TÜBİTAK Mehmet BOZ ULAKBİM – Başuzman TR Dizin Editör Çalıştayı 11 Nisan 2016 TÜBİTAK Feza Gürsey Toplantı Salonu, Ankara TÜBİTAK.

... konulu sunumlar: "TÜBİTAK Mehmet BOZ ULAKBİM – Başuzman TR Dizin Editör Çalıştayı 11 Nisan 2016 TÜBİTAK Feza Gürsey Toplantı Salonu, Ankara TÜBİTAK."— Sunum transkripti:

1 TÜBİTAK Mehmet BOZ ULAKBİM – Başuzman mehmet.boz@tubitak.gov.tr TR Dizin Editör Çalıştayı 11 Nisan 2016 TÜBİTAK Feza Gürsey Toplantı Salonu, Ankara TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin Dergi Değerlendirme Kriterleri

2 TÜBİTAK İçerik Amaç Değerlendirme Kriterleri – Genel; Bir dergide olması gereken niteliksel özellikler – Bilimsel Sorular Tartışma

3 TÜBİTAK Amaç ULAKBİM’in temel görevlerinden bir tanesi; Türkiye’nin bilimsel bilgi birikimini yansıtacak ürünler geliştirmektir. Bu kapsamda yürütülen çalışmaların en önemlileri arasında, araştırmacıların ulusal ve bilimsel içeriğe elektronik ortamda erişimlerini sağlamak amacıyla uluslararası standartlara uygun olarak geliştirilen TR Dizin (2013 yılı sonuna kadar Ulusal Veri Tabanları-UVT adıyla yürütülen) yer almaktadır. Türkiye adresli bilimsel süreli yayınların, uluslararası alanda nitelik ve nicelik olarak kalitesinin artırılması, Bilimsel süreli yayıncılık’ta farkındalığın artırılması, Türkiye adresli bu yayınların ulusal ve uluslararası görünürlüğünün artırılması.

4 TÜBİTAK TR Dizin Tıp Veri Tabanı Sosyal Bilimler Veri Tabanı Yaşam Bilimleri Veri Tabanı Mühendislik ve Temel Bilimler Veri Tabanı Hukuk Veri Tabanı

5 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Genel)  Dergiler bilimsel içerikte olmalıdır,  Dergi için, Kültür Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, ISSN Ofisi‘nden ISSN ve/veya e-ISSN (Uluslararası Standart Süreli / Elektronik Süreli Yayın Numarası) alınmalı (basılı formatta yayınlanacak dergi için ilk sayı basılmadan önce, elektronik formatta yayınlanacak dergi için ilk sayı yayınlandıktan sonra) ve dergi dış kapakta, tercihen sağ üstte, iç kapakta dergiye ilişkin bilgilerle birlikte ve web sayfasında kolayca görülebilir bir yerde olmalıdır,ISSN Ofisi  Dergi yıl içinde, ilan ettiği aralıklarla ve zamanında yayınlanmalı ve bu sayılar, PDF’ler (dış kapak, iç kapak sayfaları, içindekiler sayfası da dahil olmak üzere) 1 ay içerisinde yüklenmeli, basılı olanların 1 kopyası da ULAKBİM’e 3 ay içerisinde gönderilmelidir,

6 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Genel)  Derginin amaç ve kapsamı belirtilmelidir,  Dergiye ait bütün basılı sayıların; dış/iç kapak, dergi sırtı ve derginin web sayfasındaki her bir sayıda; derginin adı, yıl, varsa cilt no ve sayı no bilgileri bulunmalıdır,  Dergiye ilişkin bilgiler [derginin tam adı, varsa diğer dildeki adı (İngilizce adı gibi) varsa kısaltılmış adı, ISSN ve/veya e-ISSN, açık adresi, çalıştıkları kurumlarıyla birlikte editörler, yayın ve/veya danışma kurulu, derginin yayın dili, yayınlanma aylarıyla birlikte yayın aralığı, kurumsal iletişim ve e-posta adresleri, derginin geçmişi (varsa, yıl aralıklarıyla birlikte, isim ve ISSN değişikliği gibi), editör ve ilgili kurullar, yayıncı, basımevi vb. bilgiler] dergi iç kapağı ve/veya web sayfasında belirtilmelidir,

