Noktalama işaretleri, yazıda okuyuşu kolaylaştırmak, doğru anlaşılmayı sağlamak için kullanılan yardımcı işaretlerdir.

... konulu sunumlar: "Noktalama işaretleri, yazıda okuyuşu kolaylaştırmak, doğru anlaşılmayı sağlamak için kullanılan yardımcı işaretlerdir."— Sunum transkripti:

1

2 Noktalama işaretleri, yazıda okuyuşu kolaylaştırmak, doğru anlaşılmayı sağlamak için kullanılan yardımcı işaretlerdir.

3 Tamamlanmış cümle sonlarında, kısaltmalarda, rakamlardan sonra derece ifadesinde, tarihlerde, saatlerde, matematikte çarpma işareti yerine kullanılır. * Kitap en iyi arkadaştır. * Prof. * 1. (Birinci) * 07.12.2003 * Saat 08.30 * 4. 2 = 8

4 Aynı türde ve görevdeki kelimeler arasında; * Yemyeşil ağaçlar, rengarenk çiçekler, cıvıl cıvıl caddeler baharın geldiğini müjdeliyor. Sıralı cümleleri ayırmada; * Türk! Öğün, çalış, güven!

5 Uzun cümlelerde özneyi ayırmak için; * Ahmet Bey, hastanede yatan arkadaşını ziyaret etmek istiyordu. Cümle içinde ara sözleri ayırmada; * Biz, ne olursa olsun, bu kursu başarıyla ara söz tamamlayacağız.

6 Tekrarlanan kelimeler arasında; * Akşam, yine akşam, yine akşam (...) İsimleşmiş sıfatları, sıfatlardan ayırmada; * İhtiyar, doktoruna durumunu sordu.

7 Kabul veya ret bildiren kelimelerden sonra; * Hayır, bunu ben yapmış olamam. Mektuplarda hitap cümlesinden sonra; * Değerli arkadaşım, Yer adlarını tarihlerden ayırmada; * Çorum, 18.12.2009

8 Kendi içinde bağımsız fakat birbirine bağlı cümleleri ayırmada; * At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. Ama, fakat, yalnız, çünkü gibi bağlaçlarla bağlanabilen cümleler arasına; * İnsan, her zaman kahraman olamaz; ama her zaman insan olabilir.

9 Örnek verilecek cümlelerde, örneklerden önce; * Dilimizdeki sert sessiz harfler şunlardır : FSTKÇŞHP Sonunda açıklama yapılan cümlelerde; * Atatürk diyor ki : “Öğretmenler ! Yeni nesil sizin eseriniz olacaktır.” Karşılıklı konuşmalarda; * Kadın yavaşça: - Oğlum! Beni bırakma, dedi.

10 Tamamlanmamış cümle sonlarında ; * Meydanda kadınlar, çocuklar... * Onu o kadar göreceğim geldi ki... Kaba ve argo kelimelerin ve söylenmek istenmeyen kelimelerin yerine; * O k... bir daha buraya gelmeyecek.

11 Karşılıklı konuşmalarda, susulduğunu göstermede ; * - Bu saate kadar nerdesin? -... Alıntılarda alınmayan bölümlerin yerine; *... İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi birinci vazifen...

12 Satır sonuna sığmayan kelimeleri bölmede; * Büyük işlerden hiçbiri tut- kusuz başarılamamıştır. İki kavramın ortaklığını göstermede; * Ankara-İstanbul arası * 2008-2099 eğitim-öğretim yılı

13 Ek, kök ve heceleri ayırmada; * Göz-lük-çü-ler-den * An-ka-ra-lı Ara sözleri ayırmada; * Buraya gelirse-gelmeyeceğini tahmin ediyorum-onunla konuşurum.

14 Satır başıyla başlan konuşmaları göstermek için; * Bizimkiler mi gelecek? Hayır...

15 Soru anlamı taşıyan cümle sonlarında; * Bana biraz yardım eder misiniz? Kesin olmayan bilgileri göstermek için parantez içinde kullanılır. * Bu şairin 1497 (?) ‘ de öldüğü sanılıyor.

