Mertkan ERDEMLİ Daire Başkanı 6 Mayıs 2013 Isparta T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI.

... konulu sunumlar: "Mertkan ERDEMLİ Daire Başkanı 6 Mayıs 2013 Isparta T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI."— Sunum transkripti:

1 Mertkan ERDEMLİ Daire Başkanı 6 Mayıs 2013 Isparta T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İZLEME DAİRESİ BAŞKANLIĞI

2 o GİRİŞ o ŞUBE MÜDÜRLÜKLERİ o PERSONEL DURUMU o GÖREVLERİMİZ o PROJELER o MEVZUAT ÇALIŞMALARI o HEDEFLER o SORUNLAR

3 29.06.2011 tarih ve 645 sayılı “Orman Su İşleri Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” gereğince; “ Yerüstü ve yer altı sularının kalite ve miktarının korunmasına yönelik hedef, ilke ve alıcı ortam standartlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte belirlemek, su kalitesini izlemek veya izletmek”

4 İzleme Dairesi Başkanlığı Laboratuarlar Şube Müdürlüğü Yüzey Suları İzleme Şube Müdürlüğü İçme ve Yeraltı Suları İzleme Şube Müdürlüğü Biyolojik İzleme Şube Müdürlüğü Hidrolojik İzleme Şube Müdürlüğü

5 Mertkan ERDEMLİ Daire Başkanı Laboratuarlar Şube Müdürlüğü Nermin ANUL Şube Müdürü Şükran UZUNALİOĞLU Uzman Yardımcısı Ebru DOĞANAY Uzman Yardımcısı Bahar Ayşe AYDIN Uzman Yardımcısı Yüzey Suları İzleme Şube Müdürlüğü Yasemin GÖKYEL Şube Müdürü Mehmet AŞKINER Uzman Caner GÖK Uzman Yardımcısı İçme ve Yeraltı Suları İzleme Şube Müdürlüğü Hale DUMAN Şube Müdürü Ozan SOYTÜRK Uzman Yardımcısı Özge ERDEM Uzman Yardımcısı Feyza SANCAK Uzman Yardımcısı Biyolojik İzleme Şube Müdürlüğü Hümeyra BAHÇECİ Şube Müdürü Tolga ÇETİN Uzman Yardımcısı Burcu CÖMERT Mühendis Seda ARI Mühendis Nesibe TURAN Biyolog Aslı BAYRAK ARSLAN Biyolog Hidrolojik İzleme Şube Müdürlüğü Hakan KIRMIZIGÜL Şube Müdürü Ezgi PARLAR GÜNGÖR Kimyager Muhammet AZLAK Uzman Yardımcısı

6 İzleme Dairesi Başkanlığı; 1.Nehir havzasındaki su kütlelerinin biyolojik, kimyasal ve hidromorfolojik su kalitesi değerlendirme sistemini kurmak, 2.“Korunan Alanları İzleme” dahil izleme programlarını oluşturmak, 3.Su kaynakları planlama çalışmalarında kullanılmak üzere gerekli olan su kalitesi ve miktarını tespit ve izleme çalışmalarını yapmak veya yaptırmak,

7 4. Ulusal ve uluslararası mevzuatta yer alan parametreleri uyarlamak ve buna bağlı olarak İzleme programına temel teşkil edecek istasyonları belirlemek, 5. İzleme sistemleri ve teknolojileri ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarını yapmakla yükümlüdür.

8

9 HAVZA İZLEME VE REFERANS NOKTALARININ BELİRLENMESİ PROJESİ Amaç: 25 Havzanın Su Çerçeve Direktifi kapsamında, fiziko- kimyasal, kimyasal, biyolojik ve hidromorfolojik kalite unsurlarını içerecek şekilde gözetimsel olarak izlenmesi. Proje Aşamaları Birinci Yıl 5 havza İkinci Yıl 5 havza Üçüncü Yıl Personel ve Bütçe Durumuna Göre Belirlenecektir BÜTÇE: 30.118.000,00 TL

