ÇEVRE MEVZUATI. 1982 Anayasası (56, 57, 63, 166 ve 169. Maddeleri ) Anayasamızın 56. Maddesi birinci fıkrası: “ Herkes sağlıklı ve dengeli bir ç evrede.

... konulu sunumlar: "ÇEVRE MEVZUATI. 1982 Anayasası (56, 57, 63, 166 ve 169. Maddeleri ) Anayasamızın 56. Maddesi birinci fıkrası: “ Herkes sağlıklı ve dengeli bir ç evrede."— Sunum transkripti:

1 ÇEVRE MEVZUATI

2 1982 Anayasası (56, 57, 63, 166 ve 169. Maddeleri ) Anayasamızın 56. Maddesi birinci fıkrası: “ Herkes sağlıklı ve dengeli bir ç evrede yaşama hakkına sahiptir. Ç evreyi geliştirmek, ç evre sağlığını korumak ve ç evre kirlenmesini ö nlemek devlet ve vatandaşların ö devidir. ”

3 ÇEVRE KANUNU Amaç Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin, sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda korunmasını sağlamaktır.

4 Büyükşehir Belediye Kanunu Kanun No. 5216 Kabul Tarihi : 10.7.2004 - Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak; -Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak. -- İl düzeyinde yapılan plânlara uygun olarak, doğal afetlerle ilgili plânlamaları ve diğer hazırlıkları büyükşehir ölçeğinde yapmak; gerektiğinde, konut, işyeri, eğlence yeri, fabrika ve sanayi kuruluşları ile kamu kuruluşlarını yangına ve diğer afetlere karşı alınacak önlemler yönünden denetlemek, bu konuda mevzuatın gerektirdiği izin ve ruhsatları vermek.

5 BELEDİYE KANUNU Kanun No. 5272 Kabul Tarihi : 23 Aralık 2004 Belediyenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları a) Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmak. b) Kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, emir vermek, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek. c) Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek. d) Özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğalgaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak veya yaptırmak.

6 BELEDİYE KANUNU Kanun No. 5272 Kabul Tarihi : 23 Aralık 2004 Belediyenin Görev, Yetki ve Sorumlulukları e) Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek. g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak. l) Gayri sıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek. o) Hafriyat toprağı ve moloz döküm alanlarını; sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) depolama sahalarını; inşaat malzemeleri, odun, kömür ve hurda depolama alanları ve satış yerlerini belirlemek; bu alan ve yerler ile taşımalarda çevre kirliliği oluşmaması için gereken tedbirleri almak.

7 TÜRKiYE’DEKİ ÇEVRESEL İZİN SİSTEMİ A) 2872 SAYILI ÇEVRE KANUNU VE YÖNETMELİKLERİ UYARINCA VERİLEN ÇEVRESEL İZİNLER B) 1593 SAYILI UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU VE İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK KAPSAMINDA VERİLEN İZİNLER C) 4857 SAYILI İŞ KANUNU VE İŞYERİ KURMA İZNİ VE İŞLETME BELGESİ ALINMASI HAKKINDA YÖNETMELİK UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİNLER D) 167 SAYILI YERALTI SULARI HAKKINDA KANUN UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİNLER E) İMAR MEVZUATI UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİNLER F) TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI MEVZUATI UYARINCA ALINMASI GEREKEN İZİNLER

8 ÇEVRE KANUNU ve TESİS/İŞLETMELER Çevresel etki değerlendirilmesi Madde 10 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/7 md.) –Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler. –Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez. –Petrol, jeotermal kaynaklar ve maden arama faaliyetleri, Çevresel Etki Değerlendirmesi kapsamı dışındadır. –Çevresel Etki Değerlendirmesine tâbi projeler ve Stratejik Çevresel Değerlendirmeye tâbi plân ve programlar ve konuya ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliklerle belirlenir. 8

