Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanHakan Keleş Değiştirilmiş 8 yıl önce
2
Amaç Öğrenme Hedefleri
3
Katılımcıların; «İSG uygulamalarında etik kavramı ve uluslararası etik kuralları hakkında bilgi sahibi olmak.» Konunun Genel Amacı Konunun Genel Amacı Çalışma hayatında etiği tanımlar Etik kurallarının yer aldığı ulusal ve uluslararası yasal/yasal olmayan düzenlemeleri belirler Temel hekimlik değerleri ile işyeri hekimi ve çalışma yaşamını etkileyen etik konu başlıklarını açıklar İşyeri hekimliği alanında, etik sorunların çözümünde olası eylem seçeneklerini belirler Öğrenme Hedefleri Öğrenme Hedefleri “İş Sağlığı Profesyonelleri İçin Uluslararası Etik Kurallar Rehberi” ve uygulamaları Çalışma yaşamında etik değerler ile çatışabilen olgular Olguların nedenleri ve bu olgulardaki etik sorunlar Çalışanların sağlığına ilişkin bilgilerin ve kayıtların tutulmasında sır saklama yükümlülüğü İşyeri hekimliği alanında etik sorunların çözümü Konunun Alt Başlıkları Konunun Alt Başlıkları
5
İş Sağlığı Etiği İşyeri hekimliğine ilişkin mevzuat kapsamında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenlerin mesleki bağımsızlıkları ve uyması gereken etik ilkeler bakımından aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Mesleki bilgilerini uygularken işverenden talimat alamazlar B.Mesleki bilgilerini uygularken işveren ve işçilerden mesleki anlamda bağımsız olarak çalışırlar C.Gerektiğinde yapılan sözleşmelere mesleki anlamda bağımsız çalışmayı kısıtlayabilecek şartlar konulabilir D.Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tüm işçileri eşit olarak değerlendirirler İşyeri hekimliğine ilişkin mevzuat kapsamında iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilenlerin mesleki bağımsızlıkları ve uyması gereken etik ilkeler bakımından aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Mesleki bilgilerini uygularken işverenden talimat alamazlar B.Mesleki bilgilerini uygularken işveren ve işçilerden mesleki anlamda bağımsız olarak çalışırlar C.Gerektiğinde yapılan sözleşmelere mesleki anlamda bağımsız çalışmayı kısıtlayabilecek şartlar konulabilir D.Hizmet sundukları kişilerle güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurar ve ayrım gözetmeksizin tüm işçileri eşit olarak değerlendirirler İHE
6
İş Sağlığı Etiği İşyeri hekimleri için belirlenen etik uygulamalar bakımından aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Biyolojik testler ve diğer araştırmalar için işçilerin aydınlatılmış onamı alınmalıdır B.Muayene ve izlem çalışmalarının olumlu ve olumsuz sonuçlarının işçiye açıklanmasına gerek yoktur C.Yargılarını bilimsel bilgiye ve teknik yeterliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman görüşüne başvurmalıdır D.İş sağlığı uygulamasında en yüksek etik standardı uygulayabilmek için, işverenlerin, işçilerin ve onların örgütlerinin ve yetkili makamların desteğini ve işbirliğini istemelidirler İşyeri hekimleri için belirlenen etik uygulamalar bakımından aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.Biyolojik testler ve diğer araştırmalar için işçilerin aydınlatılmış onamı alınmalıdır B.Muayene ve izlem çalışmalarının olumlu ve olumsuz sonuçlarının işçiye açıklanmasına gerek yoktur C.Yargılarını bilimsel bilgiye ve teknik yeterliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman görüşüne başvurmalıdır D.İş sağlığı uygulamasında en yüksek etik standardı uygulayabilmek için, işverenlerin, işçilerin ve onların örgütlerinin ve yetkili makamların desteğini ve işbirliğini istemelidirler İHE
7
İş Sağlığı Etiği İşyerinde tutulan sağlık kayıtlarına ilişkin olarak işyeri hekimlerinin uyması gereken etik kurallar konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.İşçilerin sağlığının korunması, bakımı ya da desteklenmesi gibi konularla ilgili olmayan kişisel bilgileri araştırmamalıdır B.İşçilerin sağlığı ve tıbbi verilerin gizliliğinin korunması konusunda, diğer iş sağlığı profesyonelleri ile işbirliği yapmalıdır C.İşyeri sağlık kaydı olarak işe giriş muayene formlarının bulundurulması yeterlidir D.Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, işyeri hekimi ya da hemşire sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmelidir İşyerinde tutulan sağlık kayıtlarına ilişkin olarak işyeri hekimlerinin uyması gereken etik kurallar konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A.İşçilerin sağlığının korunması, bakımı ya da desteklenmesi gibi konularla ilgili olmayan kişisel bilgileri araştırmamalıdır B.İşçilerin sağlığı ve tıbbi verilerin gizliliğinin korunması konusunda, diğer iş sağlığı profesyonelleri ile işbirliği yapmalıdır C.İşyeri sağlık kaydı olarak işe giriş muayene formlarının bulundurulması yeterlidir D.Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, işyeri hekimi ya da hemşire sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmelidir İH-98
8
İş Sağlığı Etiği Mesleki uygulamalarda etik değerlere aykırı davranılması aşağıdakilerden hangisine yol açmaz? A.Mesleğin saygınlığında kayıp B.Mesleğin güvenirliğinde kayıp C.Hizmet verilen kesimlerin haklarının korunması D.Aynı meslekten olan kişilerle ilişkilerde sorunlar Mesleki uygulamalarda etik değerlere aykırı davranılması aşağıdakilerden hangisine yol açmaz? A.Mesleğin saygınlığında kayıp B.Mesleğin güvenirliğinde kayıp C.Hizmet verilen kesimlerin haklarının korunması D.Aynı meslekten olan kişilerle ilişkilerde sorunlar İH-99
11
ETİKETİK «Neyin doğru ya da yanlış olduğunu ortaya koyan davranışsal kurallar topluluğu ya da ilkeler topluluğudur.» «Herhangi bir eylemin kabul edilebilir bir biçimde gerçekleşmesini sağlayan temel kurallar ya da değişkenlerdir.» «İnsanların sübjektif olarak çeşitli davranışlarının yanlış ya da doğru oluşunu belirleyen bir yargı ve ilkeler sistemi, kavramı veya inancı için kullanılır.» «Neyin doğru ya da yanlış olduğunu ortaya koyan davranışsal kurallar topluluğu ya da ilkeler topluluğudur.» «Herhangi bir eylemin kabul edilebilir bir biçimde gerçekleşmesini sağlayan temel kurallar ya da değişkenlerdir.» «İnsanların sübjektif olarak çeşitli davranışlarının yanlış ya da doğru oluşunu belirleyen bir yargı ve ilkeler sistemi, kavramı veya inancı için kullanılır.» Tanım
12
FELSEFE DALI OLARAK ETİK «Kurallara dayalı insan davranışlarını, ahlak ve normlara uymanın içsel yükümlülüğünü bilimsel olarak inceleyen ve sistematik ahlak değerlerine hizmet eden bir felsefe dalıdır.» Tanım
13
KÖKENKÖKEN “Etik” terimi Yunanca ethos yani "töre" sözcüğünden türemiştir. Genellikle kültürel, dini, seküler ve felsefi topluluklar tarafından kullanılmıştır. Türkçede etik sözcüğü “ahlak” sözcüğüyle eş anlamlıdır. “Etik” terimi Yunanca ethos yani "töre" sözcüğünden türemiştir. Genellikle kültürel, dini, seküler ve felsefi topluluklar tarafından kullanılmıştır. Türkçede etik sözcüğü “ahlak” sözcüğüyle eş anlamlıdır.
