Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme

... konulu sunumlar: "Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme"— Sunum transkripti:

1 Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme
Görsel Araç-Gereç ve Materyaller Prof.Dr.Bülent ÇAVAŞ

2 İçerik Öğretimde görsel işitsel araçlar kullanmanın önemi
İçerik Öğretimde görsel işitsel araçlar kullanmanın önemi Sınıf ortamlarında sıkça kullanılan görsel-işitsel araçlar ve materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Yazılı Materyaller Yazım ve Gösterim Tahtaları

3 Öğretimde görsel işitsel araçlar kullanmanın önemi
Öğretimde görsel işitsel araçlar kullanmanın önemi Öğretimde görsel ve işitsel araçlar kullanıldığında; Çok duyu organına hitap etmesi nedeniyle; öğrenme iyi ve kalıcı izli olmakta, unutma geç olmakta Eğitim araçları, eğitim ve öğretim etkinliklerinin daha verimli olmasını sağlamak için öğretmen ve yetiştiricilere en büyük yardımcıları Fakat asla öğretmenin yerini tutamaz Uygun olarak kullanılmadıkları zaman yararlı olamazlar.

4 Sınıf ortamlarında sıkça kullanılan görsel-işitsel araçlar ve materyaller Kitaplar Yazı ve Gösterim Tahtaları Resimler, grafikler, haritalar vb. Gerçek Eşyalar ve Modeller Projektörler (Yansıtıcılar) İşitsel Araçlar Görsel-İşitsel Araçlar Teknoloji Destekli Araçlar

5 Araçlara Dayalı Olarak Yapılan Öğretimin Yararları
Araçlara Dayalı Olarak Yapılan Öğretimin Yararları Öğrencilerin güdülenme düzeyleri artar. Öğrenmeyi somutlaştırır. Bir yaşantı ortamı sağlar. Öğretme-öğrenme sürecine çeşitlilik ve değişiklik katar. Laf kalabalığını önler ve zamanı daha iyi değerlendirmeyi olanaklı kılar. Öğrenilecek konular üzerinde daha etkili alıştırma ve pratik yapmayı sağlar.

6 Araçlara Dayalı Olarak Yapılan Öğretimin Ortaya Çıkarabileceği Olası Sakıncalar Öğrencilerin düşünmelerini azaltabilir Kimi durumlarda dili daha çok kullanmayı gerektirmeyebilir Aracın temini pahalı olabilir, sürekli taşınması zahmetli olabilir İstenilen her aracı anında etkili bir şekilde kullanmak için gerekli zaman ve hazırlık yeterli olmayabilir. Bazı araçların (işitme araçlarının) kullanımında ilgi çabuk dağılabilir

7 Görsel işitsel Araçların ve Materyallerin Eğitim Ortamına Katkıları
Görsel işitsel Araçların ve Materyallerin Eğitim Ortamına Katkıları İşitsel araçları önceden kullanmak (dinlemek) olanaklıdır. İşitsel araçlar her derste kullanılabilir. İşitsel araçların kullanımı kolaydır. Araçlar ucuzdur. Görsel araçlar (örneğin TV) sınıf ortamına getirilmesi olanaksız cisim, olgu ve olayları olduğu anda, olduğu gibi gösterir ve duyurur.

8 Görsel işitsel Araçların ve Materyallerin Eğitim Ortamına Katkıları
Görsel işitsel Araçların ve Materyallerin Eğitim Ortamına Katkıları TV ve video heyecan verici ve açıklayıcıdır. Ayrıca ilgi çekici ve sürükleyicidir. Öğrenmeyi teşvik edicidir. Sınıf dışı olgu ve olayları sınıf ortamına getirir. Bilginin sunuluşunda ve akışında düzen sağlar. Öğrenci tepkilerini gözleme olanağı verir. Hareket, renk ve ses boyutlarıyla öğrenme kolaylaşır. Kullanımdan sonra öğrencileri etkinliklere yöneltir.

