DOÇ. DR. AHMET AKÇAY GAZİANTEP ÇOCUK HASTANESİ Çocuk Allerji Birimi www.ahmetakcay.com ALLERJİK RİNİTTE TEDAVİ İLKELERİ.

... konulu sunumlar: "DOÇ. DR. AHMET AKÇAY GAZİANTEP ÇOCUK HASTANESİ Çocuk Allerji Birimi www.ahmetakcay.com ALLERJİK RİNİTTE TEDAVİ İLKELERİ."— Sunum transkripti:

1 DOÇ. DR. AHMET AKÇAY GAZİANTEP ÇOCUK HASTANESİ Çocuk Allerji Birimi www.ahmetakcay.com ALLERJİK RİNİTTE TEDAVİ İLKELERİ

2  Semptomlar  Hayat kalitesi  Sinüzit ve otitis media..  Astım gelişimi AMAÇ

3 Allerjik Rinit Tedavisi (ARIA) Allerjik Rinit ve Astım Üzerine Etkisi) hafif intermittan hafif persistan orta ciddi intermittan orta ciddi persistan allerjen ve irritanlardan korunma Semptomların süresi Şiddeti

4 Allerjenden kaçınma ile ilgili çalışmaların çoğu astımla ilgili olup allerjik rinitle ilgili çalışma azdır Allerjenden kaçınma ile ilgili çalışmaların çoğu astımla ilgili olup allerjik rinitle ilgili çalışma azdır

5 Allerjenden korunmada tek fiziksel ve kimyasal metot kullanımı önerilmiyor Allerjenden korunmada tek fiziksel ve kimyasal metot kullanımı önerilmiyor Alerjenden kaçınmanın değerini tam olarak anlamamız için daha fazla veriye ihtiyaç vardır. Alerjenden kaçınmanın değerini tam olarak anlamamız için daha fazla veriye ihtiyaç vardır. Öneriler

6 Sigara Sigara Gazlar Gazlar Kuvvetli parfümler Kuvvetli parfümler Hava kirliliği Hava kirliliği Tetikleyiciler

7 Allerjik Rinit Tedavisi (ARIA) Allerjik Rinit ve Astım Üzerine Etkisi) hafif intermittan hafif persistan orta ciddi intermittan orta ciddi persistan allerjen ve irritanlardan korunma oral veya local non-sedatif H1-blokerler

8 Antihistaminikler  Hapşırma  Kaşıntı  Nezle  Burun tıkanması?

9 1. Kuşak Antihistaminikler Klorfeniramin Klorfeniramin Klemastin Klemastin Hidroksizin Hidroksizin Ketotifen Mequitazin Mequitazin Oksatomid Oksatomid

10 Yan etkileri Santral sinir sistemi yan etkileri Santral sinir sistemi yan etkileri  Sedasyon  Yorgunluk  Entelektüel ve motor fonksiyonlarda bozulma  Antikolinerjik etki: Ağız kuruması, idrar retansiyonu  Paradoks etki: Bebek ve çok küçük çocuklarda hiperaktivite, uykusuzluk ve huzursuzluk görülebilir

11 Antihistaminikler 2. Kuşak Oral Setirizin Setirizin Loratadin Loratadin Feksofenadin FeksofenadinTopikal Azelastin (nasal, göz) Azelastin (nasal, göz) Levokabastin (göz) Levokabastin (göz) Yeni Ürünler Desloratadin Levosetirizin Rupatadin

12 Yeni kuşak antihistaminikler Bazı antiallerjik aktivite Bazı antiallerjik aktivite Besinlerle aktivite değişmez Besinlerle aktivite değişmez Sedasyon yapmaz Sedasyon yapmaz Antikolinerjik etki yapmaz Antikolinerjik etki yapmaz Kilo alımı olmaz Kilo alımı olmaz Etki hızlı başlar ve uzun sürer Etki hızlı başlar ve uzun sürer Direnç gelişmez Direnç gelişmez 1 saat içinde etkili 1 saat içinde etkili

13 Tavsiyeler Yeni kuşak antihistaminikler tercih edilmelidir Yeni kuşak antihistaminikler tercih edilmelidir Burun tıkanmasının ön planda olmadığı allerjik rinitlerde önerilmelidir Burun tıkanmasının ön planda olmadığı allerjik rinitlerde önerilmelidir Bir antihistaminiğe cevap vermeyen diğerine cevap verebilir