7 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Genel)  Dergi hakkında tüm bilgiler güncel olmalıdır.  Dergi iç kapağında “… hakemli bir dergidir” ibaresi bulunmalıdır,  Bilimsel yazıların bütünlüğünü bozmamak açısından, reklam ve benzeri tanıtılar bilimsel yazı içinde yer almamalı ve bunlara sayfa numarası verilmemelidir  Dergide yer alan makaleler, makale dilinde öz ve anahtar kelimeleri içermelidir. Latin harfleriyle yazılmamış makalelerde ise, mutlaka latin harfleri ile yazılmış başlık, öz ve anahtar kelimeler verilmelidir. Ancak makalelerin ulusal ve uluslararası alanlarda etkisinin artırılması amacıyla, makalelerin Türkçe ve İngilizce dilinde başlık/title, öz/abstract ve anahtar kelimeler/keywords bilgilerinin derginizde yayınlanması tavsiye edilmektedir.

8 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Genel)  Cilt numarası alan (2014; cilt: 5, sayı: 1,2 gibi) ya da sadece sayı numarası alan (2014; sayı: 1,2 gibi) ve bir cilt/yılda birden fazla sayı yayınlayan dergilerde, sayfa numaralarının cilt ya da yıl bazında devam etmesi, cilt ya da yıl değişikliğinde sayfa numarasının 1’den başlatılması,  Dergide bulunan bilimsel yazıların ilk sayfasında, tercihen üstte, makaleyi tanımlayan ve atıf için kullanılabilecek bibliyografik bilginin [dergi adı-genellikle, editörlükçe belirlenmiş “derginin kısa adı” tercih edilir-, yıl; varsa cilt no (varsa sayı no): ilgili makalenin sayfa aralıkları (Örnek: Akd Araş Derg, 2014; 15(2): 15-22 gibi)] uluslararası yaygın biçime uygun olarak verilmelidir.

9 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Genel)  Dergide bulunan bilimsel yazıların ilk sayfasında, yazıların gönderim ve kabul tarihleri, tüm yazarların kurumları ve iletişim bilgilerine yer verilmelidir,  Dergi adında değişiklik yapılmaya karar verildiğinde, derginin yeni adı için yeni bir ISSN alınmalıdır. Yeni ad altında yayınlanan her sayıda, en az birkaç yıl, derginin eski adının belirtilmesi; derginin, isim değişiklikleri ve ISSN bilgisi, yıl aralıklarıyla birlikte “Dergi Hakkında” bölümünde “Derginin Tarihçesi” gibi alanlarda belirtilmesi tavsiye edilir. bilimsel kriterler

10 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Dergi, TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin kapsamına girmek için başvuruda bulunduğu tarihten itibaren Komite tarafından en az 1 yıl izlemeye alınır,  Bilimsel yazılar, türlerine göre sınıflandırılarak (araştırma, olgu sunumu, derleme vd.) “içindekiler” sayfasında ve makalenin ilk sayfasında belirtilmelidir,  Sağlık Bilimleri kapsamındaki dergiler yılda en az 3; Yaşam Bilimleri, Mühendislik ve Temel Bilimler ile Hukuk kapsamındaki dergiler yılda en az 2 ve Sosyal Bilimler kapsamındaki dergiler yılda en az 1 sayı yayınlamalıdır,

11 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Bir yıl içindeki toplam bilimsel araştırma yazısı, tıp, mühendislik ve yaşam bilimleri için toplam bilimsel yazı (araştırma, olgu sunumu, derleme) sayısının en az %50‘sini oluşturmalıdır,  Sağlık Bilimlerinde, daha önce kabul edilmeyen “derleme” ve “olgu sunumu” yayınlayan dergiler TR Dizin’e dahil edilmiştir.  Dergide, birleşik sayı basımı, 3 yıl içinde ardışık 2 sayı için yalnızca bir kez yapılabilir,  Öz ve Anahtar Kelimeler uluslararası standartlara uygun olmalıdır. Anahtar kelimeler için örnek: TR Dizin Anahtar Terimler Listesi, Medical Subject Headings, CAB Theasarus, JISCT, ERIC v.b. gibi kaynaklar kullanılabilir.

