GNSS Kullanıcı Eğitimi TUSAGA-Aktif Çalışma Esasları EK-2 SUNUM BAŞLIKLARI 26.04.2017 GNSS Kullanıcı Eğitimi TUSAGA-Aktif Çalışma Esasları TUSAGA-Aktif Açılış ve Kullanıcılar Sempozyumu

SUNUM PLANI 1- Giriş 2- GNSS ve Bölümleri 3- GNSS Çalışma Prensibi 4- TUSAGA-Aktif İstasyon Verileri ile Statik Ölçü Nasıl Yapılır? 5- TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir?

Giriş GNSS: (Global Navigation Satellite Systems - Küresel Yönbulum Uydu Sistemleri) Navigasyon, bir aracı veya insanı bir yerden başka bir yere ulaştırma olarak tanımlanmaktadır. Konumlama da navigasyonun ayrılmaz bir parçası olup konumun üç boyutlu olarak belirlenmesi işidir. Ülkemiz de 90’lı yıllarda GNSS teknolojisi, jeodezik amaçlı kullanılmaya başlamış ve bu günlere gelmiştir.

GNSS Günümüzde bir çok alanda kullanılan uydu bazlı konum belirleme sistemleri ilk olarak ABD tarafından oluşturulan GPS (Global Positioning system) ile başlamıştır. GPS’le eş zamanlı olarak o zaman ki adıyla SSCB’nin geliştirdiği diğer bir sistemde GLONASS olmuştur. Bu sistemlere eş olarak Avrupa Birliği de GALILEO ismini verdiği bir çalışmaya başlamış fakat henüz tamamlanamamıştır. GNSS (Küresel Yönbulum Uydu Sistemi); Her hangi bir zamanda, dünyanın her hangi bir yerinde bulunan bir kullanıcının konumunu belirleyen ve en az 4 uydudan kod-faz varış zamanının ölçülmesi esasına dayanan bir uydu ölçme sistemidir.

GNSS - Bölümleri Uzay Kontrol Kullanıcı

GNSS – Uzay Bölümü Güç; Güneş paneli, Ni-cd piller. Zamanlama; 4 atomik saat.

GNSS – Uydu yörüngeleri 6 yörünge düzlemi üzerinde 24+4 uydu, Yörüngeler yeryüzüne yaklaşık 20,200 km uzaklıkta, Uydular yörünge üzerindeki turlarını yaklaşık 12 saatte tamamlar, Uydular yaklaşık olarak her gün 4 dakika daha erken doğar

GNSS – Uydu Konumlama GPS uyduları iki frekansta radyo sinyali yayınlar; * L1: 1575.42 MHz (C/A and P/Y coded) * L2: 1227.60 MHz (P/Y code) 2 servis sağlayıcı; * Standard Positioning Service (SPS) * Precise Positioning Service (PPS) Radyo sinyaller; * Bir birine benzemeyen pseudorandom kod * Ephemeris bilgisi * Saat ve saat düzeltme bilgisi * Sistem zamanı * Durum mesajı * Almanac bilgisi

GNSS – Uydu Konumlama 1 uydu 2 uydu 3 uydu

GNSS – Uydu Konumlama 4 uydu Latitude Longitude Height Time veya X, Y, Z, t

GNSS – Kontrol Bölümü İzleme İstasyonları

GNSS – Kontrol Bölümü İzleme İstasyonları Yörüngeler hassas olarak ölçülür. Uydu saat düzeltmeleri hesaplanır. Kestirilen yörünge bilgileri (Almanac) ile gerçek yörünge bilgileri arasındaki farklılıklar ABD deki ana kontrol istasyonu tarafından uyduya geri gönderilir.

GNSS – Kullanıcı Bölümü GPS uyduları tarafından gönderilen verileri alabilen GPS alıcıları ve bunların fonksiyonel parçalarından oluşmaktadır. Uygulamalar: GIS Veri Toplama Araç Takibi Navigasyon Ölçme Acil Servisler Havacılık Deformasyon Tarım Fotogrametri Doğa Sporları...

GNSS – Çalışma Prensibi GNSS alıcısı kendi konumunu uydulara olan uzaklığını hesaplayarak ölçer.

GNSS – Çalışma Prensibi Sinyalin uydu ile GNSS alıcısı arasında seyahatindeki zamanı ölçme Işık hızı x seyahat süresi = Uzunluk 3D konumlama (latitude, longitude and altitude) için en az 4 uyduya ait uzunluk ölçüsüne gereksinim vardır. Ölçülenler ise; Latitude (Enlem), Longitude (Boylam), Altitude (Yükseklik) ve Time (Zaman)

GNSS – Çalışma Prensibi Dilution of precision (DOP) Duyarlılık bozukluğu En güzel uydu dağılımı en güzel geometriyi oluşturur. DOP’un düşük olmasını isteriz. DOP: HDOP: Duyarlılığın Yatay Bozukluğu VDOP: Duyarlılığın Düşey Bozukluğu PDOP: Duyarlılığın Konum Bozukluğu (HDOP+VDOP) TDOP: Duyarlılığın Zaman Bozukluğu GDOP: Duyarlılığın Geometrik-Konum-Zaman Bozukluğu (PDOP + TDOP)

GNSS – Çalışma Prensibi Yayın Efemerisi (Broadcast Ephemeris)

GNSS – Çalışma Prensibi Hassas Efemeris (Precise Ephemeris) Dünya yüzeyine dağılmış çok sayıda istasyondan elde edilen uydu verilerinin değerlendirilmesi ile (post processing) elde edilmiş sonuçlar olup, internetten ulaşılabilmektedir.

