SİNİR SİSTEMİ MERKEZLER Limbik Sistem Hipotalamus Otonom sinir sistemi

İlkel Beyin

Çok Çok İlkel Beyin

Dinazor Beyni

Limbik sistem ve görevleri

Limbik sistem ve görevleri

Limbik sistem ve görevleri VARLIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN DAVRANIŞLAR: yeme, içme, düşmanı ile karşılaşınca kızma, hiddet, kavga, kaçıp kurtulma reaksiyonları VARLIĞIN VE TÜRÜNÜN DEVAMINI SÜRDÜREBİLME İLE İLGİLİ DAVRANIŞLAR: Çiftleşme, yavru yapma, yavru bakımı, büyütülmesi ile ilgili davranışlar YUKARIDAKİ DAVRANIŞLAR İLE İLGİLİ OLARAK İÇ ORGAN AKTİVİTELERİNİN AYARLANMASI

Limbik sistem - Hipokampus Hipokampus serebral korteksin içe doğru kıvrım yapmış bir uzantısıdır. Hipokampusun Öğrenmedeki Rolü: Hipokampus kısa dönem belleğin uzun dönem belleğe dönüşmesinde rol oynar. Epilepsi tedavisi amacıyla her iki beyin yarım küresindeki hipokampusları uzaklaştırılmış insanlar en yeni anılarını hatırlayabilirler fakat yeni bilgileri akılda tutamazlar. Hatta hergün karşılaştıkları insanların adını bile öğrenemezler. Yaptıkları işle ilgili bir dakikadan uzun süren bilgiyi akılda tutamazlar.

Limbik sistem - Amigdala Özellikle duygusal bellekte rol oynar. Örneğin bir insanın isminin hatırlanması hipokampusun işlevidir; o insanla ilgili bazı hoş olan veya olmayan anıların hatırlanmasından ise amigdala sorumludur. Hiçbir şeyden korkmama, herşeye aşırı ilgi duyma, çabuk unutma, her cismi ağıza sokmaya çalışma, sert cisimleri bile yemeye çalışma, aşırı seks güdüsü, yetişkin olmayan, yanlış cinsiyetten olan hatta farklı türden olan bireylerle çiftleşmeye çalışma... Kendilerine korkutucu resimler gösterilen insanlarda amigdalalarda aktivite artışı gözlenmiştir. Korkuyu yenmek ise serebral korteksin işidir. İkisi arasındaki dengesizlikler fobi, aşırı endişe, depresyon, panik gibi anormallikleri ortaya çıkartır. Maymunlarda her iki beyin yarımküresindeki amigdalaların çıkartılması sonucunda bu davranış biçimleri gözlenmiştir.

Limbik sistem (ödül ve ceza merkezleri) Bazı limbik alanların elektriksel olarak uyarılması hayvanlarda memnuniyet ve tatmin duyguları oluştururken başka alanların uyarılması korku, acı, savunma, kaçma, hatta kendini hasta hissetme gibi tepkileri oluşturur. Elektrotlar beyinde ödül ve memnuniyet alanlarını uyaracak biçimde yerleştirildiğinde maymun kola basınca bu alanlar uyarılıyor. Hayvan kola basmayı öğreniyor ve saatte yüzlerce-binlerce kere kola basıyor.

Limbik sistem (ödül ve ceza merkezleri) Esas ödül alanları: Hipotalamusun bazı çekirdekleri İkinci derecede ödül alanları: Septum, amigdala, talamusun ve bazal gangliyonların bazı alanları, mesencephalonda bazı bölgeler. Esas ceza alanları: Mesencephalonun bir bölgesi, hipotalamus ve talamusun bazı alanları. İkinci derecede ceza alanları: Amigdala ve hipokampusun bazı alanları. Ceza alanlarının uyarılması ödül alanlarını inhibe eder. Öfke Davranışı-Ceza Merkezleriyle İlişkisi: Hipotalamus ve limbik sistemin diğer bazı bölgelerinin uyarılması öfke davranışı adı verilen bir dizi davranışa yol açar. Savunma pozisyonu alma, pençeleri çıkartma, kuyruğu dikleştirme, tıslama, hırlama, tükürme, tüylerin dikleşmesi, gözlerin açılması, gözbebeklerinin büyümesi. Normalde, hipotalamusun belli bazı bölgelerinden gönderilen inhibe edici sinyallerle bu davranışlar baskılanır.

