Prof. Dr. Rana ÖZEN KUTANİS ATFETME Prof. Dr. Rana ÖZEN KUTANİS Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis ATFETME Bir kişinin kendisinin veya başkalarının davranışlarının nedenlerini açıklaması ve belli noktalara dayandırmasıdır. Atfetme süreci, neden-sonuç ilişkisinin ortaya konduğu analitik bir düşünme sürecidir. Bu sürecin gerçekçi olabilmesi için algılamanın hatasız olarak yapılması gerekir. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis ATFETMEYİ ETKİLEYEN NEDENLER 1) İçsel Nedenler: *Herhangi bir nedenden dolayı, dersi bizim anlamamamız. 2) Dışsal Nedenler: * “Ben çalıştım, çok zordu, kim girse yapamaz” düşüncesi.* Sınavda sınıfın soğuk, sıcak, gürültülü veya ışıksız oluşu vb. * İşe sürekli zamanında gelen birinin geç kalması. ATFETME SÜRECİ Gözlem/İnceleme → Yorumlama → Atfetme (nedenini açıklama) Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis ATFETMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Ayırtedicilik (Distinctiveness) Kişinin farklı durumlarda farklı şekilde davranmasıdır. Görüş Birliği (Consensus) Kişilerin benzer durumlarda benzer davranışlarda bulunmasıdır. Tutarlılık (Consistency) Kişilerin farklı zamanlarda, benzer olaylar karşısında benzer şekilde davranmalarıdır. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis ATFETME MODELİ Öncüller: Veriler, İnançlar, Motivasyon Atıflar: Algılanan Nedenler (İçsel / Dışsal) Sonuçlar: Davranış, Etkilenme, Beklenti Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis Kişilerin başarı(sızlık)larını dayandırdığı nedenler: 1-Yetenek 2-Çaba 3-Görev Zorluğu 4-Şans Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis ATFETME HATALARI 1)Temel Atfetme Hatası: Kişinin davranışları değerlendirirken içsel (kişisel faktörlerin etkisini yüksek, dışsal (çevresel) nedenlerin etkisini ise düşük ölçüde, dikkate alma eğilimidir. *Ödevini yapmayan bir öğrenciye, öğretmenin “sen yeteneksizsin, zamanında yapamazsın, beceriksizsin” demesi. *Başarısız olan öğrencinin, herkes o dersi başardığı için sorunu kendinde araması, “Ben aptalım, yeteneksizim” demesi. →Değerlendirmede öncelikle bireyi ve bireyle ilgili faktörleri düşünüp, diğerlerini bertaraf etmek yanlıştır. Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis 2)Kendine Hizmet Eğilimi: Bir durum veya olayla ilgili olarak kişinin iyi sonuçları kişisel nedenlere dayandırması; Başarısızlıkları da dışsal nedenlere dayandırıp, sorumluluğu reddetmesidir. *Sınavdan 100 aldım / Hoca 20 verdi. *Sorunlar olduğunda, “onlar olmasaydı daha iyi olurdu” demek. *Ben elimden geleni yapıyorum ama takım arkadaşlarım çalışmıyor. *“Ben ilgilendiğim için iyi oldu” Prof. Dr. Rana Özen Kutanis

Prof. Dr. Rana Özen Kutanis TEŞEKKÜRLER... Prof. Dr. Rana Özen Kutanis