İnsan Kaynakları Bilgi Sistemleri Hafta 7 – Bilgisayar Donanımı

Donanım ve Yazılım

Donanım Grupları İletişim Aygıtları İkincil Saklama Birincil Saklama Optik disk Manyetik disk İletişim aygıtları, bilgisayarların birbirleriyle olan iletişimini sağlar. İkincil bellek veriyi ve programları depolar Birincil Saklama RAM Merkezi İşlem Birimi (CPU) Veri Yolları CPU bilgisayar komutlarını çalıştırır Bellek o anda kullanımda olan veriyi ve programları saklar Giriş Aygıtları Klavye Fare Tarayıcı Mikrofon Çıkış Aygıtları Yazıcılar Video Monitör Ses Çıkışları Girdi aygıtı merkezî işlemciye veri gönderir Çıktı aygıtı işlenmiş veriyi(bilgiyi) elde etmeyi sağlar

Bilgisayar Sisteminde Ölçü Birimleri bit İkili Sistemdeki 1 veya 0 değerleri En küçük birim byte 8 bit den oluşur Bir harf, rakam, veya özel işareti saklar

ASCII Tablosu ve Sistemi Bit ve Byte

Diğer Birimler 1 byte = 8 bit 1 KB (KiloByte) = 1024 byte 1 MB (MegaByte) = 1024 KB 1 GB (GigaByte) = 1024 MB 1 TB (TeraByte) = 1024 GB 1 PB (PetaByte) = 1024 TB 1 EB (EksaByte) = 1024 PB 1 ZB (ZettaByte) = 1024 EB 1 YB (YottaByte) = 1024 ZB

CPU (Merkezi İşlem Birimi) Merkezi İşlem Birimi (Central Processing Unit) PC’nin beynidir. Yapılacak her işleme o karar verir ve bununla ilgili diğer aygıtları yönlendirir. Aritmetik Mantıksal işlemleri yapar Diğer donanım parçalarını kontrol eder

CPU (Merkezi İşlem Birimi) İşlemci hızı MHZ (MegaHertz) ve GHZ (GigaHertz) olarak ölçülür. 1 Mhz = 1.000.000 İşlem/Saniye’dir. 1 Mhz hızındaki bir işlemci saniyede 1 milyon işlem yapar. 1 Ghz = 1000 Mhz İŞLEMCİ Tarih Hız Transistor Sayısı 8088 1979 5 Mhz 29000 Pentium II 1997 233 Mhz 7,5 milyon Pentium 4 2000 1,5-2 GHZ 42 milyon 8

CPU (Merkezi İşlem Birimi) 9

Birincil Saklama Ünitesi Rastgele Erişimli Bellek (RAM) Geçici olarak kullanılan programları ve verileri saklar Girdi aygıtından alındıktan sonra ve işlenmeden önce İşlendikten sonra ve çıktı aygıtına gönderilmeden önce Kısa sürelidir (bilgisayar kapanana kadar)

CPU, RAM ve Diğer Birimler Arası İlişkiler

Rastgele Erişimli Bellek (RAM) Saklanan Bilgiler O anda kullanılmakta olan programlar İşletim sistemi programları Programlar tarafından kullanılan veriler

Rastgele Erişimli Bellek (RAM) RAM: Belleğin herhangi bir yerindeki bilgiye erişim zamanı aynı (matematikteki randomizasyon teorisi) ROM: (Read only memory Salt okunabilir bellek) Fabrika ayarlarının ve bilgisayarla ilgili teknik bilgilerin saklandığı hafıza

Paralel İşleme Büyük veri setleri ve işlemlerle çalışılırken CPU gücünün yetersiz olması Problem ve veri setleri parçalara bölünür ve birden fazla CPU kullanılır Tüm CPU’lar eşzamanlı çalışarak bölünmüş veri setlerini daha hızlı işleyebilirler

Sıralı ve Paralel İşleme Farklılıkları

İkincil Saklama Üniteleri Uzun zamanlı(kalıcı) depolama sağlar. Birincil bellekten farklıdır. Manyetik diskler: En yaygın depolama ortamıdır Disket: plastik muhafaza içinde 1.44 MB” lik esnek disket HardDisk: daha çok depolama kapasitesi ve disketten daha hızlı erişim Optik Diskler: CD Rom, DVD Rom (Lazer ışını kullanarak daha ucuza yüksek kapasitede veriyi okur) CD-ROM (700 MB) DVD-ROM (4,2 GB) Manyetik Bant : Daha çok miktarda veriyi ucuz olarak depolar. Çoğunlukla sistemi yedeklemek için kullanılır.