9 Görsel Araç-Gereç ve Materyaller
Görsel Araç-Gereç ve Materyaller İki-Boyutlu Görsel Materyaller Haritalar Diyagramlar Şemalar Tablolar Grafikler Resimler Üç-Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Modeller Maketler Çokluortam Takımları Yazılı Materyaller Ders / Öğretmen Kitabı Alıştırma/başvuru Kitabı Hikaye ve romanlar Broşürler Çalışma Yaprakları Dergiler Yazım ve Gösterim Tahtaları Yazı Tahtaları Elektronik beyaz Tahtalar Bülten Tahtaları Kumaş Tahtalar Manyetik Tahtalar Kağıt Tahtalar

10 İki Boyutlu Görsel Materyaller
İki Boyutlu Görsel Materyaller

11 İki Boyutlu Görsel Materyaller
İki Boyutlu Görsel Materyaller Soyut kavramları daha somut bir hale dönüştürerek sözel bilgilerin somutlaştırılmasına yardım ederler.

12 İki Boyutlu Görsel Materyaller
İki Boyutlu Görsel Materyaller Avantajları Karmaşık konuları basitleştirir Tüm konu ve seviyelere uygunluk Kolay kullanılır Farklı araç-gereç gerektirmez Ekonomik Önceden hazırlanır Dezavantajları Dayanıklılık Saklama Boyut İki boyutluluk

13 İki Boyutlu Görsel Materyaller
İki Boyutlu Görsel Materyaller Örnek Kullanım Amaçları Karmaşık bir konuyu basitleştirmek gerektiğinde Kavramlar arası ilişkileri belirtmek istendiğinde Derse dikkat çekerek başlamak istendiğinde Yaratıcılığı teşvik etmek planlandığında Sürecin anlatılması beklendiğinde

14 Diyagramlar Vee D. Veen D. Scatterplot D.

15 Diyagramlar V (Vee) Diyagram
Diyagramlar V (Vee) Diyagram

16 Diyagramlar V (Veen) Diyagram
Diyagramlar V (Veen) Diyagram

17 Diyagramlar Saçılım (Scatterplot)
Diyagramlar Saçılım (Scatterplot)

18 Haritalar Bilgi haritaları Zihin haritaları Kavram haritaları
Haritalar Bilgi haritaları Zihin haritaları Kavram haritaları

19 Haritalar Bilgi Haritası
Haritalar Bilgi Haritası Tanım Özellikler Bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin çerçeve –bağçerçeve şeklinde şematik gösterme olarak gösterilmesi •Öğrenilecek bilgiyi haritalandırır, •Bilgi haritasının görsel yapısı ilk bakışta önemli miktarda bilgi sunar, •Kavramlar ve alt kavramların yanı sıra tanım, diğer önemli bilgiler, özellikler ve örnekler bu haritada yer alabilirler, •Daha çok şemaya benzerler,

20 Haritalar Bilgi Haritası
Haritalar Bilgi Haritası

21 Haritalar Zihin haritaları
Haritalar Zihin haritaları Tanım Özellikler •Düşünerek ve bilinçli çağrışımları ve yaratıcı düşünceleri oluştururken kullanılan araçlardır. •Düzenli ve kağıda geçirilmiş beyin fırtınası tekniğidir. •Konu ile ilgili neler çağrışıyorsa onları haritalandırır, •Konu ile ilgili zihnimizde ne varsa bunu kağıda dökmemizi sağlar, •Harita yapılırken tüm yönlere açılım yapılabilir, •Sınıflamalardan veya kategorilerden seçim yapılmaz, •Bir merkeze ana fikir yazılarak tüm yönlere doğru ağlar kurarak ana fikir geliştirilir, •Resim, renk ve şekil kullanılır,

22 Haritalar Zihin haritaları
Haritalar Zihin haritaları Konu, Anahtar sözcükler, Akla gelen her şey, Bağlantılar, Grafikler, Ana kümelerin organizasyonu, Gözden geçirme

