DNS temelleri ve BIND DNS sunucusu Devrim GÜNDÜZ TDM

... konulu sunumlar: "DNS temelleri ve BIND DNS sunucusu Devrim GÜNDÜZ TDM"— Sunum transkripti:

1 DNS temelleri ve BIND DNS sunucusu Devrim GÜNDÜZ TDM devrim@gunduz.org http://seminer.linux.org.tr http://www.gunduz.org

2 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Linux Kullanıcıları Derneği  Kuruluş INET-TR 1995 ilk kullanıcı grubu  Türkiye Linux Kullanıcıları Grubu 2000 – Dernekleşme  Kasım 2001 – İlk Genel Kurul  http://www.linux.org.tr http://www.linux.org.tr Günlük 15.000 hit  bilgi@lkd.org.tr - bilgi@linux.org.tr bilgi@lkd.org.trbilgi@linux.org.tr

3 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Linux Kullanıcıları Derneği  E-posta listeleri Aylık 1 milyon dolayında e-posta dağıtılmaktadır. http://liste.linux.org.tr  FTP sunucusu 180 GB alan ile Türkiye’nin en büyük ve hızlı Linux ve Özgür Yazılım FTP sunucusu Birçok özgür yazılımın resmi yansısı

4 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Linux Kullanıcıları Derneği  Amaçlarımız Özgür Yazılım Felsefesini Türkiye’de tanıtıp yaygınlaştırmak ve özgür yazılımların gelişmesine katkıda bulunmak Yerelleştirme Yeni yazılımların geliştirilmesi Türkçe belgelendirme Düzenli eğitim seminerleri  Dernek Üyeliği

5 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Linux Kullanıcıları Derneği  Desteklediğimiz Etkinlikler Akademik Bilişim Konferansı İnternet Haftası kapsamında etkinlikler Türkiye’de İnternet Konferansları  Düzenlediğimiz Etkinlikler Türkiye Linux ve Özgür Yazılım Şenliği Ankara ve İstanbul’da düzenli seminerler Gezici Seminerler  Piknik

6 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Giriş  Bu seminerde, aşağıdaki konular anlatılacaktır: DNS Nedir? DNS Yapısı nasıldır? Ne zaman kullanılmalıdır? Nasıl çalışır? Alan adları BIND kurulumu ve yapılandırılması BIND araçları

7 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS Nedir?  Internet üzerinde, makinelerin iki adresi bulunmaktadır: Alan adı IP Adresi  www.ankara.edu.tr www.ankara.edu.tr  www.yargitay.gov.tr www.yargitay.gov.tr  www.isbank.com.tr www.isbank.com.tr

8 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS Nedir?  Alan adları ile IP adresleri arasında iki türlü dönüşüm sağlar.  Çok temel bir servistir: E-posta iletimi Web sayfaları Kısacası internet işlemleri

9 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS Nedir?  Hiyerarşik ve dağıtık bir veritabanıdır.  Internet alan adları- IP dönüşümü e-posta yönlendirme bilgisi İnternet uygulamaları tarafından kullanılan bilgileri tutmak Genel olarak, UNIX’in dizin yapısını andırır.

10 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS Temelleri  zone  node  name server  Resource Records (RR)

11 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS Temelleri  En üst birim, ülke kodudur: tr, fe, us ISO3166  Örneklemek gerekirse, oper.metu.edu.tr alan adında,oper.metu.edu.tr trTürkiye’ yi (ülke kodu) eduBu alt alanın eğitim kurumu olduğunu metuOrta Doğu Teknik Üniversitesi’ni operÜniversite içinde bir makineyi tanımlamaktadır.

12 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Ad bölgesi (Name space) yapısı

13 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Ad bölgesi (Name space) yapısı  Bu ağaçtaki her bir düğüm (noktasız halde) 63 karaktere kadar uzayabilir. Alan adları, her zaman kökten uca doğru (noktalar dahil edilerek) okunur.  Her bir düğüm farklı adlara sahip olmak zorundadır. Aynı sınırlama UNIX dosya sistemleri için de geçerlidir, iki tane /usr/bin dizini olamaz. Benzer şekilde, ankara.edu.tr alan adı da tektir.