14
1 1 Etik, değişik ahlak anlayışlarının kesiştiği ortak noktadan çıkarak evrensel normlar oluşturur. 2 2 Etik; ahlak davranışlarını sistemleştirerek ve hukuksal bir yapı içinde düzenleyerek, toplumları kontrol edici bir özellik kazanır. 3 3 Etik kuralları; halkın kendi kendine oluşturduğu ve hiçbir yazılı metne dayanmayan kurallardır. 4 4 Etik; insan ilişkilerinin temelinde yer alan değerleri ve özel gruplar için geliştirilmiş belirli davranışları, kuralları ve normları içerir. 5 5 Etik; İnsan yönetimi, Adalet, Dürüstlük, Eşitlik …… konuları ile yakından ilişkili bir kavramdır. Özelliklerdendir-değildir 6 6 Etik anlayışının çok eski çağlardan beri var olduğunu dinler tarihi, felsefe tarihi, antropoloji ve arkeolojik bulgular göstermektedir.
15
İŞ SAĞLIĞININ GELİŞME SÜRECİNDE ETİK 1.İlk çağlarda, 2.Taş ocakları ve maden işletmelerinde, 3.İş sağlığının kurulmasında döenminde, 4.Endüstri devrimi ve izleyen yıllarda, 5.Günümüzde, ……………………………………etik, 1.İlk çağlarda, 2.Taş ocakları ve maden işletmelerinde, 3.İş sağlığının kurulmasında döenminde, 4.Endüstri devrimi ve izleyen yıllarda, 5.Günümüzde, ……………………………………etik,
16
MÖ 4.000 YILLARI Taş ocaklarında, Demir, kurşun, diğer madenlerin bulunması..., Boya ve pigment maddelerinin bulunması, Altın madenlerinin bulunması (Mısır MÖ-50), ……………………………………………………………..ile başladı Taş ocaklarında, Demir, kurşun, diğer madenlerin bulunması..., Boya ve pigment maddelerinin bulunması, Altın madenlerinin bulunması (Mısır MÖ-50), ……………………………………………………………..ile başladı
17
MÖ 4.000 YILLARI Çalışanlar; Köleler, suçlular, esirler…, Ucuz ve parasız işgücü, Çalıştırma nedeni (Cezalandırma...), İş riskleri ile ilgili sorun yok kabul ediliyor, Çalışanlar; Köleler, suçlular, esirler…, Ucuz ve parasız işgücü, Çalıştırma nedeni (Cezalandırma...), İş riskleri ile ilgili sorun yok kabul ediliyor,
18
MADENLERİN BULUNMASI 1.Madencilik için beceri gerekli, 2.Çalışma koşulları çok ağır, 3.Madencilik riskli iş, 4.Madenci kıymetli kişi, 5.Madencinin sağlığı önemli, 6.Hastalık ve kazalara bağlı erken ölümler, 7.Çok kez evlenen madenci eşleri…, Agricola (1494-1555) Koruyucu eylemler (Ağız-buruna mendil) 1.Madencilik için beceri gerekli, 2.Çalışma koşulları çok ağır, 3.Madencilik riskli iş, 4.Madenci kıymetli kişi, 5.Madencinin sağlığı önemli, 6.Hastalık ve kazalara bağlı erken ölümler, 7.Çok kez evlenen madenci eşleri…, Agricola (1494-1555) Koruyucu eylemler (Ağız-buruna mendil)
19
BERNARDİNO RAMAZZİNİ (1633-1714) Kitabı; De Morbis Artificum Diatriba Söyledikleri; 1.İşyeri hekimi kavramı, 2.İş-hastalık ilişkisi, 3.Ayrıntılı çalışma öyküsü alma, 4.Hastalara mesleğini sorma, İş Sağlığının Kurucusudur! Kitabı; De Morbis Artificum Diatriba Söyledikleri; 1.İşyeri hekimi kavramı, 2.İş-hastalık ilişkisi, 3.Ayrıntılı çalışma öyküsü alma, 4.Hastalara mesleğini sorma, İş Sağlığının Kurucusudur! Kimdir? Ne Söylemiş
20
ENDÜSTRİ DEVRİMİ 1.Buhar (1761), 2.Fabrika oluşumu, 3.Tarım-fabrikada çalışma, 4.Göç, ailelerin parçalanması, 5.Sağlıksız koşullarda barınma, yetersiz beslenme, 6.Uzun süre çalışma, aşırı yorgunluk, 7.Olumsuz çevre koşulları, salgın hastalıklar, 8.İş kazası ve meslek hastalığı, 9.Çalışanın sağlığının bozulması, 10.Toplumsal sorun-toplumun ilgisi !!! 1.Buhar (1761), 2.Fabrika oluşumu, 3.Tarım-fabrikada çalışma, 4.Göç, ailelerin parçalanması, 5.Sağlıksız koşullarda barınma, yetersiz beslenme, 6.Uzun süre çalışma, aşırı yorgunluk, 7.Olumsuz çevre koşulları, salgın hastalıklar, 8.İş kazası ve meslek hastalığı, 9.Çalışanın sağlığının bozulması, 10.Toplumsal sorun-toplumun ilgisi !!!