23 Haritalar Zihin haritaları
Haritalar Zihin haritaları

24 Haritalar Kavram haritaları
Haritalar Kavram haritaları Tanım Özellikler •Kavramların ve bu kavramlar arasındaki ilişkilerin grafiksel teknikle sunulmasıdır. •Kavramları ve kavramlar arası ilişkileri haritalandırır, •Konuya göre değişik yapılar gösterebilir, •Hiyerarşik bir yapı izler, •En genel, birincil ve ikincil ve bağlantılı kavramlar temel özelliğidir, •Yatay, dikey ve çapraz oklar kullanılabilir, •Okların yönleri mutlaka belirtilir, •Renk veya şekil kullanılabilir,

25 Haritalar Kavram haritaları

26 Haritalar Kavram haritaları
Haritalar Kavram haritaları

27 Haritalar Kavram haritaları
Haritalar Kavram haritaları

28 Haritalar Kavram haritaları
Haritalar Kavram haritaları

29 Haritalar Kavram haritaları
Haritalar Kavram haritaları

30 Grafikler Kronoloji, hiyerarşi, miktarlar gibi soyut kavramlar arasındaki ilişkileri göstermek amacı ile kullanılır. Organizasyon şemaları, sınıflandırma grafikleri ve zaman çizelgeleri biçimlerinde olabilir. Genellikle (özellikle küçük yaştaki çocuklar için) tek bir kavram içermelidir. Sayısal verinin görsel ifadesidir. Verileri ve verilerdeki değişimi ve benzerliği anlatmak için kullanılır. Sözel veriden daha hızlı anlaşılır, ve tablolardan daha çekicidir.

31 Grafikler Pasta G. Çubuk ve Sütun G: Çizgi G. Vb.

32 Grafikler Pasta Grafikleri
Grafikler Pasta Grafikleri Eğitime Katılanlar Hizmet içi eğitime devam durumu; 3 günlük eğitime katılan öğrenenlerin %45’i Perşembe, %33’ü Cuma ve %22’si Cumartesi günü eğitime katılmışlardır.

33 Grafikler Çubuk Grafikleri
Grafikler Çubuk Grafikleri

34 Grafikler Sütun Grafikleri
Grafikler Sütun Grafikleri

35 Şemalar Şemalar; kronoloji, sayısal veriler ve hiyerarşi gibi soyut bilgileri grafik formunda özetlemek için kullanılır. Örgüt Şeması Akış Şeması Sınıflama şemaları Zaman şeritleri Vb.

36 Şemalar Örgüt Şeması

37 Şemalar Akış Şeması

38 Şemalar

39 Tablolar Normal Tablolar Matris Tablolar

40 Tablolar Normal Tablolar
Tablolar Normal Tablolar No Ad Soyad 00001 Ali Güçlü 00002 Ayşe Karlı 00003 Ahmet Deniz

41 Tablolar Matris Tablolar
Tablolar Matris Tablolar

42 Resimler İnsanların, yerlerin ve olayların fotoğraf veya fotoğrafa benzer gösterimleri için kullanılır. İki boyutludur. Mimari, işlem süreçlerinin gösterilmesi, sosyal bilimler ve coğrafya.

43 Resimler Çizilmiş Resimler Fotoğraf Karikatürler Posterler Afişler
Resimler Çizilmiş Resimler Fotoğraf Karikatürler Posterler Afişler

44 Resimler Çizilmiş Resimler
Resimler Çizilmiş Resimler

45 Resimler Fotoğraf Mobil öğrenmede PDA cihazları ve tablet bilgisayarla diğer bir deyişle el bilgisayarları kullanılabilir.

46 Resimler Karikatürler
Resimler Karikatürler Çizgi resimler insanların ve olayların karikatirüze edilmiş halidir Hem çocuklar hem de yetişkinler tarafından çekici bulunur ve kolayca okunabilir. Akılcı bir yaklaşımla hazırlanmış olanlar tercih edilmelidir. Öğrencilerin bilişsel düzeylerine ve deneyimlerine uygun seçilmelidir.