12 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Özel sayı ya da ek sayılar da kriterlere bağlı olarak değerlendirilir, Ek/özel sayı: Bir derginin normal aralıklarla çıkarılan düzenli sayılarına ek olarak yayınlanan sayılardır. Ek/özel sayılardan, konuya özel veya kongre bildirilerinden, makale yazım kurallarına göre yayınlananlar değerlendirmeye alınmaktadır. Ek/özel sayılar dergi editörünün sorumluluğundadır. Derginin yazım kuralları ve politikaları bu sayılar için de geçerlidir. Ek/özel sayıda konuk editör olabilir. Ek/özel sayıdaki sayfa numaraları, yıl içindeki düzenli sayılardan farklı şekilde numaralandırılmalıdır. E1.../ö1... gibi.

13 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Dergiye yazı göndermek isteyenler için, “Makale Yazım Kuralları” (Instructions for Authors) bulunmalı ve web sayfasında görünür olmalıdır.  Her bilimsel yazının “Kaynakça”sı bulunmalı, kaynaklar Latin Alfabesi ile yazılmış olmalı, veriliş şekli, doğruluğu ve ulaşılabilirliğine özen gösterilmelidir,  Kaynakça “uluslararası kaynakça yazım biçimleri”ne (APA, MLA, AIP, NLM, AMA, ACS vd.) uygun olmalı ve kullanılan biçim “Makale Yazım Kuralları”nda ayrıntılı şekilde belirtilmelidir,  Dip not kullanan bilimsel yazılarda, dipnotlara ilişkin kaynakça makale sonunda ayrıca verilmelidir,

14 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Ulusal ve uluslararası geçerli etik kurallara uyulmalı, “Makale Yazım Kuralları” içerisinde araştırma ve yayın etiğine uyum gerekliliği açık olarak belirtilmelidir,  Etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel hayvan çalışmaları için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı ve belgelendirilmelidir,  Dergilere gönderilecek bilimsel yazılarda, ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) tavsiyeleri ile COPE (Committee on Publication Ethics)’un “Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartlar”ı dikkate alınmalıdır,

15 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Dergide, hakem değerlendirme sistemi bulunmalı, hakem sayısı her bilimsel yazı için, farklı kurumlardan olmasına özen gösterilerek, en az iki olmalıdır. İki hakemin görüşlerinin farklı olması durumunda editör veya üçüncü bir hakemin görüşü alınmalıdır,  Hakem değerlendirme raporları, yayın tarihinden sonra en az beş yıl süreyle saklanmalıdır.  Başvurusu yapılan yıldan başlamak üzere, her yıl için, yayınlanan ilk sayıdaki 1. ve 3. makale ile 1 adet yayınlanması uygun bulunmayan makalenin hakem değerlendirme raporlarının birer kopyası* ODİS’e yüklenmelidir. Komite tarafından ayrıca hakem raporu talep edilmesi durumunda aynı yöntemle ODIS’e yüklenmeli ya da ilgili Komite’ye ulaştırılmalıdır.

16 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Hakem listesini duyurmak dergi editörlüğünün tasarrufundadır, Ancak hakem kurulu en az 5 farklı kurumdan oluşmalıdır.  TR Dizin için istenen hakem raporları;  Gönderilecek her makale için, tüm hakem değerlendirme sürecini gösterir 1 pdf dosyası halinde olmalıdır.  makalenin ilk başvuru yapılan hali,  1. hakem görüşü,  2. hakem görüşü  Hakemlerin varsa düzeltmeleri gösterir hali

17 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Hakem değerlendirme sistemi nasıl olmalı?  Hakem redaktör veya editör değildir,  İlk görevi, yazının bilimselliği konusudur,  Ek olarak yazım ve imla açısından da bakabilir,  Raporu açık, anlaşılır ve makaleyi geliştirici nitelikte olmalı,  Değerlendirmeyi kendisine verilen süre içinde gerçekleştirmelidir.  Özetle; bir hakem öncelikle, makalelerin problemine, yöntemlerine, veri toplama araç ve tekniklerine, analizlerinin uygun olup olmadığına ve araştırma sonucuna odaklanmalı. Dil ve imla yanlışlarının düzeltilmesi daha sonra gelmelidir.

18 TÜBİTAK Değerlendirme Kriterleri (Bilimsel)  Örnekler;

19 TÜBİTAK Saygılarımla mehmet.boz@tubitak.gov.tr