21
YASAL DÜZENLEMELER (İNGİLTERE) 1802 Çalışma süresi 58 saat/hafta (Ayda=232 saat), Eğitim, 1833 En küçük çalışma yaşı 10 yaş olması, Doktor raporu (işe giriş muayenesi), 1847 İşyeri denetimi, İş müfettişliği, 1802 Çalışma süresi 58 saat/hafta (Ayda=232 saat), Eğitim, 1833 En küçük çalışma yaşı 10 yaş olması, Doktor raporu (işe giriş muayenesi), 1847 İşyeri denetimi, İş müfettişliği,
22
MESLEK HASTALIKLARI Kurşun zehirlenmesi, Cıva zehirlenmesi, Akciğer hastalıkları... Adımlar atılmıştır… Kurşun zehirlenmesi, Cıva zehirlenmesi, Akciğer hastalıkları... Adımlar atılmıştır…
23
TÜRKİYETÜRKİYE Tanzimat Öncesi Lonca (Orta Sandığı-Teavün Sandığı) Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemi 1865 Dilaver Paşa Nizamnamesi (Havza-i Fahmiye Teamülnamesi - İşçilerin çalışma yaşamı düzenlenmiş), 1869 Maadin Nizamnamesi (İş kazalarının önlenmesi), 1871 Ameleperver Cemiyeti, 1895 Osmanlı Amele Yardımlaşma Cemiyeti, Tanzimat Öncesi Lonca (Orta Sandığı-Teavün Sandığı) Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemi 1865 Dilaver Paşa Nizamnamesi (Havza-i Fahmiye Teamülnamesi - İşçilerin çalışma yaşamı düzenlenmiş), 1869 Maadin Nizamnamesi (İş kazalarının önlenmesi), 1871 Ameleperver Cemiyeti, 1895 Osmanlı Amele Yardımlaşma Cemiyeti,
24
TÜRKİYETÜRKİYE Cumhuriyet Dönemi Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun (İş hukuku düzenlemeleri devem…), 1926 Borçlar Kanunu, 1930 Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, Cumhuriyet Dönemi Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik Kanun (İş hukuku düzenlemeleri devem…), 1926 Borçlar Kanunu, 1930 Umumi Hıfzıssıhha Kanunu,
26
ETİK KONULARI 1.İşçi-İşveren ilişkileri, 2.Kurallar-mevzuat, 3.Karşılıklı borçlanma (emek-ücret), 4.Sağlıklı ve güvenli işyeri, 5.Tazminat hakkı, 6.Bilme hakkı, 7.Sanayi kuruluşları (çevreye zarar), 8.Topluma yansıyan riskler, 9.Çevre kirliliği, 10.Büyük endüstriyel kazalar (Chernobyl,...), 11.Toplumu bilgilendirme (Riskler…), 1.İşçi-İşveren ilişkileri, 2.Kurallar-mevzuat, 3.Karşılıklı borçlanma (emek-ücret), 4.Sağlıklı ve güvenli işyeri, 5.Tazminat hakkı, 6.Bilme hakkı, 7.Sanayi kuruluşları (çevreye zarar), 8.Topluma yansıyan riskler, 9.Çevre kirliliği, 10.Büyük endüstriyel kazalar (Chernobyl,...), 11.Toplumu bilgilendirme (Riskler…),
27
KONULARKONULAR 1.Uluslararası ilişkiler Tehlikeli işler gelişmekte olan ülkelere… Tehlikeli atıklar… 2.Ucuz işgücünden yararlanma 3.İzin verilen limitler açısından ülkeler arası farklılıklar 4.Bilimsel araştırmalarda izin (endüstri izni) 1.Uluslararası ilişkiler Tehlikeli işler gelişmekte olan ülkelere… Tehlikeli atıklar… 2.Ucuz işgücünden yararlanma 3.İzin verilen limitler açısından ülkeler arası farklılıklar 4.Bilimsel araştırmalarda izin (endüstri izni)
29
MÖ 2.000 Etik ile ilgili insanlık tarihinde rastlanan ilk yazılı kurallara; «MÖ 2.000’li yıllarda Hammurabi Kanunlarında rastlanmıştır» Felsefi etik anlayışına ise, Antik Çağda Çin’de ve Yunan felsefesinde rastlanır. Etik ile ilgili insanlık tarihinde rastlanan ilk yazılı kurallara; «MÖ 2.000’li yıllarda Hammurabi Kanunlarında rastlanmıştır» Felsefi etik anlayışına ise, Antik Çağda Çin’de ve Yunan felsefesinde rastlanır.
30
DEMOKRİTOSDEMOKRİTOS Doğa felsefesine dayanan; materyalist bir etik anlayışını savunmuştur; «Ölçülü olmak huzur ve dinginliği, dinginlikse mutluluğu getirir ki insanın temel hedefi budur» Doğa felsefesine dayanan; materyalist bir etik anlayışını savunmuştur; «Ölçülü olmak huzur ve dinginliği, dinginlikse mutluluğu getirir ki insanın temel hedefi budur»
31
SOFİSTLERSOFİSTLER Göreli bir etik anlayışını benimsemiştir; «Genel geçer anlamda kabul görebilecek, doğru olabilecek hiçbir ölçü yoktur. Her şeyin ölçüsü kişiye bağlı olduğu gibi etiğin ölçüsü de kişiye bağlıdır» Göreli bir etik anlayışını benimsemiştir; «Genel geçer anlamda kabul görebilecek, doğru olabilecek hiçbir ölçü yoktur. Her şeyin ölçüsü kişiye bağlı olduğu gibi etiğin ölçüsü de kişiye bağlıdır»
32
SOKRATESSOKRATES Sokrates bilgiye dayalı etik düşüncesini savunur;* «Erdemin ve bilginin kaynağı kişinin içinde bulunur. Bilgi erdemdir ve etik açısından üstün olmak bilgiye dayalıdır.» *Sokrates'in etik düşüncesi bilgiye dayalı etik düşüncesini ilk örneklerindendir. Sokrates bilgiye dayalı etik düşüncesini savunur;* «Erdemin ve bilginin kaynağı kişinin içinde bulunur. Bilgi erdemdir ve etik açısından üstün olmak bilgiye dayalıdır.» *Sokrates'in etik düşüncesi bilgiye dayalı etik düşüncesini ilk örneklerindendir.
33
PLATONPLATON Bireysel etikten ziyade, toplumsal etik üzerine durmuştur; «Toplumun çoğunu oluşturan kitlenin ahlaklı olma ve erdem edinme gibi yetenekleri yoktur. Bu nedenle sınıflar arasında etik bir bağ olduğu söylenemez.» Platon'un etik anlayışı da çoğu Yunan filozofu gibi soylulara, köle olmayan özgür vatandaşlara yöneliktir. Bireysel etikten ziyade, toplumsal etik üzerine durmuştur; «Toplumun çoğunu oluşturan kitlenin ahlaklı olma ve erdem edinme gibi yetenekleri yoktur. Bu nedenle sınıflar arasında etik bir bağ olduğu söylenemez.» Platon'un etik anlayışı da çoğu Yunan filozofu gibi soylulara, köle olmayan özgür vatandaşlara yöneliktir.
34
ARİSTOTELESARİSTOTELES Aristoteles'in etik anlayışına en önemli katkısı, onun; «Zoon Politikon (Özgür ve Sosyal İnsan) kavramıdır. Bu, insanın toplumsal bir varlık oluşunun kabulü açısından ilk adım olarak kabul edilir.» Aristoteles de kölelerin diğer vatandaşlarla bir tutulamayacağını ve onların birer cansız nesneden farksız olduğunu söyler. Aristoteles'in etik anlayışına en önemli katkısı, onun; «Zoon Politikon (Özgür ve Sosyal İnsan) kavramıdır. Bu, insanın toplumsal bir varlık oluşunun kabulü açısından ilk adım olarak kabul edilir.» Aristoteles de kölelerin diğer vatandaşlarla bir tutulamayacağını ve onların birer cansız nesneden farksız olduğunu söyler.