10 ERGENE, AKARÇAY, GEDİZ, SUSURLUK VE SAKARYA HAVZALARINDA SU ÇERÇEVE DİREKTİFİ KAPSAMINDA SU KALİTESİ İZLEME HİZMETİ İŞİ İHALE EDİLMİŞTİR. HAVZA İZLEME VE REFERANS NOKTALARININ BELİRLENMESİ PROJESİ

11 HAVZA ADIYÜKLENİCİSÖZLEŞME FİYATLARI (TL) ERGENE HAVZASI Alka İnşaat Tekstil Elek.Çevre San.ve Tic.Ltd.Şti. 418.000 AKARÇAY KAPALI HAVZASI Alka İnşaat Tekstil Elek.Çevre San.ve Tic.Ltd.Şti. 580.000 GEDİZ HAVZASI Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş. 640.000 SAKARYA HAVZASI Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş.1.380.000 SUSURLUK HAVZASITÜBİTAK MAM1.028.500 HAVZA İZLEME VE REFERANS NOKTALARININ BELİRLENMESİ PROJESİ

12 Ergene Havzası 18 örnekleme noktası Akarçay Havzası 27 örnekleme noktası Gediz Havzası 17 örnekleme noktası Sakarya Havzası 50 örnekleme noktası Susurluk Havzası 35 örnekleme noktası HAVZA İZLEME VE REFERANS NOKTALARININ BELİRLENMESİ PROJESİ :

13 ERGENE HAVZASI 2. Ara Raporlar teslim alınmış olup, veriler Su Kalitesi Veri tabanına girilmektedir. AKARÇAY KAPALI HAVZASI 2. Ara Raporlar teslim alınmış olup, veriler Su Kalitesi Veri tabanına girilmektedir. GEDİZ HAVZASI 2. Ara Raporlar teslim alınmış olup, veriler Su Kalitesi Veri tabanına girilmektedir. SAKARYA HAVZASI 2. Ara Raporlar teslim alınmış olup, veriler Su Kalitesi Veri tabanına girilmektedir. SUSURLUK HAVZASI 2. Ara Raporlar teslim alınmış olup, veriler Su Kalitesi Veri tabanına girilmektedir. HAVZA İZLEME VE REFERANS NOKTALARININ BELİRLENMESİ PROJESİ

14  BÜYÜK MENDERES HAVZASI  KONYA KAPALI HAVZASI  MARMARA HAVZASI  KÜÇÜK MENDERES HAVZASI  KIZILIRMAK HAVZASI  Belirlenen beş havza için izleme noktaları belirlenerek teknik şartname hazırlanmış, yaklaşık maliyet belirlenmesi çalışmalarına başlanılmıştır. HAVZA İZLEME VE REFERANS NOKTALARININ BELİRLENMESİ PROJESİ :

15 Su Kalitesi İzleme Yazılımı Su Kalitesi İzleme Yazılımı; ‘‘Havza İzleme ve Referans Noktalarının Belirlenmesi’’ projesi kapsamında veri girişi 2013 Ocak ayı itibari ile yüklenici firmalar tarafından sorunsuz bir şekilde yapılmaktadır. Yazılım ile Genel Müdürlüğümüzde devam eden tüm projelerin izleme noktalarına ait ölçülen Fiziko- Kimyasal, Kimyasal, Biyolojik ve Hidromorfolojik parametrelerin veri tabanına kaydedilmesi ve kullanıcı ihtiyaçlarına yönelik raporlama yapılması planlanmaktadır.

16 ‘‘Su Çerçeve Direktifine göre Hidromorfoloji ve Hidromorfolojik İzleme’’ Başlığıyla TAIEX çalıştay başvurusu yapıldı. TAIEX başvurusu Avrupa TAIEX Ofisi tarafından kabul edilmiş olup, Temmuz ayının ilk haftası çalıştay düzenlenecektir.. Hidromorfoloji ve Hidromorfolojik İzleme

17 TAIEX çalıştayı ile, Hidromorfoloji ve hidromorfolojik izleme ile ilgili altyapının oluşturulması için; Hidromorfolojik indekslerin elde edilmesi, Hidromorfolojik olarak izlenmesi gereken parametreler ve izleme yöntemleri, Hidromorfolojik izleme sonucu elde edilen verilerin değerlendirilmesi konusunda Avrupa’da ki uygulama ve örnekleri görmek amaçlanmaktadır. Hidromorfoloji ve Hidromorfolojik İzleme