14 Astım Allerjik Rinit birlikteliğinde Astım Allerjik Rinit birlikteliğinde  Astım ve hışıltının önlenmesi için önerilmiyor  Sadece AR tedavisi için kullanılabilir. Oral H1 antihistaminikler

15 AR ve astım birlikteliğinde astım tedavisi için önerilmez AR ve astım birlikteliğinde astım tedavisi için önerilmez Oral antihistaminik-dekonjestanlar

16 Mevsimsel AR Mevsimsel AR 6 yaş üstünde 6 yaş üstünde Peristan AR’li hastalarda tavsiye edilmez. Peristan AR’li hastalarda tavsiye edilmez. Etki hızlı (20 dakika) Etki hızlı (20 dakika) Burun mukozası tahriş Burun kanaması Burun ve boğazda yanma ya da irritasyon) (%5.2) Tat bozuklukları (%3.2) Mide bulantısı (%1.8) ve rinit (%2.1) Nazal antihistaminikler

17 AR li hastalarda göz semptomlarına etkili olabilir. AR li hastalarda göz semptomlarına etkili olabilir. Çocuklarda çalışma sayısı az Çocuklarda çalışma sayısı az 3 yaş altında denenmemiştir 3 yaş altında denenmemiştir Oküler yan etkiler; Hafif ve geçici yanma veya batma, bulanık görme vb Göz dışı yan etkiler; Başağrısı, tad almada değişmeler vb İntraoküler antihistaminikler

18 Allerjik Rinit Tedavisi (ARIA) Allerjik Rinit ve Astım Üzerine Etkisi) hafif intermittan hafif persistan orta ciddi intermittan orta ciddi persistan allerjen ve irritanlardan korunma intra-nasal dekonjestanlar (<10 gün) or oral dekonjestanlar oral veya local non-sedatif H1-blokerler

19 Oral Efedrin Efedrin Fenilefrin Fenilefrin Pseudoefedrin Pseudoefedrin Diğerleri Diğerleri HipertansiyonAjitasyonTremor Baş ağrısı, baş dönmesi Uykusuzluk Mukoza kuruması İdrar retansiyonu Glukom ve tirotoksikozun alevlenmesi Kalp hastalarında!! Oral Dekonjestanlar

20 Tavsiye edilmiyor Tavsiye edilmiyor  Rinit semptomlarına etkisi ve yan etkilerinden dolayı Tek başına H1 antihist yetersiz olduğunda bazı hastalarda yan etkiler göze alınabilir. Tek başına H1 antihist yetersiz olduğunda bazı hastalarda yan etkiler göze alınabilir. Oral dekonjestanlar

21 Nazal Efedrin Efedrin Fenilefrin Fenilefrin Naptazolin Naptazolin Oksimetazolin Oksimetazolin Tetrahidrozolin Tetrahidrozolin Ksilometazolin Ksilometazolin Diğerleri Diğerleri Daha az yan etki Hızlı ve daha güçlü etki Rhinitis medikamentoza (>10 gün) Nazal Dekonjestanlar

22 AR’li yetişkinlerde ve ciddi burun tıkanmasında öneriliyor AR’li yetişkinlerde ve ciddi burun tıkanmasında öneriliyor 5 günden daha kısa süre 5 günden daha kısa süre Okul öncesi çocuklarda önerilmiyor Okul öncesi çocuklarda önerilmiyor İntranazal dekonjestanlar

23 Allerjik Rinit Tedavisi (ARIA) Allerjik Rinit ve Astım Üzerine Etkisi) hafif intermittan hafif persistan orta ciddi intermittan orta ciddi persistan allerjen ve irritanlardan korunma immunoterapi intra-nasal dekonjestanlar (<10 gün) or oral dekonjestanlar intra-nasal steroid oral veya local non-sedatif H1-blokerler

24 Topikal Nasal Kortikosteroidler Mukozal inflamasyonu azaltır ve tüm nasal semptomları etkiler. Etki ilk dozdan 7-8 saat sonra başlar (2 saat kadar kısa) ve maksimum etki 2 haftada olur. Etki ilk dozdan 7-8 saat sonra başlar (2 saat kadar kısa) ve maksimum etki 2 haftada olur..

