Araştırma evreni ve Örnekleme Yrd. Doç. Dr. İhsan SARI
Bir grup insan hakkında bilgi toplamanın bir yolu, o gruptaki elemanların her birinin tek tek araştırılması olup, buna SAYIM denir. Bir işletmedeki erkekler evren ise eğer ve o işletmedeki tüm erkeklerle görüşüp özellikleri belirlenmişse bunu da bir sayım olarak adlandırabiliriz. ANCAK BÜYÜK GRUPLARDA BU MÜMKÜN DEĞİLDİR. Örneklemenin mantığı buraya dayanmaktadır. TÜMEVARIM MANTIĞI
Örnekleme konusunda temel kavramlar Evren: araştırmacının çalışma alanını oluşturan, örneklemini seçtiği ve edindiği sonuçları genelleştireceği gruptur. (her grup belli sınırlamalar getirerek evrene dönüştürülebilir). EVRENİ DARALTMA İdeal evren – Gerçekçi evren Örnekleme: bir çalışma için seçildikleri büyük grubu (evreni) temsil edebilecek şekilde, grup içerisinden belli sayıda elemandan (denek) oluşan, bir alt elemanlar oluşturma süreci.
Farklı örnekleme teknikleri vardır Farklı örnekleme teknikleri vardır. Uygun teknikle oluşturulmalı ve evreni temsil gücüne sahip olmalıdır. Evrenin temsil edilebilmesi için evrendeki bazı elemanların sistematik olarak elenmemesi gerekir. Evrende yer alan her denek örneklemde olmak için eşit şansa sahip olmalıdır. Bu olmazsa örneklem ÖNYARGILI olacaktır.
Bazı durumlarda örneklem (örnek kütle) bilinçli olarak önyargılı oluşturulur. Bunlar «olasılığa dayalı olmayan örneklemeler»dir.
Örnekleme Dizaynı Süreci Araştırma evrenini tanımlamak Örnekleme çerçevesini belirlemek Örnek büyüklüğünü belirlemek Uygun örnekleme tekniğini kullanarak örneği seçmek
Yaygın olarak kabul gören örnekleme kuralları 30’dan büyük 500’den küçük örnek büyüklükleri birçok araştırma için yeterlidir. Örnek alt gruplarının olması durumunda her kategoriden en az 30 denek olmalıdır. Birçok çok değişkenli analizde kullanılan değişken sayısının birkaç katı (en az 10 katı) olmalıdır. İncelemelerde küçük örnek boyutları yeterli iken tanımlayıcı araştırmalarda yeterince büyük olmalıdır. Dağıtılacak anket sayısının hesaplanmasında hem incelenen olgunun evrende karşılaşılma oranını hem de deneklerin cevap verme oranını mutlaka dikkate almak gerekir.
Uygun örnekleme tekniğinin belirlenmesi