18 AMAÇ: Meriç-Ergene Havzasında tespit edilen 5 noktada kirliliğin gerçek zamanlı olarak tespit edilmesidir. Otomatik Sürekli Ölçüm İstasyonu Kurulması Projesi

19 Meriç-Ergene Havzasına Gerçek Zamanlı Ölçüm İstasyonu Kurulması İşi İzlenecek Parametreler pH Sıcaklık DO İletkenlik (EC) Toplam Organik Karbon (TOK) Renk Otomatik Sürekli Ölçüm İstasyonu Kurulması Projesi

20 İstasyon NoKurulacak İlKurulacak Mevkii 1Tekirdağ Ergene Nehri/İnanlı Mevkii- AKSA Enerji Çiftliği 2EdirneYenice Görece-Ergene Mansap 3 Tekirdağ (Lüleburgaz) Evren Sekiz Deresi 4EdirneErgene-Çorlu birleşim 5Tekirdağ Çorlu Deresi-Yulaflı Köyü (Yulaflı İlköğretim Okulu Bahçesi) Meriç-Ergene Havzasına Gerçek Zamanlı Ölçüm İstasyonu Kurulması İşi Otomatik Sürekli Ölçüm İstasyonu Kurulması Projesi

21 21

22 Meriç-Ergene Havzasına Gerçek Zamanlı Ölçüm İstasyonlarının ve Merkezi İzleme Odasının Kurulması İşi  Projenin ihale süreci 2012 yılında başlamış olup, ihale çeşitli nedenlerle iptal edildiğinden süreç devam etmektedir.  Makam OLUR’u alındıktan sonra EKAP’a girilerek ihale süreci yeniden başlatılacaktır. Otomatik Sürekli Ölçüm İstasyonu Kurulması Projesi

23 Amaç: Atatürk Baraj Gölündeki su kalitesinin gerçek zamanlı izlenerek mevcut durumunun ortaya konulması ve kazara oluşabilecek kirliliğin tespiti ve anında müdahalenin sağlanması Süre:2013-2014 Bütçe: 4,900,000 TL Süreç: Teknik Şartname hazırlıkları devam etmektedir. Atatürk Baraj Gölü Koruma Projesi

24 Proje kapsamında; TAIEX- On-line (Sürekli) İzleme Sistemleri Hakkında Çalıştay- 8-9 Temmuz 2013 TAIEX-Teknik Eğitim ve Saha Ziyareti Gerçek Zamanlı Ölçüm İstasyonlarının Kurulması Projeleri

25 Yeraltı Sularından Numune Alınması Genelgesi “Yeraltısularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik” kapsamında yeraltı sularından numune alınması konusu detaylandırılıp taslak genelge haline dönüştürülmüştür.

26 Yeraltı Suyu Kaynaklarına Yönelik Ulusal Gözlem ve İzleme Ağı konulu seminer

27 Seminer kapsamında yeraltı sularının oluşumu ve davranışına ilişkin temel kavramlar ortaya konularak, miktar ve kaliteye yönelik gözlem/izleme ağı oluşturmada dikkate alınması gereken hususlar, karşılaşılabilecek sorunlar ve çözüm önerileri tartışılmıştır.

28 Projenin amacı: Türkiye’de Su Çerçeve Direktifinin izleme ile ilgili Madde 8 ve Ek-5 hükümlerinin uygulanması konusunda yasal ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi ve Ulusal İzleme Ağının kurulması amacıyla altyapı oluşturulmasıdır. SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

29 Proje kapsamında;  Büyük Menderes Havzasında Su Çerçeve Direktifine uygun şekilde izleme yapılacak,  Büyük Menderes, Sakarya, Susurluk, Meriç Ergene, Akarçay ve Konya Kapalı Havzalarında ise direktifle uyumlu izleme ağı oluşturulacaktır. SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

