SACIR DERESİ VE NİZİP ÇAYI SU KALİTESİ İYİLEŞTİRİLMESİ EYLEM PLANI T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI SU YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SACIR DERESİ VE NİZİP ÇAYI SU KALİTESİ İYİLEŞTİRİLMESİ EYLEM PLANI Ekim 2015

SUNUM İÇERİĞİ Yapılan Çalışmalar Nizip Çayı Alt Havzası Havzanın Tanıtımı Su Kalitesi Durumu Kirletici Kaynakları Eylem Takvimi Sacır Deresi Alt Havzası

YAPILAN ÇALIŞMALAR Sacır Deresi ve Nizip Çayı su kalitesi ile ilgili olarak Ağustos 2012 tarihinde Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalara başlanılmıştır. Bu çerçevede yerinde yapılan inceleme ve denetleme çalışmaları gerçekleştirilmiş, sorunlar tespit edilmiş ve “Nizip Çayı ve Sacır Deresi Havzaları Su Kalitesi Kirlenmesinin Durumunu ve Sebeplerini ve Su Kalitesinin İyileştirilmesi İçin Alınacak Tedbirlerin Belirlenmesi” rapor hazırlanarak Sacır Deresi ve Nizip Çayı’nın su kalitesi ve iyileştirmesine ilişkin eylem planları ortaya konulmuştur. Hazırlanan Eylem Planları Gaziantep Valiliği başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılmış olup, uygulamalar tarafımızca takip edilmektedir.

NİZİP ÇAYI

NİZİP ÇAYI ALT HAVZASI Hancağız Barajı Nizip Çayı, Fırat Havzası yer almakta olup, Türkiye sınırlarından çıkmadan önce Fırat Nehri’ne karışmaktadır. Ortalama debisi 1,97 m3/s, akarsu yüzey alanı 75 ha’dır. Nizip Çayı, Gaziantep Organize Sanayi Bölgesinden (OSB), Hancağız Baraj Gölüne kadar yaklaşık 69 km uzunluğundadır.

NİZİP ÇAYI ALT HAVZASI Araplar Deresi Akar deresi Çanakçı Deresi Battal Deresi Nizip Çayı Nizip Çayı bölgedeki çeşitli belde ve köylerden geçerek Nizip ilçesine ulaşmakta ve burada Nizip Çayı’nı oluşturarak, Hancağız Barajı’na ulaşmaktadır.

HAVZA NÜFUSU Yerleşim Adı Nüfus Dülük 2.231 Suboğazı 775 Tokdemir 542 Boyluca 379 Salkım 2.165 Tatlıcak 2.365 Çanakçı 562 Kıratlı 341 Turlu 531 Kızılcakent 313 Akçakent 1.029 Nizip 97.956 Toplam: 109.189 Nizip Çayının Gaziantep OSB’den Akçakent’e kadar olan kesimi Samözü Deresi olarak adlandırılmaktadır.

NİZİP ÇAYI SU KALİTESİ (İZLEME NOKTALARI)

(OSB atık AATçıkış suyunda yapılan analiz sonucu) İZLEME SONUCU (OSB atık AATçıkış suyunda yapılan analiz sonucu)

HANCAĞIZ BARAJI Hancağız Barajı 1989 yılında kullanıma açılmıştır. Toplam depolama hacmi 100 hm3 olup, ölü hacmi 17,7 hm3’tür.

HANCAĞIZ BARAJI Baraj Gölü’ne gelen atıksuların taşıdığı maddelerin birikmesi neticesinde oluşan dip çamuru hidrojen sülfür gibi tehlikeli gazlarının oluşmasına sebep olmaktadır. Su içerisinde canlı hayatı zarar görmektedir. 26 Mart 2012 tarihinde baraj dip savak tünelinde patlama meydana gelmiştir. Baraja gelen her türlü atıksular arıtılmadan deşarj edildiği sürece dip çamuru oluşmakta ve gaz çıkışları devam edecektir.

HANCAĞIZ BARAJI

NİZİP ÇAYI KİRLETİCİ KAYNAKLARI Nizip İlçesi Evsel atıksuları arıtılmadan Nizip Çayı’na verilmektedir. Köylerdeki fosseptiklerde biriken atıksular arıtılmadan Nizip Çayı’na boşaltılmaktadır.