İkincil Saklama Üniteleri Bilgisayarın en önemli işlevlerinden biri bilgileri saklayabilmesidir. Bilgisayarın bilgi saklanabilmesini sağlayan en önemli birimi harddiskidir. Hardisk, kalıcı bir depolama ortamı, kullanıcının belgelerini, dosyalarını saklayabilmesini saplayan bir depo işlevi görür. Manyetik madde ile kaplanmış olan, ortak bir eksen etrafından dönen sert madeni plaklardan oluşur. Sürücü donanımı ile bütünleşik halde pazarlanan sabit diskler, genellikle bilgisayar kutusu içine monte edilmiş biçimde olduğu için dışarıdan görülmezler. Tipik sabit disk kapasiteleri 2 GB'tan başlar Hızı: Rpm (Round Per Minute) (7200-10000)

Giriş Birimleri Giriş birimleri bilgisayarın işlem yapabilmesi için gerekli olan verilerin veya komutaların merkezi işlem birimine iletilmesini sağlayan birimlerdir. Klavye (Keyboard) Fare (Mouse) Tarayıcı (Scanner) Kamera (Webcam) Işıklı kalem (Light-Pen) Oyun çubuğu (Joy-Stick) Ses giriş aygıtları (mikrofon) Barkod okuyucu Dokunmatik ekranlar (Touch screen) Sensörler

Çıkış Birimleri Bilgisayar tarafından işlenmiş verilerin veya program sonuçlarının elde edildiği birimlere çıkış birimleri, elde edilen sonuçlara ise çıktı (output) adı verilir. Bilgisayarın kullanım alanına bağlı olarak çok çeşitli çıkış birimleri bulunmaktadır. Ekran (Monitör) Yazıcılar (Printer) Çiziciler Hoparlör Manyetik kayıt ortamları (Disk, disket v.b.)

İletişim Birimleri İletişim terimi, bilgisayar donanımlarının birbirleri ile olan veri alışverişini olduğu kadar, bilgisayarlar arasındaki veri alışverişini de kapsar. İletişimin başlıca iki temel unsuru, iletişimde kullanılacak fiziksel hat (line) ile iletişimde sırasında karşılıklı uyulacak kurallar dizisidir (protocole). Belli başlı iletişim donanımları şunlardır: Modem Yönlendirici (Router) Çoklayıcı (Multiplexer) Dönüştürücü (Tranceiver) Ethernet Kartı Hub Switch

Diğer Donanım Elemanları Ana Kart Ses Kartı Genişleme Yuvaları Portlar Ekran Kartı BIOS

Yığın ve Online İşleme Yığın İşleme Yığın işlem, işlemlerin grup olarak işlenmesi için gerekli ve uygun olduğu belirli bir zamana kadar biriktiği ve saklandığı bir veri toplama ve işleme yöntemidir. İşletim Sisteminin, okutulan programlar (Spooling sahası) denilen ve disk üzerindeki özel bir alanı kapsayan bölüme sırayla ve arka arkaya okutulup biriktirilmeye ve sonra bu sahada derlenmek ve çalıştırılmak için bekleyen programların sıra ile derleme ve çalıştırılma işlemine tabii tutulması yöntemi “yığın işlem” in (Batch Processing) temellerini oluşturmaktadır. Yığın İşlem, bilgisayar sistemlerinin daha verimli kullanılmalarını sağlayarak, iş başına düşen sistem giderlerini azaltmıştır. Ancak bu olumlu yönünün yanı sıra 2 önemli sakıncası vardır; İlki iş yönetiminin durgun ve iş denetim dilinin olanakları ile sınırlanmış olmasıdır. Kullanıcı, işletimde oluşan hataları çözümlemek için işin sonuçlanıp sonucun kendisine dönmesini beklemek zorundadır. Yani, işletim kullanıcının tamamen kontrolü dışındadır. İkinci sakınca, çoğu işletim ortamında işler sonuçlanmış olsalar bile çıktıların kullanıcıya ulaşması saatler sürebilmekte, bu da verimliliği azaltmaktadır.

Yığın ve Online İşleme On-line işleme Online işlem, otomasyon (örn.bankacılık işlemi gibi) uygulamalarında verilen sisteme sunuluş biçimini tanımlayan bir terimdir. Eğer veriler bilgisayar sistemine doğrudan bir biçimde ve işin sahibi tarafından bizatihi aktarılıyorsa yapılan uygulamaya On Line Processing denir. Bu tür çalışma biçiminde bilgisayar sistemine bağlı uç birimlerde (örn.başka illerdeki banka şubesindeki çalışanlar gibi), menüler aracılığı ile belirli bir otomasyon projesine yapılması istenilen bir işin gerçekleştirilmesi amacı ile veriler girilir. İşlem de bilgisayar sistemi tarafından anında uygulanır. Örneğin bankacılık uygulamalarında müşteriler tarafından bankamatik cihazlarından geçekleştirilen para çekme, para gönderme, borsa işlemleri yapma gibi değişik bankacılık işlemlerine ilişkin veriler telefon hatları aracılığı ile doğrudan uygulamanın yürütüldüğü bilgisayar sistemine ulaşıyorsa yürütülen uygulama “On Line” işlemdir.

Yığın ve Online İşleme Karşılaştırması