T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2 Anne Ölüm Hızı (Yüz binde) Bebek Ölüm Hızı (Binde) İl Geneli 201022.7112.6 201140.4411.6 201208.3.

... konulu sunumlar: "T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2 Anne Ölüm Hızı (Yüz binde) Bebek Ölüm Hızı (Binde) İl Geneli 201022.7112.6 201140.4411.6 201208.3."— Sunum transkripti:

1

2

3 T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2 Anne Ölüm Hızı (Yüz binde) Bebek Ölüm Hızı (Binde) İl Geneli 201022.7112.6 201140.4411.6 201208.3 201322.8011,2 2014429,3 2015149,3

4 BEBEK ÖLÜMLERİ

5 Bebek ölüm nedenleri

6 Aile Hekimleri sorumlu oldukları nüfusta perinatal ve bebek ölümü olduğunda Perinatal ve Bebek Ölümleri Bilgi Formunu, Gebe ve bebeğin birinci basamakta gerçekleştirilen izlem ve işlemlerini, Ailenin sosyo-ekonomik-kültürel durumuna dair bilgileri en kısa sürede temin edip Halk Sağlığı Müdürlüğüne iletilmek üzere bağlı bulunduğu TSM ye gönderecektir. Halk Sağlığı Müdürlüğünce talep edilecek diğer belge ve bilgileride istenen sürede temin edip iletmesi gerekmektedir. BEBEK ÖLÜMLERİ GENELGESİ/2014

7 BEBEK HANÇER Annenin bu doğumdaki yaşı: 14 Bebeğin doğum tarihi:05.04.2015 Bebeğin ölüm tarihi:06.05.2015 Doğum şekli:C/S Gebeliğin süresi:33.hafta Doğum ağırlığı:2040 g Anne-Baba akrabalık:yok 1.Basamak izlem:Gebelik aile hekimliğine bildirilmemiş. TEMEL ÖLÜM NEDENİ:Sepsis,DIC,Kanama

8 AYŞEGÜL POLAT Annenin bu doğumdaki yaşı: 46 Bebeğin doğum tarihi:09.04.2015 Bebeğin ölüm tarihi:24.04.2015 Doğum şekli:C/S Gebeliğin süresi:40 hf Doğum ağırlığı:4200 g Anne-Baba akrabalık:Hala çocukları GRAVİDE:10 PARİTE:9 1. Basamak izlem :5 izlem TEMEL ÖLÜM NEDENİ:Hipernatremik DH,Renal Ytmz.,Ensafalopati

9 Anne ölümü; Gebelik dönemi, doğum eylemi veya gebeliğin sonlanmasından sonraki 42 gün içinde G ebelik süresi ve durumuna bakılmaksızın gebelikle ilgili veya gebeliğin şiddetlendirdiği nedenlere bağlı ölümlerdir.

10 Doğrudan Anne Ölümü: Gebelik, doğum ve lohusalık döneminde yapılan müdahaleler, ihmaller, yanlış verilen bakım hizmeti sonucunda meydana gelen obstetrik komplikasyonlardan kaynaklanan ölümlerdir. Dolaylı Anne Ölümü: Daha önceden (gebelik öncesi) gebede var olan veya gebelik sırasında gelişen bir hastalık veya hastalıklar nedeni ile gebeliğin fizyolojik etkisi ile şiddetlenen nedenlerden meydana gelen obstetrik kaynaklı olmayan ölümlerdir. Tesadüfi Ölümler: Gebelik, doğum, doğum sonrası 42 gün içerisinde meydana gelen doğrudan ve dolaylı obstetrik nedenlere bağlı olmayan ölümlerdir. (Ör; kazalar, intihar, zehirlenme vb.)

11 ANNE ÖLÜMLERİNİN ÖNLENEBİLİRLİK DURUMU %61 !!! ÖLEN HER 10 ANNEDEN 6’SI ŞU AN YAŞIYOR OLABİLİRDİ! Tüm önlemler alınmış olmasına rağmen gebeliklerin %5- 20’ sinde patolojik durum gelişebilir. UAÖÇ 2005

12 ANNE ÖLÜMLERİNİN ÖNLENEBİLİRLİK DURUMU

13 Üç Gecikme Modeli: 1.Hizmet alma kararının verilmesinde yaşanan gecikme; Sorunlar ve tehlike işaretlerine ilişkin bilgi eksikliği ve yetersiz sosyal faktörler, 2.Hizmete ulaşmada yaşanan gecikme; Ulaşımla ilgili sorunlar, ekonomik yetersizlikler ve yerel sağlık kuruluşlarının sayısının azlığı, 3.Hizmet almada yaşanan gecikme; Malzeme, personel eksikliği ve hizmet sunucuların kapasite eksikliği.

