GENEL İLKYARDIM BİLGİLERİ
GENEL İLKYARDIM İLKYARDIM NEDİR? Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren durumda sağlık görevlileri gelinceye kadar hayatın kurtarılması yada durumun kötüye gitmesini engellemek amacı ile olay yerinde TIBBİ-ARAÇ-GEREÇ olmadan yapılan İLAÇSIZ uygulamalardır.
GENEL İLKYARDIM ACİL TEDAVİ NEDİR? Acil tedavi ünitelerinde hasta/yaralılara doktor ve sağlık personeli tarafından tıbbi uygulamalardır. İLKYARDIMCI KİMDİR? Hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç gereçlerle İLAÇSIZ uygulama yapan eğitimli kişi yada kişilerdir
İlkyardımcının Bilmesi Gereken Vücudu Oluşturan Sistemler Hareket Sistemi Dolaşım Sistemi Solunum Sistemi Sinir Sistemi Boşaltım Sistemi Sindirim Sistemi
İlkyardımcının Bilmesi Gereken ve Vücudu Oluşturan Sistemler Hareket Sistemi Kemik Eklem Kas
İlkyardımcının Bilmesi Gereken ve Vücudu Oluşturan Sistemler Dolaşım sistemi Kalp Kan Damarları Kan
İlkyardımcının Bilmesi Gereken ve Vücudu Oluşturan Sistemler Solunum Sistemi Solunum Yolları Akciğerler
İlkyardımcının Bilmesi Gereken ve Vücudu Oluşturan Sistemler Sinir Sistemi Beyin Beyincik Omurilik Omurilik Soğanı
İlkyardımcının Bilmesi Gereken ve Vücudu Oluşturan Sistemler Boşaltım Sistemi İdrar Borusu İdrar Kesesi İdrar Kanalları Böbrekler
İlkyardımcının Bilmesi Gereken ve Vücudu Oluşturan Sistemler Sindirim Sistemi Dil ve Dişler Yemek Borusu Mide Safra Kesesi Pankreas Bağırsaklar Karaciğer
Yaşam Bulguları- Hayati belirtiler Bilinç Solunum Dolaşım Vücut Isısı Kan Basıncı
Bilinç Durumu Yaşam Bulguları Normal kişi kendine yöneltilen tüm uyaranlara cevap verir. Bilinç düzeyi yaralanmanın şiddetini gösterir. Bilinç yerinde → tüm uyaranlara cevap var. Derece 1 → sözlü ve gürültülü uyarılara cevap var. Derece 2 → ağrılı uyaranlara cevap var. Derece 3 → tüm uyarılara karşı kapalı (cevap yok).
Solunum Değerlendirilir Yaşam Bulguları Solunum Değerlendirilir Solunum sıklığı. Solunum aralıkları eşit mi. Solunum derinliğine bakılır. Düzensiz solunum sinir sistemi zedelenmesini düşündürür. Kişinin bir dakika içinde yaptığı nefes alma verme sayısı solunum sıklığıdır. Normali dakikada 16-20’dir.
Yaşam Bulguları Nabız Kalp atımlarının atar damara yaptığı basınca nabız denir. Normal nabız,yetişkin bir kişide dinlenme halinde dakikada 60-100’dür.
Nabız Alınabilen Yerler Yaşam Bulguları Nabız Alınabilen Yerler Şah Damarı: Adem elmasının her iki yanındadır. Kol Damarı: Kolun iç yüzü, dirseğin üstündedir. Ön-kol Damarı: Bileğin iç yüzü, baş parmağın üst hizasındadır. Bacak Damarı: Ayak sırtının ortasındadır.
Vücut Isısı Yaşam Bulguları İlkyardımda vücut ısısı daima koltuk altından ölçülmelidir. Normali 36.5 C derecedir. Normal değerin üstünde olması yüksek ateş, altında olması düşük ateş olarak ifade edilir. 41-42 üstü ve 34.5 altı tehlikeye işaret eder. 31.0 ve altı ölümcüldür.
Yaşam Bulguları Kan Basıncı Kalbin kasılma ve gevşeme anında damar duvarına yaptığı basınçtır. Kalbin kanı pompalama gücünü gösterir. Normali; 100/50 ve 140/90 mm hg. dir.
Hasta/Yaralının İlk Değerlendirme Aşamaları Şunlardır: Çevre güvenliği sağlanır. Bilinç kontrolü yapılır. İlkyardımın ABC’si değerlendirilir.
Kaynaklar: Dr. Erkan YILMAZ Dr. Göksun TIK ASOP/ UMKE Eğitim Ders Notları Afyonkarahisar Sağlık Müdürlüğü İlk Yardım Eğitim Notları