35
EPİKÜROSEPİKÜROS Ateist etik anlayışını savunmuştur; «İnsanlığın amacı hazza ulaşmaktır. Haz, bedensel hazdan öte acının yokluğudur. Mutluluk kişinin acı, ıstırap, sefalet ve elemden kurtulmuş olduğu durumdur. Acıdan kurtulmak için sosyal yaşamdan uzak, münzevi ve sade bir hayat yaşamak gerekir.» Epiküros'un düşüncesinde insan sosyal bir varlık değildir. Ateist etik anlayışını savunmuştur; «İnsanlığın amacı hazza ulaşmaktır. Haz, bedensel hazdan öte acının yokluğudur. Mutluluk kişinin acı, ıstırap, sefalet ve elemden kurtulmuş olduğu durumdur. Acıdan kurtulmak için sosyal yaşamdan uzak, münzevi ve sade bir hayat yaşamak gerekir.» Epiküros'un düşüncesinde insan sosyal bir varlık değildir.
36
AQUİNOLU THOMAS Akla dayanan, özgür bir irade fikriyle akılcı bir etik anlayışı savunmuştur; «Akli olarak olumlu davranışlar göstermek mümkündür. Kişi iyiyi seçerek mutluluğa erişme şansına sahiptir. Fakat son noktada gerçek ve nihai mutluluğa ancak Tanrı'nın istemesiyle kavuşulabilir.» Akla dayanan, özgür bir irade fikriyle akılcı bir etik anlayışı savunmuştur; «Akli olarak olumlu davranışlar göstermek mümkündür. Kişi iyiyi seçerek mutluluğa erişme şansına sahiptir. Fakat son noktada gerçek ve nihai mutluluğa ancak Tanrı'nın istemesiyle kavuşulabilir.»
37
THOMAS HOBBES Geleneksel etik görüşlerine aykırı, materyalist felsefesiyle uyumlu bir etik anlayışını savunmuştur; «Bireyin öncelikli hedefi kendi varlığını korumak ve sürdürmektir, bencillik insanın doğasında vardır. Bireysel bencilliğin toplumun çıkarlarıyla örtüşmesi olumlu sonuçlar doğurur, bu sebeple bireysel bencillikle toplumun çıkarının örtüştüğü noktalar erdemlerdir. Bireyin bencil yönelimiyle toplumun çıkarının örtüşmediği ve hatta toplumun çıkarının zarar gördüğü davranışlarsa kötü davranışlardır.» Geleneksel etik görüşlerine aykırı, materyalist felsefesiyle uyumlu bir etik anlayışını savunmuştur; «Bireyin öncelikli hedefi kendi varlığını korumak ve sürdürmektir, bencillik insanın doğasında vardır. Bireysel bencilliğin toplumun çıkarlarıyla örtüşmesi olumlu sonuçlar doğurur, bu sebeple bireysel bencillikle toplumun çıkarının örtüştüğü noktalar erdemlerdir. Bireyin bencil yönelimiyle toplumun çıkarının örtüşmediği ve hatta toplumun çıkarının zarar gördüğü davranışlarsa kötü davranışlardır.»
38
SPİNOZASPİNOZA Akılcı bir etik anlayışı savunmuştur; «Kişi doğal durumunda tutkularının esiridir, aklının yardımıyla bu esaretten kurtulabilir. Bu sebeple akli davranmakla etik davranmak aslında aynıdır.» Akılcı bir etik anlayışı savunmuştur; «Kişi doğal durumunda tutkularının esiridir, aklının yardımıyla bu esaretten kurtulabilir. Bu sebeple akli davranmakla etik davranmak aslında aynıdır.»
39
JOHN LOCKE Bilgi vurgusu taşıyan bir etik fikrini savunmuştur; «Ampirik felsefeden hareketle etik olguların da deneyimlerin ürünü olduğunu savunmuştur.» Bilgi vurgusu taşıyan bir etik fikrini savunmuştur; «Ampirik felsefeden hareketle etik olguların da deneyimlerin ürünü olduğunu savunmuştur.»
40
17 – 18 YÜZYIL (WEBER) Protestan iş ahlakının derin izleri bulunmakta; «Katolik anlayışında dini açıdan çalışma bir ideal olarak benimsenmektedir. Ancak etik açıdan ticarete ve ticari ilişkilere şüpheyle bakılmaktadır.» Protestan iş ahlakının derin izleri bulunmakta; «Katolik anlayışında dini açıdan çalışma bir ideal olarak benimsenmektedir. Ancak etik açıdan ticarete ve ticari ilişkilere şüpheyle bakılmaktadır.»
41
19 – 20 YÜZYIL «Ekonomik sistem içinde yatırım kararlarının alınmasında ve yatırımların seçiminde, etik ölçütler ve işletmelerin etik değerleri ilk defa ortaya konmaktadır. «1980’li yıllarda, ekonominin uluslararasını aşması ve piyasa ekonomisindeki gelişmelerle birlikte insan hakları konusunun gündeme taşındığı görülmektedir.» «Ekonomik sistem içinde yatırım kararlarının alınmasında ve yatırımların seçiminde, etik ölçütler ve işletmelerin etik değerleri ilk defa ortaya konmaktadır. «1980’li yıllarda, ekonominin uluslararasını aşması ve piyasa ekonomisindeki gelişmelerle birlikte insan hakları konusunun gündeme taşındığı görülmektedir.»
