Bağımsız İdari Otoriteler (Üst Kurullar) Mehmet ÖZTÜRK Bahri KIZILKAYA Yüksel YILMAZ Müfettiş Yardımcısı Eğitim Semineri 04.05.2009.

... konulu sunumlar: "Bağımsız İdari Otoriteler (Üst Kurullar) Mehmet ÖZTÜRK Bahri KIZILKAYA Yüksel YILMAZ Müfettiş Yardımcısı Eğitim Semineri 04.05.2009."— Sunum transkripti:

1 Bağımsız İdari Otoriteler (Üst Kurullar) Mehmet ÖZTÜRK Bahri KIZILKAYA Yüksel YILMAZ Müfettiş Yardımcısı Eğitim Semineri 04.05.2009

2 Sunum Planı  Bölüm: Bağımsız İdari Otoriteler hakkında genel bilgiler  Bölüm: Türkiye’deki BİO’ların anayasa ve idare hukuku yönünden değerlendirilmesi, görev ve yetkileri ile teşkilat yapıları  Bölüm: BİO’ların denetimi ve BİO personeli hakkında yapılacak soruşturmalarda izlenecek usul ve esaslar

3 1. Bölüm Bağımsız İdari Otoriteler hakkında genel bilgiler

4 Bağımsız İdari Otorite Nedir?  “ Yaşamın hassas alanları olarak nitelendirilen alan ve sektörlerde ‘düzenleme’ ve ‘denetim’ faaliyetlerinde bulunan, kamu tüzel kişiliğine haiz, idari ve mali özerkliğe sahip idari birimlerdir”  Diğer İsimler: ‘üst kurul’, ‘özerk kurul’  İlk ortaya çıkışı: Amerika ve İngiltere, daha sonra kıta Avrupa ülkelerine yayılmıştır

5 İdari ve Mali Özerklik?  İdari Özerklik -Organik Bağımsızlık Kurul Başkan ve üyelerinin atanma usulleri, görev süresi ve görevden ayrılmalarında diğer kamu görevlilerinden daha fazla güvenceye sahip olmaları -İşlevsel Bağımsızlık Yürütme organının BİO’larca alınan karar ve işlemleri geçersiz kılacak bir yetkiye sahip olmaması  Mali Özerklik

6 BİO’ların Ortaya Çıkış Nedenleri  Hassas Sektörleri politikacıların ve bu sektörde faaliyet gösteren aktörlerin baskı ve etkilerinden arındırma  Depolitize devlet anlayışı  “Her şeyi bizzat üstlenen devlet anlayışı” yerine “Her şeyi rasyonel ölçüde denetleyen ve bazı istisnai hallerde bazı şeyleri üstlenen devlet” anlayışı  Özelleştirmenin yaygınlaşması ile Devletin hem oyuncu hem hakem olmaması

7 Politikacılar neden BİO’ların Kurulmasına izin verir?  Uzun vadede faydalı kısa vadede zararlı kararların alınabilmesi  Başarısızlıkta sorumluluğun kendisinde olmadığını belirtmek  Etkin grupların baskısından kurtulmak

8 BİO’ların Görev ve Yetkileri  Düzenleme Yetkileri  Gözetim ve Denetim Yetkileri  Görüş Bildirme Yetkisi  Yaptırım Uygulama Yetkisi  Uyuşmazlık Çözme Yetkisi

9 BİO’ların Artıları  Siyasi baskılardan uzak olmaları  Birbirinden bağımsız fonksiyonların tek elde toplanmış olması  Uzmanlaşmış personel

10 BİO’ların Eksileri  Halktan yetki almış politikacıların ülke yönetiminin belirli bir kısmının dışına itilmesi  İdari Bütünlük ilkesi ile çatışma  Ücret ve mali haklar yönünden 657 sayılı kanuna bağlı olmama

11 2.Bölüm Türkiye’deki BİO’ların görev ve yetkileri, teşkilatı ve anayasa ve idare hukuku yönünden değerlendirilmesi

12 Anayasal Dayanak  Madde 167: “Devlet; para, kredi, sermaye, mal ve hizmet piyasalarının sağlıklı ve düzenli işlemelerini sağlayıcı ve geliştirici tedbirleri alır; piyasalarda fiili veya anlaşma sonucu doğacak tekelleşme ve kartelleşmeyi önler.”