25 Astım semptomlarına da etkisi olmakla birlikte astım-allerjik rinit birlikteliğinde allerjik rinit belirtileri olmadan astım tedavisi için tercih edilmez Astım semptomlarına da etkisi olmakla birlikte astım-allerjik rinit birlikteliğinde allerjik rinit belirtileri olmadan astım tedavisi için tercih edilmez İntranazal Kortikosteroid

26 Topikal sprey steroidlerin sistemik reaksiyonları Sık (>%5) Baş ağrısı Sık olmayan (<%5) Bulantı ve kusma Tat ve koku duyusu kaybı Baş dönmesi Nadir Artmış göz içi basıncı (yüksek doz) Anaflaksi, ürtiker, anjioödem, bronkospasm)

27 Hipotalamik-hipofiz-adrenal aksa etki Hipotalamik-hipofiz-adrenal aksa etki Deksametazon sprey Deksametazon sprey Betametazon Betametazon Boy uzaması Boy uzaması Beklametazon Beklametazon Yan etki

28 Burun yanma ve sızlama (%5-10) Burun yanma ve sızlama (%5-10) Aksırma, sinüs konjesyonu, göz sulanması, boğaz irritasyonu, ağızda kötü tat Aksırma, sinüs konjesyonu, göz sulanması, boğaz irritasyonu, ağızda kötü tat Kanlı akıntı (%5) Kanlı akıntı (%5) Burun septum perferasyonu Burun septum perferasyonu Lokal reaksiyonlar

29 Oral/İM Kortikosteroidler Diğer tedavilere cevap vermeyen ciddi semptomlarda kısa süreli IM enjeksiyonlar lokal doku atrofisi Sistemik Kortikosteroid

30 Allerjik Rinit Tedavisi (ARIA) Allerjik Rinit ve Astım Üzerine Etkisi) hafif intermittan hafif persistan orta ciddi intermittan orta ciddi persistan allerjen ve irritanlardan korunma intra-nasal dekonjestanlar (<10 gün) or oral dekonjestanlar lokal kromonlar intra-nasal steroid oral veya local non-sedatif H1-blokerler

31 Yan etki çok az İntraokuler kromonlar çok etkili İntranasal az etkili Mast hücre stabilizörleri (Kromoglikat, Nedokromil)

32 AR tedavisinde önerilir AR tedavisinde önerilir İyi tolere edilir ve güvenlidir İyi tolere edilir ve güvenlidir Günde 4 kez kullanılmasından dolayı uyum ve etkinlik azalıyor Günde 4 kez kullanılmasından dolayı uyum ve etkinlik azalıyor İntranazal Kromonlar

33 Tavsiye ediliyor Tavsiye ediliyor Tolere edilmesi ve güvenliği iyi Tolere edilmesi ve güvenliği iyi Göze sınırlı semptomları olan çocuk ve yetişkinlerde güvenli ve iyi tolere edilmesinden dolayı kromonlar 1. seçenek olarak kullanılabilir. Göze sınırlı semptomları olan çocuk ve yetişkinlerde güvenli ve iyi tolere edilmesinden dolayı kromonlar 1. seçenek olarak kullanılabilir. Günde 4 kez kullanılıyor Günde 4 kez kullanılıyor İntraokuler kromonlar

34 Mevsimsel AR’li çocuk ve yetişkinlerde tercih ediliyor Mevsimsel AR’li çocuk ve yetişkinlerde tercih ediliyor Persistan AR’li okul öncesi çocuklarda öneriliyor Persistan AR’li okul öncesi çocuklarda öneriliyor Persistan AR’li okul sonrası çocuklarda ve yetişkinlere tavsiye edilmiyor Persistan AR’li okul sonrası çocuklarda ve yetişkinlere tavsiye edilmiyor LRA Astım ve AR birlikteliğinde astım tedavisi için ilk tercih inhale steroiddir. Mevsimsel AR li hastalarda oral H1 antihistaminikler öncelikle olarak seçilmelidir

35  İpratropium bromid (Atrovent) (Atrovent)  Allerjik ve nonallerjik rinit  Aşırı nezle  Yan etki az  12 yaş üstünde İntranasal antikolinerjikler

36 Allerjik Rinit Tedavisi (ARIA) Allerjik Rinit ve Astım Üzerine Etkisi) hafif intermittan hafif persistan orta ciddi intermittan orta ciddi persistan allerjen ve irritanlardan korunma intra-nasal dekonjestanlar (<10 gün) or oral dekonjestanlar lokal kromonlar intra-nasal steroid oral veya local non-sedatif H1-blokerler İmmunoterapi