9 ÇEVRE KANUNU ve TESİS/İŞLETMELER İzin alma, arıtma ve bertaraf etme yükümlülüğü (1) Madde 11 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/8 md.) –Üretim, tüketim ve hizmet faaliyetleri sonucunda oluşan atıklarını alıcı ortamlara doğrudan veya dolaylı vermeleri uygun görülmeyen tesis ve işletmeler ile yerleşim birimleri atıklarını yönetmeliklerde belirlenen standart ve yöntemlere uygun olarak arıtmak ve bertaraf etmekle veya ettirmekle ve öngörülen izinleri almakla yükümlüdürler. (1) Bu madde başlığı "İşletme izni ve haber verme yükümlülüğü:” iken, 26/4/2006 tarihli ve 5491 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir. 9

10 ÇEVRE KANUNU ve TESİS/İŞLETMELER Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğü(1) Madde 12 – (Değişik: 26/4/2006 – 5491/9 md.) Bu Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığını denetleme yetkisi Bakanlığa aittir. Gerektiğinde bu yetki, Bakanlıkça; il özel idarelerine, çevre denetim birimlerini kuran belediye başkanlıklarına, Denizcilik Müsteşarlığına, Sahil Güvenlik Komutanlığına, veya Bakanlıkça uygun görülen diğer kurum ve kuruluşlara devredilir. Denetimler, Bakanlığın belirlediği denetim usûl ve esasları çerçevesinde yapılır. Askerî işyerleri, askerî bölgeler ve tatbikatların bu Kanun çerçevesindeki denetimi ve neticelerine ait işlemler; Genelkurmay Başkanlığı, Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Bakanlık tarafından müştereken hazırlanacak yönetmeliğe göre yürütülür. İlgililer, Bakanlığın veya denetimle yetkili diğer mercilerin isteyecekleri bilgi ve belgeleri vermek, yetkililerin yaptıracakları analiz ve ölçümlerin giderlerini karşılamak, denetim esnasında her türlü kolaylığı göstermek zorundadırlar. İlgililer, çevre kirliliğine neden olabilecek faaliyetleri ile ilgili olarak, kullandıkları hammadde, yakıt, çıkardıkları ürün ve atıklar ile üretim şemalarını, acil durum plânlarını, izleme sistemleri ve kirlilik raporları ile diğer bilgi ve belgeleri talep edilmesi halinde Bakanlığa veya yetkili denetim birimine vermek zorundadırlar. Denetim, bilgi verme ve bildirim yükümlülüğüne ilişkin usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. 10

11 ÇEVRE KANUNU ve TESİS/İŞLETMELER Ek Madde 2 – (Ek: 26/4/2006 – 5491/23 md.) Faaliyetleri sonucu çevre kirliliğine neden olacak veya çevreye zarar verecek kurum, kuruluş ve işletmeler; –çevre yönetim birimi kurmak, –çevre görevlisi istihdam etmek veya –Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlardan bu amaçla hizmet satın almakla –yükümlüdürler. Bu konuyla ilgili usûl ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. 11

12 SU YÖNETİMİ Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği (23/01/2010 tarih ve 27471 sayılı) Kum Çakıl ve Benzeri Maddelerin Alınması ve İşletilmesinin Kontrolü Yönetmeliği (08/12/2007 tarih ve 26724 sayılı) Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği (08/01/2006 tarih ve 26047 sayılı) Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (76/464/ AB) (26/11/2005 tarih ve 26005 sayılı) İçmesuyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair Yönetmelik (20/11/2005 tarih ve 25999 sayılı) Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (31/05/2005 tarih ve 25831 sayılı)

13 HAVA YÖNETİMİ Büyük Yakma Tesisleri Yönetmeliği (08.06.2010 tarih ve 27605 R.G.) Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010 tarih ve 27601 R.G.) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 tarih ve 27277 R.G.) Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (04.04.2009 tarih 27190 R.G.) Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği(13.01.2005 tarih ve 25699 R.G.) Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği(06.06.2008 tarih ve 26898 R.G.) Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği(11.06.2004 tarih 25489 R.G)

14 ATIK YÖNETİMİ Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (26/03/2010 tarih ve 27533 Sayılı) Ömrünü Tamamlamış Araçaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik (30/12/2009 tarih ve 27448 Sayılı) Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği(30/7/2008 tarih ve 26952 Sayılı) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (5/7/2008 tarih ve 26927 Sayılı) Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik (30/5/2008 tarih ve 26891) Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik (27/12/2007 tarih ve 26739 Sayılı) Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24/6/2007 tarih ve 26562 Sayılı) Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25/11/2006 tarih ve 26357 Sayılı) Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22/7/2005 tarih ve 25883) Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (19/4/2005tarih ve 25791 Sayılı) Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14/3/2005 tarih ve 25755 Sayılı) Atık Pil va Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31/8/2004 tarih ve 25569 Sayılı) Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (18/3/2004 tarih ve 25406) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14/3/1991 tarih ve 20814 Sayılı)

15 KİMYASALLAR YÖNETİMİ Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik Tehlikeli Maddelere ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik Kimyasalların Kontrolü ve Envanteri Hakkında Yönetmelik

16 ÖLÇÜM VE DENETİM İyi Laboratuvar Uygulamaları Prensipleri, Test Birimlerinin Uyumlaştırılması, İyi Laboratuvar Uygulamalarının ve Çalışmalarının Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik(09/03/2010 tarih ve 27516 Sayılı) Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik(26/4/2009 tarih ve 27214 Sayılı) Çevre Denetimi Yönetmeliği (21/11/2008 tarih ve 27061 Sayılı)(Revize 22/10/2009 tarih ve 27384 R.G) Çevre Görevlisi ve Çevre Danışmanlık Firma Yönetmeliği (12/11/2010) Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik Yönetmeliği (5/9/2008 tarih ve 26988 Sayılı) Çevre Kanununa Göre Verilecek İdari Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza Verilmesi ile Tahsili Hakkında Yönetmelik

17 ÇEVRE KANUNUNCA ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç ve Kapsam Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer alan faaliyet ve tesisler tarafından 2872 sayılı Çevre Kanununa göre alınması gereken izin ve lisanslara ilişkin tüm iş ve işlemler ile bu iş ve işlemlere ilişkin yetkili mercilerin, çevre yönetim birimlerinin ve çevre görevlilerinin görev ve sorumlulukları ile işletmelerin ve işletmecilerin yükümlülüklerini belirlemektir.

18 Çevre denetim ekibinin görevleri MADDE 8 – (1) Planlı ya da plansız/ani denetimlerde veya ihbar, şikâyet üzerine ya da herhangi bir nedenle çevre kirliliğinin ve/veya bozulmanın ortaya çıkması durumunda görevlendirilen çevre denetim ekibi; a) Denetim mahalline, özellikle ihbar, şikâyet ya da kirliliğin ve/veya bozulmanın görüldüğü durumlarda en seri şekilde olay yerine ulaşmak, b) Çevre mevzuatı çerçevesinde; denetimi gerçekleştirmek ve çevre kirliliğinin ve/veya ihlalin nedenini belirlemek, c) Gerekli görülmesi halinde; ölçüm ekipmanı bulunması durumunda ölçüm yapmak, ölçüm ekipmanının olmaması veya yeterli olmaması durumunda ilgili mevzuatta belirtilen esaslar çerçevesinde ölçümler/analizler için numune almak ya da aldırmak, ç) Alınan numuneleri mevzuatta belirtilen zaman içinde yetkilendirilmiş laboratuvarlara teslim etmek/göndermek, d) Eğer mümkün ise, ihlali fotoğraf, film ya da video çekimi, hava fotoğrafı, uydu görüntüsü ile belirlemek, e) Durum tespitine ve/veya ihlaline ilişkin, yapılan işlemleri denetim/Tespit Tutanağı ile belirlemek, f) Düzenlenen tutanak, varsa fotoğraflar, filmler, video kasetleri, hava fotoğraflarıdenetim raporlarını bağlı bulunduğu idari para cezası vermeye yetkili makama/amirlere teslim etmek, ile görevlidir.

