Roman, Hikâye teknik açıdan genel olarak başarılı Anadolu, millî mücadele, sosyal konular Köy ve taşra hayatı Memleket edebiyâtı toplumun her kesiminden.

... konulu sunumlar: "Roman, Hikâye teknik açıdan genel olarak başarılı Anadolu, millî mücadele, sosyal konular Köy ve taşra hayatı Memleket edebiyâtı toplumun her kesiminden."— Sunum transkripti:

1

2

3 Roman, Hikâye teknik açıdan genel olarak başarılı Anadolu, millî mücadele, sosyal konular Köy ve taşra hayatı Memleket edebiyâtı toplumun her kesiminden insanlar tarihimizin şanlı sayfaları Realizm, natüralizmin İstanbul Türkçesi Maupassant tarzı hikâye

4 Yalnızca olaya yaslanan; girişi, gelişmesi, sonucu olan; okuyucuyu bir gerilim içinde tutarak az sonra ne olacak sorusunun ardına düşüren bir öykü türüdür Maupassant tarzı öyküler. ____ bu türde yazan en ünlü öykücülerimizden biridir. 2012- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yazarlardan hangisi getirilmelidir? A) Ömer Seyfettin B) Selim İleri C) Memduh Şevket Esendal D) Bilge Karasu E) Sait Faik Abasıyanık

5 2013- Aşağıdakilerden hangisi, Batılılaşma sorununu belirli tipler çevresinde ele alan eserlerden biri değildir? A) Ömer Seyfettin – Efruz Bey B) Reşat Nuri Güntekin – Yaprak Dökümü C) Yaşar Kemal – Ağrıdağı Efsanesi D) Halit Ziya Uşaklıgil – Aşk-ı Memnu E) Hüseyin Rahmi Gürpınar - Şık

6 Cumhuriyet Dönemi romanı, Cumhuriyet öncesi anlatı temelleri üzerine kurulmuş bir romandır. ____________________ gibi, aslında Cumhuriyet öncesinde yazmaya başlayıp bu dönemde de devam eden pek çok romancıyla karşılaşırız. (2012-Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki yazarlardan hangisi getirilemez? A) Hüseyin Rahmi Gürpınar B) Reşat Nuri Güntekin C) Aka Gündüz D) Refik Halit Karay E) Sabahattin Ali

7 Reşat Nuri Güntekin, toplum yapımızdaki değişmelerin aile üzerindeki yıkıcı etkilerini ____ adlı romanında göstermiştir. Bu romanda, Tanzimat’tan beri üzerinde durulan Batılılaşma özentisinin olumsuz sonuçları yansıtılmıştır. Bu durumu bir ölçüde Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun____ adlı eseri de işler. 2012-Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdaki yapıtlardan hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) Yaprak Dökümü – Kiralık Konak B) Çalıkuşu – Hüküm Gecesi C) Bir Kadın Düşmanı – Yaban D) Dudaktan Kalbe - Ankara E) Acımak – Panorama

8 2013-Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kiralık Konak’ta modernleşme sürecinde apartman ile konak hayatını, dede-torun arasındaki hayat tarzı ve zevk farklılığı çevresinde işlemiştir. B) Nur Baba’da gerçek kimliğinden uzaklaştırılan tekke hayatını, tekke şeyhinin (Nuri) yaşadıkları ile anlatmıştır. C) Hüküm Gecesi’nde İttihat ve Terakki yıllarını, gazeteci Ahmet Kerim’in yaşadıkları çevresinde anlatmıştır. D) Yaban’da Kurtuluş Savaşı öncesi Türk aydını ile Türk köylüsü arasındaki derin uçurumu, romana has kurgu ile gözler önüne sermeye çalışmıştır. E) İki cilt halinde 1953-1954’te yayımladığı Sodom ve Gomore’de, Cumhuriyet’in kuruluşundan Demokrat Partinin iktidara geldiği zamana kadar geçen süreci, değişik zihniyetleri temsil eden kişiler ve olgular çerçevesinde bir bütünün değişik kolları olarak dikkatlere sunmuştur.