37 Farmakoterapi veya allerjenden kaçınmaya zayıf cevap Farmakoterapi veya allerjenden kaçınmaya zayıf cevap İlaçların kabul edilemez yan etkisi İlaçların kabul edilemez yan etkisi Uzun süreli farmakoterapiden kaçınma ve ilaç maliyet azaltılmasının istenmesi Uzun süreli farmakoterapiden kaçınma ve ilaç maliyet azaltılmasının istenmesi Allerjik rinit ve astım birlikteliği Allerjik rinit ve astım birlikteliği Astımın önlenmesi muhtemelliği Astımın önlenmesi muhtemelliği İmmunoterapi Allerjik rinitin kliniğiı ile spesifik IgE ilişkinin gösterilmesi

38 Çocuklarda spesifik immunoterapi etkilidir

39 Mevsimsel AR Mevsimsel AR Ev tozu akarının neden olduğu persistan AR Ev tozu akarının neden olduğu persistan AR yetişkin ve çocuk hastalarda tavsiye edilir Allerjen subkutan spesifik IT

40 Yetişkin  Polen ve ev tozu akarının neden olduğu AR Çocuklar Çocuklar  Polenlere bağlı AR karşı Çocuklarda ev tozu akarına karşı önerilmiyor. (Çalışmalara ihtiyaç var). Mevsimselde önerilip persistanlarda sadece araştırma hastanelerinde öneriliyor (Etkisi az, çalışmalara ihtiyaç var) Etkili ancak yan etki ve maliyeti dezavantaj Etkili ancak yan etki ve maliyeti dezavantaj Lokal yan etkileri yaklaşık %35 Lokal yan etkileri yaklaşık %35 Sublingual IT

41 Allerjik rinitte klinik etkinliği olmakla birlikte çok pahalı olmasından dolayı ancak ciddi astım birlikteliğinde astım tedavisi için düşünülebilir Allerjik rinitte klinik etkinliği olmakla birlikte çok pahalı olmasından dolayı ancak ciddi astım birlikteliğinde astım tedavisi için düşünülebilir IgE ye kaşı monoclonal anti IgE antikor (omalizumab)

42 Fonksiyonları etkiliyen septumun anotomik değişiklikleri Fonksiyonları etkiliyen septumun anotomik değişiklikleri Kronik sinüzit Kronik sinüzit Tedaviye dirençli iki taraflı nasal poliposis Tedaviye dirençli iki taraflı nasal poliposis İlaçlara dirençli inferior türbinat hipertrofisi vb İlaçlara dirençli inferior türbinat hipertrofisi vb Cerrahi

43 Hastalığın yıl boyu veya tekrarlayıcı özellikleri Hastalığın yıl boyu veya tekrarlayıcı özellikleri Allerjen tetiklenmesinden kaçınması Allerjen tetiklenmesinden kaçınması Solunum yolları irritanları Solunum yolları irritanları Sigara içilmemesi Sigara içilmemesi Eğitim

44

45

46 Akapunktur Akapunktur Homeopati Homeopati Bitkisel tedaviler Bitkisel tedaviler Fototerapi Fototerapi Bariyer tedavisi Bariyer tedavisi Probiyotikler Probiyotikler Tamamlayıcı ve alternatif tedaviler

47 Akapunktur etkinliğini için yeterli delil olmamasından dolayı ve olası komplikasyonalarında n dolayı önerilmiyor Akapunktur etkinliğini için yeterli delil olmamasından dolayı ve olası komplikasyonalarında n dolayı önerilmiyor Akapunktur

48 Benzer benzeri tedavi eder homeopatinin temel yasasıdır Benzer benzeri tedavi eder homeopatinin temel yasasıdır Kaliteli çalışmalarda; Kaliteli çalışmalarda;  Faydalı bulan ve faydasız bulan çalışmalar var. Yeni çalışmalara ihtiyaç var Yeni çalışmalara ihtiyaç var Homeopati

49 Ciddi yan etkiler ve ilaç etkileşimleri olabileceği için ve rinit semptomlarına etkisi yetersiz olduğu için önerilmiyor Ciddi yan etkiler ve ilaç etkileşimleri olabileceği için ve rinit semptomlarına etkisi yetersiz olduğu için önerilmiyor Şifalı bitkiler

50 Burun içine bir cihaz yardımıyla ışık verilerek yapılmaktadır. Burun içine bir cihaz yardımıyla ışık verilerek yapılmaktadır. Rinofototerapi

51 Nazal filtre Nazal filtre Polen bloke eden kremler Polen bloke eden kremler Selüloz toz Selüloz toz Yüz maskesi ve gözlük Yüz maskesi ve gözlük Serum fizyolojikle burun ve sinüs yıkanması Serum fizyolojikle burun ve sinüs yıkanması Bariyer Tedavi