43
TIBBİ DEONTOLOJİ NİZANNAMESİ (1960) Ayrım yapmadan sağlığa-özel yaşama saygılı olma, Hastanın sırrını saklama (mahremiyet ilkesi-yasal…), Kullanılan hasta bilgisinde, hasta kimliğini koruma, Bilgilendirme ve uygulamalar için onay alma, Meslek bilgilerini kötü amaçlar için kullanmama, Mesleğini icra ederken baskı altında olmama, vicdani kanaatine göre hareket etme, Mesleki uygulamalarına ticari yön vermeme, hastalardan haksız menfaat temin etmeme, Ayrım yapmadan sağlığa-özel yaşama saygılı olma, Hastanın sırrını saklama (mahremiyet ilkesi-yasal…), Kullanılan hasta bilgisinde, hasta kimliğini koruma, Bilgilendirme ve uygulamalar için onay alma, Meslek bilgilerini kötü amaçlar için kullanmama, Mesleğini icra ederken baskı altında olmama, vicdani kanaatine göre hareket etme, Mesleki uygulamalarına ticari yön vermeme, hastalardan haksız menfaat temin etmeme, Özellikler
44
TIBBİ DEONTOLOJİ NİZANNAMESİ (1960) Mesleki bilgilerini uygularken işverenden ve işçilerden mesleki anlamda bağımsız çalışma, Hizmet sunumunda güven, gizlilik ve eşitlik, Testler ve tıbbi araştırmalar için işçilerden onay alma, Tanıda bilimsel bilgi ve teknik yeterliliğe dayanma, Gerektiğinde uzman görüşüne başvurma, İşverenin, işçilerin, sendikaların ve yetkili diğer makamların desteğini ve işbirliğini isteme, Mesleki bilgilerini uygularken işverenden ve işçilerden mesleki anlamda bağımsız çalışma, Hizmet sunumunda güven, gizlilik ve eşitlik, Testler ve tıbbi araştırmalar için işçilerden onay alma, Tanıda bilimsel bilgi ve teknik yeterliliğe dayanma, Gerektiğinde uzman görüşüne başvurma, İşverenin, işçilerin, sendikaların ve yetkili diğer makamların desteğini ve işbirliğini isteme, Özellikler
45
MÜHENDİSLİK ETİK KURALLARI 1.Mühendisler yalnızca tarafsız ve gerçeğe uygun resmî raporlar yayınlamalı, 2.Mühendisler mesleki görevlerini yerine getirirken en önde, toplumun sağlığını, refahını, can ve mal güvenliğini tutmalı, 3.Mühendisler mesleki konularda işveren veya müşteri ayrımı yapmadan güvenilir vekil olarak davranmalı ve taralar arasındaki çıkar çatışmalarının içine girmemeli, 4.Mühendisler işverenin ve işyerinin meslek sırlarını, ticari ve ekonomik durumlarını gizli tutmalı, 1.Mühendisler yalnızca tarafsız ve gerçeğe uygun resmî raporlar yayınlamalı, 2.Mühendisler mesleki görevlerini yerine getirirken en önde, toplumun sağlığını, refahını, can ve mal güvenliğini tutmalı, 3.Mühendisler mesleki konularda işveren veya müşteri ayrımı yapmadan güvenilir vekil olarak davranmalı ve taralar arasındaki çıkar çatışmalarının içine girmemeli, 4.Mühendisler işverenin ve işyerinin meslek sırlarını, ticari ve ekonomik durumlarını gizli tutmalı, Özellikler
46
Amaçlar ve Danışmanlık Rolü İş sağlığı uygulamasının ana amacı, İşçilerin sağlığını korumak ve desteklemek, Güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı oluşturmak, İşçilerin iş kapasitelerini ve işe erişimlerini korumak, İş sağlığı uygulamasının ana amacı, İşçilerin sağlığını korumak ve desteklemek, Güvenli ve sağlıklı bir iş ortamı oluşturmak, İşçilerin iş kapasitelerini ve işe erişimlerini korumak, 1
47
Bilgi ve Uzmanlık Çalışanlara birincil koruma hizmeti verebilmek için; Çalışma ortamına yakın olmalı, Bilimsel ve teknik bilgi ile donanmalı, Konuyla ilgili riskleri yok etmek ya da en aza indirmek için en verimli yöntemleri bilmelidir. Çalışanlara birincil koruma hizmeti verebilmek için; Çalışma ortamına yakın olmalı, Bilimsel ve teknik bilgi ile donanmalı, Konuyla ilgili riskleri yok etmek ya da en aza indirmek için en verimli yöntemleri bilmelidir. 2
48
Politika ve Program Geliştirilmesi İşçilerin sağlığını etkileyebilecek risk etmenleri konusunda geliştirdikleri politika ve program ile; Yönetimi ve işçileri bilgilendirmeli, İşle ilgili tehlikelerin risk değerlendirmesini yapmalı, Uygun şekilde iş güvenliği ve sağlık tehlikelerini izlemeli, Tehlike halinde zararlı sonuçları en aza indirmelidir. İşçilerin sağlığını etkileyebilecek risk etmenleri konusunda geliştirdikleri politika ve program ile; Yönetimi ve işçileri bilgilendirmeli, İşle ilgili tehlikelerin risk değerlendirmesini yapmalı, Uygun şekilde iş güvenliği ve sağlık tehlikelerini izlemeli, Tehlike halinde zararlı sonuçları en aza indirmelidir. 3
49
Önleme ve Hızlı Hareket Etmenin Vurgulanması Teknik açıdan kusursuz ve kolaylıkla uygulanabilen basit önlemlerin seçilmesine özel dikkat gösterilmeli, İş riskiyle ilgili kuşkular varsa hızla hareket tarzı seçilmeli, bunun için; İş sağlığı profesyonelleri tüm değerlendirmelerinde açık olmalı, Düşüncelerini iletmede muğlaklıktan kaçınmalı, Gerektiğinde diğer profesyonellere danışmalı, Yönetimi ve işçileri bilgilendirmelidir. Teknik açıdan kusursuz ve kolaylıkla uygulanabilen basit önlemlerin seçilmesine özel dikkat gösterilmeli, İş riskiyle ilgili kuşkular varsa hızla hareket tarzı seçilmeli, bunun için; İş sağlığı profesyonelleri tüm değerlendirmelerinde açık olmalı, Düşüncelerini iletmede muğlaklıktan kaçınmalı, Gerektiğinde diğer profesyonellere danışmalı, Yönetimi ve işçileri bilgilendirmelidir. 4
50
İyileştirici Eylemlerin İzlemi Bir riskin kaldırılmasında ya da sağlık ve güvenlik için tehlike durumunun iyileştirilmesinin işveren tarafından reddedilmesi durumunda; Üst düzey yönetime konunun önemini, ilgili sağlık koruma standardını ve işverenin işyerinde yasaları uygulama yükümlülüğünü anımsamalı ve kaygılarını yazılı olarak açıkça dile getirmeli, İşçiler ve kuruluştaki temsilcilerini bilgilendirmeli, yetkili makamlarla iletişim kurmalıdır. Bir riskin kaldırılmasında ya da sağlık ve güvenlik için tehlike durumunun iyileştirilmesinin işveren tarafından reddedilmesi durumunda; Üst düzey yönetime konunun önemini, ilgili sağlık koruma standardını ve işverenin işyerinde yasaları uygulama yükümlülüğünü anımsamalı ve kaygılarını yazılı olarak açıkça dile getirmeli, İşçiler ve kuruluştaki temsilcilerini bilgilendirmeli, yetkili makamlarla iletişim kurmalıdır. 5