47 Resimler Karikatürler
Resimler Karikatürler

48 Resimler Karikatürler
Resimler Karikatürler

49 Resimler Posterler Resim, çizgi, renk ve kelimelerin görsel bileşimidir Etkililiği renklendirme ve dinamikliğe bağlıdır Dikkati çekmeli ve mesajı hızlı bir biçimde iletebilmelidir Yeni bir konu, bir olay ve duyurular için kullanılabilir ve güdülenmeyi sağlar

50 Resimler Posterler

51 Resimler Posterler

52 Resimler Posterler

53 Resimler Afişler

54 Resimler Afişler

55 Üç Boyutlu Görsel Materyaller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Üç-boyutlu görsel materyaller, öğretim ortamında bulunan görüp dokunabildiğimiz nesnelerdir. gerçek nesneler, modeller, maketler çokluortam takımları

56 Üç Boyutlu Görsel Materyaller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Avantajları İlgi çekme İşbirliği Gerçeklik Dezavantajları Maliyet Saklama Zaman Kolay hasar görme

57 Üç Boyutlu Görsel Materyaller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Örnek Kullanım Amaçları Modeller kullanılmadan deneyim kazanılması olanaksız bir konu varsa Bilgi ve becerilerin gerçek bir uygulama ile gösterilmesi isteniyorsa Soyut bir kavramı anlatmak için somut nesneleri kullanarak temel oluşturma gerekiyorsa Doğrudan deneyimin hiç yaşanmadığı veya çok az yaşandığı bir konu söz konusunun öğretimi planlanıyorsa

58 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Gerçek nesneler, günlük hayatta çok az karşılaşılan konuları işlemek için kullanılır. Somut kavramları anlamadan soyut kavramlara geçmenin zorluğu nedeni ile gerçek nesnelerin kullanımı önemlidir. Para, araçlar, bitkiler ve hayvanlar gerçek nesnelere verilecek örneklerden bazılarıdır.

59 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Gerçek nesneler oldukları gibi kullanılabilir veya öğretimin etkinliğini artırabilmek için değiştirilebilir.

60 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Kesitler İç yapısını incelemek amacıyla kullanılan canlı veya cansız kesitleri

61 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Örnekler Bitkilerin, hayvanların veya canlıların uygun kontroller için saklanmış parçaları

62 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Sergiler Bir noktayı anlatmak için dokümanı ile birlikte gelen, tarihsel veya bilimsel eserlerin koleksiyonları

63 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesneler Sergiler-Alan Gezileri Alan gezileri, sınıf ortamına getirilmesi olası olmayan canlıları, objeleri ve süreçleri izleme amacı ile yapılan gezilerdir. Alan gezileri yalnızca görme ve duymaya dayalı olduğundan somut ve soyut arasında ortalarda yer aldığı söylenebilir.

64 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesne ve Modeller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesne ve Modeller Modeller; bir gerçek eşyanın üç boyutlu temsillerdir… Model > Eşya Model < Eşya Model = Eşya

65 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Modeller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Modeller Modeller gerçek nesnelerin benzeri maketlerdir. Gerçek nesneleri kullanamayacağımız durumlarda kullanılır. 3 boyutlu kavramları, boyut, şekil veya renkle belirtilen işlevleri anlatmak için uygulamalarda ve laboratuvar ortamında kullanılır.

66 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Modeller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Modeller Avantajlar Karmaşık yapıları basit ve açık hale getirme Farklı boyutlardaki cisimlerin algılanması (duyu sınırlarını aşan) Zaman ve uzaklık yönünden ulaşılamayan cisimlerin algılanması Soyut kavramların anlatımı

67 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Modeller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Modeller Dezavantajları Yanlış büyüklük, renk ve yapı konusunda oluşabilecek sorunlar Maddi kaynak ve bakım gerektirmesi El yapımı modellerin dayanaklılık sorunu

68 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesne ve Modeller
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Gerçek Nesne ve Modeller Ne zaman kullanmalı? Matematik için örnek nesne ve modeller Öğretmen nesne ve modelleri sınıfa getirmeden önce denemeli….

69 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımı
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımı Çokluortam takımı bir konuya ilişkin birden fazla medya türü içeren öğretme- öğrenme materyalleri bütünüdür.