52 Akut olarak allerjen maruziyetinde semptomları azaltabilir Nazal Filtre

53 Polen bloke edici krem

54 Selüloz burundaki nemli ortamda şeffaf jel yapıda bir tabaka oluşturur Bariyer oluşturan selüloz toz

55 Yüz maskesi ve gözlük

56 Ucuz ve kolay? Ucuz ve kolay? Serum fizyolojikle yıkama

57 Allerjik hastalık semptomlarına etkisi olabilir Allerjik hastalık semptomlarına etkisi olabilir Yeni çalışmalara ihtiyaç vardır Yeni çalışmalara ihtiyaç vardır Probiyotikler

58 Tamamlayıcı ve alternatif tedavi etkinliği şimdiye kadarki delillerle tam olarak desteklenmediği için rutin kullanıma girmemiştir. Tamamlayıcı ve alternatif tedavi etkinliği şimdiye kadarki delillerle tam olarak desteklenmediği için rutin kullanıma girmemiştir. Kontrollü yeni çalışmalara ihtiyaç vardır Kontrollü yeni çalışmalara ihtiyaç vardır Yan etkileri olabilir Yan etkileri olabilir Diğer ilaçlarla etkileşebilir Diğer ilaçlarla etkileşebilir Sonuçlar

59 Basamak tedavisi Bousquet et al, Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) 2008, Allergy 2008: 63: 8–16 Brozek JLBrozek JL et al, Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) guidelines: 2010 revision. J Allergy Clin Immunol. 2010 Sep;126(3):466-76.

60 Ciddi veya persistan allerjik rinitli hastalar astım yönünden kontrol edilmelidir. Ciddi veya persistan allerjik rinitli hastalar astım yönünden kontrol edilmelidir.

61  Oral H1 antihistaminikler  veya intranasal H1 antihistaminikler  Ve/veya dekonjestanlar (Çocuklarda tavsiye edilmez)  veya LTRA semptomlar  Allerjen ve irritanlardan korunma 14 yaşında kız hasta, bahar aylarında 1-2 ay süren, haftada 1-2 gün hapşırma, burun kaşınması var. Uyku, günlük yaşam, iş ve okulda sıkıntı yok intermittanHafif

62 Orta-ciddi intermittan Oral veya intranasal H1 blokerler Oral veya intranasal H1 blokerler Ve/veya dekonjestanlar Ve/veya dekonjestanlar Veya İntranasal kortikosteroidler Veya İntranasal kortikosteroidler Veya LTRA Veya LTRA Veya (Kromonlar) Veya (Kromonlar) Hafif persistan 2-4 hafta değerlendir  İyileşme; 1 ay devam  Cevapsız; basamak atla Allerjen ve irritanlardan korunma İmmunoterapi Burun tıkanmasından dolayı uykusu etkileniyor, bahar aylarında sınav başarısı düşük

63 İntranasal kortikosteroidler H1 antihist veya 2-4 hafta sonra iyileşme Cevapsız 1 ay devam TanıUyumİnfeksiyon Diğer nedenler Orta-ciddi persistan İmmunoterapi Allerjen ve irritanlardan korunma 14 yaşında kız hasta, bahar aylarında 2-4 ay süren, her gün hapşırma, burun tıkanması Burun tıkanmasından dolayı uykusu etkileniyor, bahar aylarında sınav başarısı düşük LTRA

64 İN KS, İlave H1 bloker İpratropium Dekonj. veya oral KS Kaşıntı/hapşırmaNezle Burun tıkanması Cevapsız Cerrahi İmmunoterapi Allerjen ve irritanlardan korunma

65 Oral veya oküler anti-H1 Oküler kromonlar Serum fizyolojik Göz muayenesi yapılmadan oküler kortikosteroid kullanılmaz Konjunktivit

66 Persistan rinitli hasta astım yönünden değerlendirilmelidir. Persistan rinitli hasta astım yönünden değerlendirilmelidir. Nazal steroidler burun tıkanıklığı olan AR tedavisinde 1. basamak tedavidir Nazal steroidler burun tıkanıklığı olan AR tedavisinde 1. basamak tedavidir Uygun doz ve sıklıkta önemli bir yan etkisi yoktur Uygun doz ve sıklıkta önemli bir yan etkisi yoktur IT seçilmiş vakalara saklanmalıdır IT seçilmiş vakalara saklanmalıdır Sonuçlar