30 Söz konusu proje Eşleştirme, Teknik Yardım ve Malzeme Temini bileşenlerinden oluşmakta olup, Eşleştirme Bileşeni yapılan resmi açılışla başlatılmıştır. Malzeme Temini ve Teknik Yardım Bileşenleri CFCU’da ön ihale aşamasındadır.  Toplam bütçe : 4.000.000 €  Teknik Yardım: 1.000.000 €  Malzeme Temini: 1.000.000 €  Eşleştirme: 2.000.000 € SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

31 BİLEŞEN 1:  23 Kasım 2011 tarihinde “İzleme Konusunda Yasal ve Kurumsal Boşluk Analizi”  7 Aralık 2011 tarihinde “SWOT Analizi”  29-31 Ocak 2013 tarihinde “6 Havzada İzleme Yapısının Kurumsal Analizi” BİLEŞEN 2: (6 pilot havzada)  Su Kütlelerinin ve Tipolojilerinin Belirlenmesi,  Baskı ve Etkilerin Belirlenmesi  Referans Koşulların Belirlenmesi  Risk Analizi  İzleme Noktalarının Belirlenmesi  Biyolojik İzleme Eğitimi  Göllerde Balık Örnekleme ve Analizi  Göllerde Makrofit Örnekleme ve Analizi  Göllerde Bentik Makroomurgasız Örnekleme ve Analizi  Nehirlerde Balık Örnekleme ve Analizi  Nehirlerde Makrofit Örnekleme ve Analizi  Nehirlerde Bentik Makroomurgasız Örnekleme ve Analizi  Nehir ve Gölde Diatom ve Fitoplankton Analizi  Hidromorfolojik İzleme  Kimyasal İzleme  Çevresel Kalite Standartlarının Belirlenmesi  Biyolojik İndeksler ve Ekolojik Kalite Oranlarının Belirlenmesi Konularında 26 Etkinlik Konularında 3 Çalıştay SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

32

33 6 HAVZADA BELİRLENEN SU KÜTLELERİ VE TİPOLOJİLER Havza Adı Nehir Su Kütlesi Sayısı Nehir Tipoloji Sayısı Eski Nehir Tipoloji Sayısı Yeni Göl Su Kütlesi Sayısı Göl Tipoloji Sayısı Eski Göl Tipoloji Sayısı Yeni Susurluk8825172977 Akarçay32119543 Konya70181231228 B. Menderes56201822127 Ergene67753176 Sakarya1914737491711 Toplam50467361674512 SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

34 34

35 35

36 36

37

38  Projenin Malzeme Temini ve Teknik Yardım Bileşenleri CFCU’da ön ihale aşamasındadır.  Malzeme Temini ihalesi yapılmış olup, ihalenin sonuçlandırılması beklenilmektedir. Teknik Yardım Projesinin ise 2013 yılı ortasında başlaması beklenmektedir.  18 ay sürecek Teknik Yardım bileşeni kapsamında Büyük Menderes Havzasında Su Çerçeve Direktifine göre bir yıllık izleme yapılacak ve izleme sonuçlarına göre havzanın ekolojik kalite oranı ve su durumu belirlenecektir.  Malzeme Temini bileşeninde aşağıdaki malzemelerin alımı yapılacaktır. No.CihazMiktar 1ICP/MS veya GC-MS/MS (DSİ)1 2LC-MS/MS1 3Online İzleme Sistemi4 4Online İzleme Sistemi Yazılımı1 5Taşınabilir İzleme Probu1 SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ

39

40 AMAÇ: Ülke genelinde, tüm yüzey ve yer altı sularının;  Miktar, kalite ve hidromorfolojik unsurlar bakımından mevcut durumunun ortaya konulması  Suların ekosistem bütünlüğünü esas alan bir yaklaşımla izlenmesi  İzlemede standardizasyonun ve izleme yapan kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması yönelik hukuki ve teknik esasları belirlemektir. Yüzeysel Sular ve Yer altı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik

41 KAPSAM: Bu Yönetmelik, kullanım amacına bakılmaksızın jeotermal kaynaklar ve deniz suyu dışında kıyıdan bir deniz mili mesafeye kadar olan kıyı sularını ve kıta içi yüzey, geçiş, yeraltı ve doğal mineralli suların izlenmesine ilişkin hususları kapsar.