13 BİO’ların Türk İdare Teşkilatındaki Yeri?  Anayasa Madde 123: “İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunla düzenlenir. İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır. Kamu tüzelkişiliği, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiği yetkiye dayanılarak kurulur.”  Anayasa Madde 127: “Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir. Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir. “

14 Türk İdare Yapısı İçindeki Bio’lar(5018 Ek:3 Sayılı Liste)  Sermaye Piyasası Kurulu  Radyo ve Televizyon Üst Kurulu  Rekabet Kuru mu  Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kuru mu  Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu  Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (eski adı Telekomünikasyon Kuru m u )  Enerji Piyasası Düzenleme Kuru mu  Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kuru mu  Kamu İhale Kuru mu  Şeker Kurulu

15 Sermaye Piyasası Kurulu  2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu  Amacı: Tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak amacıyla; sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını, düzenlemek ve denetlemek.  Kurulun Oluşumu: Bir Başkan, Bir İkinci Başkan olmak üzere yedi üye  Üyelerin atanması:Bakanlar Kurulu Kararıyla  Görev Süresi: 6 Yıl Yeniden seçilebilir, üyelerin üçte biri iki yılda bir yenilenir

16 Görevleri  Sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde çalışması  Tasarruf sahiplerinin yani yatırımcıların hak ve yararlarının korunması  Madde 22

17 Teşkilatı  http://www.spk.gov.tr/indexpage.aspx?pageid= 522 http://www.spk.gov.tr/indexpage.aspx?pageid= 522

18 Radyo ve Televizyon Üst Kurulu  3984 sayılı Kanun  Amacı:Radyo ve Televizyon yayınlarının düzenlenmesi  Kurulun Oluşumu: 9 üye  Üyelerin Atanması: TBMM tarafından siyasi parti gruplarınca gösterilecek adaylar arasından  Görev süresi: 6 yıl, üçte biri iki yılda bir yenilenir, yeniden atanmayı kısıtlayan bir hüküm yok  Görev ve Yetkileri: Madde 8  Teşkilat ve Personeli: Madde 15

19 Görevleri  Önşartları yerine getirmiş müracaatçı kuruluşlara, tarafsızlık ve hakkaniyet ölçüleri dahilinde yayın izni ve lisans vermek  Radyo ve televizyon kuruluşlarına, ulusal, bölgesel ve yerel yayınları için ulusal kanal ve frekans bandı planlamalarına uygun olarak tahsis edilen yayın alanlarını kapsayacak verici tesisleri kurma ve işletme iznini vermek ve tesisin bu Kanun hükümlerine ve tesis şartlarına uygunluğunu denetlemek,  3984 sayılı kanun madde 8

20 Teşkilat

21 Rekabet Kurulu  4054 sayılı kanun  Amacı: mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar ve uygulamaları ve piyasaya hakim olan teşebbüslerin bu hakimiyetlerini kötüye kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin korunmasını sağlamak  Kurulun oluşumu: Bir başkan ve bir ikinci başkan olmak üzere 7 üye  Üyelerin atanması:Bakanlar kurulu  Görev süresi: Altı yıl, yeniden seçilebilir, üyelerin üçte biri iki yılda bir yenilenir  Görev ve yetkiler: Madde 27

22 Görevleri  Piyasadaki rekabeti bozan, engelleyen ya da kısıtlayan teşebbüslere idari para cezası vermek  Rekabet kurallarıyla çatışmakla birlikte ekonomiye katkısı bulunan, tüketicilere yarar sağlayan anlaşmalara muafiyet tanımak, bu tür anlaşmalar için ikincil düzenlemeler yapmak  Belirli bir büyüklüğün üzerindeki birleşme, devralma ve ortak girişimleri inceleyerek piyasalarda tekelleşmenin önüne geçmek  4054 sayılı kanun 27. madde