9 -------en önemli özelliklerden biri de olayların ve insanların dürüst olmayan, kurnaz ve menfaatçi yönlerini arayıp bulmaya oldukça meraklı olması ve bunun sonucunda ister istemez mizaha ve eleştiriye kaymak zorunda kalmasıdır. Neredeyse bütün yazılarında bulunan bu mizah unsuru yüzünden birçok fıkrasını ve hikayesini birbirinden ayırmak güçleşir (2011-LYS) Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A)Reşat Nuri Güntekin’in B)Ömer Seyfeddin’in C)Refik Halit Karay’ın D)Sait Faik Abasıyanık’ın E)Abdülhak Şinasi Hisar’ın

10 İlk yazılarında günlük hayatı dile getirmiş, hayatın gülünç yanlarını karikatürize etmiştir. Eserlerinde mizah, eleştiri ve hiciv önemli yer tutar. Onun ilk şöhretini kazandıran “Kalem” adlı mizah dergisinde Kirpi ismiyle yazdığı yazılarıdır. Bu yazılar nedeniyle Anadolu’ya sürgün edilmiştir. Burada Anadolu’yu ve Anadolu insanının tanıma fırsatı bulan yazar gerçek bir “Memleket Hikâyeleri” yazmıştır. Hatay sürgünü sırasında “Gurbet Hikâyeleri”ni yazmıştır. “Aydede” adlı mizah dergisinde, sosyal hayattaki çarpıklıkları nükteli bir şekilde anlatır. Türk toplumundaki siyasi ve toplumsal değişmeleri, memleket özlemini, gurbet duygularını işlemiştir. Eserlerindeki kahramanları kendi sosyal çevreleri içinde ele alan çok iyi bir gözlemcidir. Olayları ve karakterleri en ince ayrıntılara kadar incelemiştir. Eserlerinde konuşma dilinin bütün canlılığını ve tabililiğini ortaya koymuştur. Roman: Sürgün,Nilgün, Çete, Bugünün Saraylısı, Kadınlar Tekkesi, Anahtar, Yezid’in Kızı… Hikâye: Yeraltında Dünya Var, Dört Yapraklı Gonca, Dünya Var…

11 Memleketi ve memleket gerçeklerini yansıtmayı amaçlayan Milli Edebiyat Dönemi roman ve öyküsünün anlatımı büyük ölçüde gözlemci gerçekçiliğe dayanır. Bu dönemin ünlü yazarlarından biri olan ------- geçekçilik akımına bağlı kalmıştır (2010 LYS) Bu parçada boş bırakılan yere aşağıda verilenlerden hangisi getirilemez ? A)Reşat Nuri Güntekin B)Refik Halit Karay C)Yakup Kadri Karaosmanoğlu D)Memduh Şevket Esendal E)Abdülhak Şinasi Hisar

12 Yakup Kadri Karaosmanoğlu, toplumumuzun Tanzimat’tan günümüze değin geçirdiği aşamaları, çalkantıları romanlarında göstermeye çalışmıştır. Örneğin Hep O Şarkı’da Abdülaziz dönemini, Bir Sürgün’de II. Abdülhamit döne mini ve Jön Türkler’i ……..adlı romanında Mütareke dönemi İstanbul’unun bozukluk ve çöküntülerini, ……….. adlı romanında Kurtuluş Savaşı yılarında aydın- halk ilişkilerini işlemiştir. (1996/ÖSYS) Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Panorama, Yaban B) Nur Baba, Ankara C) Hüküm Gecesi, Kiralık Konak D) Sodom ve Gomore, Yaban E) Panorama – Ankara

13 Yazarın ilk romanıdır. Gerçekçi bir eserdi. Üç ayrı kuşak arasındaki görüş, duygu ve yaşayış ayrılıkları üzerinde durulur. Bu ayrılıklar yüzünden ailenin çözülüşü gösterilir. Hikâye ve roman edebiyatımızın geleneksel temalarından biri olan aşırı Batı hayranı züppe tipi, başarılı bir biçimde çizilir. 1995- Bu parçada sözü edilen eser ve yazar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Felatun Bey ile Rakım Efendi - Ahmet Mithat B) Kiralık Konak - Yakup Kadri Karaosmanoğlu C) Fahim Bey ve Biz - Abdülhak Şinasi Hisar D) Şıpsevdi - Hüseyin Rahmi Gürpınar E) Ayaşlı ve Kiracıları - Memduh Şevket Esendal

