Öğrencilerin Utangaçlık Düzeylerinin Benlik Saygılarına Etkisi

GRUP MİNA Selen ÖDEMİŞ Fatma Tuğba ÇOBAN

Araştırmanın Amacı: Araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeyini ve özsaygılarını geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı kullanarak üniversite öğrencilerinin utangaçlığın ve benlik saygılarının üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır.

Literatür Taraması: Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeyini etkileyen faktörler (Galip YÜKSEL G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 3 (2002) 37-57) Türki Cumhuriyetleri Öğrencilerinin Utangaçlık Düzeylerini Etkileyen Faktörler: Gazi Üniversitesi Örneği Yard. Doç. Dr. Galip YÜKSEL∗

Alt Amaçlar; Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerinin özsaygıları üzerinde etkisi var mıdır? Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerinin özsaygıları üzerindeki etkisi cinsiyete göre farklılaşmakta mıdır? Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerinin özsaygıları üzerindeki etkisini çoğunlukla yaşamını geçirdiği yaşadığı yere göre farklılaşmakta mıdır?

Yöntem: Bu çalışma, öğrencilerde var olan utangaçlık düzeylerinin ortaya konması ve özsaygılarının anlamlı bir yor dayıcısı olup olmadığının araştırılması nedeniyle etkisi tarama çalışmasıdır. Örneklem: Bu araştırma için , 2015-2016 yıllarında eğitim öğretim gören Melikşah Üniversitesi ve Erciyes Üniversitesinde eğitim gören 40 ı kız 20 si erkek olmak üzere toplamda 60 öğrenciye ölçekler uygulanmıştır.

Veri Toplama Süreci: Ölçeğin kullanım aşamasında, öncelikle ölçülecek özellik olan ‘utangaçlık ölçeği’ ve ‘özsaygı ölçeği’ araştırılmıştır. Ayrıca öğrencilerden kişisel bilgi formu doldurması da istenmiştir. Melikşah üniversitesi ve Erciyes üniversitesindeki öğrencilere 20 sorudan oluşan utangaçlık ölçeği ve 58 soruluk ise özsaygı ölçeği uygulanmıştır.

Veri Toplama Araçları Utangaçlık Ölçeği: İlk olarak Cheek (1990) tarafından geliştirilen, geçerlik (,96) ve güvenirliği (,88) yüksek olan ‘Shyness Scale’, ‘Utangaçlık Ölçeği’nin Türkçeye çevrilmesiyle başlanmıştır. 13 madde olan ölçek İngilizceyi ve Türkçeyi iyi bilen bir kişi, ayrıca Psikolojik Danışman ve Rehberlik alanında uzman tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Daha sonra Gazi Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesinde 300 kişiye uygulanmıştır. Aynı olan maddeler çıkartılıp yerine 13 madde eklenerek 20maddelik bir ölçek oluşturulmuştur. Ölçeğin Puanlaması: Utangaçlık ölçeği, 20 maddeden oluşmuştur. En yüksek alınabilecek puan 100, en düşük ise 20’dir. Puanın yüksek olması, bireyin kendisini ‘utangaç’ olarak algıladığı biçimde değerlendirilmektedir.

Coopers Özsaygı Ölçeği:58 sorudan oluşan Okul Formu’nda maddelerin 50’si özsaygı ifadesi, 8’i yalan skalasını oluşturmaktadır; yalan maddeler, öğrencinin savunmacı tutumunu ölçmek içindir. Özsaygı sorularından özsaygıyı ifade eden toplam bir puan elde edilmekte; eğer arzu edilirse dört alt skalası için de puan hesaplanabilmektedir: Genel Özsaygı, Sosyal Özsaygı, Arkadaşlığa İlişkin Özsaygı, Ebeveynlerle ilgili Özsaygı, Akademik Özsaygı (Coopersmith, 1991 Akt. Sezer, 2001). Ölçeğim Puanlaması: Ölçeğin kısa formu ilk 25 madden oluşur. Kısa formdan alınabilecek maksimim puan 25 ya da 25x4=100 puandır. Cevap anahtarında verilen her beklenen yanıta 1 ya da 2, beklenmeyen yanıta ise 0 puan vermelisin. Elde edilen puanlarının yüksekliği, özsaygının yüksekliği, puanların düşüklüğü ise özsaygı düzeyinin düşüklüğü anlamına gelir.

Veri Analizi : Araştırma analizinde öncelikle utangaçlık ve özsaygı arasındaki dağılıma bakılıp IBM SPSS Statictic 17 paket programından yararlanılmıştır. Utangaçlık seviyelerinin özsaygı üzerinde bir etkisinin olup olmayacağı One Way Anova kullanılmıştır. Utangaçlığın özsaygı üzerindeki etkine göre cinsiyetin ve Yaşadığı ortamın farklılaştırmasının olup olmadığını hesaplamak için İndependent-Samples T Test kullanılmıştır.

SONUÇ BULGU VE DEĞERLENDİRME Utangaçlık düzeylerinin özsaygıları üzerinde anlamı bir farklılık bulunmamıştır.

Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerine bakıldığında kızlar erkeklere göre daha utangaçtır. Ancak utangaçlığın cinsiyet üzerinde anlamlı bir farklılık yoktur. Özsaygı durumlarına bakıldığında erkeklerin kızlara oranla çok az bir farkla özsaygılarının yüksek olduğu görülmektedir. Ancak özsaygı düzeyleri karşılaştırıldığında aralarında anlamlı bir farklılık yoktur.

Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerinin özsaygıları üzerindeki etkisini çoğunlukla yaşamını geçirdiği, yaşadığı yere göre karşılaştırdığımızda aralarında anlamlı bir farklılık görülmemektedir.

ÖNERİLER Bir sonraki araştırmalar için daha geniş bir örneklem ile çalışılması, ülke genelinde farklı yaş ortalamaları ve farklı meslek gruplarına uygulamaları önerilmektedir. Utangaçlık ölçeğinin uygulaması ve anlaşılması bakımından kolay ve güvenilir bir ölçek olduğu için diğer araştırmalara da önerilmektedir. Ancak özsaygı ölçeğindeki maddeleri anlamlandırmakta güçlük çekilmiştir. Bu araştırmada sadece utangaçlıklığın özsaygı üzerindeki etkisi araştırılmıştır ancak gelecek araştırmalarda ise utangaçlık ve yalnızlığın özsaygı üzerindeki etkisinin de araştırılması önerilmektedir.

TEŞEKKÜR EDERİZ…