İnsan Kaynakları Bilgi Sistemleri Hafta 3 – Bilişim Sistemleri Türleri

BT ve Değişen Hayatımız BT hayatımızın her aşamasına girip, önemli değişiklere yol açmıştır Basit bir yelkencilik bile BT ile dönüşüme uğramıştır Amaç performansı arttırma ve rekabetçi kalabilmedir İşletmeler tedarikçileri, müşterileri, rakipleri, sundukları mal ve hizmetler ile ilgili binlerce veriyi depolayıp, kontrol edebilmelidirler

İş Süreçleri İşletmenin değerli bir ürün veya hizmet üretmek için işin örgütlenmesi, koordine edilmesi ve odaklanması işlemidir Malzemenin, işgücünün ve bilginin akış yönü ve şeklidir İşletmelerin performansı yaygın olarak iş süreçlerinin etkinlik ve verimliliğine bağlıdır İş süreçleri rekabetçi avantaj kaynağı olabilirler

İş Süreçleri Eğer rakiplerinden daha yaratıcı ve yenilikçi iş süreçleri tasarlayabilirlerse avantaj sağlanabilir Her işletme iş süreçlerinin bir bütünü ve toplamı olarak görülebilir Bazı iş süreçleri birkaç işletme departmanını aşabilir – Müşteri siparişi alınması ve teslimi İş süreçlerindeki adımları etkin bir şekilde gerçekleştirmek için bilgiye ihtiyaç duyulur İş süreçlerinin detaylı analizi işletmeyi daha yakından tanımamıza Ve işletme performansını arttırmamıza neden olur

İş Süreçleri İşlevsel iş süreçleri örnekleri İmalat ve üretim Ürün oluşturma Satış ve Pazarlama Müşterileri tanıma Finans ve muhasebe Mali durum tabloları oluşturma İnsan kaynakları Çalışan istihdam etme

Sipariş Tamamlama Süreci İş Süreçleri / Örnek Sipariş Tamamlama Süreci

BT Nasıl İşletme Performansını Arttırır Daha önce manuel yapılan pek çok işi otomatize eder Bilginin akış sürecini değiştirir, daha önce bilgiye ulaşamayan çalışanların bilgiye ulaşmasını sağlar Daha önce sıra ile yapılan işlerin eş zamanlı yapılmasını sağlar

İşletmelerde Bilişim Sistemleri İşletmelerde tüm işleri yapan tek bir bilişim sisteminden bahsetmek zordur İşletmelerde değişik ihtiyaçlar, ilgi alanları olduğu için değişik BT’ne ihtiyaç vardır

İşletmelerde Bilişim Sistemleri Bilişim Sistemi Sınıflandırması Organizasyonel hiyerarşiye (kullanıcı gruplarına) göre İşletme fonksiyonlarına yada departmanlara göre Entegre Sistemler

Bilişim Sistemi Sınıflandırması

Organizasyonel Hiyerarşiye Göre BS İş İşleme Sistemi Ofis Otomasyon Sistemleri Bilgi Çalışanı Sistemleri Yönetim Bilişim Sistemleri Karar Destek Sistemleri Üst Düzey Yönetici Karar Destek Sistemleri

Organizasyonel Hiyerarşiye Göre BS Operasyonel Kademe Orta Kademe Üst Kademe Üst Düzey Yönetici Karar Destek Sistemleri Karar Destek Sistemleri Yönetim Bilişim Sistemleri Uzman Bilgi İş Sistemleri Ofis Otomasyon Sistemleri İş İşleme Sistemi

İş İşleme Sistemleri (TPS) İşi yürütmek için gerekli günlük rutin işlemleri yapar ve kayıt eder Örneğin: satış sipariş girişi , bordro, nakliye Yöneticilere faaliyetler ve dış çevre ile ilişkilerin durumunu izlemelerine olanak verir. Alt düzey yönetime hizmet verir Önceden tanımlanmış, yapılandırılmış amaçlara ve karar vermeye hizmet eder

İş İşleme Sistemleri (TPS) İki tip çıktı üretir; Operatör terminaline gönderilen mesaj soft Basılmış dökümanlar hard Veri iki şekilde işlenir; Doğrudan (On-Line Processing) - ATM Parti (Batch Processing) - POS