23 Teşkilatı

24 Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu  5411 sayılı Bankacılık Kanunu  Amacı: Finansal Piyasalarda güven ve istikrarın sağlanmasına, kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasına, tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunmasına ilişkin esas ve usulleri düzenlemek  Kurulun oluşumu: Bir başkan ve bir ikinci başkan olmak üzere yedi üye  Üyelerin atanması:Bakanlar Kurulu  Görev süresi: 6 yıl, yeniden atanamazlar  Görev ve yetkiler: Madde 88  Teşkilatı:Madde 89-92

25 Görevleri  Tasarruf sahiplerinin haklarını korumak ve kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını sağlamak üzere gerekli karar ve tedbirleri almak ve uygulamak  Bankalar ve finansal holding şirketleri ile diğer kanunlarda ve ilgili mevzuatta yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketlerinin; kuruluş ve faaliyetlerini, yönetim ve teşkilat yapısını, birleşme, bölünme, hisse değişimini ve tasfiyelerini düzenlemek, uygulamak, uygulanmasını sağlamak, uygulamayı izlemek ve denetlemek  5411 Madde 88

26 Teşkilatı Kurul Başkan Başkan Yardımcısı Denetim I D.,Denetim II D., Denetim III D. Denetim IV D. Risk Yönetimi D. Başkan Yardımcısı Düzenleme D.,· Uygulama I D.,Uygulama II D.· Uygulama III D. Başkan Yardımcısı Strateji Geliştirme D., Bilgi Yönetimi D., Dış İlişkiler D.,· Destek Hizmetleri D. Hukuk İşleri Dairesi

27 Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu  5411 sayılı Bankacılık Kanunu  Kurulun oluşumu: Bir başkan ve bir ikinci başkan olmak üzere yedi üye  Üyelerin atanması:Bakanlar Kurulu  Görev süresi: 6 yıl, yeniden atanamazlar

28 Görevleri  Kredi kuruluşları, nezdindeki tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonlarını sigorta etmek, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu MADDE 63  Sigortaya tâbi olacak tasarruf mevduatı ve gerçek kişilere ait katılım fonlarının kapsamı ve tutarını, Merkez Bankası, Kurul ve Hazine Müsteşarlığının olumlu görüşünü almak suretiyle belirlemek, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu MADDE 63  Faaliyet izni kaldırılan kredi kuruluşları nezdinde bulunan ve doğruluğu hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde kanıtlanan mevduat ve katılım fonunun sigorta kapsamındaki kısmını doğrudan veya ilan edeceği başka bir banka aracılığı ile kaynaklarından ödemek, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu MADDE 63  Denetlemeler sonucunda; kredi kuruluşunun temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetiminin BDDK tarafından Fona devrini müteakip, zararın mevcut ortakların sermayesinden indirilmesi kaydıyla, kısmen veya tamamen devir, satış veya birleştirilmesi işlemlerini gerçekleştirmek, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu MADDE 71  http://www.tmsf.org.tr/index.cfm?fuseaction=public.dsp_menu_c ontent&MENU_ID=23&page=1 http://www.tmsf.org.tr/index.cfm?fuseaction=public.dsp_menu_c ontent&MENU_ID=23&page=1

29 Teşkilatı

30 Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu  2813 sayılı “Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun kurulması hakkında kanun” Eski telsiz kanunun isim değişikliği sonrasında bu ismi almıştır. 10 Kasım 2008 tarihli Elektronik Haberleşme Kanunun 67 inci maddesi  Amacı:Elektronik haberleşme sektöründe düzenleme ve denetleme yoluyla etkin rekabetin tesisi, tüketici haklarının gözetilmesi,haberleşme alt yapı, şebeke ve hizmet alanında teknolojik gelişimin ve yeni yatırımların teşvik edilmesi  Bir Başkan olmak üzere toplam yedi üye  Bakanlar kurulunca atanırlar Beş yıl süre için yeniden atama mümkün

