ÜROGENİTAL SİSTEM ORGANLARI PROF.DR.YALÇIN KIRICI ANATOMİ AD.

Üriner Sistem Organları Böbrekler Üreterler Mesane (vesica urinaria) Urethra

ÜRİNER SİSTEM

BÖBREK(Ren) FİLTRASYON RESORPSİYON EKSKRESYON Süzme RESORPSİYON Geri emme EKSKRESYON salgılama 1700 lt kandan 2-2,5 lt idrar üretirler

BÖBREKLER İki tane yüzü vardır. İki tane kenarı vardır. Facies anterior Facies posterior İki tane kenarı vardır. Margo medialis (Hilum renale bulunur) Margo laterale İki tane ucu vardır. Ekstremitas superior (Gl.suprarenalis bulunur) Ekstremitas inferior

BÖBREKLER Peritonun arkasında (retroperitoneal) Sağ böbrek T12-L3 vertebra Sol böbrek T11-L2 vertebra seviyesindedir. 130-150 gr 12x6x3 cm

BÖBREKLERİN YAPISI Hilum renale Önden-arkaya V.renalis A.renalis (2-3 dalı) Pelvis renalis »»» ureter

BÖBREKLER Renal kapsül (capsula fibrosa) Dıştan sarar Perirenal yağ kapsülü (capsula adiposa) Darbelere karşı korur Perirenal fasya (fascia renalis) Normal pozisyonunda durması Pararenal yağ kapsülü (corpus adiposum pararenale)

BÖBREKLERİN YAPISI Pelvis renalis Medulla renalis (2/3) Calix renalis majoris-minoris Ureterler Medulla renalis (2/3) Piyramis renalis (ortalama 12 tane) Cortex renalis (1/3)

BÖBREKLERİN KANLANMASI A.renalis Aorta abdominalis’in en büyük çift dalı L1-L2 seviyesinde çıkarlar Sağ a.renalis daha uzundur

BÖBREKLERİN KANLANMASI V.renalis V.cava inferior

ÜRETER Pars abdominalis Pars pelvica Pars intramuralis Üreteropelvik bileşkeden iliak damarları çaprazladığı yere (veya linea terminalis’e) kadar olan bölümü Pars pelvica İliak damarları çaprazladığı yerden mesaneye girdiği yere kadar olan bölümü Pars intramuralis Mesane duvarı içinde yer alan bölümü (1,5-2 cm en kısa bölümü)

ÜRETER 3 doğal darlık Üst darlık Orta darlık Alt darlık Üreteropelvik bileşkede Orta darlık İliak damarları çaprazladığı yerde Alt darlık Pars intramuralis’de En dar yeridir, taşlar en sık burada takılır....

MESANE (VESICA URINARIA) İdrarın bir süre bekletildiği Gerektiğinde uretra’ya iletildiği 350-500 ml hacimli bir organdır. Symphysis pubica’nın arkasında Pelvis boşluğu tabanında Preperitoneal konumda Erkeklerde Rectum’un önü, prostat’ın üzerinde Kadınlarda Uterus ve vagina’nın önünde bulunur

Vesica Urinaria

Vesica Urinaria

MESANE (VESICA URINARIA) Apex vesicae Lig.umbilicale medianum Fundus vesicae Trigonum vesicae (iç yüzde) Ostium ureteris’ler Ostium urethrae internum Corpus vesicae Cervix vesicae

Apex Vesicae

Facies Superior

Facies Superior excavatio rectouterina (Douglas çıkmazı) - excavatio vesicouterina

Fundus vesicae (facies posterior) excavatio rectouterina DOUGLAS excavatio rectovesicalis excavatio vesicouterina

Cervix vesicae Erkekte prostat’ın üst yüzüne, Kadında doğrudan pelvis döşemesine (diaphragma pelvis) oturur.

URETHRAE Mesane’deki idrarın dışarı atılması Kadında sadece üriner fonksiyon Erkekte üro-genital fonksiyon Mukozasında Littre bezleri vardır. Ostium urethrae internum Ostium urethrae externum

ERKEK URETHRA’sı urethra masculina Glans penis’de sonlanır 15-20 cm Üriner ve genital bir yoldur Pars prostatica En geniş yeri Pars membranacea En kısa ve en dar bölümü Pars spongiosa (penil urethra) Fossa navicularis

KADIN URETHRA’sı urethra feminia Vulva’da sonlanır 3-5 cm Sadece üriner bir yoldur

Urethrae Feminina Pars pelvica Pars membranacea Pars perinealis

Erkek Genital Organları Spermlerin üretilmesi İletilmesi Dışarıya atılması

Erkek Genital Organları İç Genital Organlar Testis Epididymis Ductus deferens Ductus ejaculatorius Eklenti bezler Vesicula seminalis Prostat Gl.bulbourethralis Dış Genital Organlar Penis scrotum

İç Genital Organlar Testis Scrotum içinde yer alır. Spermatozoon’lar ve androgenlerin üretimi Scrotum’a inmiş olmaları şarttır.

Testislerin inişi DESCENSUS TESTIS 8 haftalık 11 haftalık

Testislerin inişi DESCENSUS TESTIS 4. ay 8. ay

Testis Tunica albuginea Mediastinum testis 250-300 küçük lob Seminifer kanalcık Spermatozoon’ların üretim yeri Leydig hücreleri testosteron yaparlar.

Testis

Epididymis Testis’lerin arka-üst bölümünde yer alırlar. Spermatozoon’ları ductus deferens’e iletir, Spermatozoon’lar için depolama ve olgunlaşma yeridir. Spermiumların dölleyebilme yeteneğini kazandıkları yerdir.

