Çocukların Akupunktur ile Tedavisi Dr. Demet Taş Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Akupunktur vücut yüzeyinde belirli yerlerde tanımlanmış özel noktaların uyarılması ile gerçekleşen bir tedavi metodudur. Akupunktur gün geçtikçe daha popüler bir tedavi yöntemi olmaktadır, talep artmaktadır. ABD de 2002 yılında 2 milyon erişkin akupunktur tedavisi almış iken 2007 de bu sayı 3 milyon olmuştur. Çocuk hastalıkları için de artık akla gelen bir yöntemdir.

Barnes PM, 2008. Lin YC,. 2005 Pediatri hastalarının tamamlayıcı ve alternatif tıp talebi: % 2 ile % 20-30 Homeopati, akupunktur, şiropraksi ve bitkisel tedaviler ABD’deki pediatri ağrı servislerinin 1/3’ünde akupunktur uygulama ünitesi bulunmaktadır. Çocuklarda kullanılan tamamlayıcı tıp yöntemleri incelendiğinde, Akupunktur % 32 (2’nci sırada)

Çocuklarda Akupunktur güvenli mi? Güvenilirlik çalışmaları az. : Pickering LK, 2009 Çocuklarda Akupunktur güvenli mi? Güvenilirlik çalışmaları az. Konvansiyonel tedavilerde kullanılan subkütan tedaviler ve aşılar göz önüne alınarak akupunktur amaçlı yüzeyel iğnelemeler güvenli olmalı. Vücut alanı küçük çok kolaylıkla iç organlara ulaşılabilir. Çocuk 10 yaşından büyükse, kendisinden ve ebeveyninden onam formunun önemi

Erişkinler de bile bu yönde çalışmalar devam etmektedir; Witt CM, .2009 Yan etki? Erişkinler de bile bu yönde çalışmalar devam etmektedir; 2009 yılında ortalama yaşları 46 olan 229 230 kişide yapılan bir çalışmada % 8.6’ sı bir yan etki bildirmiştir. Yan etkiler içerinde en sık % 6.1 olasılıkla kanama ve % 1.7 de ise ağrı görülmüştür. Çocukta oluşabilecek ekimoz ve ağrı daha büyük tepki yaratır.

The Safety of Pediatric Acupuncture: A Systematic Review,2011 Yapılan metaanalizler sonucu akupunkturun neden olabileceği ciddi yan etki olasılığını 1 milyonda bir olarak bildirmişlerdir (kanama, sinir zedelenmesi enfeksiyon, pnömotoraks, kardiak tamponad). Denise Adams ve ark. yaptığı derlemede inceledikleri 12 metaanalizin sadece 4’ünde kısmi olarak çocuk hasta dahil edilmiştir. Ciddi yan etkilerden korunmak için çok iyi planlanmış uygulama protokolleri olmalı ve tecrübeli hekim olmalıdır.

Snyder J. Curr Opin Pediatr 2012

Çin’de her yaş grubu çocuğa akupunktur uygulanmaktadır. Pekin Çocuk Hastanesi’nde Akupunktur departmanı Kalıcı iğne bırakılmıyor Daha çok nöromusküler hastalıklar için yapılıyor. Literatürde artık yenidoğana akupunktur uygulanıyor.

Term ve preterm bebeklerde ağrı çalışmaları henüz yeterli değil, fakat dünyadaki ilk çalışma Türkiye’den: Acupuncture in preterm babies during minor painful procedures (2011) Ecevit A1, Ince DA, Tarcan A, Cabioglu MT, Kurt A., Prerterm bebeklere uygulanan tek nokta akupunkturu ağrı kesici ve anksiyolitik etki göstermiştir.

Wolfgang Raith, 2013 Son literatürlere bakıldığında term ve preterm bebeklerde İnfantil Kolik çalışmaları görülmektedir. Sonuçlar olumlu olup, daha fazla randomize kontrollü çalışmaya ihtiyaç vardır. Lazer akupunktur, derin ve yüzeyel iğnelemeler ile uygulama süreleri konusunda da daha fazla çalışma gereksinimi

Yenidoğan döneminden sonraki çocukluk dönemine baktığımızda; pek çok semptom için akupunktur kullanılabilir. Peki literatürde akupunktur çocuk hastalıklarının hangilerinde kullanılmış ne kadar etkili bulunmuş? Sıklıkla akupunktur uygulanmış bazı hastalıkları görelim