19 19 ÇEVRE KANUNU GEREĞİNCE ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Tesisler veya faaliyetler dikkate alınarak belirlenmiştir EK-1EK-1 Çevreye Kirletici Etkisi Yüksek Olan Faaliyet veya Tesisler Çevreye Kirletici Etkisi Yüksek Olan Faaliyet veya Tesisler Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler EK-2EK-2 10 ana başlık altında 64 tesis ve/veya faaliyet Örnek Petrol rafinerileri 10 ana başlık altında 64 tesis ve/veya faaliyet Örnek Petrol rafinerileri 10 ana başlık altında 187 tesis ve/veya faaliyet 10.13 Karışık Endüstriler (OSB ve sektör belirlemesi yapılamayan diğer sanayiler) 10 ana başlık altında 187 tesis ve/veya faaliyet 10.13 Karışık Endüstriler (OSB ve sektör belirlemesi yapılamayan diğer sanayiler) İzin/Lisansa Tabi İşletme ve Faaliyetler

20 ÇEVRE KANUNU GEREĞİNCE ALINMASI GEREKEN İZİN VE LİSANSLAR HAKKINDA YÖNETMELİK EK-1 İşletme ve Faaliyetler EK-1 İşletme ve Faaliyetler Ek-2 İşletme ve Faaliyetler Ek-2 İşletme ve Faaliyetler İL ÇEVRE VE ORMAN MÜDÜRLÜKLERİ BAKANLIK Yetkili Merciiler

21 Çevre Kanunu uyarınca yapılan denetimler sonucunda 1) Kirleten Öder ilkesi 2872 sayılı Çevre Kanununun 3/g maddesine göre, “Kirlenme ve bozulmanın önlenmesi, sınırlandırılması, giderilmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için yapılan harcamalar kirleten veya bozulmaya neden olan tarafından karşılanır.

22 Çevre Kanunu uyarınca yapılan denetimler sonucunda 2) Kusursuz Sorumluluk İlkesi 2872 sayılı Çevre Kanununun 28 inci maddesine göre, “Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar. Çevreye verilen zararların tazminine ilişkin talepler zarar görenin zararı ve tazminat yükümlülüğünü öğrendiği tarihten başlayarak beş yıl ve herhalde zarara neden olan fiilin meydana gelmesinden itibaren on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.”

23 Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği AMAÇ: Ülkenin yeraltı ve yerüstü su kaynakları potansiyelinin her türlü kullanım amacıyla korunması, en iyi biçimde kullanımının sağlanmasını ve su kirlenmesinin önlenmesi KAPSAM: Su kirliliğinin kontrolü esaslarının belirlenmesi için gerekli olan hukuki ve teknik esasların ortaya konması.

24 Bu Yönetmelik; Su Ortamlarının (deniz, göl, yüzeysel sular,yer altı suları) Kalite Sınıflandırması ve Kullanım Amaçlarını, Su Kalitesine İlişkin Planlama Esasları ve Yasakları, Atıksuların Boşaltım İlkelerini, Sektörler İçin Deşarj Standartlarını, Alıcı Ortamlara Yapılacak Deşarjlarla İlgili İzinleri, Atıksu Altyapı Tesislerine Deşarj İçin, Bağlantı İzin Belgesi Alınması, Doğrudan Deşarj İçin “Deşarj İzin Belgesi” Alınması, Esaslarını Düzenlemektedir.

25 Suların Korunacağı Kirletici Etkenler Alıcı su ortamlarında evsel, endüstriyel, tarımsal, deniz trafiği ve benzeri kaynaklardan dolayı kirlenmeye neden olan başlıca etkenler aşağıda belirtilmiştir. Fekal atıklar, Organik atıklar, Kimyasal Atıklar, Aşırı üretim artışına neden olan besin maddelerinin, alıcı ortamın dengesini bozacak şekilde aşırı boşaltımı, Atık ısı, Radyoaktif atıklar, Deniz dibinden taranan malzeme, çamur, çöp ve hafriyat artıklarının ve benzeri atıkların boşaltımı, Gemilerden kaynaklanan petrol türevli katı ve sıvı atıklar (sintine suyu, kirli balast, slaç, slop, yağ ve benzeri atıklar), Yukarıda sayılanların dışında kalan 31/12/2005 tarihli ve 26040 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmelik eklerinde belirtilen maddeler.

