VERGİ İNCELEME USUL VE ESASLARI

... konulu sunumlar: "VERGİ İNCELEME USUL VE ESASLARI"— Sunum transkripti:

1 VERGİ İNCELEME USUL VE ESASLARI
Murat DEMET

2 Usul mü Esastan önce gelir Esas mı Usulden önce gelir?

3 ÖNE ÇIKAN MEVZUATLAR 1) VUK 134 MADDE VE DEVAMI
2) Vergi İnceleme Usul ve Esas Yönetmeliği 3) Rapor Değerlendirme Komisyonları Yönetmeliği 4) 425 Seri no’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

4 AMAÇ ÖDENMESİ GEREKEN VERGİNİN DOĞRULUĞUNU ARAŞTIRMAK, TESPİT ETMEK ve SAĞLAMAKTIR.

5 VERGİ İNCELEMESİNDE TARAFLAR
Mükellef İdare Sorumluluk (SMMM,YMMM) (Hukuki Taraf)

6 İNCELEME NELER ÜZERİNDEN YAPILIR
Vergi incelemesinde mükellefin defter, kayıt ve beyanları üzerinden ödenmesi gereken vergilerin doğruluğu ve defter, kayıt ve belgelerin mevzuatın öngördüğü şekilde kayıt altına alınıp alınmadığı denetlenmektedir. Vergi incelemesi çoğu zaman mükellefin yasal defter ve kayıtlarına dayanmakla birlikte, mükellefle ve eleştiri konusu ile ilintili üçüncü kişiler nezdinde yapılacak incelemeler, resmi dairelerden alınacak yazılar gibi harici donelere de dayanabilir.

7 ZAMANAŞIMI Vergi incelemesi, içinde bulunduğu yılı da kapsaman üzere, takip eden yılbaşından başlayarak 5 yıl içinde önceden mükelleflere bildirilmeksizin her zaman yapılabilir.

8 VERGİ İNCELEMESİNE YETKİLİ OLANLAR
Hesap Uzmanları ve Yardımcıları, Vergi Müfettişleri ve Yardımcıları, Gelirler Kontrolörleri ve Stajyer Gelirler Kontrolörleri, Vergi Dairesi Başkanları, Vergi Dairesi Müdürleri, GİB Merkez ve Taşra Teşkilatlarında Müdür Kadrosunda Görev Yapanlar, YETKİLİDİR.

9 YASAL ZORUNLULUK İNCELEMEYE YETKİLİ KİŞİ YADA KİŞİLERİN KİMLİK GÖSTERMELERİ YASAL ZORUNLULUKTUR.

10 VERGİ İNCELEMESİNE TABİ OLANLAR
Defter ve Hesap Tutmak, Evrak – vesikaları, muhafaza ve ibraz etmek zorunda olan, GERÇEK – TÜZEL KİŞİLER vergi incelemesine tabidir.

11 VERGİ İNCELEMESİNE TABİ OLMA NEDENLERİ
Vergi dairesi dosyasının taranması, Mali tabloların mali analiz yoluyla ölçülerek, sektör, mükellef ve konu bazında seçim yapılması, Özelliği olan sektör ve konuların denetlenmesi, Merkezi denetim elemanları tarafından yapılan karşıt incelemeler, Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kodlarına girilmesi, Devamlı devir KDV verilmesi, Devamlı zarar beyan edilmesi,

12 Faaliyeti ile orantısız iade talepleri,
Mali tabloların tutarsızlıklar içermesi, Giderlerin yüksekliği, Ortaklar cari hesabının şişkinliği, Mükellef hakkında ihbar olması, Başbakanlık ve bakanlık takipli özel incelemelerin vergisel açıdan değerlendirilmesi, Kara para incelemelerinin vergisel açıdan incelenmesi,

13 VERGİ İNCELEME TÜRLERİ
Tam İnceleme Sınırlı İnceleme Özellikli (Aramalı) İnceleme Karşıt (Doğruluk) İnceleme

14 VERGİ İNCELEME TÜRLERİ
Tam İnceleme : Mükellefin her türlü iş - işlemlerini tüm matrah unsurlarını kapsayacak şekilde ve mükellefin tabi olduğu vergiler karşısındaki durumunu, bir veya birden fazla vergilendirme dönemi itibariyle tespit etmeye yönelik olarak yapılan incelemelerdir.