31 Görevleri  Kanun uyarınca yapılan uygulamaları takip ve kontrol etmek, incelemek, değerlendirmek ve Ulaştırma Bakanlığınca lüzum görülen konularda Haberleşme Yüksek Kurulu'na bilgi sunmak,  Her nevi frekans planlama, tahsis ve tescil işlemlerini takat ve yayın sürelerini de göz önünde tutarak uluslararası kuruluşlarla işbirliği de yapmak suretiyle yürütmek,  Usulsüz, kaçak yayınlar ve enterferanslar ile ilgili işlemleri yürütmek,  Türkiye'de kurulu sermaye şirketleri tarafından yürütülecek telekomünikasyon hizmetleri ve/veya altyapısı ile ilgili olarak Ulaştırma Bakanlığı tarafından imzalanacak imtiyaz sözleşmelerine ve verilecek telekomünikasyon ruhsatlarına ilişkin görüş bildirmek, genel izin hazırlanmasına ilişkin Bakanlığa öneri götürmek, anılan imtiyaz sözleşmesi ve telekomünikasyon ruhsatlarının hüküm ve şartlarının uygulanmasını ve genel izinlere uygunluğu denetlemek, bu hususta gerekli tedbirleri almak,  http://www.tk.gov.tr/Kurum_Hakkinda/Kur_Gorevleri.htm http://www.tk.gov.tr/Kurum_Hakkinda/Kur_Gorevleri.htm

32 Teşkilatı Başkan Başkan Yardımcısı Sektörel Araştırma Uluslar arası İlişkilar Muhasebe ve Finansman Dairesi Başkan Yardımcısı Spektrum Yönetimi Lojistik Kurumsal Kalite Değerlendirme ve Geliştirme Daireleri Başkan Yardımcısı Tarifeler Lisans ve Sözleşmeler Sektörel Rekabet İnsan Kaynakları Korum ve Güvenlik Başkan Yardımcısı Bilgi Teknolojileri Teknik Düzenleme Spektrum İzleme Bölge Müdürlükleri Telekominikasyon İletişim Başkanlığı Başkanlık Müşavirliği Hukuk Müşavirliği

33 Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu  4628 sayılı Yasa ile Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu kurulmuş, daha sonra 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile de Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu adını almıştır. Kuruma, 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu ile petrol piyasasını, 5307 Sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ile de sıvılaştırılmış petrol gazları piyasasını düzenleme ve denetleme görevleri verilmiştir.  Amacı: elektriğin, doğal gazın, petrolün ve LPG'nin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir enerji piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması  Bir başkan ve bir ikinci başkan olmak üzere 9 üye  Bakanlar kurulunca atanırlar  Görev süresi 6 yıl tekrar atanabilirler

34 Görevleri  Tüketicilere güvenilir, kaliteli, kesintisiz ve düşük maliyetli elektrik enerjisi hizmeti verilmesini teminen gerekli düzenlemeleri yapmak  Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile Kuruma yetki verilen konularda, doğal gaz piyasa faaliyetlerine ilişkin her türlü düzenlemeleri onaylamak ve bunların yürütülmesini sağlamak  Doğal Gaz Piyasası Kanununda yer alan lisans ve sertifikaların verilmesine ve bunların yürütülmesi ve iptaline ilişkin her türlü kararları almak ve uygulamak  Petrol Piyasası Kanunu hükümlerini uygulamak, Piyasa faaliyetlerine ilişkin her türlü düzenlemeleri yapmak ve yürütülmesini sağlamak

35 Teşkilatı

36 Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu  4733 sayılı Kanun  Amacı: Tütün ve alkol piyasalarının etkinlik, hesap verilebilirlik ilkeleri çerçevesinde düzenlenmesi, izlenmesi ve denetlenmesinin sağlanması  Bir Başkan ve bir başkan vekili olmak üzere 7 üye, süresi dolan yeniden seçilebilir  Bakanlar Kurulu Kararı ile atanırlar  Görev süresi beş yıl, yeniden atanabilirler