14 RİSKLİ GEBELİK Kasım 2011 de başlayan projemizle ;riskli gebelerin takibi yapılmaktadır. Riskli gebeler ASM’ler tarafından tespit edildikten sonra Müdürlüğümüzce düzenlenmiş olan riskli gebelik formu ile Kadın Doğum Uzmanına sevk edilir. K. Doğum Uzm. Tarafından değerlendirilen riskli gebelerin formları doldurulduktan sonra Aile hekimine gönderilir. 2015 yılı içerisinde 352 yüksek riskli gebe tespit edilip komisyonda değerlendirilmiştir.

15 MİSAFİR ANNE PROJESİ Anne ve bebek ölümlerini önlemek için doğum öncesi bakım, AOB ve doğum sonu bakım hizmetlerinin sağlanması amacı ile bütün doğumların hastane ortamında yapılması sağlanmaktadır. Hastane ortamı dışında doğum yapma riski taşıyan gebe tespit formu ASM’ ler tarafından eksiksiz olarak doldurulup Müdürlüğe bildirdikten sonra Müdürlüğümüzce kayıt altına alınarak her ayın 5’inde Sağlık Bakanlığına bildirimi yapılmaktadır. 2015 yılında hastane ortamı dışında doğum yapma riski taşıyan 2742 gebeden 432’ i davet edildi. Bu gebelerden 5 tanesi daveti kabul etmiştir.

16 Hatice AKKURT YAŞ:29 Gebelik Sayısı:4 Doğum Sayısı:3 Canlı Düşük Sayısı:1 Ölümün Gerçekleştiği Dönem:Lohusalık Dönemi Gebelik Sonucu:Canlı Doğum Doğum Şekli:C/S Ölümün Gerçekleştiği Yer:K.Maraş Sütçüimam Üniversitesi Hast. Doğum Öncesi Bakım:6 İzlem TA:120/70 Hb:11.4 Proteinüri:(-) Ödem: (-) Anneye Ait Risk Faktörleri:Epilpsi Hast.

17 Doğum Sonrası Bakım Doğumdan sonra 5. günde halsizlik,iştasızlık,yorgunluk,uykuya meğil başlamış.Bayılması kasılması olmamış.Ağlaması ve anlamsız hareketleri oluyormuş.Hastanın ilk şikayetleri 2005 yılında başlamış.Esneme ile gerilmesi,kasılması yere yatıp ağlaması oluyormuş.Dışardan gelen sesleri duyuyormuş ama cevap veremiyormuş.Psikiyatri polikliniğine gitmiş.seroquel,xanax ve paxil başlanmış.İlaçları ortalama 2-3 ay kullandıktan sonra gebe kalmış ve ilaçları bırakmış.daha sonraki doğumlarından sonrada şikayetleri artmış.psikiyatri servisinde yatmış.Kasılmaları olmuş nöbet öyküsü var. A)1. Basamak sağlık kuruluşu izlemi: 30.01.2014 tarihinde (7. gün) TA:90/60 NABIZ:88 ATEŞ:36.4 B)2. Basamak sağlık kuruluşu izlemi: Difüzyon MR: Normal Kontrassız BT: Normal Psikiyatri Polk:Duygu Durum Bozukluğu

18 3.Basamak Sağlık İzlemi: Hasta hastaneye yattığında genel durumu orta idi Anlamsız hareketleri,uykuya meğil ve huzursuzluğu mevcut.çekilen EEG,Kranial MR ve MR Anjiosu normal çıkmış.Psikiyatri konsültasyonunda sınır düzeyde mental kapasite düşüklüğü tesbit edilmiş psikiyatri polk. Kontrolü önerilmiş. Hastanın yatışında iki defa ajitasyon olmuş.İki defa nörodol yapılmış bilinci kapanan hasta yoğun bakıma alınmış sedatize edilip entübe edilmiş.Antiepileptik tedavisine devam edilmiş Amonyak düzeyinin yüksek olmasını uzun dönem depakin kullanımına bağlamışlar.Amonyak düzeyi 1700’lere yükselince üre-siklus defekti olabileceği düşünülmüş.Hiperamonyemisi olan hastaya L-carnitin ve Parlodel verilmiş.Elektrolit bozukluğu gelişen hasta izlemde kardiac arrest olup ex olmuş.