Enürezis Nokturna Electro-acupuncture in the Treatment of Children with Monosymptomatic Nocturnal Enuresis G. Bjorkstrom,2000 Yapılan bir çalışmada gece işemesi olan 7-16 yaş arası 25 çocuğa elektro-akupunktur uygulanmış. Tedaviden 3 ve 6 ay sonra değerlendirildiğinde % 78 ve % 65 oranında akupunktur öncesine göre kuru gecelerde anlamlı olarak artış olduğu % 50’sinin daha kolay uyanabildiği Gece işemeleri için ilk seçenek? Fakat konvansiyol tedaviye dirençli hastalarda tamamlayıcı olarak önerilmektedir.

Enürezis Nokturna D. Primary nocturnal enuresis Enürezis Nokturna D. Primary nocturnal enuresis. Acomparison among observation, imipramine, desmopressinacetate and bedwetting alarm systems. J Urol,1995 Bir çalışmada gece işemesi olan hastalar 4 gruba ayrılmış,bir grup kontrol grubu (50), 2’ncisi imipramin(44), 3’ncüsü dezmopressin (88) 4’üncü gruba ise alarm sistemi (79) uygulanmış. 6 aylık tedavi sonrasında; Bjorkstrom ve ark. ları ilaç ve alarm kullanılarak yapılan bu primer enürezis tedavisi ile elektro-akupunktur kıyaslandığında elektro-akupunkturun alarm tedavisi dışındaki tedavilerden daha başarılı olduğunu belirtmişlerdir

Enürezis Nokturna Acupuncture for Nocturnal Enuresis in Children:A Systematic Review and Exploration of Rationale Wendy F. ,2005 Wendy ve ark. Yaptığı derlemede 18 yaş altı Primer Enürezisi olan ve akupunktur uygulanan 11 çalışmayı irdelemişler Bu çalışmalarda akupunktur diğer bir akupunktur yöntemi ile (kulak, iğnenin gömülmesi veya sham akup.) kıyaslandığında vücut akupunkturunun daha faydalı olduğu görülmüş

Enürezis Nokturna Complementary and miscellaneous interventions for nocturnal enuresis in children, Cochrane ,2005 Daha geniş bir derlemede akupunkturun Primer Enürezis için tek başına yeterli olmayacağı diğer konvansiyonel tedavilerle beraber faydalı olacağı belirtilmiş. Desmopressine eklenmesinde fayda görülmüştür. Sonuç olarak: Primer Enürezis de diğer tedavilere cevap vermeyen hastalarda akupunkturun eklenmesi kuvvetle tavsiye edilir, ilk tedavi olarak da uygulanabilir.

Ağrı Kemper KJ, On pins and needles Ağrı Kemper KJ, On pins and needles? Pediatric pain patients’ experience with acupuncture. Pediatrics,2000 Lin Y, Ly H, Acupuncture in the management ofchronic fatigue syndrome in adolescents: a pilot study., Acupunct Med, 2004 Kemper ve ark. 5-20 yaş arası kronik ağrısı olan 47 hasta çocukta retrospektif yaptıkları çalışmada % 67 çocuğun sözlü ifadesi ve % 60 ebeveynlerin ifadesine göre ağrılarda azalma oldukları belirtilmiştir. Başka bir çalışmada ise çocuk ve adolesanlara uygulanan akupunktur ile kronik ağrı ve tükenmişlik sendromunda belirgin iyileşme görülmüştür.

Ağrı Zeltzer LK,,2002 6-18 yaşlarındaki 33 kronik ağrısı olan çocuklara akupunktur ve hipnozun aynı anda uygulanması Anksiyete durumunda ve ağrı şikayetlerinde azalma(% 50)

Ağrı Pintov S, 1997 Dalla Libera D, 2014 7-15 yaş arası 22 migren hastası çocuğa akupunktur ve plasebo akupunktur uygulanmış, akupunktur yapılanda migren sıklığı ve şiddetinde plasebo grubuna göre belirgin azalma saptanmıştır İtalya da ki çalışmada Tamamlayıcı yöntemler arasında akupunktur % 11 olarak tercih edilmiştir Çocuk hastalarının migren tedavisi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunmaktadır.