37 Görevleri  Tütün ve alkol tüketiminden kaynaklanan kamusal, toplumsal ya da tıbbi nitelikteki her türlü zararlı etkileri önleyecek düzenlemeleri yapmak ve bunlarla ilgili kararlar almak  Kanunun uygulanmasıyla ilgili sektörel düzenlemeler yapmak  Görev alanı ile ilgili konularda gerekli gördüğü her türlü bilgiyi, tütün, tütün mamulleri ve alkollü içkiler piyasasında mal veya hizmet üreten, pazarlayan, satan gerçek ve tüzel kişilerle, bunların her türlü birliklerinden istemek

38 Teşkilatı  Bir Başkan, İki Başkan Yardımcısı  Ana Hizmet Birimleri: Tütün Piyasası Daire Başkanlığı, Tütün Mamulleri Piyasası Daire Başkanlığı, Alkol Piyasası Daire Başkanlığı, Alkollü İçkiler Piyasası Daire Başkanlığı, Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı, Tütün ve Alkol Kontrolü Daire Başkanlığı, Denetim Daire Başkanlığı,Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı

39 Kamu İhale Kurulu  4834 sayılı Kanun  Amacı: Kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemek  Bir başkan, bir ikinci başkan olmak üzere 10 üyeden oluşur  Bakanlar Kurulunca atanırlar  Görev süresi beş yıl, tekrar seçilemezler

40 Görevleri  İhalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak  Kanuna ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek  Yapılan ihaleler ve sözleşmelerle ilgili Kurum tarafından belirlenen şekilde bilgi toplamak, adet, tutar ve diğer konular itibariyle istatistikler oluşturmak ve yayımlamak  Haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicillerini tutmak

41 Teşkilatı

42 3.Bölüm BİO’ların denetimi ve BİO personeli hakkında yapılacak soruşturmalarda izlenecek usul ve esaslar

43 BİO’ların Denetimi  Yargısal Denetim:Anayasa Madde 125  Mali Denetim: 5018 Kamu Mali Yönetimi Kanunu  İdari Denetim Kurumun işleyişi ile ilgili kararlar Sektöre ilişkin düzenleyici veya denetleyici karar ve işlemler

44 Yargısal Denetim  MADDE 125.– “İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır. Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır. Yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idarî eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı verilemez.”

45 Mali Denetim  5018 sayılı Kanun Öncesi-31.12.2005 tarihine kadar: 4743 sayılı Kanunun 7. maddesine göre, ı Başbakanlık tarafından belirlenen Başbakanlık Müfettişi, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu denetçisi ve Maliye Müfettişinden oluşan bir komisyon tarafından denetim  5018 Sayılı Kanun Madde 68 ile mali denetim Sayıştay’a verilmiştir

46 İdari Denetim 1. Kurumun işleyişi ile ilgili kararlar 2. Sektöre ilişkin düzenleyici veya denetleyici karar ve işlemler

47 Ne Anlamalıyız?  “…para, evrak ve her çeşit mallarının Devlet malı”  “Kanunlarımızda görev ve unvanları belirtilen yöneticiler, kurul başkan ve üyeleri ile (her çeşit personeli hakkında) bunların Türk Ceza Kanunu uygulaması bakımından Devlet memuru sayılacağı veya Devlet memurları gibi cezalandırılacakları”

48 BİO Personelinin Soruşturmasında izlenecek Usuller  Anayasa madde 128: “Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında işledikleri iddia edilen suçlardan ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla belirlenen istisnalar dışında, kanunun gösterdiği idarî merciin iznine bağlıdır.”  Neden 4483’e doğrudan tabi değiller  Kuruluş Kanununda hüküm olmalı

49 BİO’e Personeli ile ilgili Soruşturmalarda izlenecek Usuller  4483’e tabi olanlar  Genel hükümlere tabi olanlar  Sair İzin Sistemi bulunanlar

50 4483 Sayılı Yasaya Tabi Olanlar  Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 3984 sayılı Kanun 10/5 “ Üst Kurul Üyelerinin görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalar 4483 sayılı yasa hükümlerine göre yapılır ve soruşturma izni Başbakan tarafından verilir.”

