OKULDA İLETİŞİM
“İki birim arasındaki mesaj alış-verişi” İLETİŞİM “İki birim arasındaki mesaj alış-verişi”
İLETİŞİM SÜRECİ İletişimde etkili olan beş değişkenden söz edebiliriz: Kaynak Dönüt Mesaj Alıcı Kanal
İLETİŞİM SÜRECİ Kanal Mesaj Yöntem Öğretmen Öğrenci KAYNAK mesajın ileti birimi MESAJ İletişimin içeriği ALICI mesajın gönderildiği birim Kanal Mesaj Yöntem Öğretmen Öğrenci DÖNÜT Alıcının mesaja verdiği tepki KANAL mesajın sunuluş biçimi
İLETİŞİM SÜRECİNİN TEMEL ÖĞELERİ KAYNAK Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri MESAJ Semboller Gerçek obje Modeller Resim Hareket Ses KANAL İletici Araç & Yöntemler Sözsüz iletişim Sözlü İletişim Basılı/yazılı araçlar Yöntemler ALICI Davranışlar Fikir Bilgi Duygu Tutum Beceri Dönüt (Geri Bildirim)
Öğretme-Öğrenme Süreci Öğretmen Öğretim İçeriği Öğretim araç ve yöntemleri Öğrenci (Kaynak) (Mesaj) (Kanal) (Alıcı) Öğrenme Tepkileri (Dönüt)
Öğrendiklerimizin ... ÖĞRENME 1% TATMA 2% DOKUNMA 4% KOKLAMA 10% DUYMA 83% GÖRME
Akılda kalan öğrenmelerin ... 10% 20% 30% 50% 70% 90% OKUMA DUYMA GÖRME DUYMA & GÖRME SÖYLEME YAPMA Akılda Tutma
OKULDA İLETİŞİM
OKULDA İLETİŞİM Okul, toplumun eğitimden istek ve beklentilerini karşılamak üzere, eğitim sisteminin en alt birimini oluşturan bir örgüttür. Uygulamaları gözlenir, değerlendirilir ve eleştirilir. Okul işlevi gereği bir iletişim ve ilişkiler yumağıdır.
OKULDA İLETİŞİM Okulun öğeleri olan yönetici, öğretmen, öğrenci, veli ve okulda eğitime yardımcı diğer görevliler sürekli bir etkileşim ve iletişim içindedirler. Bu öğeler okulda formal olduğu kadar informal yollardan da bir iletişim içindedirler.
OKULDA İLETİŞİM Öretmen – Öğrenci Öğretmen – Veli Öğretmen – Öğretmen Öğretmen – Yönetici Öğrenci - Öğrenci
SINIFTA İLETİŞİM
ÖĞRETMEN – ÖĞRENCİ İLETİŞİMİ
Sizin gözünüzde, “saygın bir öğretmen”in esas özellikleri nelerdir?
Öğretmen-Öğrenci İletişimi Öğretmen ve öğrenci okulda iletişim sürecinin iki önemli öğesidir. İletişimlerindeki nicelik hem sınıf yönetimi hem de öğrenme bakımından önemli sonuçlar doğurur.
Sınıftaki iletişimde öğretmen; etkili iletişim becerilerine sahip, aktif dinleyici, öğrenci fikirlerini kabul eden, takdir ve teşekkür eden, kontrollü cevaplar veren bir kişi olmalıdır.
Öğretmenlerin sınıfta olumlu bir hava yaratması,öğrencilerle iyi bir iletişim sağlaması öğrencilerin derse etkin katılımına katkıda bulunur. Öğretmeni ile olumlu iletişim kurabilen, beklediği iletileri ve dönütleri alabilen öğrenciler olumlu davranışlarını artırırlar.
Öğretmenleri ile kurdukları iletişimde öğrencilerin, öğretmenlerinin en çok beden hareketlerinden, daha sonra ses ve konuşma özelliklerinden ve en son olarak onların sözel davranışlarından etkilendiği anlaşılmıştır.
Ayrıca sınıfta öğrencilerle kurulan iletişimde, derse hazırlıklı gelen öğretmenlerin yüz ifadeleri, konuşmada etkililiği ve kararlılığı,jest ve mimikleri; derse hazırlıksız gelen öğretmenlerinkinden iki kat daha etkili olmaktadır.