14 Reşat Nuri Güntekin, toplum yapımızdaki değişmelerin aile üzerindeki yıkıcı etkilerini ---- adlı romanında göstermiştir. Bu romanda, Tanzimat'tan beri üzerinde durulan Batılılaşma özentisinin olumsuz sonuçları yansıtılmıştır. Bu durumu bir ölçüde Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun ---- adlı yapıtında da görebiliriz. Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdaki yapıtlardan hangileri sırasıyla getirilmelidir? A) Yaprak Dökümü - Kiralık Konak B) Çalıkuşu - Hüküm Gecesi C) Bir Kadın Düşmanı – Yaban D) Dudaktan Kalbe – Ankara E) Acımak - Panorama

15 İlk hikâyelerinde çok samimi bir milliyetçi ve idealist biri olarak görülen sanatçı, taşıdığı büyük gözlem yeteneği ile yavaş yavaş bir realizme, hatta naturalizme kaymıştır. Roman ve hikâyelerinde çok değişik karakterlere ve çevrelere rastlanır. Roman ve hikâyeleri teknik olarak zayıftır. Üslubunda özenti yoktur. Konuşmaların canlılığı, zaman zaman mizahlaşan anlatım, eserlerin eğlenerek okunmasında etkili olmuştur. Nesirlerini Türk Duygusu adı altında toplamıştır. Roman: Üvey Ana, Bir Şoförün Gizli Defteri, Yayla Kızı, Dikmen Yıldızı, Odun Kokusu, Tank-Tango, İki Süngü Arasında, Yaldız, Çapkın Kız, Aysel, Ben Öldürmedim, Onların Romanı, Kokain, Üç Kızın Hikayesi, Aşkın Temizi, Çapraz Delikanlı, Zekeriya Sofrası, Mezar Kazıcılar, Giderayak, Bebek, Eğer Aşk..., Sansaros, Bir Kızın Masalı Hikâye: Türk’ün Kitabı, Türk Kalbi, Bu Toprağın Kızları, Hayattan Hikayeler (hikaye, 1928) Asıl adı: Hüseyin Avni Finci Enis Avni

16 Gözlemin önemli yer tuttuğu eserlerinde, başarılı tasvir ve tahliller de önemli yer tutar. Eserlerinde sosyal çevreye önem vermiştir. Ünlü Sultan Ahmet mitingi ile halkı coşturmuş ve milli mücadelenin bizzat içinde rol almıştır. Dağınık bir üslubu vardır, dili kullanmada başarılı değildir. Kahramanları genellikle üstün özelliklere sahip kadınlardır. Karakter bulmakta oldukça başarılıdır. Yazarın eserlerini işlediği konulara göre üç bölümde inceleyebiliriz: İlk romanlarında aşk konusu üzerinde durmuş, bireysel tutkuları, özellikle kadın psikolojisini işlemiştir. Handan, Seviye Talip, Kalp Ağrısı gibi romanlarını bu kümede sayabiliriz. Sonraki dönemde Kurtuluş savaşı üzerine romanlar yazmıştır. Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye gibi romanları bu kümede sayabiliriz. Son dönemlerinde ise Toplum hayatını anlattığı töre romanları yazmıştır: Sinekli Bakkal, Tatarcık, Sonsuz Panayır, Sevda Sokağı Komedyası, Mor Salkımlı Ev ( anı )