NİZİP ÇAYI KİRLETİCİ KAYNAKLARI Dere güzergahında bulunan yerleşimlerin atıksularına ilave olarak; Sabun imalathaneleri Atıkyağ geri dönüşüm tesisleri Tavuk çiftliği Yün yıkama tesisi Fıstık işleme tesisi Zeytinyağı üretim tesisleri Karton ambalaj üretim tesisi Atık sularını doğrudan dereye vermektedir.

NİZİP ÇAYI KİRLETİCİ KAYNAKLARI SUBOĞAZI KÖYÜ TOKDEMİR KÖYÜ İLE ADAKLI KÖYÜ ARASI

NİZİP ÇAYI KİRLETİCİ KAYNAKLARI SALKIM KÖYÜ TURLU KÖYÜ

NİZİP ÇAYI KİRLETİCİ KAYNAKLARI NİZİP ÇIKIŞI NİZİP SANAYİSİNDE DEREYE DEŞARJ

NİZİP ÇAYI KİRLETİCİ KAYNAKLARI

ÇEVRESEL ALTYAPILAR 2003 yılında işletmeye alınan 30.000 m3/gün kapasiteli olan Gaziantep OSB AAT; Fiziksel Ön Arıtma, Kimyasal Arıtma, Biyolojik Arıtma ve Çamur kademelerinden oluşmaktadır. 2009 yılında 2. Kademenin devreye girmesi ile Arıtma Tesisinin kapasitesi 90.000 m3/gün debiye ulaştırılmıştır. 2009 yılı sonu itibariyle OSB atıksu arıtma tesisi girişine koku giderme ünitesi yaptırılmış ve kokunun ağırlıklı olarak kaynağında giderilmesi sağlanmıştır. Gaziantep OSB içerisinde yaklaşık 850 adet sanayi tesisi mevcuttur. Gaziantep OSB AAT

ÇEVRESEL ALTYAPILAR Temeli 1987 yılında atılan Nizip Biyolojik AAT gelen kirlilik yükü, sabun imalathaneleri, zeytinyağı imalathaneleri fıstık kavlatma tesisleri, atıkyağ geri dönüşüm tesisleri artan evsel atıksu debisi sebebiyle oldukça artmış, arıtma tesisi işletilememiş ve nihayetinde atıl bir duruma gelmiştir. Nizip Yeni AAT inşaatının hızlandırılması gerekmektedir. Nizip AAT

Nizip Çayı Havzası Eylem Planı Takvimi

Nizip Çayı Havzası Eylem Planı Eylem 1. Gaziantep OSB’de bulunan sanayi tesislerinin tuz ve renk giderimi için temiz üretim teknolojilerini uygulamaya yönlendirilmesi Eylem 2. Gaziantep OSB AAT'de renk gideriminin sağlanması Eylem 3. OSB AAT çıkış suyu kalitesinin sulama suyu kriterlerine uygun hale getirilerek izlenmesi Eylem 4. Gaziantep OSB deşarj standartlarında kısıtlamaya gidilmesi Eylem 5. Nizip Evsel AAT'nin inşaatının hızlandırılması ve işletmeye alınması Eylem 6. Nizip AAT'sine su veren sanayilerin ön arıtma (yağ tutucu dahil), kimyasal arıtma veya gerektiğinde anaerobik arıtma sistemlerinin kurulması Eylem 7. Dere yatağı boyunca tarım alanlarındaki pestisit ve gübre kullanımının kontrol altına alınması

Nizip Çayı Havzası Eylem Planı Eylem 8. Mevsimlik üretim yapan fıstık işleme, zeytinyağı ve sabun üretimi tesislerinin atıksularının kanalizasyona verilmeyip sızdırmasız lagünlerde biriktirilerek buharlaştırılması Eylem 9. Samözü Deresi ve Nizip Çayı dere yatağında birikmiş olan çökeltinin sıyrılması Eylem 10. Hancağız Baraj Gölü taban çamurunun taranarak temizlenmesi ve çıkan çamurun analizinin yapılması Eylem 11.Sanayi tesislerinin sıkı denetimi Eylem 12. Nizip Çayının ve Hancağız Barajının Su Kalitesinin izlenmesi

Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü GAZİANTEP OSB’DE BULUNAN SANAYİ TESİSLERİNİN TEMİZ ÜRETİM TEKNOLOJİLERİNİ UYGULAMAYA YÖNLENDİRİLMESİ 1. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 1 Gaziantep OSB’de bulunan sanayi tesislerinin tuz ve renk giderimi için temiz üretim teknolojilerini uygulamaya yönlendirilmesi 2015-2020 ÇŞB, Gaziantep OSB Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü 2012 Yılından itibaren Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne 48 adet “Temiz Üretim Planı” başvurusu yapılmıştır. Bunlardan 39 tesisin kurulu kapasitesinin 10 ton/gün sınırının altında kalması sebebiyle Tebliğ kapsamı dışında kaldıklarından 9 adet tesise onay verilmiş olup, bunu müteakip tesisler, temiz üretim planlarında yer verdikleri temiz üretim hedeflerine ne ölçüde ulaştıklarını her yıl gelişme raporlarında ve bir sonraki temiz üretim planlarında il çevre ve şehircilik müdürlüklerine sunacaklardır.

GAZİANTEP OSB AAT'DE RENK GİDERİMİNİN SAĞLANMASI 2. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 2 Gaziantep OSB AAT'de renk gideriminin sağlanması 2015-2017 Gaziantep OSB ÇŞB (Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Renk giderimi de dahil olmak üzere su kalitesini arttırmak amaçlı yapılan iyileştirme yapımı tamamlanmış olup, müteahhit firma tarafından işletmeye başlanılmıştır (6 ay kadar firma işletecek)

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM) OSB AAT ÇIKIŞ SUYU KALİTESİNİN SULAMA SUYU KRİTERLERİNE UYGUN HALE GETİRİLEREK İZLENMESİ 3. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 3 OSB AAT çıkış suyu kalitesinin sulama suyu kriterlerine uygun hale getirilerek izlenmesi 2015-2020 Gaziantep OSB Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Tablo 19 kapsamında standart değerleri aşan bir parametre olmamıştır. Renk giderimi de dahil olmak üzere su kalitesini arttırmak amaçlı yapılan iyileştirme yapımı tamamlanmış olup, otomasyonun tamamlanmasının ardından (yaklaşık bir ay sonra) müteahhit firma tarafından işletmeye alınacaktır. (6 ay kadar firma işletecek) Revizyondan sonra taslak “Taslak Sulama Suyu Yönetmeliği”ne uygun olarak analizleri yapılacaktır.

GAZİANTEP OSB DEŞARJ STANDARTLARINDA KISITLAMAYA GİDİLMESİ 4. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 4 Gaziantep OSB deşarj standartlar ında kısıtlamay a gidilmesi 2015-2020 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM) Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği Tablo 5’te verilen alıcı ortam standartları baz alınarak deşarj standartları yeniden hesaplanmıştır. OSB AAT’de revizyon çalışmalarının başlatılması nedeniyle sınır değerlerde kısıtlamaya gidilmemiştir. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo 19’da bulunan standart değerler uygulanmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 19.02.2014 tarih ve 1990 sayılı yazısında, eylem planı çerçevesinde yapılan çalışmalar sonucunda istenilen su kalitesi değerlerinin yakalanamaması halinde sınır değerlerin aşağı çekilebileceği belirtilmiştir

NİZİP EVSEL AAT'NİN İNŞAATININ HIZLANDIRILMASI VE İŞLETMEYE ALINMASI 5. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 5 Nizip Evsel AAT'nin inşaatının hızlandırılması ve işletmeye alınması 2015-2018 GASKİ, Nizip Belediyesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (IPA) Nizip Belediyesi içme suyu ve atıksu arıtma tesisi inşaatı projesi IPA desteğiyle gerçekleştirilecek olup, 17.06.2014 tarihinde ikili operasyon imza töreni yapılan proje Fichtner-FCG-Piramit firmaları konsorsiyumunda yapılacaktır. Nizip ilçesinde yerleşim yerleri içerisinde sanayi tesisleri bulunmasından dolayı arıtma tesisinin kimyasal arıtma ünitelerine sahip olması istenmektedir. Tesis ile ilgili yapılan en son toplantıda, tesis kapasitesinin %25’i kapasiteye sahip kimyasal arıtma ünitesinin de inşa edilmesine karar verilmiştir. Projesi tamamlanmış olup, inşaat ihalesi 2016 Mayıs ayı sonuna kadar yapılması planlanmaktadır.

