneş tipi kabul edilmektedir. Güneş tipi Horus, Atum, Ra, Geb ya da Nut çeşitli tanrıların oğlu olarak adlandırılırdı. Harsiesis (İsis'in oğlu), Horus'a, Isis'in büyüleri ile babası Osiris'in öldürülmesinden sonra gebe kalınmıştır. Annesi tarafından Buto'ya yakın yüzen ada Chemmis'te büyütülmüştür. O, şeytanî amcası Set'in daimi düşmanıydı, fakat annesi onu korudu ve yaşattı. Çocukluğu, Harpokrates olarak bilinir, bu kelime bebek Horus anlamına gelir ve İsis tarafından emzirilen bir bebek olarak betimlenir. Daha sonraki zamanlarda yenidoğan güneş ile ilişkilendirilmiştir. Harpokrates, saçları yandan lüleli ve baş parmağını emerken de resmedilmiştir. Mısır sanatında, Harpokrates bir timsahın üzerinde ayakta duran, bir elinde akrep, diğerinde yılan tutan bir çocuk olarak da betimlenmiştir. Harmakhis (Ufuktaki Horus), "doğan güneş" olarak kişileştirilmiştir ve dirilişin ve sonsuz hayatın sembolü Khepera ile simgelenmiştir. Giza platosundaki Büyük Sfenks, Horus'un görünümlerinden biridir. Haroeris (Yetişkin Horus), Horus'un erken formlarında Yukarı (Güney) Mısır'ın lider tanrısıydı. Hathor'un oğlu ya da bazende kocası olarak metinlerde geçer. Aynı zamanda Osiris ve Set'in erkek kardeşiydi. Set'in ülkesi Aşağı Mısır'ı yaklaşık İ.Ö yıllarında feth etmiş ve her iki krallığı birleştirmiştir. Yetişkin Horus'un çok sayıda karısı ve çocuğu vardır. Dört erkek evladı bir gruplandırılır, İsis'ten olma olduklarına inanılır. Bunların isimleri; Duamutef, Imsety, Hapi ve Qebehsenuef'tir. Lotus çiçeğinden doğmuşlar ve yaratılış ile ilişkilendirilen güneş tanrılarıydılar. Nun'ın suyunu, Ra'nın emri ile yeniden getirmişlerdir. Anubis, onlara cenaze törenlerinde mumyalama, 'Ağız açma', Osiris'i ve tüm erkeklerin gömülmesi ödevlerini verdiğine inanılır. Horus onları daha sonra dört ana yönün koruyucusu yaptı. Ma'at'ın ölüleri yargılaması sırasında lotus çiçeğinin üzerinde Osiris'in önünde otururlar. Diğer taraftan, çok yaygın olarak ölünün iç organlarını koruyucusu olarak hatırlanırlar. Behdetli Horus, yetişkin Horus'un bir başka formu olup, Behdet'in batı deltasında tapınılırdı. SŞahin kafalı Horus’un yırtıcı kuşların keskin bakışıyla tasvir edilmesi, kişinin hiçbir hareketini gözünden kaçırmayan bir ilah oluşunu, yani vicdanın gözünden hiçbir şeyin kaçmayacağını simgeler. Bir başka deyişle bu, insanın iç dünyasındaki her niyetini ve sosyal yaşamındaki her hareketini gözden kaçırmayan merhametsiz yargıcın keskin bakışını simgeler. Bu, yasaların kıl kadar şaşmadan uygulanmasını gözeten, kişiden özellikle öte-âlemde hesap soran vicdanın ifade edilişidir. Günde yirmidört saat uyanık ve gözleri hep açık olmalıdır; çünkü hem yasaların kıl kadar şaşmadan uygulanmasını sağlamakta hem de ilah Seth (‘nefsaniyet’i ve kötülüğü simgeleyen ilah) ile mücadele etmektedir. Bu yüzden Güneş ve Ay, Horus’un gözleri olarak ifade edilir. Çünkü Güneş ve Ay’ın her ikisi nöbetleşe, gece ve gündüz insanın üzerinden eksik olmaz, Horus’un 24 saat açık kalan gözleri gibi. Horus’tan “Sirius içindeki Horus” olarak söz eden kimi Mısır metinlerinde ise, Horus’un Dünya insanlarına Sirius’tan gelen bir ‘tesir’ olduğu ve kaynağının göksel Osiris olduğu belirtilir..

40 Horus’un dört oğlu: Osiris’in vücudunun parcalarının koruyucularıdır ve bundan sonra ölülerin vücutlarının koruyucuları olmuşlardır. Amset, Hapi, Duamutef ve Qebsenuef. Sırasıyla tanrıçalar İsis. Nephthys, Neith ve Selket tarafından korunurlardı.

41 İMHOTEP Imhotep (Imouthis): Imhotep mimar, katip ve 3. Firavun Zoser döneminin büyük(baş) veziriydi. Sakkara ‘daki basamaklı piramidi tasarlayıp inşa eden Imhotep’ti. Imhotep Ptah’ın oğlu ve hekimlik tanrısıydı, aynı zamanda katiplerin başıydı (Thoth ile beraber). Yunanlılar onun Asklepios olduğunu düşünürler.

42 SKRABE Skarabe, Eski Mısır'daki en yaygın sembollerden biridir. Ra'nın “khepre” şeklini temsil eden kullanımlarında kozmik evrenin meydana getirilişini simgeler. Bu böceğin üreme biçimi, kendi kendini doğuran, daha doğrusu kendi kendinin nedeni olan yaratıcı güç “Phtha”nın evrendeki kozmik nesneleri şekillendirerek oluşturmasını temsil eder. Burada söz konusu olan güç, yoktan var eden değil, “var edilen”i biçimlendiren bir güçtür. Mısır'ın hiyeroglif yazısında “olmak”, daha doğrusu “verilen biçimi alarak varlık haline dönüşmek”anlamına gelen “hpr” ya da “kheper” fiili ayakları açık bir skarabe ile yazılır. Ölüm ve ölüm-ötesi konularıyla ilgili olarak kullanımında ise reenkarnasyonu simgelemek üzere kullanılırdı. Bununla birlikte Skarabe'nin eski Mısır'da aynı zamanda bir tür muska olarak da kullanıldığı bilinmektedir.

43 basbet kediler, Tanrılık katına çıkartıldı. Nil vadisinin insanları kediyi, neşe ve müziğin, güzel şarkıların, kıvrak dansların temsilcisi kedi kafalı tanrıça Bastet (Bast) ile özdeşleştirdiler. İnanışa göre, kedi miyavladıkça evin içi tanrıçanın insanlara hediyesi sayılan neşeyle dolarmış. Mısır mitolojisine göre Bastet, tanrılar tanrısı Ra’nın ve İsis’in kızıydı. Efsaneye göre, Bastet bir gün babası Ra’ya kızarak Mısır’ın güneyindeki Nubia çölünde inzivaya çekilmiş ve bir aslana dönüşmüş. Bir süre sonra Ra kızını affedip Mısır’a geri çağırmış. Bunun üzerine aslan görüntülü Bastet, Assuan yakınlarında Nil’in suyunda yıkanmış ve hemen orda bir kediye dönüşerek, üzerine bindiği kayıkla Bubastis’e gitmiş ve bu bölgede tanrısal yaşama devam etmiş.

44