SCAMPER

Akıcı düşünebilmek amacıyla geliştirilmiş düşünme tekniklerinden biri olan «SCAMPER», «her fikir var olan başka bir fikirden doğar» anlayışına dayanır.

SCAMPER, tek bir düşünce nesnesine yönelik 7 farklı düşünme sürecinden oluşur.

SCAMPER tekniğinin basamakları şunlardır: Subsitude (yerine koy) Combine (birleştir) Adapt (uyarla) Modify (değiştir) Put to other uses (başka kullanımını bul) Eliminate (Çıkar) Reverse (tersine çevir)

Subsitude (Yerine Koy) Bu basamakta düşünme nesnesi başka bir nesnenin yerine koyularak düşünülür. Örneğin «elbise askısı başka hangi amaçlarla kullanılabilir?» sorusu sorularak alternatifler üretilir.

Yerine koyma basamağında düşünmeye yardımcı olabilecek sorular şunlardır: Onun yerine başka ne kullanılabilir? Bu iş başka hangi yollardan yapılabilir? Bunu çocuklar sizin yerinize yapsa ne yaparlardı? Bunu bir uzaylı yapsa nasıl yapardı? Bu çok eski yıllarda yapılsaydı nasıl olurdu? Çok eskiden bunun yerine ne kullanılmış olabilir?

Combine (Birleştir) Bu aşamada farklı düşünceler bir araya getirilirek birleştirilir. Örneğin «bir elbise askısı ile neyi birleştirirsek daha işlevsel bir elbise askısı elde ederiz?» sorusu üzerinden düşünülür.

Birleştirme aşamasında düşünmeye yardımcı olabilecek sorular şunlardır: Hangi bölümler birlikte çalışabilir? Hangi nesneler bir araya gelebilir? Hangi malzemeleri birleştirebiliriz?

Adapt (Uyarla) Bu aşamada düşünme nesnesinin bir amaca ya da duruma uyum sağlaması için üzerinde düzeltmeler yapılır. Örneğin «bir çocuk için elbise askısı nasıl olabilir?» sorusuna yanıt aranır.

Uyarlama aşamasında yardımcı olabilecek sorular şunlardır: Bu nesnenin etkililiğini iki katına çıkarmak için ne yapmamız gerekir? Bu kişinin özelliklerine göre nesne üzerinde hangi düzenlemeleri yapabiliriz? Bu durum eski zamanlarda gerçekleşseydi nasıl olurdu?

Modify (Değiştir) Bu aşamada nesnenin orijinal durumunun farklılaştırılmasına çalışılır. Nesnenin daha büyük, daha küçük, daha renkli, daha hafif olması gibi farkı alternatifler üzerinden düşünülür. Örneğin «elbise askısı daha büyük olsaydı nasıl olurdu?» sorusu üzerine düşünülür.

Bu aşamada sorulabilecek sorular şunlardır: Bunun kullanımını nasıl eğlenceli bir hale getirebiliriz? Bunun içi görülebilseydi ne olurdu? Bu daha ağır olsa nasıl olurdu? Bu daha hafif olsa nasıl olurdu? Bu nesne hiçbir yere hareket etmeseydi ne olurdu? Bu nesne çok küçük olsa farklı olarak ne yapardınız? Bu nesne konuşabilseydi ne söylerdi?

Put to Other Uses (Başka Kullanımını Bul) Bu aşamada düşünme nesnesinin normal kullanılış amacından farklı amaçlara kullanımı üzerinde düşünülür. Örneğin «elbise askısı başka hangi amaçlarla kullanabilir?» sorusu üzerinde düşünülür.

Bu aşamada sorulabilecek sorular şunlardır: Elimizdekini başka bir amaçla kullanılabilir mi? Bu nesne ile başka neler yapabiliriz? Onu başka hangi amaçlar için nasıl kullanabiliriz? Bunu başka bir yerde kullanabilmek için nasıl değişiklikler yapılması gerekir?

Eliminate (Çıkar) Bu aşamada düşünme nesnesinin bir özelliğinin tamamen ya da kısmen kaldırması üzerinde düşünülür. Örneğin «elbise askısından neyi çıkarabiliriz?» sorusu üzerinde düşünülür.

Çıkarma aşamasında sorulabilecek sorular şunlardır: Bundan hangi parçaları kesip atabilirsiniz? Bun nesneden ana kısmı dışındaki bölümlerini çıkarsanız ne olurdu? Bundan rasgele bir bölümünü çıkarırsanız ne olurdu? Bu nesnede çıkarıp atamayacağınız en önemli parça hangisidir?

Reverse (Tersine Çevir) Bu basamakta düşünme nesnesinin var olan durumu yeniden düzenlenir. Örneğin «elbise askısının uçları aşağı değil de yukarı olsa ne olurdu?» sorusu üzerinde düşünülür.

Bu aşamada sorulabilecek sorular şunlardır: İlk parçayı sona koysanız ne olur? Son parçayı başa koysanız ne olur? Üst üste ya da alt alta yapmaya çalışsanız ne olurdu? İnsanlar ve hayvanlar rollerinin tersini yapsaydı neler olurdu?

SCAMPER tekniği ile ilgili videoyu izleyiniz. https://www.youtube.com/watch?v=G8w0rJhztJ4