Nakdi Sermaye Artırımlarında Vergi Avantajı 6637 Sayılı Torba Yasa ile Getirilen Sedat GÖÇGÜNER Mali İşler Müdürü / SMMM Aster Tekstil San ve Dış A.Ş gocgunersedat@gmail.com

Nakdi Sermaye Artırımlarında Vergi Avantajı 27 Mart 2015 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek 6637 Kanun numarasıyla yasalaşan ve muhteviyatında çeşitli vergi düzenlemeleri de bulunan  "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" 07.04.2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı. Toplam 28 maddeden oluşan Kanun'un 6 maddesi vergi düzenlemelerine ilişkindir. 6637 sayılı Kanun’un 8 inci maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinde değişiklik yapılarak, sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımları teşvik edilmektedir.

Nakdi Sermaye Artırımlarında Vergi Avantajı Şirketlerin borç yerine öz kaynak kullanımı özendiren bu düzenlemeyle; Sermaye şirketlerinin ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden, TCMB tarafından açıklanan ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’sinin ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi matrahından indirilmesine olanak sağlanmaktadır.

Nakdi Sermaye Artırımlarında Vergi Avantajı Yapılan düzenlemeyle nakit sermaye artışı dışında yapılan sermaye artışlarını teşvik kapsamı dışında bırakmıştır: Geçmiş yıllar karları, sermaye ve kar yedekleri gibi işletme özkaynakları içinde yer alan değerlerin sermayeye eklenmesi halinde işletmeye dışardan ilave nakdi bir kaynak girişi olmayacağı hususu dikkate alınarak, bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesi nedeniyle kurumlar vergisi indiriminden yararlanılmasının önüne geçilmektedir. Benzer şekilde, ortaklarca veya ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen nakit sermaye artırılmalarına da indirim imkanı tanınmamaktadır.

DÜZENLEMEDEN KİMLER YARARLANABİLİR? Düzenlemeden, finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri HARİÇ TÜM SERMAYE ŞİRKETLERİ yararlanabilir

Uygulama Esasları Yeni düzenlemenin yürürlük tarihi 01.07.2015 olduğundan, indirimden ancak 01.07.2015 tarihinden sonraki ticaret sicile tescil edilmiş nakdi sermaye artışları yararlandırılabilir. İndirimden yararlanabilmek için nakdi sermaye artışının Ticaret Siciline tescil edilmiş olması şarttır. İndirimden yararlanabilmek için nakdi sermayenin ödenmiş  veya çıkarılmış olması, yeni kurulan sermaye şirketlerinde ise sermayenin nakit olarak karşılanan kısmının ödenmiş olması şarttır. Sermaye ödemeleri yıllar itibariyle kısım kısım yapılıyorsa, ilgili hesap döneminde sadece ödenmiş olan sermaye tutarına indirim uygulanabilir.

Uygulama Esasları İndirimden ancak nakit sermaye artırımları yararlanabilir. Nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artırımları yanında; bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin (geçmiş yıl karları, kar yedekleri, özel fonlar v.s.)  sermayeye eklenmesinden kaynaklanan sermaye artırımları, devir-birleşme-bölünme işlemleri kapsamında ortaya çıkan sermaye artırımları, kurumların ortaklarından veya ortaklarla ilişkili olan kişilerden borç alması ya da kredi kullanması nedeniyle ortaya çıkan borç hesaplarının sermayeye ilavesi suretiyle gerçekleşen sermaye artırımları indirim olarak dikkate alınamaz.

Uygulama Esasları İndirim hesaplanırken artırılan nakit sermaye tutarı üzerinden TCMB tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan bankalarca açılan TL. cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı üzerinden hesaplama yapılacak, çıkan tutarın yarısı (%50’si) indirim olarak dikkate alınacaktır. Hesaplama, hesap döneminin son gününe kadar yani 31.12. tarihine kadar yapılır. 

Uygulama Esasları İndirimin hesaplanabilmesi için nakdi sermaye artırımının ödenmesi şarttır. Hesaplama yapılırken, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Sadece nakdi sermaye artışının ödendiği ilk yıl kıst dönem olarak indirimden yararlanılacaktır. Yani nakdi sermaye artırımı Temmuz- 2015 ayında yapılmışsa sadece 2015’ te 6 aylık kıst olarak yararlanılacak, gelecek yıllarda TCMB tarafından yayımlanan ticari kredi faiz oranı ortalaması ne ise o oranda, tam yıl olarak yararlanılacaktır.