19 ÜÇ GECİKME MODELİ a)Birinci gecikme modeli:VAR b)İkinci Gecikme Modeli:YOK c)Üçüncü Gecikme Modeli:YOK ÖLÜM NEDENİ(BAKANLIK):METABOLİZMA HASTALIĞI (HİPERAMONYEMİ) NEDENİ İLE, ICD10 :METABOLİZMA HASTALIĞI,ENDOKRİN NUTRİSYONEL VE METABOLİK HASTALIKLAR,GEBELİK,DOĞUM ve LOHUSALIĞI KOMPLİKE EDEN SONUÇ:DOLAYLI,ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMÜ

20 MELİHA TAKSİM YAŞ:28 Gebelik Sayısı:4 Doğum Sayısı:3 Canlı Düşük Sayısı:1 Ölümün Gerçekleştiği Dönem:Lohusalık Dönemi Gebelik Sonucu:Canlı Doğum Doğum Şekli:C/S Ölümün Gerçekleştiği Yer:K.Maraş Elbistan …….Özel Hastanesi. Doğum Öncesi Bakım:5 İzlem TA:110/70 Hb:12 Proteinüri:(-) Ödem: (-) Anneye Ait Risk Faktörleri: (-)

21 Doğum öncesi ASM izlemleri: Kilo alımı,hb düzeyi,TA,nabız normal Elbistan …..Özel Hastanesi: Miad olan gebe ağrılarının başlaması üzerine polk. Başvurmuş.Mükerrer C/S +eylemde miad tanısıyla yatırılmış.4 cm açıklığı olan ve sancısı olan hasta yemek yediğinden dolayı hemen sezaryene alınamamış ve NST kontrolünde tutulup beklenilmiş. C/S sonrasında postop uyandırma sürecinde spontan solunumu aktif olarak gelmeyince hastaya ambu ile O2 verilmiş.Hasta bir süre yoğun bakım yatağı bulunması için beklemiş sonrasında K.Maraş Necip Fazıl Şehir Hastanesine sevk edilmiş. Necip Fazıl Şehir Hastanesi : Hasta hastaneye ex duhul olarak ulaşmış.pupiller fix dilate nabız:yok kalp atımı:yok Entübe edilip CPR yapılmış.Cevap alınamamış.Ex olarak kabul edilmiş.

22 ÜÇ GECİKME MODELİ a)Birinci Gecikme Modeli:YOK b)İkinci Gecikme Modeli:YOK c)Üçüncü Gecikme Modeli:VAR BAKANLIK SONUCU ÖLÜM NEDENİ:ZOR ENTÜBASYONA BAĞLI HİPOKSİK İSKEMİK ENSEFALOPATİ SONUÇ:ÖNLENEBİLİR,DOLAYLI ANNE ÖLÜMÜ

23 ZEYNEP DEMİR Yaş:47 Gebelik Sayısı:16 Doğum Sayısı:10 Düşük Sayısı:6 Doğumun Gerçekleştiği Gebelik Haftası:40 haftalık Ölümün Gerçekleştiği Dönem:Lohusalık Dönemi(14 günlük) Gebelik Sonucu:Canlı Doğum Doğumun Gerçekleştiği Yer:Evde Kendi Kendine Doğumun Şekli:Vajinal Doğum Ölümün Gerçekleştiği Yer:ÇÜTF

24 Doğum öncesi ASM izlemleri: 3 izlem yapılmış TA:100/60 Hb:12 Proteinüri:Negatif Ödem: -/-

25 ÜÇ GECİKME MODELİ a)Birinci Gecikme Modeli:VAR b)İkinci Gecikme Modeli:YOK c)Üçüncü Gecikme Modeli:YOK BAKANLIK SONUCU ÖLÜM NEDENİ:DİC+BÖBREK YETMZ. SONUÇ:DOLAYLI ÖNLENEBİLİR ANNE ÖLÜMÜ

26 NİHAYET İNAN Yaş:41 Gebelik Sayısı:5 Doğum Sayısı:4 canlı Düşük Sayısı:? Doğumun Gerçekleştiği Gebelik Haftası:36 Ölümün Gerçekleştiği Dönem:Lohusalık Gebelik Sonucu:Ölü Doğum Duğum Şekli:Sezaryen

27 Doğum Öncesi İzlem: Gebeliğini Aile Hekiminden ve herkesten saklamış.Sadece eşi biliyormuş.Hiçbir hastaneye gebeliği için başvurmamış. TA:140/80 Hb:? Proteinüri:? Ödem:?