* Ders anlatırken, soru sorarken, açıklama yaparken ses tonu ile baş, el, kol hareketlerini, üzerinde konuşulan konu veya sorunun niteliğine göre düzenlemeye *En uygun sözcük ve deyimleri seçmeye ve bunları doğru kullanmaya
*Gerektiğinde öğrencilerle empati kurmaya ve onları anlamaya; onların dilek ve düşüncelerine önem vermeye dikkat etmelidir.
ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Açıklık: Her davranışta yapmacık değil doğal olma, maske takmama, dürüst olma. Önemsenmek: Öğrenciye değer verme onu adam yerine koyma, oturup konuşma, ilgi göstererek öğrenciyi dinleme. Birbirine ihtiyaç duymak: Öğrenci olmasa öğretmenin ne önemi var öğrenciye de öğretmen şarttır. Birbirinden ayrı olmak: Gerektiğinde herkesin konumunu ve yapacağı işi bilmesi ve saygıda sevgide kusur edilmemesi hissettirilmeyen ince bir çizginin korunması. İhtiyaçlarını karşılıklı olarak giderebilmek: Anlaşma sağlama karşılıklı gereksinimleri giderme birbirini anlamaya çalışma olumlu cevaplar verme. Özelliklerini içerirse, iyi bir öğretmen-öğrenci ilişkisi kurulmuş demektir.
Sertaç son günlerde çok değişmişti Sertaç son günlerde çok değişmişti. Kitap, defter getirmiyor, derslerde konuşuyor, diğer öğrencileri de rahatsız ediyordu. Devamsızlık yapmaya da başlamış okuldaki çetelerden birine girmeye çalışıyordu.Sınıf öğretmeninin Sertaç’taki bu değişikliği farketmesi uzun sürmedi.
Onunla okul çıkışında özel olarak görüşme yapmayı düşünüyordu Onunla okul çıkışında özel olarak görüşme yapmayı düşünüyordu. Neler söyleyeceğini planlıyor, sevecen, anlayışlı bir tavırla, iyilikle yaklaşarak Sertaç’ı düzeltebileceğine inanıyordu.
Son ders matematikti. Sertaç ders boyunca olumsuz davranışlarını sürdürmüş, öğretmenini çileden çıkarmıştı. En sonunda öğretmen dayanamadı ve bağırmaya başladı. “Sen adam olmazsın oğlum. Utanmıyor musun, rahat durmayacaksan git okuldan, seninle mi uğraşacağım, hepimiz bıktık senden. Kimseye faydan yok!”
Sertaç için bu sözler tam bir yıkım oldu. Sınıftan sessizce çıktı Sertaç için bu sözler tam bir yıkım oldu. Sınıftan sessizce çıktı. Görüşmek için kendisini bekleyen sınıf öğretmeninin yanından hızlıca geçti, karanlıklara karıştı. İçinde yalnızca öfke ve kötülük vardı.
Öğretmen – Öğrenci İletişimi Öğrenci ile ilişkileri geliştirmede (iyileştirmede) öğretmene yardım edecek yöntemler
Öğretmen – Öğrenci İletişimi 1.Problem davranış ile olduğu anda baş etme 2.Onlar hakkında konuşmaktan ziyade doğrudan öğrencilere konuşma 3.Kibar bir şekilde konuşma
Öğretmen – Öğrenci İletişimi 4.Göz iletişimi kurma ve sözel olmayan mesajların farkında olma 5.’Ben dili’ kullanma yoluyla ifadeler için sorumluluğu alma 6.Soru sormadan ziyade değerlendirmeler yapma
Sınıf içi iletişimi geliştirmek için ... Öğretmen konuşma yeteneğini geliştirmeli Ders iyi bir şekilde planlanmalı Öğrenci ihtiyaçları, yetenek ve ilgileri değerlendirilmeli Öğrencinin ilgisini dağıtan durumlar ortadan kaldırılmalı Öğrencilerin dikkatle dinlemesi için birden fazla duyu organına hitap eden araç-gereçler kullanılmalı Zor ve çok teknik olan öğretim araçları kullanılmamalı
Daha iyi bir öğretmen-öğrenci iletişimi sağlamak için Öğretmen ulaşılabilir, tutarlı ve bağışlayıcı olmalıdır. Öğrencilere, yüksek ama ulaşılabilir hedefler, beklentiler göstermelidir. Tüm öğrenciler için kaygılanmalıdır; öğrenciler arasında ayrım yapmaktan kaçınmalıdır. Çok fazla övgü yapmaktan veya kusur bulmaktan kaçınmalıdır. Öğrencilerden, yaptığı dersle ilgili geri bildirimler istemelidir. Öğrencilerle resmi ilişkilerin dışında da ilişki kurabilmelidir.
