SOLUNUM YOLU İLE BULAŞAN HASTALIKLAR

KABAKULAK MUMPS, PAROTİTİS EPİDEMİCA

ETKEN Kabakulak virusu Paramyxoviridae ailesinden zarflı bir RNA virusudur.

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Solunum yoluyla Kızamık,su çiçeğinden daha az bulaşıcı Kuluçka dönemi 14-18 gün Parotis bezinin şişmesinden 1 hafta önceden başlar,şişlik geçinceye kadar devam eder

BELİRTİLERİ Yüksek olmayan ateş Baş ağrısı Boğaz ağrısı Prodromal dönemden sonra kulakların altındaki tükrük bezlerinin (PAROTİS BEZİ) şişmesidir Tek veya çift taraflı olabilir

EPİDEMİYOLOJİ Kış ve ilkbahar aylarında sık görülür Toplu yaşanan yerlerde salgın yapar 5 yaş altında nadir görülür Yetişkinlerde ağır seyreder

KOMPLİKASYONLAR Çocuklarda genellikle hafif, yetişkinlerde daha ciddi seyreder ve daha fazla komplikasyon gelişir Kabakulağa bağlı olarak merkezi sinir sistemi tutulumu (menengit) sık görülen komplikasyondur ancak çoğunlukla ciddi değildir Görülen menengit baş ağrısı,ense sertliği ile seyreder ve çoğunlukla kalıcı hasar bırakmadan düzelir Tükürük bezleri tutulumu gözlenir

KOMPLİKASYONLAR Erişkin erkeklerde bir diğer komplikasyon testis tutulumudur (orşit) Erişkin kadınlarda bir diğer komplikasyon over tutulumudur (oofarit)

KORUNMA Canlı zayıflatılmış virüs aşısıdır 12-15 ay arası ilk doz,ilköğretim 1.sınıfta ikinci doz olmak üzere toplamda 2 doz uygulanır Kabakulak aşısı ülkemizde KKK üçlü aşı şeklinde uygulanmaktadır Kabakulak aşısı subkutan (cilt altına) enjeksiyon şeklinde uygulanır Hamile kadınlar KESİNLİKLE KKK AŞISI İLE AŞILANMAMALIDIR AŞIDAN SONRA 4 HAFTA SÜREYLE HAMİLE KALINMAMALIDIR

BAKIM Solunum izolasyonu uygulanır Şişlik süresince hasta yatak istirahatine alınarak virüsün sinir sistemini tutması engellenir Yutma sırasındaki ağrıyı azaltmak için sıvı gıda ile beslenir gerekirse hasta gavajla beslenir Sekresyonu artırıcı ve baharatlı yiyeceklerle beslenme önerilmemelidir

KIZIL SCARLET FEVER

ETKEN A grubu Beta hemolitik streptococ’lar A grubu beta-hemolitik streptokokların eritrojenik toksininin neden olduğu karakteristik, yaygın eritematöz döküntü ile ortaya çıkan bir hastalıktır.

BULAŞMA YOLU VE SÜRESİ Direkt olarak damlacık enfeksiyonu İndirekt olarak enfekte eşya veya hasta sekresyonları ile Kuluçka dönemi 2-5 gündür

BELİRTİLERİ Ateş,boğaz ağrısı,baş ağrısı ,yutma güçlüğü Kusma Bademcikler çok paslı ve dil kırmızı Boyun altındaki lenf bezleri şiş Tüm bunlardan 1-2 gün sonraki döküntü Ateş döküntü başladığı zaman yüksek sonra düşer Alın ve yanaklar kızarır, ağız çevresi soluk renklidir

BELİRTİLERİ Enantemler etkenin ilk yerleştiği yerlerde olur Yani tonsil,farenks,dil ve damak Tonsiller ödemlidir,üzerinde eksuda vardır Tonsillerde sarı,beyaz kolayca ayrılan bir zar vardır

BELİRTİLERİ İlk 2 gün hiperkeratotik membran nedeniyle beyaz çilek dili olur 1.-2. günde dil beyaz pasla kaplanır Dil uçları ve kenarları kırmızıdır BU HALE BEYAZ ÇİLEK DİLİ DENİR

BELİRTİLERİ 4-5. günler membran kalkar(BEYAZ PAS KAYBOLUR), parlak kırmızı mukoza kalır, kırmızı çilek dili görülür Parlak kırmızı,papiller belirgin

BELİRTİLERİ Deride egzantemler ilk belirtilerden 12 saat sonra boyun,koltukaltı ve kasıklardan başlar Ciltte zımpara kağıdı görüntüsü vardır Rash denir. Döküntüler çoğunlukla noktamsı olup,basınca beyazlaşır Raşın yüzü sarması tipiktir Alın ve yanaklar kırmızı,ağız çevresi soluk görülür

RASH Zımpara kağıdı Görünümü

Kızıl hastalığının rash’ı sivilceli güneş yanığına benzer,cilde pürüzlü bir görünüm verir

BELİRTİLERİ Kıvrım yerlerindeki döküntüler daha kalın ve yoğundur.Bu yoğun görülen çizgilere PASTİA ÇİZGİLERİ denir

Group A Streptococcal Infections    Pastia lines in the antecubital space of a 12-year-old white male with scarlet fever. Courtesy of George Nankervis, MD

TANI Kültürü yapılarak tanısınına gidilebilir Antibiyogram yaılarak duyarlı olduğu antibiyotik teşhis edilir

KOMPLİKASYONLAR orta kulak iltihabı, sinüzit ve zatürredir. Nadir durumlarda ateşli romatizma sonucu gelişen akut eklem romatizması Veya romatizmaya bağlı kalp hastalığı gelişebilir. Birçok kızıl hastalığı vakası kalıcı komplikasyonlara neden olmadan tedavi edilebilmektedir.

KORUNMA Aşısı yoktur Streptococcuslardan şüphelenildiğinde boğaz kültürü yapılmalı,Etkenin varlığı saptanmalı ve tedavisine gidilmelidir

BAKIM Ateşi düşürmeye yönelik uygulama Enfeksiyonu önlemek için verilen antibiyotiklerin uygun zaman da alınmasının sağlanması Ateşli dönemde yatak istirahati önerilir Kaşıntıya yönelik önlemler alınır(kalaminli solüsyonlarla) Boğazı yormayacak sıvı gıdalar alınması sağlanır