42 Yüzeysel Sular ve Yer altı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmelik Su Kütlelerinin, Tipolojilerinin, Referans Koşulların ve İzleme Noktalarının Belirlenmesi Yüzey sularının İzlenmesi Yer altı Sularının İzlenmesi Korunan Alanların İzlenmesi Ulusal İzleme Ağı Biyolojik İzleme Hidrolojik ve Hidromorfolojik İzleme Gerçek Zamanlı İzleme Örnekleme, Ölçme ve Raporlama

43 SÜREÇ: Yönetmelik taslağı hazırlanmış olup gerek kurum içi gerekse kurum dışı görüşlere açılarak gelen görüşler doğrultusunda revize edilmiştir. Makamın görüşü alındıktan sonra Hukuk Müşavirliği aracılığı ile Başbakanlığa sunulacaktır.

44 Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği Çalışmaları Şu an yürürlükte bulunan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metodları Tebliği” revizyon çalışmalarına başlanmış olup Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmeliğinin yayımından sonra çıkarılması planlanmaktadır.

45 Biyolojik İzlemeTebliği Çalışmaları Tebliğde biyolojik izlemenin Su Çerçeve Direktifine uyumlu olarak gerçekleştirilebilmesi ile ilgili usul ve esaslar detaylandırılacak olup, söz konusu Tebliğin Yüzeysel Sular ve Yeraltı Sularının İzlenmesine Dair Yönetmeliğinin yayımından sonra çıkarılması planlanmaktadır.

46

47 ULUSAL İZLEME AĞININ ÖNCELİKLİ OLARAK OLUŞTURULMASI HEDEFLERİMİZ Ulusal Su Kalitesi ve Laboratuvar Çalışmaları İzleme Veri Tabanı Ulusal Su Kalitesi İzleme Ağı Ulusal Su Kalitesi İzleme Programı Ulusal İzleme Ağı

48 25 havzada su kütleleri, tipolojileri ve tipolojilere özgü referans koşulların belirlenmesi akabinde gözetimsel ve operasyonel izleme noktalarının belirlenmesi, Biyolojik kalite elementi için biyolojik indeksler geliştirilmesi, Hidromorfolojik kalite elementlerinin belirlenmesine yönelik indekslerin geliştirilmesi,

49 Su kalite ve miktarı izleme çalışması yürüten kamu laboratuarları arasında koordinasyonun sağlanması, Uluslararası veya ulusal finansmanlı bir proje aracılığı ile Biyolojik İzleme Referans Laboratuvarı kurulması, Ülke çapında gerçek zamanlı izleme sistemlerinin yaygınlaştırılması,

50

51  Kurumlararası koordinasyon eksikliği ve yetki karmaşası,  Su kalitesi izleme çalışmalarının Hizmet Alımı şeklinde yapılması,  Verilerin her kurum tarafından oluşturulmuş farklı veri tabanında biriktirilmesi ve bu verilerin diğer kurumların paylaşımına açık olmaması (veri temininde zorluk), SORUNLAR

52  Havza bazında su kalitesi ve miktarının yönetiminin tam olarak sağlanamamış olması,  Su kalitesinin izlenerek su kalite sınıflandırılmasının yapılması görevinin Bakanlığımızda denetleme ve cezai müeyyide uygulama yetkisinin ise farklı kurumların görev alanında olmasının su kaynaklarının korunmasının sağlanması anlamında sıkıntılara sebep olması, SORUNLAR

53  Su kalitesi izleme çalışmaları yürüten kamu kurum ve kuruluşlarının verilerinde standardizasyonun olmayışı sebebiyle veri değerlendirilmesinin doğru bir şekilde yapılamaması ve bu verilerin kullanılamaması, SORUNLAR

54  Kamu kurum ve kuruluşlarının SÇD kapsamında bir izleme yapmaması (Fiziko-kimyasal, kimyasal parametre ağırlıklı izleme yapılması, biyolojik izlemenin yapılmaması ve ekolojik statünün değerlendirilmemesi),  Şu anki kurumsal yapılanma ile izleme sisteminin SÇD gerekliliklerine göre gerçekleştirilmesi olası görülmemektedir.  Biyolojik izleme çalışmaları için gerekli ekipmanın temin edilememesi, SORUNLAR

55

56 SORULARINIZ