Konstipasyon Zhu Zhaogang, 2003 Bir çalışmada hastanede yatmaya bağlı meydana gelen kabızlık için, 10 hastaya herhangi bir laksatif vermeden önce Lİ 11 noktası üç gün üst üste iğnelenmiş. Tedaviden 2 saat sonra kendiliğinden dışkılama olduğu görülmüş. Çocuklarda konstipasyon için ağırlıklı olarak masaj yöntemleri uygulanmakta

Epilepsi Xiong X, Clinical observation of acupuncture and Chinese medicine for treatment of epilepsy in children,2004 Çinde yapılan bir çalışmada 1-17 yaş arası 64 nöbet geçiren erkek çocuğa ; Akupunktur ve Çin bitkisi veya tek başına Çin bitkisi veya karbamazepin verilmiş. Bu üç tedavi arasında belirgin fark görülmemekle beraber hepsinde nöbet sayısında azalma olduğu ifade edilmiş.

Epilepsi Daniel KL Cheuk, 2008 V Wong, 2006 Norveç’te, erişkin epilepsili hastalara uygulanan akupunktur ve sham akupunkturu kıyaslandığında nöbet sayısında azalma görülmemiştir. 2008 Cochrane derlemesinde konvansiyonel tedavi ve diğer akupunktur yöntemleri kıyaslandığında epilepsi tedavisinde akupunktur önerilmemektedir.

Allerji Karston G, 2013 2013 yılında yayınlanan randomize kontrollü çalışmada 56 okul öncesi astım tanılı çocuğun yarısına akupunktur uygulanmış diğer yarısı kontrol grubu olarak alınmıştır Akupunktur sonrası inhaler kortizon dozlarında, betamimetik ihtiyacında azalma ve sübjektif olarak astım bulgularında gerileme olduğu tespit edilmiştir

Allerji Laser acupuncture in treatment of childhood bronchial asthma,2013 Mısırda 7-18 yaş arası astım nedeniyle takip edilen 50 çocuğa haftada 3 kez olmak üzere lazer akupunktur uygulanmış 1 aylık tedavi sonrası solunum fonksiyon testlerinin iyileştiği, betamimetiklerin kesildiği ve inhaler kortikosteroidlerin azaltıldığı ifade edilmiştir

Allerji Ng DK. Pediatrics 2004 Hongkong’da randomize kontrollü 6-20 yaş arası 72 allerjik rinitli çocuklarda yapılan randomize kontrollü çalışmada 3 ayın sonunda ise allerjik rinit semptomlarında belirgin gerileme görülmüştür.

Nörolojik sekel Wong V, 2001 Nörolojik sekelli pek çok çocuğa akupunktur uygulanmakta Çin’de özellikle paralizisi olan hastalara uygulanmakta Bir çalışmada 2-18 yaş arası salyasına hakim olamayan 10 hastaya 30 dan fazla gün dil akupunkturu uygulanmış ve fayda görülmüştür.

Dil akupunkturu tecrübem bulunmamakta Nörolojik Sekel Sun J,2004 Çin’de yapılan çalışmada dil akupunkturu ve sham akupunkturu kıyaslanmıştır. Hastaların motor fonksiyonlarında ve öz bakımlarını sağlamakta belirgin fayda Dil akupunkturu tecrübem bulunmamakta

Bulantı (PONV)(Postoperativ Nausea Vomiting) Comparison of laser acupuncture andmetoclopramide in PONV prevention in children DIANA BUTKOVIC,2005 Farklı nedenlerle anestezi alan 120 hastaların 1’inci gruba lazer akupunktur, 2’nci gruba metoklopramid ve 3’üncü gruba ise sham akupunktur uygulanmıştır. Akupunktur uygulamaları anestezi öncesi 15 dk. süreyle PC6 noktasına yapılmıştır Lazer akupunktur ilaç kadar etkin bulunmuştur. Türkiye’den de bu konuda yapılmış pek çok çalışma bulunmaktadır.