51 4483 sayılı Yasaya Tabi Olanlar  EPDK  4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu  Madde 12/d: “Görevleri ile ilgili olarak suç işleyen Kurul Başkanı ve üyeleri ile Kurum personeli hakkında soruşturma ve kovuşturmalar 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanuna göre yapılır.”

52 Sair İzin Sistemi Bulunanlar  BDDK (5411 sayılı Kanun Madde 104)  TMSF (5411 sayılı Kanun Madde 127)  KİK (4734 sayılı kanun 53/e)  Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2813 sayılı kanun madde 5)

53 BDDK Madde 104  “Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurum personelinin görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalar, Kurul Başkan ve üyeleri için ilişkili Bakanın, Kurum personeli için ise Başkanın izin vermesi kaydıyla genel hükümlere göre yapılır. Kurul üyeleri ile Kurum personelinin iştirak hâlinde işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalarda Kurum personeli hakkında soruşturma izni verme yetkisi ilişkili Bakana aittir. Kurul Başkan ve üyeleri ile Kurum personeli hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı soruşturma izni verilmesi için, bu kişilerin kendilerine veya üçüncü kişilere çıkar sağlamak veya Kuruma ya da üçüncü kişilere zarar vermek kastıyla hareket ederek bu işlemler sonucunda kendilerine veya üçüncü kişilere çıkar sağlamış olmaları hususunda açık ve yeterli emarelerin olması gerekir. Soruşturma izni verilmesi hâlinde bu durum ilgililere tebliğ olunur. Soruşturmaya izin verilmesine ya da verilmemesine dair kararlar aleyhine, tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içerisinde Danıştay nezdinde itiraz yoluna başvurulabilir. İzin verilmiş olsa dahi, itiraz süresi geçene kadar veya Danıştaya yapılan itiraz sonucunda hüküm tesis olunana kadar soruşturma başlatılamaz.”

54 TMSF 5411 Madde 127  “Fon Kurulu Başkanı ve üyeleri ile Fon personelinin, görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalar, Fon Kurulu üyeleri için ilişkili Bakanın, Fon personeli için ise Fon Kurulu Başkanının izin vermesi kaydıyla genel hükümlere göre yapılır. Fon Kurulu üyeleri ile Fon personelinin iştirak hâlinde işledikleri iddia edilen suçlara ilişkin soruşturmalarda Fon personeli hakkında soruşturma izni verme yetkisi ilişkili Bakana aittir. Fon Kurulu üyeleri ve Fon personeli hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri iddia edilen suçlardan dolayı soruşturma izni verilmesi için, bu kişilerin kendilerine veya üçüncü kişilere çıkar sağlamak veya Fona ya da üçüncü kişilere zarar vermek kastıyla hareket ederek bu işlemler sonucunda kendilerine veya üçüncü kişilere çıkar sağlamış olmaları hususunda açık ve yeterli emarelerin olması gerekir. Soruşturma izni verilmesi hâlinde bu durum ilgililere tebliğ olunur. Soruşturmaya izin verilmesine ya da verilmemesine dair kararlar aleyhine, tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde Danıştay nezdinde itiraz yoluna başvurulabilir. İzin verilmiş olsa dahi, itiraz süresi geçene kadar veya Danıştaya yapılan itiraz sonucunda hüküm tesis olunana kadar soruşturma başlatılamaz. “

55 KİK 4734 53/e  4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, Madde 53/e- (Değişik üçüncü ve dördüncü cümle: 20/11/2008-5812/20 md.) Kurul üyeleri ve Kurum personeli, görevleri nedeniyle işledikleri ve kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından Devlet memuru sayılırlar. Kurul üyeleri ile Kurum personelinin cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin olarak 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 104 üncü maddesi hükümleri uygulanır.