GNSS – Bağıl Konum Belirleme Yöntemleri

GNSS – DGPS

GNSS – RTK (Real-Time Kinematik)

GNSS Sistemleri arasındaki farklar 6 orbital planes 24 satellites +4 spare 55° inclination angle Altitude 20200 km 3 orbital planes 27 satellites + 3 spare 56 ° inclination angle Altitude 23616 km 3 orbital planes 21 satellites + 3 spare 64.8° inclination angle Altitude 19100 km

TUSAGA-Aktif ( CORS-TR ) 2009 yılından itibaren Ülkemiz ve K.K.T.C. Genelinde Türkiye Ulusal GNSS Ağı-Aktif (TUSAGA-Aktif) kurulmuş ve her geçen gün gelişen teknolojiye paralel olarak geliştirilmekte olan bir sistemdir.

TUSAGA-Aktif İstasyon Verileri ile Statik Ölçü Nasıl Yapılır? TUSAGA-Aktif sistemi ile C dereceli yer kontrol noktalarının statik olarak üretilmesine ilişkin esaslar 2010-11 sayılı “Kadastral Harita Üretimi ve Kontrolü Genelgesi” madde 14 de ayrıntılı olarak belirlenmiştir. Madde 14: Her dereceden yer kontrol noktası TUTGA,C1,C2,C3,C4 derece nokta hiyerarşisine bağlı kalmaksızın, mesafeden bağımsız olarak TUSAGA-Aktif sistemi ile üretilebilir.

TUSAGA-Aktif İstasyon Verileri ile Statik Ölçü Nasıl Yapılır? Madde 14: TUSAGA-Aktif sistemi ile yapılan hesaplamalarda; Uydu sayısı: En az dört adet, Kayıt süresi: En az iki saat, Kayıt aralığı: 30 saniye veya daha az, Uydu yüksekliği: En az 10˚ alınır, Kayıt Süresi: En az beş epok olmalıdır. TUSAGA-Aktif sistemi ile yapılan hesaplamalarda hassas Yörünge (efemeris) bilgileri de kullanılır. Hassas yörünge bilgileri üç farklı tipte olup bunlar, IGS sonuç(IGS final), IGS hızlı(IGS rapid), IGS Kestirim(IGS Predicted/IGS Ultra Rapid) olarak sıralanabilir.

TUSAGA-Aktif İstasyon Verileri ile Statik Ölçü Nasıl Yapılır? Hassas Yörünge Bilgileri; TUSAGA-Aktif sistemi ile yapılan hesaplamalarda Hassas Yörünge (efemeris) bilgilerinden, IGS sonuç(IGS final), IGS hızlı(IGS rapid) yeterli olmaktadır. IGS Hassas Efemeris ürünleri

TUSAGA-Aktif İstasyon Verileri ile Statik Ölçü Nasıl Yapılır? TUSAGA-Aktif Sistemine bağlı statik ölçü kanavası

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA-Aktif sistemi ile anlık konum belirleme (RTK), 2010-11 sayılı “Kadastral Harita Üretimi ve Kontrolü Genelgesi” nde, madde 13 de poligonlar için, madde 75 de parsel köşe noktası ve diğer detay noktalarının ölçümleri için, kriterleri belirlenmiştir. Madde 13: TUSAGA-Aktif sistemi ile poligon noktalarının koordinatları, farklı zamanlarda en az iki kez ve en az bir saat arayla GNSS oturumu ile yapılır. İki oturumdan elde edilen izdüşüm koordinatları ve elipsoit yükseklikleri arasındaki farklar 7 cm.'den fazla olamaz.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Madde 75: TUSAGA- Aktif yöntemiyle detay ölçümü yapılması durumunda; Duzeltme Verileri Alınırken Kullanılabilecek Teknik: VRS, FKP ve MAC. Belirsizlik Cozumu (Ambiguity Solution) : Sabitlenmis (Fixed) Uydu Sayısı: En az bes adet, Veri Toplama Aralığı: 1 (Bir) saniye, Uydu Yükseklik Acısı: En az 10˚, Kayıt Süresi: En az üç epok olmalıdır.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA- Aktif Sistemine bağlı anlık konum belirlemede, değişik sorunlarla karşılaşılabiliyor; Ölçüme başlamadan önce, TUSAGA-Aktif aboneliğinizin Ağ RTK için süresinin devam ettiğinden emin olmanız gerekir. Emin değilseniz, 444 (GNSS) çağrı merkezimizden 2’yi tuşlayarak kullanım durumunuzu öğrenebilirsiniz.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? GNSS aletinizi açtığınızda uydularla iletişime geçtiğinden emin olmalısınız. JAVAD GNSS Kullanım Kılavuzu

