İLETİŞİMDE SEN DİLİ - BEN DİLİ

Karşılıklı konuşma esnasında yapılan en önemli hatalardan birisi de budur. İnsanlar onaylamadıkları bir davranış karşısında bu davranışı eleştirirler. Fakat kötü olan, bunu yaparken davranışı eleştirmek yerine davranışı kişiliğe mâl edip kişiyi eleştirme yoluna gitmeleridir. Olumsuz davranışla kişiliği örtüştürülen şahıs da bu durumu ister istemez kabul etmeyecektir.

SEN DİLİ -Ödevlerini neden yapmadın? Çok tembelsin. (Ben tembel değilim..Sadece akşam ders çalışamadım) -Odanı hiç toplamıyorsun. Çok pasaklısın. (Dağınık kalsın. Toplamak hoşuma gitmiyor.) -Bu dosyalar saat 10:00 da odamda olmalıydı. Unutkan kişiliğin beni çıldırtıyor. (İşe dalmışım, sen hatırlatsaydın ya…..)

İLETİŞİMDE SEN DİLİ –BEN DİLİ Ben dili; bireyin karşılaştığı davranış ve durum karşısında bireysel tepkisini, kendi duygu ve düşüncelerini açıklayan ifade şeklidir. Kendimizi "ben"li cümlelerle anlattığımız zaman karşımızdakini incitmemiş, fakat kendi mesajlarımızı da vermiş oluruz.

İLETİŞİMDE BEN-DİLİ Düşüncelerimizi karşımızdaki insanlara iletirken cümleleri kurgulayışımız “ben” dili düşüncelerin ve duyguların kullanımında büyük önem taşır. Ben dili davranışla ilgili yargısız ve yorumsuz mesajlar taşır. “Böyle düşünmekte hatalısın” yerine “ben böyle düşünüyorum” dediğimizde iletmek istediğimiz içerik aynı ancak anlamı farklılaşacaktır. Kişiyi bütünü ile suçlamadan davranışı vurgular.

İLETİŞİMDE BEN-DİLİ Özet olarak ben dili: 1. Savunmaya itmez. 2 İLETİŞİMDE BEN-DİLİ Özet olarak ben dili: 1. Savunmaya itmez. 2. Suçluluk hissettirmez. 3. Duygunun nedeni anlaşıldığı için iletişim sağlıklı olur. 4. Ben iletisi alan kişi başkalarını düşünmeyi de öğrenir. 5. Yakınlaşmayı sağlar. 6. Anlaşmazlıkları azaltır.

İLETİŞİMDE BEN-DİLİ Söze “ben” diye başlayarak duygularınızın, düşüncelerinizin ve isteklerinizin size ait olduğunu vurgularsınız. Kuracağınız cümleler genellikle dört bölümden oluşur. 1-Karşıdakinin belli bir davranışına işaret etmek. 2-O davranışın sizin üzerinizde yarattığı etkiyi, size neler hissettirdiğini belirtmek. 3-O davranışı nasıl yorumladığınızı söylemek. 4-Nasıl bir davranışı tercih edeceğinizi aktarmak. Böylece, cümlenin gerçekten” ben hissediyorum”, “ben istiyorum” kısmını vurgulamış olursunuz. Örneğin:Konuşurken yüzüme bakmadığın zamanlar, söyleyeceklerimi karıştırıyorum. Kendimi çok kötü hissediyorum. Çünkü bana yeterince önem vermiyormuşsun gibi geliyor. Oysa ben dinlerken yüzüme bakman daha hoşuma gidecek.

İLETİŞİMDE BEN-DİLİ Bu tür bir ifade tarzıyla, hem kendi olumsuz duygularınızı içinize atmamış olursunuz, hem de karşınızdaki insanın savunmaya geçip size saldırmasını engellersiniz. Genç sporculardan beklediğimiz davranışların oluşmasında “ben dili” çok etkili ve doğru bir iletişim aracıdır. Ben dili sporcuların, antrenörlerin kabul edemediği davranışlarını değiştirmesinde daha etkili olduğu gibi, sporcu-antrenör ilişkisi de daha sağlıklıdır. Ben dili sporcuyu direnmeye, isyan etmeye yöneltmez. Çünkü ben dili davranışı değiştirme sorumluluğunu sporcuya devreder. Davranışa yöneliktir. “Ben” ifadesini kullanarak kendi duygularınızı sporcularınızla paylaşabilirsiniz.