14 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Alan adları  root servers : Ana DNS sunucuları Kendinize ayarladığınız DNS sunucusunda sorun çıkarsa, bu sunuculara sorgu gönderilir. Eğer bu sunucular da yanıt veremeyecek durumda olurlarsa, tüm internet hizmetleri durur.

15 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Alan adları  Bir alan adı domain ad bölgesi (name space) in bir alt dizinidir. ankara.edu.tr alan adı, tr’nin altındaki edu alt adının altındadır. top-level alan adı, kökün altındadır. first-level kökün (top level domain) altındadır. second-level domain first-level domain in altındadır. Bu şekilde liste devam eder.

16 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS ne zaman kullanılmalıdır?  Internete bağlı iseniz. Evet.  Bir DNS sunucu işletmenize gerek yok, ama başkalarının sunucularını bu amaç için kullanabilirsiniz.  Kapalı bir yerel ağda buna gereksinmeniz olmayabilir, ama ilerisini düşünerek DNS’i bu kapalı ağda kullanabilirsiniz.

17 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone nedir?  zone-domain  DNS ağacında her bir ad, bir subdomaini olmasa bile bir domaindir.  Her bir subdomain bir domaindir ve kök haricinde herhangi bir domain bir subdomaindir.

18 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS nasıl çalışır?  DNS  Resolvers (Çözümleyiciler) program DNS Sunucusu Asıl sunucuYetkili DNS Sunucusu  Cache (depo)

19 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr DNS ve BIND’ın geçmişi  1984 -RFC 920  RFC 882 ve 883  RFC 1034 ve 1035 oluşturmuştur.  Jeeves  Berkley Internet Name Domain  1997- BIND 8  http://www.isc.org/products/BIND http://www.isc.org/products/BIND  9.2.0 (kararlı) ve 9.2.1rc2

20 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr BIND Kurulumu  Kaynak koddan  rpm ile  İkisinde de çalışma anında farklılık yoktur.

21 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr BIND Yapılandırılması  /etc/named.conf options { directory "/var/named"; allow-query { any; }; // Öntanımlı değer recursion no; // Do not provide recursive service }; zone “seminer.gunduz.org" in { type master; file "named.seminer.gunduz.org"; }; zone “gunduz.org" in { type master; file "named.gunduz.org"; allow-transfer { 192.168.4.14; 192.168.5.53; }; zone “tdmsoft.com” in { type slave; file “SEC.tdmsoft.com” masters { 195.155.154.2; }; zone “105.142.195.in-addr.arpa“ in { type master; file “named.gunduz.rev"; }; zone "0.0.127.in-addr.arpa" in { type master; file "named.gunduz.local"; }; zone "." in { type hint; file "root.cache"; };

22 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları – named. gunduz.org named.gunduz.org ; Authoritative data for Berkeley.EDU (ORIGIN assumed Berkeley.EDU) $ORIGIN gunduz.org. $TTL 432000 @ IN SOA dns.gunduz.org. root@dns.gunduz.org. ( 2003040204; serial 10800 ; refresh (3 hours) 3600 ; retry (1 hour) 3600000 ; expire (5 weeks 6 days 16 hours) 86400 ; minimum (1 day) } IN NS ns1.emo.org.tr. IN NS ns2.emo.org.tr. IN MX 1 mail.gunduz.org. IN A 195.142.105.9 dns IN A 195.142.105.9 ns1 IN A 195.142.105.9 www IN A 195.142.105.9 mail IN A 195.142.105.17 webmail IN CNAME mail www IN TXT “Oper Web Sunucusu” dns IN INFO RedHat Linux 7.3