Bulantı (PONV)(Postoperativ Nausea Vomiting) Somri M, Vaida SJ, Sabo E Bulantı (PONV)(Postoperativ Nausea Vomiting) Somri M, Vaida SJ, Sabo E. Acupuncture versus ondansetron in the prevention of postoperative vomiting. A study of children undergoing dental surgery. Çene cerrahisi için genel anestezi alan 90 çocuk hastada; Anestezi sonrası kontrol grubu, ilaç ve akupunktur uygulanan hasta gruplarında , kontrol grubuna göre bulantı şiddeti ve sıklığı daha az görülmüştür İlaç ve akupunkturun etkinlikleri arasında fark gözlenmemiştir

Bulantı (PONV)(Postoperativ Nausea Vomiting) Chao Hsing Yeh,2012 ABD’de bir hemşirelik okulunda yapılan çalışmada kemoterapi alan 10 kanserli çocuğa; Kemoterapi yan etkileri için, gerçek ve sham akupres uygulanan çalışmada, akupres uygulananlarda bulantı ve kusmada azalma kaydedilmiştir Fakat gerçek ve sham akupres arasında etkinlik yönünden fark görülmemiştir

Çocuklarda yaptığım bir çalışmadan bahsedeceğim; Farklı Endikasyonlar İçin Uygulanan Akupunktur, Çocuklarda Okul Başarısı Üzerine Olumlu Etki Yapar Mı?

Bu retrospektif çalışmada, farklı nedenlerle akupunktur tedavisi alan çocuk hastalarda, okul başarısının akupunktur sonrası olumlu yönde etkilenip etkilenmediği incelenmiştir

Akupunktur seansları öncesi ve akupunktur seanasları sonrasında aynı yıl içindeki iki dönem karne notları kıyaslanmıştır Matematik Sosyal Bilgiler Türkçe

Akupunktur tedavisine başvurma nedenleri ADHD (Dikkat eksikliği - Hiperaktivite) - 25 hasta Enüresis noktürna - 8 hasta Migren - 2 hasta Obesite - 2 hasta Atopik dermatit - 1 hasta Alopesi areata - 1 hasta Tourette sendromu - 1 hasta

Tüm Olguların 1. Dönem ve 2. Dönem Ders Notları Dersler 1.Dönem 2.Dönem p-değeri Matematik 65,5±22,2 71,8±21,5 0,002 Sosyal Bilgiler 74,8±16,2 77,6±16,8 0,049 Türkçe 70,1±19,7 74,6±17,5 0,007

ADHD Tanılı 21 Olgunun 1. Dönem ve 2. Dönem Ders Notları Dersler 1.Dönem 2.Dönem p-değeri Matematik 60,9±21,4 70,8±20,1 0,003 Sosyal Bilgiler 72,5±12,8 77,6±13,5 0,023 Türkçe 67,8±16,9 74,0±16,4 0,027

Hastalarım bana gelmeden önce ADHD tanısı almışlardı ve akupunktur sırasında ilaç kullanmıyorlardı. Bu hastaların tedavisinde kullanılan ilaç Metilfenidat ve türevleridir. Bunlar, etkisini DA ve NA taşınmasını bloke ederek gösterir. Bunun sonucunda postsinaptik DA ve NA düzeyleri artar DA, doğrudan etkiyle prefrontal korteks, hipokampüs ve striatumdaki sinaptik bağlantılarda ve bellek regülasyonunda önemli rol oynar DA, dolaylı etkiyle ACh regülasyonuna katkıda bulunarak bellek performansını etkiler (Kimko HC1999, Kuczenski R1997, Jay 2003, Umegaki et al, 2001)

Akupunkturun ADHD’de okul başarısını artırması Dopaminerjik Serotoninerjik Nörotropik maddeleri artırıcı etkilerine bağlıdır

Fonksiyonel MR (fMRI) çalışması; Çeşitli çalışmalar, akupunkturun bellek ve öğrenme yetisinde olumlu yönde değişikliklere neden olduğunu ortaya koymuştur. Fonksiyonel MR (fMRI) çalışması; Orta derecede kavrama sorunu olan hastalarda akupunktur uygulaması sonrası, hafıza ve kavrama ile ilgili olan beynin temporal ve frontal loblarındaki beyin aktivitelerinde artış saptanmıştır Manni L. Physiol Behav 2009 Jing XH. Neurosci Lett 2008 Yu JC. Physiol Behav 2005

SONUÇ Çocuklarda akupunktur tecrübeli akupunkturistlerce dikkatle yapıldığında birçok hastalıkta güvenli ve etkin bir tedavi yöntemidir. Akupunktur, çocuklardaki primer şikayetleri düzeltmesinin yanı sıra, mental fonksiyonları olumlu yönde etkilediği için pek çok aile için kaygı verici olan okul başarısı üzerine de olumlu katkılar sağlayabilir.

Teşekkürler