17 Eserleri Romanları 1909Heyulâ 1909Raik’in Annesi 1910Seviyye Talip 1912Handan 1913Son Eseri 1913Yeni Turan 1918Mev’ud Hüküm 1923Ateşten Gömlek 1923Vurun Kahpeye 1924Kalp Ağrısı 1928Zeyno'nun oğlu Hikâyeleri 1911Harap Mabetler 1922Dağa Çıkan Kurt 1963İzmir’den Bursa’ya 1974Kubbede Kalan Hoş Seda Anıları 1962Türk'ün Ateşle İmtihanı 1963Mor Salkımlı Ev Tiyatroları  Kenan Çobanları (1916) Kenan Çobanları  Maske ve Ruh (1945) Maske ve Ruh 1936Sinekli Bakkal 1937Yolpalas Cinayeti 1939Tatarcık 1946Sonsuz Panayır 1954Döner Ayna 1958Akile Hanım Sokağı 1958Kerim Usta'nın Oğlu 1959Sevda Sokağı Komedyası 1961Çaresaz 1963Hayat Parçaları

18 Yazar, eserde Karagöz ve Ortaoyunu hakkında oldukça ayrıntılı bilgi verirken çocukluğunda gittiği bu oyunlardan edindiği izlenimlerden yararlandığını şöyle anlatıyor: “Ramazan gecelerinde Ahmet Ağa, beni Karagöz ve Ortaoyunu izlemeye götürüyordu. Kız, erkek alay alay çocuk, hatta büyükler kahvenin bahçesine dolardı. İlkin “Soytarının Kızı’ adıyla ve İngilizce olarak basılan eserimdeki Kız Tevfik tipi, bu akşamların bende bıraktığı izlenimlerden çok şey almıştır.” 1993- Bu paragrafta sözü edilen yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisinde bir arada verilmiştir? A) Peyami Safa - Dokuzuncu Hariciye Koğuşu B) Reşat Nuri - Yaprak Dökümü C) Halide Edip - Sinekli Bakkal D) Reşat Nuri - Çalıkuşu E) Halide Edip - Tatarcık

19 Eserlerinde yanlış batılılaşma anlayışını, batıl inanışları, yurdun çeşitli yerlerinden hayat sahnelerini işlemiştir. Eserlerinde Anadolu’nun yerli hayatını ve kişilerini başarılı bir şekilde yansıtmıştır. Romanlarında güçlü bir gözlemciliğe dayanan realizm ve canlı bir üslup vardır. Kahramanlarını genellikle tek boyutludur. Ruh tahlillerinde başarılıdır ve eserlerine konuşma dili hâkimdir. Yarattığı kahramanları okuyucunun kendisine yakın bulması eserlerindeki en kuvvetli sanat çizgisidir. Roman: Çalıkuşu, Dudaktan Kalbe, Gizli El, Acımak, Eski Hastalık, Yaprak Dökümü, Akşam Güneşi, Damga, Bir Kadın Düşmanı Hikâyeleri: Tanrı Misafiri, Sönmüş Yıldızlar, Eski Ahbap, Boyunduruk Oyunları: Hançer, Eski Borç, Gözdağı, Balıkesir Muhasebecisi, Taş Parçası, İstiklal Gezi yazısı: Anadolu Notları

20 İç içe geçmiş iki olay zinciri ile ____, kişisel değişimleri konu alması bakımından Zehra’nın, hatıra defterindeki maceralar bakımından da Mürşit Efendi’nin romanıdır. Çocukluğundan itibaren babası Mürşit Efendi’yi kötü bir insan olarak tanıyan Zehra; hoşgörüsüz, disiplinli, katı kalpli bir öğretmendir. Mürşit Efendi; okulunu bitirdikten sonra idealist bir memur olarak Anadolu’ya gelmiş, Anadolu’nun memurları bekleyen çürümüşlüğü içerisinde kaybolmuştur. Kötü bir evlilik yapmış, çok istemesine rağmen çocuklarıyla gereği kadar ilgilenememiştir. Yani kendi iradesi dışında yaşayan bir insan durumuna gelmiştir. İşte bu insanın pişmanlıklar ve çaresizliklerle dolu hatıra defteri, ölümünden sonra kızı Zehra’nın eline geçmiş, böylece Zehra’nın dış dünya ile ilişkisi de yeniden şekillenmiştir. 2013-Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki eserlerden hangisi getirilmelidir? A) Dudaktan Kalbe B) Çalıkuşu C) Yeşil Gece D) Acımak E) Miskinler Tekkesi