51
Ticari Sırlar Etkinlikler sırasında farkına varabilecekleri endüstriyel ve ticari sırları açıklamamakla yükümlüdürler. Bununla birlikte; İşçilerin ve toplumun güvenlik ve sağlığını koruma açısından gerekli olan bilgileri de saklamamalı, Gerektiğinde ilgili yasanın uygulanmasını izlemekle görevli yetkili makama danışmalıdır. Etkinlikler sırasında farkına varabilecekleri endüstriyel ve ticari sırları açıklamamakla yükümlüdürler. Bununla birlikte; İşçilerin ve toplumun güvenlik ve sağlığını koruma açısından gerekli olan bilgileri de saklamamalı, Gerektiğinde ilgili yasanın uygulanmasını izlemekle görevli yetkili makama danışmalıdır. 6
52
Sağlık İzlemi İş sağlığının hedefleri, izlem yöntemleri ve işlemleri, işçilere öncelik verilmek üzere açıkça tanımlanmalı, Bu yöntemlerin ve işlemlerin uygunluğu ve geçerliliği saptanmalı, İzlem işçilerin onayı alınarak yürütülmeli, Muayene ve izlem programlarına katılımın olası olumlu ve olumsuz sonuçları, onay alma işleminin bir parçası olarak tartışılmalı, Sağlık izlemi, yetkili makamca onaylanmış bir iş sağlığı profesyoneli tarafından gerçekleştirilmelidir. İş sağlığının hedefleri, izlem yöntemleri ve işlemleri, işçilere öncelik verilmek üzere açıkça tanımlanmalı, Bu yöntemlerin ve işlemlerin uygunluğu ve geçerliliği saptanmalı, İzlem işçilerin onayı alınarak yürütülmeli, Muayene ve izlem programlarına katılımın olası olumlu ve olumsuz sonuçları, onay alma işleminin bir parçası olarak tartışılmalı, Sağlık izlemi, yetkili makamca onaylanmış bir iş sağlığı profesyoneli tarafından gerçekleştirilmelidir. 7
53
İşçiyi Bilgilendirme Sağlık izlem sistemi içinde yürütülen muayenelerin sonuçları ilgili işçilere açıklanmalı, Belirli bir işe uygunluğun değerlendirmesi, işin gereklilikleri ve işçinin sağlığı hakkında yeterli bilgi temel alınarak gerçekleştirilmeli, İşçilere, çıkarlarına aykırı olduğunu hissettikleri işe uygunluk kararlarına ilişkin kuşkularını belirtme imkanları olduğu bildirilmeli ve bu konuda bir başvuru formu hazırlanmalıdır. Sağlık izlem sistemi içinde yürütülen muayenelerin sonuçları ilgili işçilere açıklanmalı, Belirli bir işe uygunluğun değerlendirmesi, işin gereklilikleri ve işçinin sağlığı hakkında yeterli bilgi temel alınarak gerçekleştirilmeli, İşçilere, çıkarlarına aykırı olduğunu hissettikleri işe uygunluk kararlarına ilişkin kuşkularını belirtme imkanları olduğu bildirilmeli ve bu konuda bir başvuru formu hazırlanmalıdır. 8
54
İşvereni Bilgilendirme Ulusal yasalarla saptanmış muayenelerin sonuçları, Planlanan çalışma için uygunluk, İş ile ilgili veya mesleksel tehlikelere maruz kalmada tıbbi bakımdan gerekli sınırlamalarla ilgili konular, …………………sadece yönetime aktarılmalı İşe uygunluk, sağlık ya da iş tehlikelerinin sağlık üzerindeki olası etkilerine dair genel bilgiler, işçinin sağlığının korunmasını garantilemek için, gerekli görüldüğü kadarıyla ilgili işçiye haber verilip onayı alınarak yönetime verilebilir. Ulusal yasalarla saptanmış muayenelerin sonuçları, Planlanan çalışma için uygunluk, İş ile ilgili veya mesleksel tehlikelere maruz kalmada tıbbi bakımdan gerekli sınırlamalarla ilgili konular, …………………sadece yönetime aktarılmalı İşe uygunluk, sağlık ya da iş tehlikelerinin sağlık üzerindeki olası etkilerine dair genel bilgiler, işçinin sağlığının korunmasını garantilemek için, gerekli görüldüğü kadarıyla ilgili işçiye haber verilip onayı alınarak yönetime verilebilir. 9
55
Üçüncü Kişilere Yönelik Tehlike İşçinin sağlık durumunun ve yürütülen işin doğasının başkalarının güvenliğini tehlikeye sokma olasılığı varsa; İşçi durumdan açık şekilde haberdar edilmeli, Özellikle tehlikeli bir durumda, yönetim ve ulusal yönetmeliklerce gerekli ise yetkili makam 3. kişileri korumak için gerekli önlemlerden haberdar edilmeli, Önerilerin, söz konusu işçinin işi ile tehlikeye uğraması olası kişilerin sağlığının ve güvenliğinin arasını bulmaya çalışmalıdır. İşçinin sağlık durumunun ve yürütülen işin doğasının başkalarının güvenliğini tehlikeye sokma olasılığı varsa; İşçi durumdan açık şekilde haberdar edilmeli, Özellikle tehlikeli bir durumda, yönetim ve ulusal yönetmeliklerce gerekli ise yetkili makam 3. kişileri korumak için gerekli önlemlerden haberdar edilmeli, Önerilerin, söz konusu işçinin işi ile tehlikeye uğraması olası kişilerin sağlığının ve güvenliğinin arasını bulmaya çalışmalıdır. 10
56
Biyolojik İzlem ve Araştırma Biyolojik testler ve diğer araştırmalar, ilgili işçinin sağlığının korunması için geçerli ve uygun olmalı, duyarlılık ve seçicilik değerleri dikkate alınmalı, Daima işçinin sağlığına karşı tehlike içermeyen, noninvaziv yöntemler tercih edilmeli, Bu tür bir araştırma işçinin aydınlatılmış onamına sunularak, en yüksek profesyonel standartlara göre gerçekleştirilmelidir. Biyolojik testler ve diğer araştırmalar, ilgili işçinin sağlığının korunması için geçerli ve uygun olmalı, duyarlılık ve seçicilik değerleri dikkate alınmalı, Daima işçinin sağlığına karşı tehlike içermeyen, noninvaziv yöntemler tercih edilmeli, Bu tür bir araştırma işçinin aydınlatılmış onamına sunularak, en yüksek profesyonel standartlara göre gerçekleştirilmelidir. 11
57
Sağlığın Desteklenmesi Sağlık eğitimi ve taramasının tasarım ve uygulama aşamalarında, hem işverenin hem de işçilerin katılımını istemeli, İşçilerin kişisel sağlık verilerinin gizliliğini korumalı, kötüye kullanılmaları önlemelidir. Sağlık eğitimi ve taramasının tasarım ve uygulama aşamalarında, hem işverenin hem de işçilerin katılımını istemeli, İşçilerin kişisel sağlık verilerinin gizliliğini korumalı, kötüye kullanılmaları önlemelidir. 12
58