23 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları içindeki kısaltmalar  A: Makinelerin IP adreslerini belirtir. Belli bir makinenin internet adresini bildirmek ve makine ismini IP adresine eşlemek için kullanılır (Address)  NS: Alan adı sunucusunu tanımlar. (Name Server)  MX: Bu alan adına gelmiş e-postaların tutulacağı sunucuyu tanımlar. (Mail eXchange)

24 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları içindeki kısaltmalar  CNAME: Aynı makineye verilen ve birden fazla olabilen takma isimdir. (Canonical NAME)  TXT : Açıklayıcı bilgi vermek amacıyla kullanılır. Çift tırnak içinde yazılır. (TeXT data)  HINFO: Bilgisayarın donanım ve işletim sistemi bilgilerini yazmak için kullanılır. (Host INFOrmation)

25 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları içindeki kısaltmalar  PTR (PoinTeR) terimi Bilgisayar IP adresini bilgisayar ismine eşlemek için kullanılır.  SOA (Start Of Authority) : Internet üzerindeki bir alanın başlangıcını belirtir ve sorumlu olunan alanı gösterir.

26 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Ek bilgiler  Tüm adreslerin nokta ile bittiğine dikkat etmek gereklidir.  MX kayıtlarındaki sayılar (örneğimizde 1 ve 10), öncelikleri belirtir.  SOA kısmının başındaki @ işareti şeklindeki bir tanımla, alttaki makine adlarını kısa biçimde yazabiliriz (dns,ns1,www … gibi). Eğer oraya @ yerine gunduz.org yazmış olsaydık, yapılandırma dosyası içindeki satırları gunduz.org IN A 195.142.105.9 şeklinde yazmak durumunda kalacaktık.

27 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları – named.gunduz.local  named.gunduz.local  Bu dosya, "loopback" denilen ve makinenin kendisini gösteren adresin çözümlenmesi için kullanılır. INNSdns.gunduz.org. 1INPTRlocalhost.

28 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları – named.gunduz.rev  named.gunduz dosyasındaki sunucuların IP adreslerini, makine isimlerine çevirir. … 9IN PTRdns.gunduz.org. 9.105.142.195.in-addr.arpa. IN PTR emo.org.tr. 17.105.142.195.in-addr.arpa. IN PTR mail.emo.org.tr

29 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyaları – root.cache .283274IN NS A.ROOT-SERVERS.NET.  A.ROOT-SERVERS.NET.369674IN A198.41.0.4  Aynı sunucunun adı iki yerde geçmektedir:. ile başlayan satır, en üst seviyedeki alanı, 283274 sayısı ise verinin bitim süresini (ttl: Time To Live) ve DNS' in ismini belirtir. İkinci satır, bu DNS' in yine ismini, TTL değerini ve IP numarasını verir.

30 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Zone dosyalarındaki değişkenler  TTL : Time To Live’ in kısaltmasıdır. RR’lerin yaşama süresini verir. 32 bit tamsayı olarak saniye cinsinden bir değerdir. Alan adı çözücüleri tarafından, RRleri depoladıkları zaman kullanılırlar. TTL, bir RR’in ne kadar süre ile depolanabileceğini belirtir.  Serial : Seri numarası : Her değişiklikte (alan adı ekleme-çıkarma) arttırılması gerekir.  Refresh: Yenileme süresi (saniye cinsinden)  Retry : Yeniden deneme süresi (saniye cinsinden)  Expire: Verinin eskime süresi (saniye cinsinden)  Minimum: Verinin minimum bitiş süresi (saniye cinsinden)

31 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Örnek yapılandırma dosyaları  İstemcilerin şirket/birim içindeki kullanımları için caching-only ad sunucusu: // İki subnet in bizden sorgu yapmasına izin verelim: acl "birimnets" { 192.168.4.0/24; 192.168.7.0/24; }; options { directory "/var/named"; // Çalışma dizini pid-file "named.pid"; allow-query { "birimnets"; }; }; …