Beyin bölgeleri MYELENCEPHALON Medulla oblangata Retiküler formasyon METENCEPHALON Pons cerebellum MESENCEPHALON (ortabeyin) Cerebral agueduct Corpora quadrigemia Cerebral peduncles Red nucleus Substansia nigra DIENCEPHALON (arabeyin) Thalamus Hipotalamus-hipofiz epithalamus

Hipotalamus ve görevleri Somato-motor ve vissera-motor aktivitelerin koordinasyonu Vücudun su dengesi ve susamanın kontrolü Vücut ağırlığının kontrolü Üreme ve seksüel davranışın kontrolü Vücut sıcaklığının düzenlenmesi Uyku ve uyanıklık halinin düzenlenmesi Heyacanın kontrolü, Korku ve Hiddet Endokrin sistemin kontrolü

Hipofiz hormonları

Hipotalamus ve endokrin sistem Hipotalamusta yapılan ve sinirler ile taşınan hormonlar nörohipofizden kan dolaşımına verilirler Bu durumda iki hormon vardır ADH veya Vasopressin ve Oksitosin Hipotalamustan salınan “salgılattırıcı faktörler”in (releasing faktörs) etkisi ile adenohipofizden hormonlar salınır ve kan dolaşımına verilir TRH CRH GH-RH GH-IH LH-RH PROLAKTİN SALDIRTICI HORMON PIH

Vasopressin Vücut su dengesini koruyan hormondur. Diğer adı ADH (antidiüretik hormon)’dır Böbrek distal tubullerden ve toplama kanallarından suyun vücuda geri emilimini arttırır. İdrarı yoğunlaştırır Salgılanması durunca idrar hipotonikleşir Yüksek dozda kan basıncının yükselmesine yol açar. Beyin işlevlerini geliştirici etkisi vardır. Karaciğer ve böbreklerde parçalanır

Oksitosin Etkisi meme bezi düz kas hücreleri ve uterus üzerinedir. Süt ejakülasyonunu sağlar Doğum sırasında uterus kaslarının kasılmasını sağladığı için suni sancı yaratılmasında kullanılır Erkek eşey organı kanallarında da kasılmalara yol açar Hafıza üzerinde olumsuz etkileri vardır

Orta hipofiz hormonu PARS INTERMEDIA Intermedin, melenofor uyarıcı hormon (MSH) salınır. Renk değiştirme olayını düzenler

Adenohipofiz Hormonları Dokunun (bezin) vücuttan uzaklaştırılması, bir takım eksikliklere neden olmalıdır

Motor sistemler 1. SOMATİK MOTOR SİSTEMİ (istem içi çalışmaktadır) Sinir sisteminin motorik fonksiyonlarını kontrol eden iki bölümü bulunmaktadır 1. SOMATİK MOTOR SİSTEMİ (istem içi çalışmaktadır) 2. OTONOMİK MOTOR SİSTEMİ (istem dışı çalışmaktadır)

Somatik ve otonom sistemlerin organizasyonu

Otonom sinir sistemi ve görevleri Somatik motornöronların hücre gövdeleri merkezi sinir sistemi içerisinde bulunur. Aksonları hiç durak yapmadan effektör organlara kadar giderler. Otonom sinirler ise, Aksonları, merkezi sinir sisteminden çıktıktan sonra mutlaka bir ganglionda sona ererler. Effektör organa buradan giderler Somatik sinirlerde inhibisyon sadece merkezde olur. Bir sinir diğer siniri inhibe eder. Otonom sinirlerde ise bu olabileceği gibi periferde de inhibisyon olabilir. Somatik nöron kesilirse, effektör organı körelir. Otonom nöronlarda ise effektör organ çalışmaya (kısmen) devam eder Somatik noronlar istem içi, otonomlar istem dışı organları sinirlendirirler Somatik sinirlerin çapı büyük, implus velositesi fazladır. Otonomlar ise ufak ve yavaştır Otonom sinir sistemi tonik aktivite gösterir Otonom sinirler fizyolojik olarak iki kısıma ayrılırlar: simpatik ve parasimpatikler olarak

Simpatik ve parasimpatik sistem

Simpatik ve parasimpatik sistem

Yalan Makinası