BEN-DİLİ -Ödevlerini yapmamışsın. Bu durum beni kaygılandırıyor. (Özür dilerim öğretmenim. İlk kez böyle oldu. Bir daha olmayacak.) -Konuştuklarına dikkat etmelisin. Sen terbiyeli bir kızsın. Bu şekilde konuşman beni üzdü. (Özür dilerim anne. İstemeden söyledim. Bundan sonra olmayacak) -Bu dosyaların saat 10:00 da odamda olması gerekiyordu. Unutmuş olman firmamızı zarara uğrattı. Daha dikkatli olursan sevinirim. (Çok affedersiniz. Bundan sonra daha dikkatli olacağım.)

İLETİŞİMDE BEN -DİLİ BEN DİLİ: -Hissedilenleri ifade eder. Ör: Bu maçta iyi oynayacağını düşünüyorum. -İyi niyetle işbirliği çağrısıdır. Ör: Biz bir takımız başarabiliriz. -Çözüm getirmez, durumu açıklar. Ör: Performans değerin kötü, ancak sana güveniyorum. -Güven geliştirir. Ör: Performans değerlerini düzelteceğine inanıyorum. -Suçlamaz, yargılamaz. Ör:İyi oynamamanı anlayabiliyorum.

İLETİŞİMDE BEN -DİLİ BEN DİLİ: -Paylaşmaya davet eder. Ör:Bu takımı beraber şampiyon yapalım. -Sporcuda düşünme ve empati yaratır. Ör: Kasıtlı olarak tekme attığın sporcu, sezonu kapattı. Ne düşünüyorsun? -Hissedilenlerin sorumluluğu yüklenir. Ör: Başaracağından eminim. -Durum, davranış ve olumsuz duygu belirtilir. Ör: Yendik, ancak, küfürlü konuşmandan utandım.

İLETİŞİMDE BEN -DİLİ BEN DİLİ: -Kişiliğe saldırı yoktur. Ör: Hata yapabilirsin, ancak, iyi insan olduğuna inanıyorum.

İLETİŞİMDE BEN -DİLİ BEN DİLİ: “Odanı toplamadığın zaman üzülüyorum”,  “Gerçekten hayal kırıklığına uğradım”,  “Eve geç kaldığın zaman çok merak ediyorum.”,    “Seninle birlikteyken mutluyum” gibi ifadeler ben diline  örnektir. SEN DİLİ: Sen geç kaldın, çok iyi bir fırsatı kaçırdım. BEN DİLİ: Geç kalman çok iyi bir fırsatı kaçırmana sebep oldu, çok üzüldüm. SEN DİLİ: Çok dikkatsizsin, her zaman hatalarını düzeltmek zorunda kalıyorum. BEN DİLİ: Sürekli yaptığın hataları düzeltiyor olmak beni çok yoruyor.

İLETİŞİMDE BEN-DİLİ Sen" mesajı iletişimi engeller. Sen mesajı, sen dilidir ve genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda bir ileti göndermez, odak hep karşımızdaki kişidir. “Ben” mesajları karsımızdaki kişiyi suçlayıcı ifadelerden arınmış ve tümüyle kendi duygu ve düşüncelerimizi içerdiğinden, iletişimin olumlu sürmesine yardımcı olabilirler. Kızgınlık hissettiğimiz durumlarda, bunu "ben" mesajı ile iletmemiz, karşımızdakinin savunmaya geçmesini, öfkeyle karşılık vermesini, kendini kıstırılmış hissetmesini, suçlanmasını ve konuşmaktan kaçınmasını engelleyebilir.