Öğretmen, sınıfta güvenilir bir lider olmalıdır. Milyonlarca davranış ile oluşturduğunuz saygınlığınızı ters bir davranışla bir dakikada tüketebilirsiniz. Öğretmen, kendisi hakkında güvensizlik uyandıracak şeylerden kaçınmalıdır.
Sınıfta iki aşırı davranış: 1. “Ben öğretmenim. Sen öğrencisin Sınıfta iki aşırı davranış: 1. “Ben öğretmenim. Sen öğrencisin. Eğer bir şeyler öğrenmek ve bir şey olmak istiyorsan, benim istediğim gibi düşüneceksin, konuşacaksın ve yapacaksın.” 2. “Burada öğretmen, öğrenci yok. Hepimiz öğretmen ve öğrenciyiz. Hiç kimse birbirinden üstün değildir, herkes eşittir.”
ÖĞRETMENLERDE OLMASI GEREKEN OLUMLU NİTELİKLER 1.Öğretmen öğrencisini iyi tanımalıdır. 2. Öğretmen ileteceği konuyu iyi bilmelidir. 3.Kendisiyle barışık olmalıdır. 4.Öğrencilere karşı açık ve tutarlı olmalıdır. 5.Öğretmen dersini ve konusunu sevmelidir.
ÖĞRETMENLERDE OLMASI GEREKEN OLUMLU NİTELİKLER 6.Ortak yaşantı oluşturulmalıdır. 7.Toplumun değer yargılarını,örf adetlerini dikkate almalıdır. 8.Konuşma ve yazma becerisi olmalıdır. 9.Öğrencinin kişilik ve değerlerine önem vermelidir. 10.Öğretmen güvenilir bulunmalıdır.
ÖĞRETMENLERDE OLMAMASI GEREKEN NİTELİKLER 1.Konusuyla ilgili alan bilgisinin yetersiz olması. 2.Aşırı otoriter,otokratik öğretmen olması. 3.Sınıfta öğrencilere ayrıcalıklı davranması. 4.Derslere hazırlıksız girmesi. 5.Sunumlarının monoton ve sıkıcı olması. 6.Öğrencileri sınıf içinde küçük düşürmesi. 7.Kılık kıyafeti dağınık olması. 8.Sınıf içinde sinirli olması. 9.Argo konuşmalar yapması. 10.Sorunlarını sınıfa taşıması. 11.Sorulara alay ederek yanıt vermesi.
Öğretmen-Veli İletişimi İnsanın toplumsallaşması önce aile içinde gerçekleşir. Aile gelenekleri, daha önce kendi ailesinden görüp öğrendikleri çocuk üzerinde etkili olur.
Öğretmen-Veli İletişimi Ailede çocuğa verilen önem, sevgi, saygı, hoşgörü, sorun çözme becerisi ve aile içi iletişimi çocuk üzerinde etkilidir.
Ailede uyum ve iletişim ne kadar güçlüyse, okulda öğrencinin davranışı buna uygun olarak olumluya dönüktür. Ailedeki iletişimsizlik ve çatışma çocuk üzerinde olumsuz etkiye neden olur.
Öğretmen sınıfta öğrencinin başarısından sorumlu olan kişidir.
Öğretmen sınıfın içinde olmasına karşın eğitim ve öğretim ile öğrenci üzerinde etkili olan öğelerle de yeterli iletişim içinde olmak durumundadır. Yönetici, öğrenci velisi gibi öğeler sınıf yönetimine etkide bulunan öğelerdir.
Bu anlamda öğretmen zaman zaman öğrenci velileri ile görüşmeler yapmak,onlardan öğrenci hakkında bilgi almak ve kendi edindiği bilgileri paylaşmak durumundadır.
Öğretmenin öğrenci velileri ile iletişimi yüz yüze olacağı gibi, telefon, bilgi notu yazı gibi olaylarda olabilir. Bunların içinde öğrenci hakkında yapılacak görüşme için en çok önerilen iletişim biçimi yüz yüze iletişimdir.
Öğrenci velileri doğal olarak çocukların geldikleri aşamanın ne derece olduğunu öğrenmek isteyebilirler.
Çeşitli çalışmalar bu toplantıların etkisi ile öğrenci velilerinin gereksinim olduğunda, evde çocuklarının derslerine yardımcı olması konusunda daha istekli davrandığını göstermektedirler.
