1

SUNUM İÇERİĞİ Kirleticiler 2008/105/EC sayılı Direktif 2013/39/EU sayılı Direktif 2013/39/EU sayılı Direktif ile Getirilen Yenilikler 2

Kirleticiler 3 Öncelikli Maddeler (ÖM) Sucul ortam için önemli risk teşkil eden maddeler Deşarjları, emisyonları ve kayıpları aşamalı olarak azaltılmalı. Öncelikli Tehlikeli Maddeler (ÖTM) Öncelikli maddelerin alt kümesi Toksik, kalıcı ve biyobirikim yapabilen maddeler (PBT özelliği taşıyan) 2020 yılına kadar deşarjları, emisyonları ve kayıpları durdurulmalı veya aşamalı olarak ortadan kaldırılmalı. Zaman Girdiler Öncelikli tehlikeli maddeler Kirlenme Öncelikli maddeler Zaman ÇKS + Spesifik kirleticiler

2008/105/EC Sayılı ÇKS Direktifi Amaç: AB üye ülkelerinde yüzeysel sularda iyi kimyasal su durumuna ulaşılması maksadıyla öncelikli kirleticilerin ve bunlara ilişkin çevresel kalite standartlarının ortaya konulması. Çevresel kalite standartları (ÇKS): İnsan ve çevre sağlığının korunması amacıyla su, çökelti ve biyotada aşılmaması gereken konsantrasyon. 33 Öncelikli Madde 20 Öncelikli Tehlikeli Madde 33 Öncelikli Madde 20 Öncelikli Tehlikeli Madde İç sular için ÇKS Diğer yüzeysel sular için ÇKS

2008/105/EC Sayılı ÇKS Direktifi -Çevresel kalite standartlarının uygulanmasında “karışım bölgesi” yaklaşımını getirmiştir. -Karışım bölgesi: Yüzeysel alıcı su ortamına yapılan deşarjların deşarj noktasından itibaren ilk seyrelmeye uğradıktan sonra su kütlesinde homojen olarak karıştığı noktaya kadar olan bölgedir. -Karışım bölgesinin bittiği noktada çevresel kalite standardının aşılmaması kaydıyla karışım bölgesinde çevresel kalite standardı aşılabilir. Üye ülkeler, tüm sularda “iyi su durumu”nu 2015 yılı sonuna kadar, haklı gerekçe göstermeleri halinde ise 2027 yılı sonuna kadar sağlamalıdır.

2008/105/EC Sayılı ÇKS Direktifi Üye ülkelere getirdiği sorumluluklar: Öncelikli maddeler için geliştirilen ÇKS’lere uyum sağlamak zorundadırlar. Ayrıca, çökelti veya biyotalarda maddelerin konsantrasyonlarının önemli bir artış göstermediğini belgelemelidirler. ÇKS’lere uyumun sağlanamayacağı durumlarda, metal ve metal bileşiklerinin doğal arka plan konsantrasyon değerleri dikkate alınmalıdır yılına kadar komisyon, öncelikli maddelerden kaynaklanan kirliliğin kademeli olarak azalıp azalmadığını ve zararlı maddelerin emisyonu, deşarjı ve kaybının tamamen veya kısmen azaltılıp azaltılmadığını belgelemek zorundadır. Direktifin 10. Maddesi, MET’ler ve ÇKS’leri kapsamakta ve şu ifadeyi içermektedir: “bir çevresel kalite standardının gereklilikleri, bu değerin MET’ler kullanılarak başarılabilecek olandan daha sıkıysa, ilave birtakım önlemler alınması gerekmektedir”. MET: Mevcut En İyi Teknikler 2008/105/EC

2008/105/EC Sayılı ÇKS Direktifi  22 Aralık 2012 tarihi itibariyle; su ortamına bazı tehlikeli maddelerin deşarjının yasaklanması veya sınırlanmasına dair AB tarafından yapılan ilk düzenleme olan 76/464/EEC sayılı Direktif ile Kardeş Direktifleri yürürlükten kaldırılmıştır.  Kardeş Direktifler: - 82/176/EEC sayılı Direktif - 83/513/EEC sayılı Direktif - 84/156/EEC sayılı Direktif - 84/491/EEC sayılı Direktif - 86/280/EEC sayılı Direktif

Amaç: Öncelikli kirleticiler ve iyi kimyasal su durumuna ilişkin 2000/60/EC ve 2008/105/EC Direktifleri ile belirlenen ilkelere bağlı kalarak öncelikli kirleticiler listesi ve bazı kirleticiler için çevresel kalite standartlarının güncellenmesi 2013/39/EU Sayılı Direktif 45 Öncelikli Madde 24 Öncelikli Madde 21 Öncelikli Tehlikeli Madde 45 Öncelikli Madde 24 Öncelikli Madde 21 Öncelikli Tehlikeli Madde 11 Öncelikli Madde Biyotada ÇKS 11 Öncelikli Madde Biyotada ÇKS 2013/39/EU