15 BİR AVANTAJ….HUKUKİ BİR SORUN

16 Kısmi İnceleme : Vergi matrahını oluşturan unsurlardan bir veya bir kaçının belirli bir yönünü kapsayan incelemelerdir.

17 Karşıt İnceleme : Yürütülmekte olan vergi incelemeleri sırasında gerek duyulan belli konularda başka mükellefler nezdinde yapılan incelemelerdir.

18 İNCELEME SÜREYE BAĞLIDIR.

19 İNCELEME YASAL SÜRESİ İÇİNDE İDARE TARAFINDAN TAMAMLANAMADI NE OLUR?
BİR PROBLEM VAR İNCELEME YASAL SÜRESİ İÇİNDE İDARE TARAFINDAN TAMAMLANAMADI NE OLUR?

20 VERGİ DAİRESİ İNCELEME TÜRÜNÜ DEĞİŞTİREBİLİR Mİ?

21 Örnek Olay Karşıt inceleme yapılıyor Defter istendi.
Sahte Fatura tespiti var. Sınırlı yani konu bazlı bir vergi incelemesidir burdan Tam incelemeye dönülebilir.

22 İnceleme Türünü Belirleme Yetkisi Kime Ait
SORU İnceleme Türünü Belirleme Yetkisi Kime Ait

23 İNCELEME GÖREVİ NASIL VERİLİR
AŞAMALARI NELERDİR?

24 PROBLEMLER 1) Yetkisiz İnceleme 2) İnceleme gizliliği Konusu 3) İnceleme Elemanı, incelenen vergi türünü belirtmek zorunda mıdır?

25 AYNI MI? İşe Başlama İncelemeye Başlama

26 VERGİ DE TEBLİĞLER ?

27 NE İstemeliyim ? Defterlerimi Denetim Elemanına verdim sorumluluktan nasıl kurtulacağım.

28 İNCELEME KURAL OLARAK NERDE YAPILIR
NEREDE ? İNCELEME KURAL OLARAK NERDE YAPILIR

29 ÖZEL ESASLAR (KODLAR) Kod 1: Sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge tanzim ettiği vergi inceleme raporu ile saptanan mükellefler ile, bunların ortakları ve yasal temsilcilerinin kurdukları ya da ortak oldukları diğer şirketler Kod 2: Sahte fatura kullanan mükellefler

30 Kod 3: Sahte fatura kestiği inceleme raporları ile saptanan anonim ve limited şirketlerin temsilcileri ve sahte fatura tanzim etme fiiliyle ilgili oldukları tespit edilen ortak veya ortaklar Kod 4: Tasdik ettirdikleri veya anlaşmaları matbaalara bastırdıkları faturaların kaybolduğunu veya çalındığını veya yandığını bildiren gerçek veya tüzel kişiler

31 Kod 5: Vergi daireleri, mal müdürlükleri ve vergi dairesi başkanlıkları tarafından yapılan muhtelif inceleme ve tespitler sonucunda; 5/1: Sahte fatura düzenlediği hakkında rapor olmaksızın tespit yapılan mükellefler; 5/2: Sahte fatura kullandığı konusunda rapor olmaksızın tespit yapılan mükellefler; 5/3: Yoklama fişlerine göre adresimde bulunmayan mükellefler; 5/4: Defter ve belge ibrazı istenilen mükelleflerden, bu talebe cevap vermeyen veya defter ve belge ibraz etmeyen mükellefler. Ya da KDV beyannamesini vermeyen mükellefler;

32 Kod 6: Taklit yapılan mükellefler listesi: faturaları, art niyetli kişiler tarafından kopyalanan veya benzetilen mükellefler, Kod 8: Yoklama fişleriyle adresinde bulunmadığı saptanan mükellefler ve vergi dairesi tarafından otomatik olarak mükellefiyeti sonlanan mükellefler, Kod 9/1: Sahte fatura kesenler listesidir. Kod 9/2: Sahte fatura kullananlar listesidir. Rapora istinaden.