Düzenlenen bu toplantılara katılmak istemeyen ve iletişim kurulamayan öğrenci velileri de vardır. Öğretmenler arasında bu ailelerin çocuklarının eğitimi ile ilgilenmedikleri yorumu yapılsa da, bunun bazı aileler için doğru olmakla birlikte genel için doğru değildir.
Veli ile kurulan iletişimde; velilerin birer yetişkin oldukları konuşulan kişini onları çocukları olduğu unutulmamalıdır. Öğretmen veli ile konuşmadan önce bir plan yapmalıdır. Veli ile zor bir durumu görüşürken mümkün olduğu kadar açık ve net olmalıdır.
Öğretmen veli ile iletişiminde öğrencinin başarısına olumlu katkılar sağlayacak şekilde konuşmalı, mümkün olduğu kadar yapıcı olmalıdır.
Şimdi bir veliye kulak verelim. Yine veli toplantısına çağırdılar Şimdi bir veliye kulak verelim. Yine veli toplantısına çağırdılar. Hiç istemeyerek da olsa gittim. Öğretmenlerin oğlum hakkında ne diyeceğini bilmiyorum. Her zaman ki gibi, "Gökhan hiç çalışmıyor, derse ilgisiz, içine kapanık, çocuğunuzla ilgilenmiyorsunuz“ diyecekler. Oysa çok söylüyorum çalış diye, beni dinlemiyor ki. İşte sınıf öğretmeni orada bakalım neler diyecek.
Sınıf öğretmeni; Gökhan iyi niyetli, duygusal, terbiyeli bir çocuk Sınıf öğretmeni; Gökhan iyi niyetli, duygusal, terbiyeli bir çocuk. Eminim çok yetenekli ve çalışırsa daha başarılı olabilir. Sizinle işbirliği yaparsak iyi olacak, evde çalışma ortamı sağlarsanız sevinirim. Çabalarınızı boşa çıkarmaz o, bir sorunu varsa da bize açar merak etmeyin. İlk defa oğlum için umutlandım. İçimden hemen oğlumun yanına gitmek ve onu öpmek geldi.
OLUMSUZ BİR VELİ ÖĞRETMEN İLETİŞİMİ SONUCUNDA VELİDE OLUŞAN İZLENİMLER
NEDEN BAŞARAMIYORSUN… AKLIN ON KARIŞ HAVADA! SENDEN ADAM OLMAZ… NEYİN EKSİK! HER İMKANIN VAR.. NEDEN BAŞARAMIYORSUN…
KARŞISINDA SÜSLENİYORSUN BAK …. KIZINA / OĞLUNA HER YIL TAKTİR ALIYOR… HER GÜN BİR SAAT AYNA KARŞISINDA SÜSLENİYORSUN SENDEN BİR HALT OLMAZ !
BANA BU FIRSATLAR VERİLSEYDİ BIKTIM SENİN OĞLUNDAN… ŞİMDİ NE OLMAZDIM Kİ… BIKTIM SENİN OĞLUNDAN… AL NE YAPIYORSAN YAP!
HAKKIMI HELAL ETMİYORUM SANA!!! SENİ DOĞURACAĞIMA TAŞ DOĞURSAYDIM HAKKIMI HELAL ETMİYORUM SANA!!!
BİZ SENİN İÇİN ÇALIŞIYORUZ.. ZAMANE GENÇLİĞİ, NE SÖYLESEN BOŞ… BİZ SENİN İÇİN ÇALIŞIYORUZ.. SENİN ŞU YAPTIĞINA BAK
BU TÜR SÖYLEMLERİN OLUMSUZ SONUÇLARI * Anlaşılmadıklarını hissettirir. * Yetersiz olduklarını hissettirir. * Duygularının yersiz olduğunu hissettirir. * Sorunlarını çözmede kendilerine güvenilmediğini hissettirir. * Kendisiyle ilgilenilmediği duygusunu uyandırır. * Konuşma isteğini engeller. * Savunmaya geçirir. * Kavgacı yapar,karşı saldırıya yöneltir. * Kızdırır,yılgınlığa uğratır.
Etkili İletişim İçin Tavsiyeler Empati kurun ; - Tepki vermeden önce kendinizi onun yerine koymaya çalışın…
Etkili İletişim İçin Tavsiyeler Beden dilini kullanın - “Sana ve senin anlattıklarına önem veriyorum” mesajını sözsüz bir şekilde ifade edin.
Etkili İletişim İçin Tavsiyeler Yargılamadan dinleyin ; - Konuşmasını bitirmesine müsaade edin.Kabul edin ve ona güvendiğinizi söyleyin…
TEŞEKKÜRLER