GASKİ, Nizip Belediyesi NİZİP AAT'SİNE SU VEREN SANAYİLERİN ÖN ARITMA (YAĞ TUTUCU DAHİL), KİMYASAL ARITMA VEYA GEREKTİĞİNDE ANAEROBİK ARITMA SİSTEMLERİNİN KURULMASI 6. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 6 Nizip AAT'sine su veren sanayilerin ön arıtma (yağ tutucu dahil), kimyasal arıtma veya gerektiğind e anaerobik arıtma sistemlerini n kurulması 2015-2018 GASKİ, Nizip Belediyesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü), Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM) GASKİ, Nizip AAT'sine su veren sanayilerden ön arıtma sistemleri kurmalarını istemiştir.

DERE YATAĞI BOYUNCA TARIM ALANLARINDAKİ PESTİSİT VE GÜBRE KULLANIMININ KONTROL ALTINA ALINMASI 7. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 7 Dere yatağı boyunca tarım alanlarındaki pestisit ve gübre kullanımının kontrol altına alınması 2015-2020 Gaziantep Valiliği Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü), Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilmiş olan çalışmalar ile bitki koruma ürünlerine ilişkin alıcı ortam standartları belirlenmiştir. Söz konusu standartların mevzuata aktarılması ile su kaynaklarında bu standartların sağlanmasına ilişkin belirlenecek tedbirlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından uygulanması gerekmektedir. Bununla birlikte, ülke genelinde hassas su kütleleri ve nitrata hassas bölgeler taslak olarak belirlenmiş olup, iyi tarım uygulamaları ile alakalı tedbirler ve kentsel atıksularda besin elementlerinin giderimi üzerine gerekli düzenlemelerin yapılması hususunda çalışmalar yürütülmektedir.

MEVSİMLİK ÜRETİM YAPAN FISTIK İŞLEME, ZEYTİNYAĞI VE SABUN ÜRETİMİ TESİSLERİNİN ATIKSULARININ KANALİZASYONA VERİLMEYİP SIZDIRMASIZ LAGÜNLERDE BİRİKTİRİLEREK BUHARLAŞTIRILMASI 8. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 8 Mevsimlik üretim yapan fıstık işleme, zeytinyağı ve sabun üretimi tesislerinin atıksularının kanalizasyona verilmeyip sızdırmasız lagünlerde biriktirilerek buharlaştırılması 2015-2020 GASKİ ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Nizip ilçesinde 20 adet zeytinyağı, 12 adet sabun üretim tesisi ÇED yönetmeliği kapsamında "ÇED gerekli değildir" belgesi almıştır. Bölgede 30 un üzerinde fıstık işleme tesisi bulunmaktadır. Kanalizasyon hattı bulunan bölgelerden kanal bağlantı izni almaları, kanalizasyon hattı olmayan yerlerde yer alan tesislerin ise atıksularının alıcı ortama deşarj edilmemesi, bu atıksular için foseptik, arıtma yapılması gibi taahhütler alınmıştır. Firmaların taahütlerine uyup uymadıkları denetimlerle kontrol edilmektedir.

OSİB-DSİ Genel Müdürlüğü SAMÖZÜ DERESİ VE NİZİP ÇAYI DERE YATAĞINDA BİRİKMİŞ OLAN ÇÖKELTİNİN SIYRILMASI 9. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 9 Samözü Deresi ve Nizip Çayı dere yatağında birikmiş olan çökeltinin sıyrılması 2015-2020 OSİB-DSİ Genel Müdürlüğü Samözü Deresi ve Nizip Çayı Islahı kapsamında Nizip ilçesi içerisinde yaklaşık 500 m’lik kısmı için inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Sacir Deresinin ıslahı için, öncelikle taşkın riski altında bulunan Oğuzeli İlçesi ve Yeşildere Mahallesi arasında bulunan yaklaşık 4 km’lik alanın inşaat çalışmalarına başlanmıştır. Nizip Çayı’nda DSİ Bölge Müdürlüğü’nce periyodik aralıklarla makinalı araçlarla yatak taraması yapılmaktadır.