26 Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Amaç Madde 1 − Bu Yönetmeliğin amacı; konut, toplu konut, kooperatif, site, okul, üniversite, hastane, resmi daireler, işyerleri, sosyal dinlenme tesisleri, sanayide ve benzeri yerlerde ısınma amaçlı kullanılan yakma tesislerinden kaynaklanan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halinde dış havaya atılan kirleticilerin hava kalitesi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak ve denetlemektir. Kapsam Madde 2 − Bu Yönetmelik; ısınmada kullanılacak yakma tesislerinin özelliklerini ve işletilme esaslarını, yakma tesislerinde kullanılacak katı, sıvı ve gaz yakıtların kalite kriterlerini ve uyulması gerekli emisyon sınırlarını kapsar.

27 Kullanılması Gerekli Yakıtlar Yakıtlar Madde 5 - Kullanılması gerekli yakıtlar: a) Kömür 1) Taşkömürü, taşkömürü briketleri, taşkömürü koku, 2) Linyit kömürü, linyit kömürü briketi, 3) Turb briketi, turba, 4) Antrasit, 5) Asfaltit. Yukarıda belirtilen yerli ve ithal kömürlerin 22 ve 23 üncü maddede belirtilen Tablo-10, 11 ve 12’de verilen özelliklere sahip olması gerekmektedir. Briket kömürler ise 24 üncü maddede belirtilen özelliklere sahip olmalıdır.

28 Kullanılması Yasak Yakıtlar Kullanılması Yasak Maddeler: Bu maddenin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen yakıtların dışındaki petrol koku, kullanılmış mineral yağ, araba plastiği parçaları, lastik, tezek, katı atıklar ve tekstil artıkları, kablolar, ıslak odun, boyalı odun, plastikler, gazete hariç olmak üzere ev eşyaları ve yemek atıkları gibi evsel atıklar, özel atıklar, tıbbi atıklar, asfalt ve asfalt ürünleri, boya ve boya ürünleri ile fuel-oil kaplarının ısınma amacıyla yakılması yasaktır.

29 Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği Yayımlandığı Resmi Gazete Tarih: 03.07.2009 Sayı : 27277 Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, sanayi ve enerji üretim tesislerinin faaliyeti sonucu atmosfere yayılan is, duman, toz, gaz, buhar ve aerosol halindeki emisyonları kontrol altına almak; insanı ve çevresini hava alıcı ortamındaki kirlenmelerden doğacak tehlikelerden korumak; hava kirlenmeleri sebebiyle çevrede ortaya çıkan umuma ve komşuluk münasebetlerine önemli zararlar veren olumsuz etkileri gidermek ve bu etkilerin ortaya çıkmamasını sağlamaktır. Madde 2- Bu Yönetmeliğin hükümleri, 1 inci maddede belirtilen amaca ulaşmak için; tesislerin kurulması ve işletilmesi için gerekli olan ön izin, izin, şartlı ve kısmi izin başvuruları, tesisten çıkan emisyonun ve tesisin etki alanı içerisinde hava kirliliğinin önlenmesi tetkik ve tespiti ile, tesislerin, yakıtların, ham maddelerin ve ürünlerin üretilmesi, kullanılması, depolanması ve taşınmasına ilişkin esasları kapsar.

30 İzne Tabi Tesisler Madde 5- Çalışmaları ve yapısı nedeniyle insan sağlığı ve çevre üzerinde önemli olumsuz etkisi olan Ek 8, A ve B listelerinde yer alan tesislerin kurulması ve işletilmesi için, bu Yönetmelik hükümlerine göre Emisyon Ön İzni (planlama aşamasında) ve Emisyon İzni (işletme aşamasında) alınması gerekmektedir. Ek 8 Liste A’da yer alan tesislerin izni, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından verilir. Bakanlık bu yetkiyi taşra teşkilatına devredebilir. Ek 8, Liste B’de verilen tesislerin izni, Valilik tarafından verilir.