Toplumun ve Çevrenin Korunması Toplum ve çevrenin korunmasına ilişkin rollerinin bilincinde olmalı, İşletmedeki çalışmalar veya işlemler sonucu doğabilecek mesleksel ve çevresel tehlikelerin önlenmesi amacıyla; Tanımlama, Değerlendirme, Tanıtma ve haberdar etme ………..konularında uygun biçimde ilk adımı atmalıdır. Toplum ve çevrenin korunmasına ilişkin rollerinin bilincinde olmalı, İşletmedeki çalışmalar veya işlemler sonucu doğabilecek mesleksel ve çevresel tehlikelerin önlenmesi amacıyla; Tanımlama, Değerlendirme, Tanıtma ve haberdar etme ………..konularında uygun biçimde ilk adımı atmalıdır. 13
59
Bilimsel Bilgiye Katkı Yeni ya da kuşkulanılan iş tehlikelerinden bilimsel toplulukları, halk sağlığı ve işçi sınıfı yetkililerini tarafsız olarak haberdar etmeli, Yeni ve amaca uygun önleme yöntemlerini bildirmeli, Araştırmalar sağlam bir bilimsel temele oturtulmalı, tasarlamalı, yürütmeli ve bağımsız bir etik kurulun uygun biçimde değerlendirilmeli, tıbbi ve diğer araştırmalara ilişkin etik ilkeleri izlemelidir. Yeni ya da kuşkulanılan iş tehlikelerinden bilimsel toplulukları, halk sağlığı ve işçi sınıfı yetkililerini tarafsız olarak haberdar etmeli, Yeni ve amaca uygun önleme yöntemlerini bildirmeli, Araştırmalar sağlam bir bilimsel temele oturtulmalı, tasarlamalı, yürütmeli ve bağımsız bir etik kurulun uygun biçimde değerlendirilmeli, tıbbi ve diğer araştırmalara ilişkin etik ilkeleri izlemelidir. 14
60
Yeterlilik, Doğruluk ve Tarafsızlık Temel amaç, işçilerin sağlığı ve güvenliğinden yana olmalı Yargılarını bilimsel bilgiye ve teknik yeterliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman görüşüne başvurmalı Doğruluk ve tarafsızlıklarına olan güveni tehlikeye atabilecek yargılardan, öneri ve etkinliklerden kaçınmalıdırlar. Temel amaç, işçilerin sağlığı ve güvenliğinden yana olmalı Yargılarını bilimsel bilgiye ve teknik yeterliğe dayandırmalı ve gerektiğinde uzman görüşüne başvurmalı Doğruluk ve tarafsızlıklarına olan güveni tehlikeye atabilecek yargılardan, öneri ve etkinliklerden kaçınmalıdırlar. 15
61
Profesyonel Bağımsızlık İşlerini yürütmede tam bir profesyonel bağımsızlık aramalı, bunu sürdürmeli ve gizlilik kurallarına dikkat etmeli Özellikle sağlığa ve güvenliğe karşı tehlike oluşturan mesleksel riskler konusunda, işveren, işçi ve temsilcilerine önerilerde bulunurken, hiçbir koşul altında yargılarının ve beyanlarının bir çıkar çatışmasından etkilenmesine izin vermemelidirler. İşlerini yürütmede tam bir profesyonel bağımsızlık aramalı, bunu sürdürmeli ve gizlilik kurallarına dikkat etmeli Özellikle sağlığa ve güvenliğe karşı tehlike oluşturan mesleksel riskler konusunda, işveren, işçi ve temsilcilerine önerilerde bulunurken, hiçbir koşul altında yargılarının ve beyanlarının bir çıkar çatışmasından etkilenmesine izin vermemelidirler. 16
62
Eşitlik, Ayrım Gözetmeme ve İletişim İş sağlığı hizmeti verdikleri insanlarla güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurmalı, Durumlarına, yargılarına ya da iş sağlığı profesyonelinin danışmanlığına götüren nedene bakılmaksızın ve hiçbir ayrım gözetilmeksizin, tüm işçiler eşit olarak değerlendirilmeli İşin ve işteki çalışma ortamı, koşulları ve düzenlenmesi konularında, kendi aralarında, üst düzey yönetim personeliyle ve işçilerin temsilcileriyle açık iletişim kanalları kurmalı ve bunu sürdürmelidir. İş sağlığı hizmeti verdikleri insanlarla güven, gizlilik ve eşitliğe dayanan bir ilişki kurmalı, Durumlarına, yargılarına ya da iş sağlığı profesyonelinin danışmanlığına götüren nedene bakılmaksızın ve hiçbir ayrım gözetilmeksizin, tüm işçiler eşit olarak değerlendirilmeli İşin ve işteki çalışma ortamı, koşulları ve düzenlenmesi konularında, kendi aralarında, üst düzey yönetim personeliyle ve işçilerin temsilcileriyle açık iletişim kanalları kurmalı ve bunu sürdürmelidir. 17
63
İş Sözleşmelerinde Etik Hüküm Sözleşmelerine etik hüküm konulmasını istemeli ve bu etik hüküm, özellikle profesyonel standartları, yönerge ve etik kuralları içermeli, İşlevlerini beklenen profesyonel standartlara ve etik ilkelere göre yürütmelerine izin vermeyen iş sağlığı uygulaması koşullarını kabul etmemeli, İş sözleşmeleri, yasal sözleşmeye bağlı ve taraflar arasında kılavuzluğu içermeli ve anlaşmazlık yönetiminde özellikle kayıtlara ve gizliliğe erişimi kapsamalıdır. Sözleşmelerine etik hüküm konulmasını istemeli ve bu etik hüküm, özellikle profesyonel standartları, yönerge ve etik kuralları içermeli, İşlevlerini beklenen profesyonel standartlara ve etik ilkelere göre yürütmelerine izin vermeyen iş sağlığı uygulaması koşullarını kabul etmemeli, İş sözleşmeleri, yasal sözleşmeye bağlı ve taraflar arasında kılavuzluğu içermeli ve anlaşmazlık yönetiminde özellikle kayıtlara ve gizliliğe erişimi kapsamalıdır. 18
64
KayıtlarKayıtlar İşletmedeki iş sağlığı sorunlarını tanımlama amacıyla, uygun bir gizlilik ölçüsü içerisinde yeterli kayıt tutmalı, Bu tür kayıtlar çalışma ortamının izlemine ilişkin verileri, iş öyküsü gibi kişisel verileri ve iş riskleri ile ilgili öykü, mesleksel tehlikelere maruz kalma konusunda kişisel izlem ve uygunluk sertifikaları gibi iş sağlığı verilerini içermeli, İşçilerin, çalışma ortamının izlemine ilişkin verilere ve kendi sağlık kayıtlarına erişimi sağlanmalıdır. İşletmedeki iş sağlığı sorunlarını tanımlama amacıyla, uygun bir gizlilik ölçüsü içerisinde yeterli kayıt tutmalı, Bu tür kayıtlar çalışma ortamının izlemine ilişkin verileri, iş öyküsü gibi kişisel verileri ve iş riskleri ile ilgili öykü, mesleksel tehlikelere maruz kalma konusunda kişisel izlem ve uygunluk sertifikaları gibi iş sağlığı verilerini içermeli, İşçilerin, çalışma ortamının izlemine ilişkin verilere ve kendi sağlık kayıtlarına erişimi sağlanmalıdır. 19
65
Tıbbi Gizlilik Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmeli Tıbbi dosyaların erişimi, iletilmesi ve açıklanması, yerel düzeyde geçerli olan tıbbi veriler hakkında ulusal yasa ve yönetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi meslek sahipleri için ilgili ulusal etik kurallara göre düzenlenmelidir. Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmeli Tıbbi dosyaların erişimi, iletilmesi ve açıklanması, yerel düzeyde geçerli olan tıbbi veriler hakkında ulusal yasa ve yönetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi meslek sahipleri için ilgili ulusal etik kurallara göre düzenlenmelidir. 20