OSİB-DSİ Genel Müdürlüğü HANCAĞIZ BARAJ GÖLÜ TABAN ÇAMURUNUN TARANARAK TEMİZLENMESİ VE ÇIKAN ÇAMURUN ANALİZİNİN YAPILMASI 10. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 10 Hancağız Baraj Gölü taban çamurunun taranarak temizlenmesi ve çıkan çamurun analizinin yapılması 2015-2020 OSİB-DSİ Genel Müdürlüğü Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM), Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Barajdaki ölü hacim yaklaşık 20 milyon m3, toplam hacim 100 milyon m3 olduğundan Baraj Göl’ünün boşaltılarak temizlenmesi zordur. Bu nedenle, taban çamurunun tarama yapılarak temizlenmesine karar verilmiştir. MNE Çevre Mühendislik ve Müşavirlik Ltd. Şti. tarafından proje tamamlanmış olup, temizleme işi için ihaleye çıkılacaktır. Gaziantep ve Nizip AAT’nin tamamlanmasından sonra temizleme işine başlanılacaktır.

SANAYİ TESİSLERİNİN SIKI DENETİMİ 11. Eylem SANAYİ TESİSLERİNİN SIKI DENETİMİ Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 11 Sanayi tesislerinin sıkı denetimi 2015-2020 GASKİ ve Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 2012 yılında yapılan denetim sayısı 66, uygulanan ceza miktarı 15.705 TL’dir. 2013 yılında yapılan denetim sayısı 107, uygulanan ceza miktarı 112.352 TL’dir. 2014 yılında yapılan denetim sayısı 894, uygulanan ceza miktarı ise 205.072 TL’dir. 2015 yılında 1 Temmuz 2015 tarihine kadar yapılan denetim sayısı 542, uygulanan ceza miktarı ise 170.494 TL’dir.

NİZİP ÇAYININ VE HANCAĞIZ BARAJININ SU KALİTESİNİN İZLENMESİ 12. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 12 Nizip Çayının ve Hancağız Barajının Su Kalitesinin izlenmesi 2015-2020 OSİB-DSİ Genel Müdürlüğü Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM) İzleme Programı 2015 yılında tamamlanmış olup, program kapsamında izleme yapılması için DSİ Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir. DSİ Bölge Müdürlüğü tarafından yıl içerisinde belirlenen noktalardan aylık olarak numuneler alınarak analizler yapılmakta olup, sonuçlar “DSİ Su Veri Tabanı”nda sunulmaktadır.

Nizip Çayı Havzası Eylem Planı 24.06.2014 tarihinde GASKİ Genel Müdür Yardımcısı Ahmet ÖZTÜRK ile yapılan görüşmede Organize Sanayi Bölgesi’nin arıtma deşarjından çıkan atık suların Adaklı ve Salkım mahallelerinden geçtiği kısmı da içine alacak şekilde yaklaşık 1,6 metre çapındaki borularla 11 bin metrelik boru hattı ile kollektör hattına bağlanması, mevcut durumda açık olarak yapılan arıtma deşarjının kapalı sistem ile Nizip Çayı’na ulaşmasını sağlayacak projenin inşaatına 23.06.2014 tarihinde başlandığı bildirilmiştir.

SACIR DERESİ

SACIR (ALLEBEN) DERESİ ALT HAVZASI Kayacık Barajı Fırat Nehri Havzası’ndadır. Gaziantep ilinden doğup, Suriye’de Fırat Nehri’ne dökülmektedir. Memba kısmını teşkil eden Alleben Deresi, Soft Dağları’ndan doğmaktadır.

SACIR (ALLEBEN) DERESİ ALT HAVZASI Ülkemiz sınırları içerisindeki uzunluğu 45 km’dir. Gaziantep yerleşim merkezinden geçtikten sonra Sacır Deresi ismini almaktadır.