21

22 Darülbedâyi (1914) Andre Antoine yerli piyesler teşviki Türkçülük akımı, tiyatroda daha fazla hissedilir. dil ve üslup doğallığı ekonomik sorunlar, karamsarlık… Siyasal ve belgesel nitelikli oyunlar, istibdat dönemi eleştirileri, saray yaşamı, sosyal dramlar ve aile dramları… Yakın tarih, Türk dünyası idealleri… İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci, Musahipzade Celâl, bu dönemde sadece tiyatroyla uğraşan yazarlardır.

23 III. Selim'in musahibi Bestekâr İzzet Şakir Ağa'nın torunudur. Meşrutiyet dönemi tiyatrosunun önde gelen yazarlarındandır. 1912–1936 yılları arasında Darülbedayi ve Şehir Tiyatrolarında sahnelenen oyunlarının 17'si güldürü, biri dramdır. Oyunlarında Türk toplumu ve aile yaşamının gülünç yanlarını ustalıkla eleştirmiştir. Tiyatro repertuarımızın çeviri ve uyarlamalardan bir ölçüde kurtulması, Türk tiyatro edebiyatının ulusal bir kimlik kazanması için çaba göstermiştir. 1924'ten itibaren yazdığı Fermanlı Deli Hazretleri, Aynaroz Kadısı, Bir Kavuk Devrildi gibi Osmanlı İmparatorluğu'nun kurumlarını taşlayan, çeşitli halk katmanları arasındaki çelişkileri sergileyen komedileri çok tutulmuştur.

24 Türk Kızı Köprülüler İstanbul Efendisi Lâle Devri Macun Hokkası Yedekçi Kaşıkçılar Atlı Ases Demirbaş Şarl Moda Çılgınları İtaat İlâmı Fermanlı Deli Hazretleri Aynaroz Kadısı Kafes Arkasında Bir Kavuk Devrildi Mum Söndü Pazartesi-Perşembe Gül ve Gönül Balaban Ağa Selma Genç Osman

25 1908’de aktör olarak sahneye de çıkan yazar, Darülbedayi Yönetim Kurulu üyeliğinde ve son olarak Ankara Halkevi Sahnesi rejisörlüğünde bulunmuştur. Son dönemin en tanınmış komedi yazarlarındandır. Fransızcadan birçok adaptasyon da yapmış olan yazarın piyeslerinde, o devrin Fransız komedilerinin etkisi vardır. Sanatçının dili çok canlı ve doğal, tekniği oldukça kuvvetlidir. Basılmış piyesleri şunlardır: Gücü Gücü Yetene, Kadın Tertibi, Fırsat Yoksulu, Kısmet Değilmiş, Hisse-i Şayia (adapte), Sekizinci (adapte), Ceza Kanunu (adapte).

26 Âlemdar Asrî Hülyalar Aşk-i Atik Bir Nokta Büyük Baba Ceza Kanunu Çoban Kızı Çürük Merdiven Sekizinci Dokuzuncu Dört Cihar Fener Bekçileri Fırsat Yoksulu Gelin Kaynana Yavuz Hırsız Hisse-i Şayia Hüsmen Ağa İpekçi Merhum Kuş Kafesi Kibir ve İnat Sınıf Arkadaşı Nâkıs Odalık Pembe Köşk Sivrisinekler Son Ateş Şair Yalancının Mumu Yataklı Vagonlar Yavrum Komiser Yegâne · Zamaneler Zühal Burcunda Zaptiye Nazırı Tecdid-i Nikâh Şer'iye Mahkemesinde Sürurî Apartmanı Nurbaba Köşkü Nel Kulesi Monte Kristo Lokmanzade Kısmet Değilmiş Kadın Tertibi Hoşkadem Gebe Himmetin Oğlu Eski Âdetler Belkis Asrî Olalım