33 DİREK ÖZEL KOD LİSTESİ KALKTI YERİNE GELEN RİSK ANALİZİ

34 SAHTE BELGE KULLANAN MÜKELLEFLER AÇISINDAN ÖZEL ESASLAR UYGULAMASI
Sahte belgelerde yer alan KDV’nin indirim hesaplarına dâhil edilmek suretiyle kullanıldığını tespit eden rapor, sahte belge kullanma olumsuz raporu olarak değerlendirilir.

35 Tebliğde getirilen önemli bir düzenleme de sahte belge kullanımları dolayısıyla gerek vergi inceleme raporu gerekse mükellefler tarafından bu tutarların indirimlerden çıkarılması halinde mükellefler özel esaslara alınmayacaktır.

36 Mükelleflere, düzenledikleri veya kullandıkları belgelerin sahteliğine veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı olduğuna ilişkin inceleme veya idari araştırma aşamasında, söz konusu belgelerin gerçekliğine yönelik deliller ileri sürme imkânı verilmiştir.

37 Bu deliller mükellefler tarafından veya işlemin tarafları tarafından ileri sürülebilir. Bu delillerle işlemin gerçekliği ispat edilirse, mükellef özel esaslara alınmayacaktır. Ancak idarenin veya inceleme elemanının bu delilleri çürütmesi durumunda mükellefler özel esaslara alınacaktır.

38 Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma olumsuz raporuyla özel esaslara tabi tutulan mükellefler, bazı şartlardan birisinin gerçekleşmesi halinde genel esaslara dönerler:

39 ŞARTLAR a) Haklarında sahte belge kullanılmasına yönelik olumsuz rapor bulunan mükelleflerin söz konusu belgeleri indirim hesaplarından çıkarmak suretiyle beyanlarını düzeltmeleri, b) Kullanma raporları üzerine yapılan tarhiyatın yargı kararıyla terkin edilmesi,

40 c) Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma raporlarında tarhı öngörülen vergi ve buna ilişkin olarak hesaplanacak gecikme faizi ile kesilmesi istenen cezanın ödenmesi veya bunların tamamı için teminat gösterilmesi, ç) Özel esaslar kapsamına alınılan dönemi takip eden vergilendirme döneminden itibaren bu süre içerisinde başka bir olumsuzluk olmaması kaydıyla sahte belge kullanma fiilinde dört yıl, muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinde üç yıl geçmesi.

41 RAPOR ÇEŞİTLERİ Suç Duyurusu Raporu İhbarlı İncelemelerde ihbar ikramiyesi Raporu Vergi Tekniği Raporu Vergi inceleme Kabul ya da Tenkit Raporu

42 AVANSLAR NEDENİYLE KARŞILIK AYRILABİLİR Mİ ?
PROBLEM AVANSLAR NEDENİYLE KARŞILIK AYRILABİLİR Mİ ?

43 PROBLEM ARAMA DA İADE

44 OLAY Bir işyerinin Defter ve Belgelerinde yapılan inceleme de İşçilerin İş yerine gelmek için toplu taşıma araçlarını kullandığı ve toplu taşıma araçları bedelini işverenden belge karşılığı tahsil ettiğini ve işverenin de belge ile birlikte ödemeleri deftere gider yazdığı tespit edilmiştir? (İŞÇİ SAYISI= 6.000)

45 KOMANDİTE / LTD SAHTE FATURA
PROBLEM KOMANDİTE / LTD SAHTE FATURA

46 VERGİ DENETİM ELEMANI DEĞİŞTİRİLEBİLİR Mİ?

47 CARİ HESABIMDA UZUN YILLAR ALAMADIĞIM ALACAK YADA BORÇ VAR
CARİ HESAP CARİ HESABIMDA UZUN YILLAR ALAMADIĞIM ALACAK YADA BORÇ VAR

48 FATURAMI ALDIM KISIM KISIM ÖDEME YAPTIM..BELGEM YOK.

49 VERGİ İNCELEME USUL VE ESASLARI
Murat DEMET