16 Bilinmeyen tarih ve yer adlarının yerine; * Nesimi ( ? – 1404 ), doğum yeri bilinmemektedir.

17 Sevinç, korku, şaşma, heyecan gibi duyguların anlatıldığı cümlelerde kullanılır. İki şekilde kullanılır: Ünlem olan kelimelerden hemen sonra, veya cümle sonunda kullanılır. * Bu gece kar yağmış, ne güzel! * Eee! Yeter artık. * Vah, yavrum vah!

18 Hitap, uyarı ve seslenme kelimelerden sonra; * Ey Türk Gençliği! * Saygıdeğer Çorumlular! Alay ve küçümseme anlamı katmak için parantez içinde ( ! ) kullanılır. * Bu para ( ! ) hepimize yetermiş.

19 Özel isimlere getirilen çekim eklerini ayırmada; * Hülya ’ ya * Beşiktaş ’ ım Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmada; * TBMM ’ nin * THY ’ ye * kg ’ dan * mm ’ den

20 Sayılara getirilen ekleri ayırmada; * 1965 ’ te * 8 ’ inci Vezin gereği, düşen sesin yerine; * N ’ oldu bu gönlüm, n ’ oldu bu gönlüm (Ne oldu) Derd ü gamınla doldu bu gönlüm

21 Harf ve eklere getirilen ekleri ayırmada; * Esra Ceyhan ’ la A ’ dan Z ’ ye UYARI : Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda harflerin okunuşuna; küçük harflerle yapılan kısaltmalarda kelimenin okunuşuna göre ekler getirilir. * TBMM ’ nin * THY ’ye * kg ’ dan * mm ’ den

22 Sonuna nokta konan kısaltmalara getirilen ekler ayrılmaz. * Prof.ler * Dr.a Kurum ve kuruluş adlarına gelen çekim ekleri ayrılmaz. * Türkiye Büyük Milliyet Meclisine * Gazi Eğitim Fakültesinde

23 - ler eki özel isimlere “ gil ” ( akrabalık ) anlamı katarsa kesme işareti ile ayrılmaz. Benzerlik anlamı katarsa ayrılır. * Aliler akşam bize gelecekmiş. * Bu vatan ne nice M. Kemal ’ ler yetiştirir. Yabancı isimlere getirilen yapım ekleri ve çokluk ekleri kesme işareti ile ayrılır. * Goethe ’ ler, Washington ’ lu Üleştirme sayıları rakamla değil, yazıyla gösterilir. * 2 ’ şer ( yanlış ) * İkişer ( doğru )

24 Başka bir kişiden veya yazıdan alınan alıntılar, tırnak içinde gösterilir. * Arif Nihat, Fetih Marşı ’ nda bize “ Fatih ’ in İstanbul ’ u fethettiği yaştasın ” diyerek sorumluluğumuzu hatırlatıyor. Özellikle vurgulanmak istenen kelimeler ile eser ve yazar adları tırnak içine alınabilir. * Sıfat “ ismi ” niteleyen bir kelimedir. * Peyami Safa “ Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ” nda kendini anlatmaktadır.

25 UYARI : Üzerinde değişiklik yapılan alıntılar, tırnak içinde gösterilmez. ( “ ” ) işaretinden sonra ( ‘ ) kullanılmaz. * Mehmet Akif Ersoy “ İstklal Marşı ” nı, “ Safahat ” ına almamıştır.

26 Alıntının veya bir sözün kime ait olduğunu göstermede ; * Ya göründüğün gibi ol; ya da olduğun gibi görün. ( Mevlana ) Tiyatro eserlerinde, söz esnasındaki hareketleri göstermede; * Hacivat: ( Yerinden kalkarak ) Merhaba Karagözüm ! Hoş geldin, sefalar getirdin.

27 Bir sözün açıklaması veya eş anlamlısı olan kelimeler, parantez içinde gösterilir. * Zamir ( adıl ), isimlerin yerini tutan kelimedir. UYARI: Parantez işaretinden sonra kesme işareti ( ’ ) kullanılabilir. * Atatürk ( 1881-1938 ) ’ ün en büyük eseri Cumhuriyettir. Türk imlasında yan yana iki nokta (..) kullanılmaz.

28