İş İşleme Sistemleri (TPS) Operasyonel yöneticiler satış, alacaklar, bordrolar, malzemenin fabrika içerisinde akışı gibi temel faaliyetlerin ve işlemlerin kaydını tutmak isterler TPS bu faaliyetler için bilgi üretir İşletmenin günlük işlerini yaparken gerçekleştirdiği temel faaliyetlerin kaydını tutan sistemlerdir TPS rutin soruları cevaplamaya yöneliktir – Ahmet Beyin siparişine ne oldu? Bilginin kolay erişilmesi, güncel ve doğru olması gereklidir Yöneticiler iç faaliyetlerin durumunu ve dışsal çevre ile ilişkileri bilmek için TPS’e ihtiyaç duyarlar TPS işletme içi diğer bilgi sistemlerine temel bilgi sağlayıcısıdır

İş İşleme Sistemleri (TPS) Operasyonel seviyede görevler, kaynaklar ve hedefler önceden planlanmış ve yüksek derecede tanımlanmıştır İşçilerin Bordrosu gibi Yöneticiler TPS ile temel işletme faaliyetlerini kontrol ederler TPS diğer işletme bilgi sistemleri ve işletme fonksiyonları için ANA BİLGİ SAĞLAYICISIDIR

İş İşleme Sistemleri (TPS)

Ofis Otomasyon Sistemleri Ofis çalışmalarını etkin hale getirmek ve verimliliği artırmak için, birbirine bağlı bilgisayar donanım ve yazılım konfigürasyonlarıdır.

Uzman Bilgi İş Sistemleri (KWS) Bilgi çalışma sistemleri bilimsel veya mühendislik yeni bilgiler üretmeyi ,bu bilginin ve teknik veriyi uygun bir şekilde entegre etmeyi sağlar

Yönetim Bilişim Sistemleri (MIS) Orta kademe yöneticiler yönetsel faaliyetlerin kontrolü ve karar verme için sistemlere ihtiyaç duyarlar Orta kademe yöneticilere hitap eden bu sistemlere MIS denir MIS yöneticileri işletmenin mevcut performansı ile ilgili raporlar sunar MIS, TPS’den gelen verileri özet raporlar halinde sunar MIS genellikle rutin sorulara cevap vermek amacındadır Bir Fast Food Lokantasının geçen 3 aylık dönemde kullandığı toplam yeşil salata miktarı nedir? MIS genellikle esnek değildir ve az analitik yeteneklere sahiptir

MIS – TPS ilişkisi

Yönetim Bilişim Sistemleri (MIS) Örnek YBS raporu

Karar Destek Sistemleri (DSS) Orta düzey yönetime hizmet eder Rutin olmayan karar vermeyi destekler Örneğin: Aralık ayında satışlar ikiye katlanırsa bunun üretim planlarına etkisi ne olur? HİS ve YBS yanında genellikle dış kaynaklardan gelen enformasyonu kullanır Modele dayalı KDS Sefer tahmin sistemleri Veriye dayalı KDS Intrawest’in pazar analiz sistemi

Karar Destek Sistemleri (DSS) Sefer Tahmin Karar Destek Sistemi

Karar Destek Sistemleri (DSS) İş Zekası: Yazılım uygulamaları sınıfındadır Alışkanlıkları, eğilimleri bulmak ve karar vermeye yardımcı olmak için güncel ve eski verileri analiz eder Sistem orta ve üst düzey yöneticileri destekler Veriye dayalı sistemler (KDS) Üst düzey yönetim destek sistemleri (ÜYDS)

Üst Yönetici Destek Sistemleri ESS üst yönetimin karar vermesine yardımcı olan sistemlerdir Rutin olmayan, sık karşılaşılmayan, içgüdü ve kişisel sezgi içeren kararlar için destek verir Kolay anlaşılabilen grafikler ve yoğun dış veri kullanarak ESS yöneticilere yardımcı olur ESS dışsal verileri MIS ve DSS sistemlerinden gelen içsel veriler ile birleştirerek yöneticilerin karar verme süreçlerinde yardımcı olur