70 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımı
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımı Avantajlar İlgi çekme: Birden fazla duyu organına hitap ettiği için ilgi çekicidir İşbirliği: Küçük grup projelerini gerçekleştirmek için ideal bir sistemdir Esneklik: Her ortamda kullanılabilir

71 Üç Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımı
Üç Boyutlu Görsel Materyaller Çokluortam Takımı Dezavantajlar Maliyet: Diğer yöntemlerden daha pahalı olabilir Zaman: Hazırlama ve üretim aşamaları zaman alıcıdır Yenileme: Parçaların kaybolması takımın kullanımına engel olabilir

72 Yazılı Materyaller Ders Kitapları Ders Notları Hikaye ve romanlar
Yazılı Materyaller Ders Kitapları Ders Notları Hikaye ve romanlar Kitapçıklar Broşürler Çalışma/Alıştırma Kitapları Kılavuzlar Çalışma Yaprakları Dergiler

73 Yazılı Materyaller Avantajlar Erişilebilirlik Esneklik Taşınabilirlik
Yazılı Materyaller Avantajlar Erişilebilirlik Esneklik Taşınabilirlik Kolay kullanılabilirlik Ekonomik

74 Yazılı Materyaller Dezavantajlar Okuma Düzeyi Ön Bilgi Ezberleme
Yazılı Materyaller Dezavantajlar Okuma Düzeyi Ön Bilgi Ezberleme Sözcük dağarcığı Tek yönlü sunum Müfredata uyumluluk Gelişigüzel değerlendirme

75 Yazılı Materyaller Tasarım Hizalama Tutarlılık Sayfa Düzeni
Yazılı Materyaller Tasarım Hizalama Tutarlılık Sayfa Düzeni Yazı Stili, Türü ve Boyutu Vurgulama Renk

76 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Yazı tahtaları Elektronik Beyaz Tahtalar (Akıllı tahtalar) Bülten Tahtaları Kumaş Tahtalar Manyetik Tahtalar Kağıt Tahtaları - Döner Levha Müzik Tahtaları

77 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Avantajları Erişilebilirlik Esneklik Ekonomik Beyin Fırtınası Kolay Kullanım Dezavantajları İletişim Doğru Kullanım Görsellik Okunabilirlik

78 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Yazı Tahtaları Geleneksel sınıf ortamında her öğretmenin en çok kullandığı araç öğretmenin verdiği sözel mesajların görsel hale gelmesini sağlar çizilen şekil, resim ve diyagramlar öğrenmeyi somutlaştırmak için çok sık kullanılan görsel öğretme yoludur.

79 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Kumaş Tahta en çok kullanılan araçlar arasında yer alır Resim, yazı ve grafik benzeri şeyler bu kumaşa tutturularak kullanılır.

80 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Manyetik Tahta mıknatıslı nesneleri tutma özelliği vardır

81 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Döner Levha- Dosya Tahtalar (Flip charts) Büyük boy kâğıtların dosya şeklinde ayaklı portatif bir tahtaya tutturulmasıyla geliştirilmiş bir tahta türüdür. Bu aracın yararı, önceden hazırlanmış sayfaların sınıfa getirilerek kullanılabilmesi, önceki sayfalara kolayca gidilebilmesi ve taşınabilmesidir.

82 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Bülten Tahtası Bülten tahtaları, gerek sınıf içinde gerekse sınıf dışında okuldaki genel duyuru için kullanılan bir araçtır. Öğrencilerin öğrendikleri, anlayabildikleri şekilde resimli ve kısa öyküler, şiirler, bulmacalar, atasözleri ve karikatürleri yayınlamak ders dışı ilgilerini de çekmek ve onları sürekli güdülemek olasıdır.

83 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları Elektronik Beyaz Tahtalar Çok amaçlı tahtalara benzer bir yapısı olan bu tahtalar elektronik beyaz tahtalardır. Bu tahtaya yazılan yazılar tahtaya tutturulmuş olan bir yazıcıdan çıktı olarak alınabilmekte veya bir bilgisayara aktarılarak elektronik olarak saklanabilmektedir.

84 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları

85 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları

86 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları

87 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları

88 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları

89 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları

90 Yazım ve Gösterim Tahtaları
Yazım ve Gösterim Tahtaları