HAVZA NÜFUSU Yerleşim Adı Nüfus (2012) Gaziantep ili (Merkez) 1.604.933 Oğuzeli ilçesi 37.382 Yakacık 668 Gündoğan 471 Koçaklar 80 Yeniköy 39 Doğanpınar ilçesi Sütlüce 30 Yukarıgüneyse 227 TOPLAM 1.643.830

SACIR (ALLEBEN) DERESİ YAN KOLLARI

SACIR DERESİ SU KALİTESİ (İZLEME NOKTALARI) Alleben Deresi üzerinde DSİ tarafından inşa edilmiş Alleben Göleti yer almaktadır.

SACIR DERESİ SU KALİTESİ (İZLEME NOKTALARI) Sacır Deresi, üzerinde ve Oğuzeli ilçesinden sonra inşaat ihale süreci devam eden Doğanpınar Barajı aks yerine ulaşmaktadır.

SACIR (ALLEBEN) DERESİNE YÖNELİK KİRLETİCİ KAYNAKLARI GASKİ’ye ait kanalizasyon boruları kırılarak yaklaşık 200.000 nüfusun 35.000 m3/gün’lük kirli atıksuyu alınmakta ve 1.350 hektarlık zirai sahanın sulanmasında kullanılmaktadır. Bu sahadan akan kirli sular Sacır Deresi’ne akmaktadır.

SACIR (ALLEBEN) DERESİNE YÖNELİK KİRLETİCİ KAYNAKLARI Kanalizasyon şebekesinden sızan kirli atıksuların ve yağmur suyu kanallarına bağlanan atıksuların Sacır Deresi’ne verilmesi GASKİ Merkez AAT’de azot/fosfor gideriminin mevcut olmaması Gaziantep ilinin güneyinde yer alan köylerdeki atıksuların toplandığı fosseptiklerin düzenli olarak boşaltılmaması ve bu kirli suların Sacır Deresi’ne akması Sacır Deresi tabii debisinin çok az olması sebebiyle bu kirlenmelerden dolayı açık atıksu kanalı gibi akmaktadır. BÜTÜN PARAMETRELERDE HEDEF II.SINIF SU KALİTESİ

Sacır Deresi Eylem Planı

Sacır Deresi Eylem Planı Eylem 1. Kollektörlere deşarjların sağlanması Eylem 2. Kollektörlerin kırılmasının engellenerek korunması Eylem3.Dere boyunca ıslah çalışmalarının yapılması ve oksijenasyonu sağlayacak yapıların kurulması Eylem 4. Gaziantep Atıksu Arıtma Tesisi'nde nutrient giderimi sağlanması için ileri arıtma kurulması ve AAT çıkışında sulama suyu kriterlerinin sağlanması Eylem 5. Dere yatağı boyunca tarım alanlarındaki pestisit ve gübre kullanımının kontrol altına alınması Eylem 6. Sacır Deresi ve Doğanpınar Barajı Su Kalitesinin İzlenmesi

ÇŞB ( Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) KOLLEKTÖRLERE DEŞARJLARIN SAĞLANMASI 1. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 1 Kolektörlere deşarjların sağlanması 2015-2016 GASKİ ÇŞB ( Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Merkezi Atıksu Arıtma Tesisi’nden sonra Oğuzeli ilçesine kadar olan alanlarda doğrudan deşarj edilen atıksuların toplanarak, Oğuzeli Atıksu Arıtma Tesisine Terfi edilmesi amacıyla inşa edilen Yeşilkent, Kurtuluş, Bayramlı ve Çaybaşı kolektör hattının yapımı tamamlanmış olup, güzergâh boyunca yerleşim birimlerinin kolektör hattına bağlantı çalışmalarının tamamlanması için 1 yıl ek süre talep edilmiştir.

KOLLEKTÖRLERİN KIRILMASININ ENGELLENEREK KORUNMASI 2. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 2 Kolektörlerin kırılmasının engellenerek korunması 2015-2016 GASKİ Gaziantep Valiliği Konuya ilişkin açılan davalarda takipsizlik kararı çıkmıştır. Kolektör hattı boyunca tarımsal sulama yapılan arazide bulunan hatlar onarılmıştır. Yapılaşma, park ve yol inşaları başlamıştır. Kırılan kolektör hatları ile ilgili gerekli çalışmalar yapılmış, hatların korunması yönünde çalışmalar devam etmektedir. Şahinbey Belediyesi tarafından yürütülmekte olan Yeşil Vadi Projesi kapsamında 6 km uzunluğunda park yapılmakta olup, yapılan kamulaştırma ile bölgedeki kolektörlerin kırılarak atıksu ile sulama yapılması % 100 mertebesinde engellenmiştir.