56 BTİK  2813 sayılı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun Kuruluşuna Dair Kanun, Madde 5- (Değişik onuncu fıkra: 5/11/2008-5809/67 md.) (Ek hüküm: 5/11/2008-5809/67 md.) Soruşturma izni, Başkan ve üyeler için ilişkili bakan, personel için Başkan tarafından verilir. Kurul üyeleri ile Kurum personelinin cezai ve hukuki sorumluluğuna ilişkin olarak, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 104 üncü maddesi hükümleri uygulanır.

57 Genel Hükümlere Tabi Olanlar  SPK (2499 sayılı Kanun 25/b)  Rekabet Kurumu (4054 sayılı kanun 60)  TAPDK (4733 sayılı kanun 3/son)  Şeker Kurumu (4634 sayılı kanun madde 9/2)

58 SPK(2499 sayılı kanun)  “25/b) (Değişik: 23/1/2008 tarih ve 5728 sayılı Kanun md. 368 ile) Kurulun para, evrak ve her çeşit malları Devlet malı hükmündedir. Kurulun başkan ve üyeleri ile diğer personeli görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri suçlar ile bunlara karşı işlenen suçlardan dolayı sorumluluk bağlamında Türk Ceza Kanununun uygulamasında kamu görevlisi sayılırlar. Bu kişiler hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri suçlardan dolayı 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.Bu konudaki kovuşturmalar genel hükümlere göre yürütülür.”

59 Rekabet Kurumu(4054 sayılı kanun 60)  “Kurumun para, evrak ve her çeşit malları devlet malı hükmündedir. Görevleri ile ilgili olarak suç işleyen Kurul başkan ve üyeleri ile personeli ceza sorumluluğu bakımından kamu görevlisi sayılır. Kurul başkan ve üyeleri ile personeline karşı görevlerinden dolayı işlenen suçlar kamu görevlisine karşı işlenmiş sayılır. Bu kişiler hakkında görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri suçlardan dolayı 2/12/1999 tarihli ve 4483 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz”

60 TAPDK(4733 sayılı kanun 3/son)  ”Kurul üyeleri, Kurulun para, para hükmündeki evrak, senet ve diğer mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterler üzerinde işledikleri suçlardan dolayı memur sayılırlar. Kurul üyelerinin, görevlerini yaptıkları sırada öğrendikleri gizli bilgileri açıklamaları halinde, haklarında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 229 uncu maddesi hükmü uygulanır ve Kuruldaki görevlerine son verilir. Bu kişiler Kurul üyeliğine tekrar seçilemezler.”

61 Şeker Kurumu(4634 sayılı kanun 9/2)  Kurulun para, evrak ve her çeşit malları devlet malı hükmündedir. Kurulun başkan ve üyeleri ile diğer personeli görevleriyle bağlantılı olarak işledikleri suçlar ile bunlara karşı işlenen suçlardan dolayı sorumluluk bağlamında Türk Ceza Kanununun uygulamasında kamu görevlisi sayılırlar.

62 Sorular  Disiplin Soruşturmaları nasıl yapılacak?  BDDK Başkanı ve SPK Başkanı’nın iştirak halinde işlediği iddia edilen bir suçla ilgili soruşturmada izlenecek usul ne olacak?  RTÜK Kurul Başkanı ve bir daire başkanının birlikte işledikleri iddia edilen bir suçla ilgili soruşturmada izlenecek usul nedir?  Genel Hükümlere tabi bir kurulun üyeleri ile ilgili olarak yapılan raporları suç tespit etmesek de savcılığa göndermeli miyiz?  Üst Kurullardaki Denetim Birimlerinin teftiş kurullarından farkı nedir?

63 Teşekkür Ederiz