66
Sağlık Profesyonelleriyle İlişki İşle veya tümüyle işgücünün sağlığıyla ilişkili olan; işçilerin sağlığının korunması, bakımı ya da desteklenmesi gibi konularla ilgili olmayan kişisel bilgileri araştırmamalı, İş sağlığı hekimleri, işçinin onayı ile ve yalnızca söz konusu işçinin korunması, bakımı ya da sağlığının desteklenmesi amacıyla, işçinin kişisel hekiminden ya da hastane tıbbi personelinden daha fazla bilgi ve veri talebinde bulunabilir, İşle veya tümüyle işgücünün sağlığıyla ilişkili olan; işçilerin sağlığının korunması, bakımı ya da desteklenmesi gibi konularla ilgili olmayan kişisel bilgileri araştırmamalı, İş sağlığı hekimleri, işçinin onayı ile ve yalnızca söz konusu işçinin korunması, bakımı ya da sağlığının desteklenmesi amacıyla, işçinin kişisel hekiminden ya da hastane tıbbi personelinden daha fazla bilgi ve veri talebinde bulunabilir, 21
67
Sağlık Profesyonelleriyle İlişki İş sağlığı hekimi, işçinin kişisel hekimini ya da hastane tıbbi personelini, yaptığı işlem ve gereken tıbbi bilginin ya da verinin amacı hakkında bilgilendirmeli İş sağlığı hekimi ya da hemşiresi, eğer gerekliyse işçinin onayı ile kişisel hekimine, işçinin sağlık durumu, risk oluşturan işteki tehlikeler, mesleksel riskler ve sorunlar hakkında bilgi verebilir. İş sağlığı hekimi, işçinin kişisel hekimini ya da hastane tıbbi personelini, yaptığı işlem ve gereken tıbbi bilginin ya da verinin amacı hakkında bilgilendirmeli İş sağlığı hekimi ya da hemşiresi, eğer gerekliyse işçinin onayı ile kişisel hekimine, işçinin sağlık durumu, risk oluşturan işteki tehlikeler, mesleksel riskler ve sorunlar hakkında bilgi verebilir. 21
68
Suistimalle Mücadele İşçilerin sağlığı ve tıbbi verilerin gizliliğinin korunması konusunda, diğer iş sağlığı profesyonelleri ile işbirliği yapmalı, Etik ilkelere aykırı olduğunu düşündükleri i işlem ve uygulamaları tanımlamalı, değerlendirmeli ve bunlara dikkat çekmeli, gerektiğinde yetkili makamları haberdar etmeli, Özellikle iş sağlığı verilerinin kötü kullanımı, bulguların gizlenmesi, alıkonması, tıbbi gizliliğin ihlal edilmesi, bilgilerin bilgisayara konması bu tip yetersizliğe dair örneklerdir. İşçilerin sağlığı ve tıbbi verilerin gizliliğinin korunması konusunda, diğer iş sağlığı profesyonelleri ile işbirliği yapmalı, Etik ilkelere aykırı olduğunu düşündükleri i işlem ve uygulamaları tanımlamalı, değerlendirmeli ve bunlara dikkat çekmeli, gerektiğinde yetkili makamları haberdar etmeli, Özellikle iş sağlığı verilerinin kötü kullanımı, bulguların gizlenmesi, alıkonması, tıbbi gizliliğin ihlal edilmesi, bilgilerin bilgisayara konması bu tip yetersizliğe dair örneklerdir. 22
69
Sosyal Taraflarla İlişkiler İnsan onuruna saygı göstermek ve iş sağlığı uygulamasının kabul edilebilirliğini ve etkinliğini artırmak amacıyla, tam bir profesyonel bağımsızlığın ve tıbbi gizliliğin korunmasını garanti etmenin gerekliliği konusunda, işverenleri, işçileri ve temsilcileri bilinçlendirmelidir. 23
70
Etiği Destekleme ve Denetim İş sağlığı uygulamasında en yüksek etik standardı uygulayabilmek için işverenlerin, işçilerin ve onların örgütlerinin ve yetkili makamların desteğini ve işbirliğini istemeli Uygun standartların konulmuş olduğundan, bunların karşılandığından, eğer eksikliklerin düzeltildiğinden, ve profesyonel performansın gelişmesi için gerekli adımların atıldığından emin olabilmek amacıyla, etkinliklerin profesyonel olarak denetimine ilişkin bir program başlatmalıdırlar. İş sağlığı uygulamasında en yüksek etik standardı uygulayabilmek için işverenlerin, işçilerin ve onların örgütlerinin ve yetkili makamların desteğini ve işbirliğini istemeli Uygun standartların konulmuş olduğundan, bunların karşılandığından, eğer eksikliklerin düzeltildiğinden, ve profesyonel performansın gelişmesi için gerekli adımların atıldığından emin olabilmek amacıyla, etkinliklerin profesyonel olarak denetimine ilişkin bir program başlatmalıdırlar. 24
71
Tıbbi Gizlilik Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmeli, Tıbbi dosyaların erişimi, iletilmesi ve açıklanması, yerel düzeyde geçerli olan tıbbi veriler hakkında ulusal yasa ve yönetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi meslek sahipleri için ilgili ulusal etik kurallara göre düzenlenir. Bireysel tıbbi veriler ve tıbbi araştırma sonuçları, iş sağlığı hekimi ya da iş sağlığı hemşiresinin sorumluluğu altında korunan gizli tıbbi dosyalara kaydedilmeli, Tıbbi dosyaların erişimi, iletilmesi ve açıklanması, yerel düzeyde geçerli olan tıbbi veriler hakkında ulusal yasa ve yönetmeliklere ve sağlık profesyonelleri ile tıbbi meslek sahipleri için ilgili ulusal etik kurallara göre düzenlenir. 25
72
Toplu Sağlık Verileri Bireysel olarak tanınma olanağı bulunmayan durumlarda, işteki yönetime ve işçi temsilcilerine ya da bulundukları yerlerdeki güvenlik ve sağlık komitelerine, korunmasız işçi gruplarının sağlığını ve güvenliğini koruma görevlerinde yardımcı olmak amacıyla, işçi gruplarına ait bütün sağlık verileriyle ilgili bilgi açıklanmalı, İş yaralanmaları ve meslek hastalıkları, ulusal yasalara ve yönetmeliklere göre yetkili makamlara bildirilmelidir. Bireysel olarak tanınma olanağı bulunmayan durumlarda, işteki yönetime ve işçi temsilcilerine ya da bulundukları yerlerdeki güvenlik ve sağlık komitelerine, korunmasız işçi gruplarının sağlığını ve güvenliğini koruma görevlerinde yardımcı olmak amacıyla, işçi gruplarına ait bütün sağlık verileriyle ilgili bilgi açıklanmalı, İş yaralanmaları ve meslek hastalıkları, ulusal yasalara ve yönetmeliklere göre yetkili makamlara bildirilmelidir. 26
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.