Ductus Deferens Ampulla bölümü hariç (ampulla’da depolama da olur) sadece bir iletim kanalıdır. Vesicula seminalis’in boşaltım kanalı ile birleşerek; Ductus ejacularotius’u meydana getirir.

Ductus Deferens Vesicula Seminalis

Ductus Deferens Ductus Ejaculatorius

Ductus Ejaculatorius Prostat içinde seyrederek urethra’nın pars prostatica’sına açılır. Vesicula seminalis’den ve ductus deferens’den gelen içeriklerin karıştırılması Lümen içeriğinin basınçla dışarı atılması

TESTIS, EPIDIDYMIS VE DUCTUS DEFERENS

Vesicula Seminalis Ejakulat içeriğinin %60- 70’i Fruktozdan zengin, Spermiumlar için besleyici maddelerin bulunduğu, Alkalik bir salgı.... Testosteron düzenleyici hormon .....

Vesicula Seminalis

Prostat Genital eklenti bezlerin en büyüğüdür. Basis – apex Alkalik bir salgısı vardır. Vaginanın asidik ortamını nötralize etmek amacıyla Ejakulatın %20-30’u.

Dış Genital Organlar Penis Pars libera (serbest bölüm) Corpus penis Glans penis Pars fixa (Radix penis) Crus dextrum Bulbus penis Crus sinistrum

2 corpus cavernosum 1 corpus spongiosum

Scrotum Perinede yer alır. Testis ve epididymisleri barındırır. Testisleri vücut ısısından daha düşük sıcaklıklarda fonksiyon görürler. Scrotum bu düşük ısıyı sağlar. (34 – 35 0C)

Scrotum

Scrotum

Kadın Genital Organları Amaç ---- ÜREME Kadının fonksiyonu daha KOMPLEKS Ovum’u üretmek Zigot’un iletimi Zigot’un yuvalanması (implantasyon) Embriyo –fetus yaşatılması Doğurulması Süt üretimi

Kadın Genital Organları İç Genital Organları Ovarium Tuba uterina Uterus Vagina Dış Genital Organları Vulva Mons pubis Labia majora pudenti Labia minora pudenti Clitoris Vestibulum vagina Bulbus vestibuli Glandulae vestibulares

OVARIUM Fossa ovarica’larda bulunur Erkekteki testis’e karşılık gelir Ovum üretimi Östrojen ve progesteron üretimi

OVARIUM Mesovarium Lig.ovarii proprium Lig.suspensorium ovarii Lig.latum uteri Lig.ovarii proprium Lig.suspensorium ovarii Foliküller

OVARIUM Doğumda 100-400 bin primordial folikül vardır. Ergen dişide bu sayı 10-20 bine iner (degenere olurlar) Tüm ovulasyon dönemi boyunca bunların ~400 tanesi ovum oluşturacak düzeye gelir.

TUBA UTERINA Fundus uteri’den ovarium’lara doğru uzanır. Lig.latum uteri’nin iki yaprağı arasında yer alır. Mesosalpinx Ostium abdominale tubae uterinae Ostium uterinum tubae uterina

TUBA UTERINA Infundibulum Ampulla Isthmus Pars uterina Fimbria tubae Döllenme genellikle burada olur. Isthmus Pars uterina

UTERUS Rectum ile mesane arasında Üst bölümüne tuba uterina’lar açılır. Alt bölümü vagina ile devam eder.

Uterus Bölümleri Fundus uteri Corpus uteri Cavitas uteri Isthmus uteri Cervix uteri Canalis cervicis Portio vaginalis

UTERUS Excavatio rectouterina Excavatio vesicouterina DOUGLAS çıkmazı

UTERUS Uterus’u yerinde tutan oluşumlar: Lig.latum uteri Lig.teres uteri Lig.cardinale En güçlü olan

UTERUS Endometrium Myometrium Perimetrium Tunica mucosa Tunica muscularis Perimetrium Visseral periton – yanlarda lig.latum uteri olarak uzanır.

VAGINA Uterus ile vulva arasında uzanır. Cinsel ilişki organı Doğum kanalı Urethra ve mesane’nin arkasındadır. Rectum’un önündedir. Portio vaginalis (4 tane çıkmaz) En derin olanı arka forniks’tir.

VAGINA Vestibulum vaginae Ostium vaginae Vagina ortamı asidiktir. Hymen Annuler Semilunar Cribriform vb.... Vagina ortamı asidiktir. Bakteriler için bir bariyer Spermler için de zararlı Ejakulatın bazik salgıları ile nötralize edilir. Vagina mukozasında salgı bezi bulunmaz.

Dış Üreme Organları - VULVA Perine’de yer alırlar. Mons pubis Labia majora pudendi Erkekteki scrotum’a eşdeğer. Labia minora pudendi Vestibulum vaginae Erektil organlar Clitoris Penis’in eşdeğeri. Bulbus vestibuli Eklenti bezler Gll.vestibulares

PERİNE Önde; Yanlarda; Arkada; Ürogenital üçgen Anal üçgen symphysis pubica Yanlarda; tuber ischiadicum’lar Arkada; coccyx’in tepesi Ürogenital üçgen Anal üçgen

PERİNE Diaphragma pelvis Diaphragma urogenitale Sağ - sol m.levator ani Sağ - sol m.coccygeus Diaphragma urogenitale M.sphincter urethrae M.transversus perine profundus

MEMELER 2.-6. kostalar arasında Göğüs ön duvarında Sekonder cinsel organ Corpus mammae Areola mammae Papilla mammae