2013/39/EU Sayılı Direktifi ile Getirilen Yenilikler  Matriks ve biyota taksonu tanımı eklenmiştir.  Atıksu arıtımında daha ekonomik ve daha yenilikçi arıtma teknolojilerinin kullanılmasının önemi vurgulanmıştır.  Su kaynaklarında kimyasal kirliliğin önlenmesinde mevcut ekonomik, sosyal ve teknolojik koşulların göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmıştır.  Suyun ve toprağın farmasotik atıklarla kirlenmesinin yeni bir çevre problemi olduğu ve bu nedenle, çevresel hedeflerin belirlenmesinde ilaç sektörü kaynaklı kirliliğin dikkate alınması ve insan ve çevre sağlığına etkilerin kontrol altına alınmasında mevcut AB mevzuatının etkinliğinin değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir.  ÇKS’lerin sağlanması için ekonomik ve teknolojik kısıtlamalar göz önüne alınarak kaynak bazında tedbirlerin alınması gerektiği belirtilmiştir.

2013/39/EU Sayılı Direktifi ile Getirilen Yenilikler  Pasif örnekleme gibi birtakım ileri düzey örnekleme yöntemlerinin kullanılmasının ve yaygınlaştırılmasının önemi vurgulanmıştır.  Kimyasal kalitenin izlenmesinde uygulanacak analitik yöntemlerde, 2009/90/EC sayılı direktif ile belirlenen minimum performans kriterinin sağlanması gerektiği belirtilmiştir.  Öncelikli maddeler listesinin güncellenmesinde yüksek kaliteli ve güvenilir izleme verilerinin değerlendirilmesinin altı çizilmiştir.  İzleme masraflarının karşılanabilecek seviyede tutulması için izleme listesinde yer alan madde sayısının, elde edilecek verilerin temsil ediciliğini sağlayacak şekilde minimum düzeyde tutulması ve temsil edici sayı ve özellikte sınırlı sayıda izleme noktası seçilmesi gerektiği vurgulanmış ve listenin dinamik bir süreç ile güncellenmesi gerektiği belirtilmiştir.

2013/39/EU Sayılı Direktifi ile Getirilen Yenilikler  Mevcut öncelikli maddeler için revize edilen ÇKS’lerin yıllarını kapsayan havza yönetim planlarında dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.  Yeni belirlenen öncelikli maddeler ile bunlara ilişkin geliştirilen ÇKS’lerin, 2018 yılına kadar hazırlanması gereken destek izleme programları ile önlemler programları oluşturulurken dikkate alınması gerektiği ifade edilmiştir.  İyi kimyasal su durumuna ulaşılması amacı ile mevcut öncelikli maddeler için revize edilen ÇKS’lerin, 2021 yılı sonuna kadar, yeni belirlenen öncelikli maddelere ilişkin ÇKS’lerin ise 2027 yılının sonuna kadar sağlanması gerektiği belirtilmiştir. Değişiklik yapılmayan parametreler için 2015 hedefi hala geçerlidir.

2013/39/EU Sayılı Direktifi ile Getirilen Yenilikler  12 yeni öncelikli madde (Hedef: 2027)

2013/39/EU Sayılı Direktifi ile Getirilen Yenilikler  Mevcut ÇKS’si sıkılaştırılan 7 öncelikli madde (Hedef: 2021)

2013/39/EU Sayılı Direktifi ile Getirilen Yenilikler  Komisyon, ileriki zamanlarda yapılacak olan önceliklendirme çalışmalarını desteklemesi açısından, mevcut koşullarda analiz yöntemi makul maliyetlerde olan ve üye ülkelerin çoğunda izleme verisi elde edilebilir durumda olan bazı madde ve madde gruplarından bir izleme listesi oluşturacaktır.  İlk izleme listesindeki madde ve madde grubu sayısı 10’dan fazla olmamalıdır.  Diklofenak, 17-beta-estradiol ve 17-alfa-etinilestradiol parametreleri ilk izleme listesinde olmalıdır.  İzleme listesi oluşturulurken;  2000/60/EC EK-10’da yapılan son gözden geçirme,  Araştırma projeleri,  İlgili AB kurumlarının önerileri,  Üye ülkelerce yapılan izleme programlarının sonuçları,  Maddelerin üretim miktarları, kullanım şekilleri, kimyasal ve fizikokimyasal özellikleri, su- çökelti- biyotadaki konsantrasyonları ve çevreye olan etkileri dikkate alınmalıdır.  İlk izleme listesi 14 Ekim 2014 tarihine kadar oluşturulmalı ve 2 yılda bir güncellenmelidir.  İlk izleme listesinde yer alan maddeler en az yılda bir olacak şekilde en fazla 4 yıl boyunca izlenmelidir.

15