Uygulama Esasları İndirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır. Her yapılacak indirimin o yılın faiz oranına göre yeniden hesaplanması gerekecektir Kanun maddesinde “izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır” denildiği için indirimde herhangi bir sınırlama olmadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla şirket yaşadığı sürece herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın her yıl kendi döneminin faiz oranına göre hesaplanacak indirimden yararlanılabilecektir. 

Uygulama Esasları Sonraki dönemlerde, nakit olarak artırılmış olan sermayede azaltım yapılması hâlinde, azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz. Yani, sermaye azaltımı tarihinden itibaren indirim artık azaltılmış, son halini almış olan sermaye tutarından hesaplanmaya devam eder. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine yeniden değerleme tabi tutulmadan devreder. Devreden tutarlarla ilgili indirim hakları herhangi bir şekilde kaybolmamaktadır.

Uygulama Esasları Sonuç olarak,  teşvik niteliğindeki nakdi sermaye artırımına dayalı vergi matrahından indirim mekanizması,  eğer TL. ticari kredi faiz oranları düşmez ise şirketlere sürekli olacak bir şekilde vergi avantajı sağlayacaktır.

ÖRNEK UYGULAMA Örnek 1: (B) A.Ş.’nin sermayesinin nakdi olarak 6.000.000 TL artırılmasına ilişkin 15.7.2015 tarihli genel kurul kararı 3.8.2015 tarihinde ticaret siciline tescil edilmiştir. Şirket ortağı Bay (F) taahhüt edilen sermayenin 2.000.000 TL’sini 6.8.2015 tarihinde, diğer şirket ortağı Bay (K) ise kalan 4.000.000 TL’lik kısmı 9.11.2015 tarihinde şirketin banka hesabına yatırmıştır. (B) A.Ş.’nin yararlanabileceği indirim oranı ise %50 olup 2015 yılı sonu itibarıyla TCMB tarafından açıklanan ticari krediler faiz oranı %10’dur

ÇÖZÜM (B) A.Ş.’nin sermayesinin 6.000.000 TL artırılmasına ilişkin karar her ne kadar 3.8.2015 tarihinde ticaret siciline tescil edilmiş olsa da artırılan sermaye tutarlarının ortaklar tarafından şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihler dikkate alınarak indirim tutarı hesaplanacaktır. Taahhüt edilen sermayenin 2.000.000 TL’lik kısmı 6.8.2015 tarihinde şirketin banka hesabına yatırılmış olduğundan bu aydan itibaren 2.000.000 TL’lik nakdi sermaye artışı üzerinden yıl sonuna kadar indirim tutarı hesaplanabilecektir.

ÇÖZÜM İndirim tutarı = Nakdi sermaye artışı x Ticari krediler faiz oranı x İndirim oranı x Süre = 2.000.000 TL x 0,10 x 0,50 x (5/12) = 41.666 TL Taahhüt edilen sermayenin 4.000.000 TL’lik kısmı ise 9.11.2015 tarihinde ortak Bay (K) tarafından şirketin banka hesabına yatırılmış olduğundan 4.000.000 TL’lik nakdi sermaye artışı üzerinden 2015 hesap döneminin Kasım ve Aralık ayları için indirim tutarı hesaplanabilecektir. = 4.000.000 TL x 0,10 x 0,50 x (2/12) = 33.333 TL

ÇÖZÜM Dolayısıyla, 2015 hesap döneminde 6.000.000 TL’lik sermaye artırımı üzerinden hesaplanan ve bu dönemde kurum kazancından indirilebilecek toplam indirim tutarı (41.666 TL + 33.333 TL) 74.999 TL olacaktır. Ayrıca, (B) A.Ş. 2016 hesap döneminde sermaye azaltma yoluna gitmediği ve diğer şartları da sağladığı sürece 6.000.000 TL’lik sermaye artırımının tamamı üzerinden 12 ay için indirim tutarı hesaplayabilecektir.

TEŞEKKÜRLER