31 Türkiye’de Atık Yönetimi 1930 –1580 Belediye Kanunu, –3030 Büyükşehir Belediyesi Kanunu(Eski) 1991 Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 2004 Büyükşehir Belediyesi Kanunu Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği

32 ATIK YÖNETİMİ GENEL ESASLARINA İLİŞKİN YÖNETMELİK Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; atıkların oluşumlarından bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesidir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, EK-IV'de listesi verilen atıkları kapsar. (2) Bu Yönetmelik hükümleri, a) Atmosfere salınan gaz atıkları, b) Radyoaktif atıkları, c) Taş ocağı faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması, çıkarılması, işlenmesi ve depolanması sonucu oluşan atıkları, ç) Hayvan kadavraları ile tarımsal atıkları (tarımda kullanılan hayvan dışkısı ve diğer doğal ve tehlikeli olmayan maddeler), d) Sıvı haldeki atıklar hariç atık suları, e) Kullanım ömürleri bitmiş patlayıcıları ve atıklarını, kapsamaz.

33 Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği R.G. Tarihi: 26.04.2007 R.G. No: 26562 Değişiklik: R.G. Tarihi: 16.11.2008 R.G. No: 27046 Amaç, Kapsam Görev, Yetki ve Yükümlülükler, Ambalajın Üretimine İlişkin Hükümler, Ambalaj Atıklarının Geri Dönüşümü ve Geri Kazanımı, Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrı Toplanması, Geri Kazanım Tesislerine Ön Lisans/Lisans Verilmesi, Diğer Hükümler

34 Sorumluluk paylaşımı Sanayi Ambalaj üreticileri / ithalatçıları Piyasaya sürenler (Dolumcu/ paketleyici/ marka sahibi/ ithalatçı) Belediyeler Satış noktaları Tüketiciler

35 Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı, tehlikeli atıkların, üretiminden nihai bertarafına kadar; a) İnsan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, b) Üretiminin ve taşınmasının kontrolünün sağlanmasına, c) İthalinin yasaklanmasına ve ihracatının kontrolüne, d) Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanmasına, e) Üretiminin kaynağında en aza indirilmesine, f) Üretiminin kaçınılmaz olduğu durumlarda, üretildiği yere en yakın mesafede bertaraf edilmesine, g) Yeterli bertaraf tesisi kurulması ve bu tesislerin çevresel bakımdan sağlıklı bir şekilde kontrolüne, h) Çevreyle uyumlu yönetiminin sağlanmasına, yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasları kapsar.

36 Tıbbi Atıkların Kontrolu Yönetmeliği (Mayıs 1991) Bu yönetmeliğe göre, hastane, revir, medical laboratuvarlar, sağlık ocakları vb yerlerden çıkan tıbbi atıklar diğer atıklardan ayrı olarak toplanıp, özel şekilde bertaraf edilmek zorundadır.

37 Atık Yağların Kontrolü Amaç MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, atık yağların üretiminden bertarafına kadar, a) Çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, b) Çevre ve insan sağlığına zarar vermeden geçici depolanmasını, taşınmasını, bertaraf edilmesine, c) Atık yağların yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların oluşturulmasına, ç) Geçici depolama, işleme ve bertaraf tesislerinin kurulması ile bu tesislerin çevreyle uyumlu yönetimi amacıyla gerekli prensip ve programların belirlenmesine dair usul ve esasları belirlemektir.