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? GNSS aletinizde veri iletişimi sağlamak için kullandığınız data hattınız aktif durumda olmalıdır.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Ölçüm yapacağınız yerde data hattınızda bir bağlantı sorunu olmamalıdır.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Data hattınızın GNSS aletindeki ayarlarında bir eksiklik olmamalıdır. Bağlantı no’sunu doğru olduğundan emin olun. Data hattınızın pin kod’unun olmadığından emin olun. Data hattınız 3G ise APN yerine “mgb”, 2G ise APN yerine “internet” veya tarafımızdan APN tüneline dahil edilmişseniz “tusagatkgm” yazılmalıdır. TOPCON GNSS Kullanım Kılavuzu

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Kadastro Müdürlüklerindeki TUSAGA-Aktif kullanıcıları için; Data hattınız APN tüneline dahil olduğundan dolayı GNSS aletindeki ayarlarında “tusagatkgm” yazılı olmak zorundadır, farklı karakterler varsa internete bağlanamazsınız. Kurumumuz data hatları tek fatura olup aylık otomatik ödemesi yapılmaktadır.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA-Aktif sistemi ağ RTK dan faydalanabilmeniz için size verilen kullanıcı adı ve şifrenizin GNSS aletinize doğru girilmiş olması gerekir. Kullanıcı adı ve şifrenizi GNSS aletine girerken büyük küçük harf ve rakam harf durumuna dikkat etmelisiniz. TOPCON GNSS Kullanım Kılavuzu

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Bunlara rağmen hala sorun yaşıyorsanız, GNSS aletinizdeki TUSAGA-Aktif ayarlarınızı kontrol edebilirsiniz. GNSS aletinizin güncellemelerini kontrol edebilirsiniz. TUSAGA-Aktif ayarlarınız ve güncellemeleri için GNSS alet firmanızdan destek alabilirsiniz. JAVAD GNSS Kullanım Kılavuzu

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA-Aktif sistemi ile ağ RTK’ya başladıktan sonra ara ara FLOAT’a düşülmesi; Ölçüm yaptığınız alanın büyüklüğüyle alakalı olarak data hattınız verimli olamaması durumu. Yaptığınız işin hassasiyetine göre GNSS aletinde Fix çözümleme seviyesini değiştirebilirsiniz. JAVAD GNSS Kullanım Kılavuzu

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA-Aktif sistemi ile ağ RTK’ya başladıktan sonra ara ara FLOAT’a düşülmesi; Geçerli Mount Point’inizi değiştirebilirsiniz. NTRIP ayarlarından düzeltme verisini alma yöntemini VRS, SAPOS(FKP) ve MAC değiştirebilirsiniz. TOPCON GNSS Kullanım Kılavuzu

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA-Aktif sistemi ile ağ RTK’ya başladıktan sonra ara ara FLOAT’a düşülmesi; VRS için, VRSCMR+ veya VRSRTCM3.1 FKP için, SAPOS MAC için, RTCM3Net DGPS için, DGPSNet.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Geçerli Mount Point; VRS: (Virtual Reference Station-Sanal Referans İstasyonları), düzeltme bilgilerini RTCM 3.1 ve CMR+ 3.1 standartlarında,

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Geçerli Mount Point; SAPOS (FKP): (Flachen Korrectur Parameter-Alan düzeltme parametreleri), düzeltme bilgilerini RTCM 2.3 standardında,

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? Geçerli Mount Point; MAC: (Master Auxiliary Concept-Ana Yardımcı İstasyonlar), düzeltme bilgilerini RTCM 3.1NET standardında yayınlamaktadır.

TUSAGA-Aktif Sistemi ile Anlık Konum belirleme (RTK) Nasıl Yapılır? Ve Kullanıcıların Yaşadığı Sorunlar Nelerdir? TUSAGA-Aktif Sistemi ile ilgili teknik konularda yaşayacağınız her türlü sorun için bize 444 4677(GNSS) çağrı merkezimizden 2’yi tuşlayarak ulaşabilirsiniz. Ayrıca, TUSAGA-Aktif Sistemi ile ilgili her türlü bilgiye Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’müz web adresinden, “http://www.tkgm.gov.tr/node/2231” ulaşabilirsiniz. Yine her türlü soru ve cevaplarınız için, “tusagaaktif.bilgi@gmail.com” e-mail adresini kullanabilirsiniz.

TEŞEKKÜRLER Harita Mühendisi Serdar ERGÜNER srdr3636@gmail.com