28 ÜÇ GECİKME MODELİ a)Birinci Gecikme Modeli:VAR b)İkinci Gecikme Modeli:YOK c)Üçüncü Gecikme Modeli:YOK ÖLÜM NEDENİ:Belirlenemediğinden dolayı Önlenebilirlik Durumu ve Ölüm Sınıflamasına karar verilememiştir.

29 FERİDE TOZAR Yaş:43 Gebelik Sayısı: 5.GEBELİK Doğum Sayısı: 3 CANLI DOĞUM Düşük Sayısı: 1 Ölümün Gerçekleştiği Gebelik Haftası: 21 HF. Ölümün Gerçekleştiği Dönem: GEBELİKDE Gebelik Sonucu: ÖLÜ DOĞUM Ölümün Gerçekleştiği Yer: ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ

30 Doğum Öncesi Bakım: 2 İZLEM ASM +3 KEZDE KADIN DOĞUM TA: 120/80 Hb: 11.5 Proteinüri: YOK Ödem: YOK RİSKLİ GEBELİK TANISI YOK !!!!!! ÖLÜM NEDENİ: İNFLUENZA,PNÖMONİ İLE BİRLİKDE,İNFLUENZA VİRÜSÜ BELİRLENMİŞ.

31

32 EVLİLİĞE SAĞLIKLI BAŞLANGIÇ

33

34

35 Türkiye’de Kurum Bazında Yıllara Göre Primer Sezaryen Oranları (%) Sağlık Bakanlığı Verisi *İlk on bir ay verisidir.

36 T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 35 SEZARYEN DAĞILIMI 2014 PRİMER SEZARYEN ORANLARI TÜRKİYE GENELİ PRİMER SEZARYEN ORANI%28,2 KAHRAMANMARAŞ PRİMER SEZARYEN ORANI%25

37

38 Anne ve bebekler, sağlık hizmetleri açısından risk altında bulunan ve öncelik tanınması gereken iki önemli grubu oluşturmaktadır. Taşıdıkları riskler nedeniyle sağlık hizmetlerinden öncelikli ve özellikli hizmet almaları zorunludur. Gebe Bilgilendirme Sınıfı Programı

39 Tüm gebelerin, doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası dönemlerine ilişkin bilgi sahibi olmalarını ve bilinçli doğum yapmalarını sağlamak, anne ve baba adaylarına normal doğum eylemi, ağrı yönetimi ve yeni rollerini benimsemeleri konusunda bilgi ve beceri kazandırmak amaçlanmıştır. Ayrıca gebelere doğum ağrısıyla baş etme yöntemleri anlatılarak gebelerin kendi fizyolojisine uygun olan normal doğumu yapabileceği güvenini kazandırmak, korku ve kaygılarını gidererek doğum ağrısıyla baş etmenin mümkün olduğu gerçeğini aktarabilme eğitimleri verilmektedir. Gebe Bilgilendirme Sınıfı Programı

40 GEBE BİGİLENDİRME SINIFI EĞİTİMLERİ NoTSM ADI EĞİTİM VERİLEN TOPLAM GEBE SAYISI SEANS 112 Şubat TSM 35528 2Dulkadiroğlu TSM 12215 3Afşin TSM 34848 4Andırın TSM 63832 5Çağlayancerit TSM 745 6Ekinözü TSM 27645 7Elbistan TSM 29332 8Göksun TSM 7720 9Nurhak TSM 309 10Türkoğlu TSM 28929 11Pazarcık TSM 18818 TOPLAM 2690281

41

42 Her anne ve bebek ölümünden sorumlu olduğumuzu UNUTMAYALIM !

43 NEONATAL TARAMA PROGRAMI VERİLERİ 2015 İLÇE ADI YD TAR. SAY. TSH SAY.FKU SAY.BİO SAY.KF SAY. TSH TANIFKU TANI BİO TANI KF TANI ONİKİŞUBAT1297999731697216959171112832- DULKADİROĞLU 409068618077808681911444- Afşin1399157023552352239711-- Andırın793393023033112--- Çağlayancerit973423133123191--- Ekinözü30136133 135---- Elbistan3065274347094701475361-- Göksun5437717387367511--1 Nurhak51166153 157---- Pazarcık108612051891188519152-1- Türkoğlu78715861450 147041-- TOPLAM 2420625692370933707037510 59971

44 İzlenmesi Gereken Gruplar 15- 49 yaş kadınlar Gebeler Lohusalar 0-5 yaş çocuklar Okul çağı çocuklar Ergenler Bulaşıcı hastalıklar Kronik Hastalıklar 43

45

46

47 KAHRAMANMARAŞ( MERKEZ+ELBİSTAN) KETEM TARAMA SAYISI(+) VAKA SAYISI MAMOGRAFİ 8688 28 HPV 15835 182 GGK 1787 34

48 *2015 yılı Çocuk Mahkemelerince hakkında sağlık tedbiri kararı alınan ve müdürlüğümüze bildirilen toplam çocuk sayısı 63 olup ; çocuklar arasında birden fazla gerekçeye dayanarak hakkında sağlık tedbiri kararı alınmış olanlar bulunmaktadır. TEDBİRİN ALINMA NEDENİ ÇOCUK SAYISIYÜZDESİ Uyuşturucu Madde kullanımı 18%28.5 CİNSEL İSTİSMAR14%22.2 intihar4%6.3 Ruhsal problemler53%84.1 Fiziksel sağlık problemi6%9.5

49 AİLE İÇİ VE KADINA YÖNELİK ŞİDDET AYLAR Şiddeti Uygulaya n Yetişkin Erkek Sayısı Şiddeti Uygulayan Yetişkin Bayan Sayısı Şiddeti Uygulayan 18 Yaş Altı Kişi Sayısı Şiddet Dolayısı İle Hastaneye Başvuru Yapan Mağdur Bayan(18+) Şiddet Dolayısı İle Hastaneye Başvuru Yapan Mağdur Çocuk (0-18) OCAK81081 ŞUBAT1100100 MART20130 NİSAN1600142 MAYIS70060 HAZİRAN100082 TEMMUZ1100 1 AĞUSTOS90080 EYLÜL30030 EKİM1000 0 KASIM80080 ARALIK50050 TOPLAM9911936

50 T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 49 Beyaz Kod Uygulaması, 2015 1. Basamak Başvuru Sayısı ve yüzdesi* Türüne Göre Dağılım Unvana Göre Dağılım Kurum Türüne Göre Dağılım Fiziksel Şiddet Sözel Şiddet Hekim Hekim Dışı Sağlık Personeli DiğerASM TSM- HSM- Entegre İl 51 432050 Türkiye 1488 (%13) 408 (%27) 1080 (%73) 1125 (%76) 331 (%22) 32 (%2) 1344 (%90) 144 (%10)

51 Türkiye'de Obezitenin Görülme Sıklığı Yetişkinlerde: Ülkemizde de diğer dünya ülkelerinde olduğu gibi obezite görülme sıklığı gün geçtikçe artmaktadır. Bakanlığımızca yapılan “Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010” ön çalışma raporuna göre Türkiye’de obezite sıklığı  Erkeklerde %20,5  Kadınlarda ise % 41,0  Toplamda % 30,3

52 Çocuklarda ve Adölesanlarda: 0-5 yaşta obezite sıklığı % 8,5 (erkek %10,1, kız %6,8) 6-18 yaşta obezite sıklığı % 8,2 (erkek %9,1, kız %7,3)

53 Avrupa’da Diyabetin En Yüksek Oranda Görüldüğü İlk Beş Ülke DİYABET ?

54 2016 yılında Özel gün ve haftadalar da il ve ilçelerde hareketli yaşam etkinlikleri yapılacak olup bu etkinliklere ASM’lerden destek olarak hastalarınızı yönlendirmenizi Yine KETEM,Gebelik Okulu ve AÇSAP birimlerimize hasta yönlendirmede desteklerinizi bekliyoruz.

55

56 TEŞEKKÜR EDERİM…