MERKANTİLİZM

Avrupa’da 16.yy’dan 18.yy’ın ortalarına kadar yaklaşık üç yüz yıl uygulanan iktisat politikasına Merkantilizm adı verilir. Merkantilistlere göre devletin zenginleşmesini sağlamak ekonomi politikalarının hedefidir. Bu sebeple ülkeye kıymetli maden (altın ve gümüş) girişini arttırmak ve stok yapmak bu düşünce akımının önerileri arasındadır.

Merkantilizm ‘arz yönüne ağırlık veren’ bir iktisat teorisidir Merkantilizm ‘arz yönüne ağırlık veren’ bir iktisat teorisidir. Mümkün olan en yüksek ihracat fazlasını yaratarak ulusal parayı güçlü tutmak temeline dayanmaktadır. En önemli temsilcileri; William Petty,Cantillion,Jean Bodin ve Thomas Mun’dur. Aktif iktisat politikalarıyla üretim ve istihdamın artırılacağını savunmuşlardır.

AMACI Zenginlik peşinde koşmak. Ana amacı ise değerli madenleri ülkede tutmak ve bu madenlerin ülke dışına çıkmasını engellemektir. Bunun da iki yolu vardır: Dış ticaret Sömürgecilik (kolonizasyon)

Merkantilizm, farklı coğrafi bölgelerde kendi içinde değişim göstermiştir. Şöyle ki; İngiliz Merkantilizmi; tüccar eliyle sanayileşmeyi teşvik etmek olarak tanımlanır. Fransız Merkantilizmi (Colbertizm); koruyucu dış ticaret politikası uygulayarak, devlet eliyle sanayileşmek olarak tanımlanır. Alman Merkantilizmi (Kameralizm); kamu maliyesi ve yönetimine önem vererek sanayileşmeyi başarmak olarak tanımlanır.

Merkantilizmin temelini, dış ticaret fazlası verilerek devlet hazinesinin olabildiğince büyütülmesi oluşturmuştur. Merkantilist düşüncenin diğer temel özellikleri ise; Devletin ekonomiye aktif olarak müdahale etmesi gerektiğini ileri süren bir doktirindir. Buna göre devlet, dış ticaret fazlası vermeyi sağlayacak politikalarla ekonomiye müdahale etmelidir. Örneğin; gümrük tarifeleri, kotalar gibi yollara başvurmalıdır. Merkantilistler dış ticarete önem verdiler. Dış ticaretlerini geliştirecek politikalar uyguladılar. Bunun nedeni, dış ticaretin en çok para (altın ve gümüş) getiren alan olarak görülmesiydi.

Ülkelerin zenginliği dış ticaret fazlası vermesine bağlıdır Ülkelerin zenginliği dış ticaret fazlası vermesine bağlıdır. Buna göre dış ticaret, ihracat ithalattan, üretim tüketimden büyük olmalıdır.   Merkantilist devletin en büyük kaygısı, ödemeler dengesi açığı vermektir.

Mal satmanın (ihracatın), mal almaktan (ithalattan) iyi olduğunu düşünüyorlardı. Bu yolla, satış karşılığında altın ve gümüş sağlanıyordu.   Dış ticaret fazlası vermek için mamul mal ithalatını yasaklamışlardır.

Merkantilizmde servet değerli madenlerin bolluğu ile ölçülür Merkantilizmde servet değerli madenlerin bolluğu ile ölçülür. Dolayısıyla monetar bir doktirindir ve amaç para miktarını arttırmaktır.  Nüfus artışını teşvik etmişlerdir. Çünkü emek arzının arttırılması suretiyle ücretleri düşürerek sanayi üretimi ve ihracatı arttırmayı amaçlamışlardır.  Deniz ticareti ve taşımacılığı geliştirilmelidir.

Deniz aşırı yerlerde mülkler edinilmelidir. Daha büyük kamu harcamalarının, daha çok istihdam ve daha çok gelir anlamına geldiği düşünüldüğünden, kamunun yatırım yapması taraftarıdırlar. Kamunun yatırımları artığında özel servetler de büyüyecektir.

KAYNAKÇA www.ekodialog.com www.iktisadist.com www.deu.edu.tr www.iktisadi.org

HAZIRLAYANLAR: SAMET ERTAN-2130703373 BENSU DÖNERÇARK-2130703389 ALİ FERHAT DİKME-2130703328 EMRE BAY-2130703361

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ 