ZARFLAR (BELİRTEÇLER) 1.DURUM ZARFLARI 2.ZAMAN ZARFLARI 3.YER-YÖN ZARFLARI 4.MİKTAR ZARFLARI 5.SORU ZARFLARI
1.DURUM ZARFLARI Fiillerin fiilimsilerin sıfatların ya da kendisi gibi zarf olan sözcüklerin anlamlarını nitelik, sebep, kesinlik, olasılık, yineleme, yaklaşıklık gibi özelliklerle tamamlarlar. Fiile NASIL?sorusunu sorarak buluruz.
ÖRNEKLER Futbolcu topu hızla attı.( Nasıl attı?) Öfkeyle kalkan, zararla oturr.(N) ÖRNEKLER Futbolcu topu hızla attı.( Nasıl attı?) Manş denizini yüzerek geçti. Ağlayarak sınıftan çıktı. Büyük insanlar her zaman büyük düşünür. Soğuk insanlara ben de soğuk davranırım.
2.ZAMAN ZARFLARI Fiillerin veya fiilimsilerin anlamını zaman bakımından sınırlandıran sözcüklerdir. Fiillere sorulan NE ZAMAN? Sorusu ile bulunur. ÖRNEKLER: Onu daha önce hiç böyle görmemiştim. Mehtabı seyrederdik geceleyin buralarda. Biz her gece uğultularını dinlerdik rüzgarların.
3.YER-YÖN ZARFLARI Fiilleri veya fiilimsileri yer-yön bakımından belirten zarflardır. Fillere sorulan NEREYE? Sorusu ile bulunur.
Örnekler Aşağı tükürsen sakal,yukarı tükürsen bıyık. Odasının penceresinden içeri baktım. Araba çok fazla ileri gitmiş . Biraz yürüdükten sonra geri dönmüş. Az beri gelirsen arkadaşında oturur.
4.Miktar Zarfları Fiilleri,fiilimsileri,sıfatları veya kendisi gibi zarf olan sözcükleri ölçü-miktar bakımından sınırlandıran sözcüklerdir. Fiillere sorulan NE KADAR? Sorusu ile bulunurlar.
ÖRNEKLER: Akşamları çok üşüyorum. Çok bilen çok yanılır. Sahilde fazla güneşlendiği için yanmış. Soruları çözerken daha dikkatli olmalısın.
5.SORU ZARFLARI Fiilleri ya da fiilimsileri soru yoluyla açıklayan sözcüklerdir.
ÖRNEKLER: Neden böyle düşman görünürsünüz, Yıllar yılı dost bildiğim aynalar? Yolun bitmesine ne kadar kaldı? Niçin gökyüzü bu kadar mavi görünür?
UYARI: “Nasıl” soru sözcüğü bir ismi belirtirse soru sıfatı, fiil ya da fiilimsiyi belirtirse soru zarfı olur. Onun nasıl bir insan olduğunu nasıl anlayabilirim? Gurbette nasıl bir hayat sürdüğünü nasıl bilmiyorsun?
Alıştırmalar: Televizyon tamirden yarın gelir. Yetişmek için hızlı gidiyordu. Ahmet,biraz öte git. Sorularımı gülerek yanıtladı. Buraya nasıl geldiniz? Bey, pazardan şekeri çok almış. Amcam şimdi dışarıya çıktı.
HAZIRLAYAN: M. Oğuz büyüktepe www.egitimhane.com