38 ATIK YAĞLAR Yağ: mineral/sentetik esaslı ve/veya gerekli ilaveleri içeren yağlama ürünlerini, Baz Yağ: Rafinerilerde üretilen alifatik, (kimyasal yolla) elde edilen yağı, Atık yağ: Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, metal kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlemyağ ürünlerin.vb, I. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, yeniden işlenmesine müsaade edilen ve rejenerasyon ve rafinasyon yolu ile geri kazanıma uygun atık yağlar ile Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları, II. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, Bakanlıktan lisans almış tesislerde ilave yakıt olarak kullanılarak geri kazanılabilen atık yağları, III. Kategori Atık Yağ: Ek-1'de verilen, rafinasyona uygun olmayan, ilave yakıt olarak kullanılması insan ve çevre sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık bertaraf tesislerinde zararsız hale getirilmesi gereken atık yağları,

39 EKLER EK II-A BERTARAF YÖNTEMLERİ EK II B GERİ KAZANIM İŞLEMLERİ EK-III A TEHLİKELİ KABUL EDİLEN ATIKLARIN ÖZELLİKLERİ EK-III B TEHLİKELİ ATIK EŞİK KONSANTRASYONLARI EK-IV ATIK LİSTESİ

40 Atık Pil- Akü Atiklarının Kontrolü Amaç Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı; pil ve akümülatörlerin üretiminden başlayarak nihai bertarafına kadar; a) Çevresel açıdan belirli kriter, temel koşul ve özelliklere sahip pil ve akümülatörlerin üretiminin sağlanmasına, b) İnsan sağlığına ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, c) Etiketleme ve işaretleme ile pil ve akümülatör ürünlerinin kalite kontrolünün, ithalatının kontrolünün ve içerdiği zararlı madde miktarının kontrolünün sağlanmasına, d) İthalat, ihracat ve transit geçişlerine ilişkin esasların belirlenmesine, e) Yönetiminde gerekli teknik ve idari standartların sağlanmasına, f) Zararlı madde içeren pil ve akümülatörlerin üretilmesinin, ihracatının, ithalatının ve satışının önlenmesine, g) Atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım veya nihai bertarafı için toplama sisteminin kurulmasına ve yönetim planının oluşturulmasına, yönelik prensip, politika ve programların belirlenmesi için hukuki ve teknik esasları düzenlemektir.

41 Pil grupları I. Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva oksit piller hariç olmak üzere diğer pilleri, II. Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva oksit pilleri, Nikel Kadmiyum Pil: Şarj edilebilir sekonder hücrelerde kadmiyumla nikel hidroksit arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağını, Cıva İçeren Piller: Cıva oksit elektrot içeren alkali-mangan, çinko-karbon ve cıva oksit piller gibi pilleri, Düğme Pil: İşitme cihazları, saatler ve benzeri taşınabilir aletlerde kullanılan ve çapı yüksekliğinden fazla olan yuvarlak pilleri,

42 Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Amaç Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları düzenlemektir. Kapsam Madde 2 — Bu Yönetmelik; kaynakları ve bileşenleri Ek- 1’de detaylı olarak belirtilen, beşeri faaliyetler ve doğal afetler sonrasında meydana gelen hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının, üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici olarak biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır.

43 Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; atıkların düzenli depolama yöntemi ile bertarafı sürecinde; a) Oluşabilecek sızıntı sularının ve depo gazlarının toprak, hava, yeraltı suları ve yüzeysel suların üzerindeki olumsuz etkilerinin asgari düzeye indirilerek çevre kirliliğinin önlenmesine, b) Atıkların türüne göre uygun depo tabanı teknik tasarımlarının yapılması ve düzenli depolama tesislerinin inşa edilmesine, c) Düzenli depolama tesislerine atık kabulü işlemlerine, ç) Düzenli depolama tesislerinin işletilmesi, kapatılması ile kapatma sonrası kontrol ve bakım süreçlerine, d) İşletme, kapatma ve kapatma sonrası bakım süreçlerinde sera etkisi de dâhil olmak üzere çevre ve insan sağlığı açısından risk teşkil edebilecek olumsuzlukların önlenmesine, e) Mevcut düzenli depolama tesislerinin ıslahı, kapatılması ve kapatma sonrası bakım süreçlerine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları belirlemektir.