DERE ISLAH ÇALIŞMALARI 3. Eylem DERE ISLAH ÇALIŞMALARI Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 3 Dere boyunca ıslah çalışmalarının yapılması ve oksijenasyonu sağlayacak yapıların kurulması 2015-2016 GASKİ, DSİ Gaziantep Valiliği Yapımı DSİ tarafından gerçekleştirilmiş olan Alleben Göleti mansabında yer alan Sacır (Alleben) Deresi yatağında yaz aylarında şehir şebekesine ait dönüş suları akmaktadır. Yeterli yağış olup baraj dolduğunda Alleben Göleti dolu savağından dere yatağına su akışı olmaktadır. Sacır Deresi üzerinde iki adet regülatör ve belirli bölümlerde brit yapıları bulunmaktadır. Ayrıca Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılmış olan sulama maksatlı bentler bulunmaktadır. Bu kesimlerde su havalandırılmaktadır. DSİ Genel Müdürlüğü tarafından Sacır Deresi Islahı Projesi çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda, Alleben Deresi Tüfekçi Yusuf Bulvarı – Dericiler Sitesi Civarı arasındaki kısımda yaklaşık 4000 metre dere ıslahı çalışması yapılmaktadır. Çalışmanın 19.04.2016 tarihinde bitirilmesi öngörülmektedir.

GASKİ MERKEZ AAT’NİN REVİZYONU 4. Eylem GASKİ MERKEZ AAT’NİN REVİZYONU Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 4 Gaziantep Atıksu Arıtma Tesisi'nde nutrient giderimi sağlanması için ileri arıtma kurulması ve AAT çıkışında sulama suyu kriterlerinin sağlanması 2015-2020 GASKİ Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı (SYGM) 2. etap proje teslimatı tamamlanmış olup, ileri biyolojik AAT’nin inşaat ihalesi 19.10.2015 tarihinde yapılması planlanmış, ancak sözkonusu ihale idare tarafından iptal edilmiştir. Merkez AAT’nin kapasite artırımı için 2. Etap AAT’ sinin ihalesi 2016 Nisan ayı sonuna kadar yapılması planlanmaktadır. Söz konusu proje tamamlandıktan sonra eski sistem revize edilecektir.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı DERE YATAĞI BOYUNCA TARIM ALANLARINDAKİ PESTİSİT VE GÜBRE KULLANIMININ KONTROL ALTINA ALINMASI 5. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 5 Dere yatağı boyunca tarım alanlarındaki pestisit ve gübre kullanımının kontrol altına alınması 2015-2020 Gaziantep Valiliği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilmiş olan çalışmalar ile bitki koruma ürünlerine ilişkin alıcı ortam standartları belirlenmiştir. Söz konusu standartların mevzuata aktarılması ile su kaynaklarında bu standartların sağlanmasına ilişkin belirlenecek tedbirlerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından uygulanması gerekmektedir. Bununla birlikte, ülke genelinde hassas su kütleleri ve nitrata hassas bölgeler taslak olarak belirlenmiş olup, iyi tarım uygulamaları ile alakalı tedbirler ve kentsel atıksularda besin elementlerinin giderimi üzerine gerekli düzenlemelerin yapılması hususunda çalışmalar yürütülmektedir.

SACIR DERESİ VE KAYACIK BARAJI SU KALİTESİNİN İZLENMESİ 6. Eylem Sıra No Eylem Adı Tamamlanma Süresi Mesul Kurum İlgili Kurum Yapılan Çalışmalar 6 Sacır Deresi ve Doğanpınar Barajı Su Kalitesinin İzlenmesi 2015-2020 OSİB-DSİ DSİ Genel Müdürlüğü tarafından kalite gözlem istasyonlarından düzenli olarak numuneler alınarak analizleri yapılmakta ve sonuçlar “DSİ Su Veri Tabanı”nda sunulmaktadır.

ARZ EDERİM