HAMBURGER METODU Eğer olumsuz bir durum söz konusuysa ve amacınız bu olumsuz durumun düzeltilmesini sağlamaksa, hamburger metodunu kullanarak çözüme ulaşabilirsiniz. Hamburger metodu ile eleştiride kesinlikle bir yargılama söz konusu değildir. Kişi olumsuz durumun farkına vardığı gibi, olumlu yönleri açığa çıkarıldığı için bu durumdan şikayetçi olmaz. Öte yandan eleştiriyi de kabul eder.

HAMBURGER METODU Örnek: Patron işe geç kalan personelini geç kalmaması için uyaracaktır. Fakat personelin gururu kırılırsa, performansı da düşebilir. Bunu engellemek için, 1-önce çalışanın olumlu bir yönü vurgulanır. 2-Daha sonra olumsuz durum belirtilir. 3-Ardından yine olumlu bir yönü vurgulanır. 1-Vahit Bey, siz çok başarılı bir çalışanımızsınız. Şirket olarak sizden çok memnunuz. (olumlu yönü belirtiliyor) 2-Fakat mesai saatlerine uyma konusunda sanırım bugün küçük bir sorun yaşadınız. İşe bir saat geç kaldınız. (olumsuz durum) 3- Biz bu konuda firma olarak sizin duyarlı olduğunuzu biliyoruz. Sizin gibi sorumluluğunu bilen biriyle çalışmak sizi daha başarılı kılacaktır. (olumlu yön) Hamburger metodunu aile içi iletişimde, iş ilişkilerinde, anlaşmalarda, şirket görüşmelerinde ve bir çok yerde kullanabilirsiniz.Etkili konuşma modelidir.

HAMBURGER METODU Örnek: Patron işe geç kalan personelini geç kalmaması için uyaracaktır. Fakat personelin gururu kırılırsa, performansı da düşebilir. Bunu engellemek için, 1-önce çalışanın olumlu bir yönü vurgulanır. 2-Daha sonra olumsuz durum belirtilir. 3-Ardından yine olumlu bir yönü vurgulanır. 1-Vahit Bey, siz çok başarılı bir çalışanımızsınız. Şirket olarak sizden çok memnunuz. (olumlu yönü belirtiliyor) 2-Fakat mesai saatlerine uyma konusunda sanırım bugün küçük bir sorun yaşadınız. İşe bir saat geç kaldınız. (olumsuz durum) 3- Biz bu konuda firma olarak sizin duyarlı olduğunuzu biliyoruz. Sizin gibi sorumluluğunu bilen biriyle çalışmak sizi daha başarılı kılacaktır. (olumlu yön) Hamburger metodunu aile içi iletişimde, iş ilişkilerinde, anlaşmalarda, şirket görüşmelerinde ve bir çok yerde kullanabilirsiniz.Etkili konuşma modelidir.

TEŞEKKÜRLER……..

KAYNAKLAR 1- Yetim, A. A. Ve Cengiz, R. (2012). İletişim ve Spor KAYNAKLAR 1- Yetim, A.A. Ve Cengiz, R. (2012). İletişim ve Spor. Berikan Yayınevi, 2- Demiray, U., Eroğlu, E., Gökdağ, D., Tuna, Y., Ünlü, S., Yılmaz, A. , Yüksel, H. (2008). Etkili İletişim. Pegem Akademi, Ankara. 3- Yüksel, H., Künüçen, H., Demiray, E., Uztuğ, F., Onursoy, S., Vural, İ., Arslan., B., Arslan, E., Ecevit, F, Özen, Ö., Demiray, U., (2009). Genel İletişim, Pegem Akademi, Ankara. 4-Büyükonat, T. (1998). Başarılı Antrenörlük. Beyaz Yayınları, İstanbul. 5-Işık, M. (2010). Genel ve Teknik İletişim. Eğitim akademi yayınları, Konya. 6- Gökçe, O. (2013). İletişim. Çizgi Kitabevi, Konya. 7-Gürgen, H. (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi. Der Yayınları, İstanbul. 8-Vural, İ. (2012). İletişim. Pegem Akademi, Ankara. 9-İletişim Bilgisi, (2009). Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. 10- İletişim Bilgisi, (2014). Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. 11-Tunalı, M. (2014). Başarılı ve Güzel Konuşma sanatı. Yediveren Yayınları, İstanbul.