32 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr YÜK DENGELEMESİ  DNS ‘te, ilkel bir yük dengelemesi, tek bir alan adı için birden fazla A kaydı tanımlayarak yapılabilir.  Örneğin, 10.0.0.1, 10.0.0.2, 10.0.0.3 IP’li 3 tane web sunucunuz varsa, aşağıdaki kayıtlar ile istemcilerin her birine sırası ile bağlanmasını sağlayabilirsiniz:

33 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr YÜK DENGELEMESİ www IN A 1.0.1.1 www IN A 1.0.1.2 www IN A 1.0.1.3

34 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr YÜK DENGELEMESİ  Bir resolver bu kayıtları sorguladığında, BIND bunları döndürecektir ve sorgulara farklı sıralarda yanıtlar verecektir. Yukarıdaki örnekte, istemciler kayıtları rasgele olarak 1,2,3; 2,3,1; ve 3,1,2 sırasında alacaklardır. Tüm istemciler döndürülen ilk kaydı kullanacaklar ve diğerlerini dikkate almayacaklardır.

35 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr BIND Araçları - dig  Domain Information Groper Tek bir sorgu için basit,etkileşimli modu Toplu işlem dosyasının içindeki her bir satırdaki sorguyu işleyen toplu işlem modu. Kullanımı : dig [@server] domain [query-type] [query-class] [+query-option] [-dig-option] [%comment] Dig in basit kullanımı: dig @sunucu alan_adı sorgu_tipi sorgu_sınıfı

36 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr BIND Araçları - host  Komut satırı arabirimini kullanarak, Internet alan adlarını araştırmak için basit bir DNS sorgusu sağlar.  host adları ve Internet adresleri arasında çevirim yapar.  Ek parametrelerle sorgu geliştirilebilir.

37 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr BIND araçları - nslookup  Internet domain alan adı sunucularını sorgulamak için kullanılır. Etkileşimli  Kullanıcının alan adı sunucularını çeşitli hostlar için ve alan adları için sorgulamasına izin verir Etkileşimsiz  Sadece alan adını ve hakkında istenen bilgileri çıktı olarak verir

38 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Sıkça Sorulan Sorular -- … şeklinde bir hata alıyorum, sorunun nerede olduğunu nasıl anlayabilirim? -- Bir hata alıyorum : No default TTL set using SOA minimum instead. -- Bir alan adında geçerli karakterler hangileridir?

39 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Sıkça Sorulan Sorular  -- nslookup ile kendi zone dosyalarımın içinde bulunan bir alan adı sorguladığım zaman, neden “non-authoritative answer” alıyorum?  -- Zone dosyama değişiklikler yaptım; ama Internetin geri kalan kısmı beni göremiyor. Neden?

40 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Sıkça Sorulan Sorular -- Loglarımdaki “lame server” hataları nedir? -- named.conf dosyası içindeki “forwarder” seçeneği neden kullanılır? Sistemimdeki alan adı sunucuları hangi dosyada kayıtlıdır?  DNS sunucuları, /etc/resolv.conf dosyası içinde tutulur.

41 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr Sıkça Sorulan Sorular  nslookup ile kendi zone dosyalarımın içinde bulunan bir alan adı sorguladığım zaman, neden “non-authoritative answer” alıyorum? Zone dosyanızda belirlenen bir hata nedeniyle böyle bir çıktı alıyorsunuz. Syslog ‘messages’ dosyasına bakıp hatanın nerede olduğunu bulabilirsiniz.

42 21.04.2002 Salı BIND DNS Sunucusu Linux Kullanıcıları Derneği devrim.gunduz@linux.org.tr LKD Seminerleri  Seminer programı, seminer notları ve ayrıntılı bilgiler için; http://seminer.linux.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.

43 DNS temelleri ve BIND DNS sunucusu Devrim GÜNDÜZ TR.NET devrim@oper.metu.edu.tr http://seminer.linux.org.tr http://belgeler.linux.org.tr