KİŞİLİK,SOSYAL, DUYGUSAL VE AHLAKSAL DEĞİŞİM EĞİTİM PSİKOLOJİSİ KİŞİLİK,SOSYAL, DUYGUSAL VE AHLAKSAL DEĞİŞİM

KİŞİLİK: Bireyin fizyolojik, zihinsel ve ruhsal özellikleri hakkındaki bilgisidir. Başka bir deyişle bireyin geçmiş,içinde bulunduğu zaman ve geleceğinin oluşturduğu bir bütünlüktür.

KİŞİLİK KURAMLARI PİSİKOSEKSÜEL KİŞİLİK KURAMI (SİGMUND FREUD): Psikoanalitik kuramın kurcusu Freud’a göre davranışın temelinde fizyolojik bir takım mekanizmalar bulunmaktadır. Bu yüzden Freud’un kuramı biyolojik bir psikoloji kuramıdır.

Kişilik yapısı üç ana sistemden oluşmaktadır. Bunlar id, ego, superegodur . Davranışların bu sistemlerin etkileşimlerinin bir bileşkesi olduğunu belirtmiştir.

Gelişimsel Kuram: Ruhsal durumun ve rahatsızlıkların kökeni çocukluk dönemleri ile açıklanacağını söylemiştir, çocukluktaki psikolojik ve cinsel gelişim beş dönemde tamamlanır. 1)Oral Dönem(0-18 ay): Freud’a göre bebeğin haz bölgesi ağızdır.beslenme büyük bir haz kaynağıdır.oral dönemin saplantıları ilerde oral karaktere(yemek yeme , alkol sigara kullanmak gibi) neden olabilir.

2)Anal Dönem(18 ay – 3 yaş):Bu dönemde haz bölgesi ağızdan anüs ve rectuma kayar. Bağırsakların hareketi rahatlık ve haz verir. Bu nedenle tuvalet eğitimi hazzı geciktiren bir durum olarak algılanır.

3)FALLİK DÖNEMİ(3-6 YAŞ): Freud bu dönemde ilginin genital bölgeye yöneldiğinden bahseder karşı cinsten ebeveyn daha çok sevilir.erkek çocuk anneye hayranlık duyar buna oedipus kompleksi denir. Kızlar ise babaya arşı hayranlık ve sevgi duyar buna elektra komleksi denir.

4) Latent Dönemi(6-12 YAŞ): bu dönem gizli bir dönem olarak adlandırılır. cinsel ilgi gizli hale gelmiş ve azalmıştır okula başlamayla bütün enerjisini zihinsel olarak harcamak ister.

5) Genital Dönem(12 yaş ve sonrası): bu dönem erinlik ve ergenlik yıllarını kapsar arkadaşlık ilişkileri gelişir karşı cinsten arkadaşlara ilgi gösterilir.

PSİKOSOSYAL KİŞİLİK KURAMI Erikson, benlik gelişimini insan yaşamının tümünü kapsayan bir süreç olarak ele almış dönemlerin temel özelliklerini sorun ve bunalımlarını normal ve normal olmayan kişilik gelişimine göre tamamlamış ve sekiz evreye ayırmıştır.

1)Temel Güvene Karşı Güvensizlik(0-1 yaş): İlk benlik duygularının temelinin atıldığı, anne çocuk ilişkisine dayanan bir ilk bebeklik dönemidir.

2)Özerkliğe Karşın Utanç ve Şüphe(1-2 yaş): Anal kasların olgunlaşması sonucu idrar ve dışkılama artık çocuğun isteğine bağlı hale gelmiştir.

3)Girişimciliğe Karşın Suçluluk (3-5 yaş): Bu dönemin özelliği; oyun, cinsiyet, odipal çatışmanın algılandığı bir dönemdir.

4)Çalışkanlığa Karşın Aşağılık Duygusu(6-11 yaş):Okul çağı dönemidir 4)Çalışkanlığa Karşın Aşağılık Duygusu(6-11 yaş):Okul çağı dönemidir.çocuk aile okul ve diğer sosyal konularla ilgili beklendik sorumlu davranışları yerine getirmeye başlar.

5)Kimliğe Karşın Kimlik Karmaşası(12-19 yaş): Erinlik, orta ve son ergenliği kapsayan bu dönemde ergen, sosyal rol, statü, mesleki hazırlık, cinsel kimliğini tanıma gibi sorun ve sorumluluklarla karşılaşır.

6)Yakınlığa Karşı Yalıtılmışlık( 20-40 yaş): Bu süreçte birey sosyalleşme, sosyal rol ve statü kazanma sonucu insan ilişkilerinde daha başarılıdır. Başkalarıyla anlamlı ilişkiler geliştirdikleri oranda sosyalleşme ve yaşam doyumu sağlama gerçekleşir.

7)Üretkenliğe Karşın Durgunluk(40-60 yaş): Dönemin karakteristiğini oluşturan üretkenlik kavramı; üretim yapabilmeyi ve yaratıcılığı birlikte içermektedir. Bu gelişim özelliklerine sahip olmayan bireyler zayıf, kendine dönük, üretimsiz, benlik yoksulluğu gibi karakteristikler gösterirler.

8)Bütünlüğe Karşın Umutsuzluk(60 ve üstü yaşlar): Yaşlılık döneminde birey benlik bütünlüğünü, olumlu olumsuz, mutlu mutsuz boyutta yaşamı olduğu gibi kabul eder. Gelecek yaşamı hakkında korku, kaygı, endişe ve umutsuzluğa kapılmaz.