İki Değişkenli Tablo ve Grafikler
Tek ve İki değişkenli tablolar Gözlemlerin, incelenen herhangi bir değişkenin kategorilerine, değerlerine ya da oluşturulan sınıflara göre nasıl dağıldığını gösteren tablolara marjinal (sıklık) tablolar denir. İki veya daha fazla değişkenin kategorilerinin kesiştiği yerde frekansların olduğu tablolara çapraz tablo denir. İki ya da daha çok değişkenin birlikte değişiminin incelenmesi çoğu zaman çapraz tablo yapımını gerektirir.
Eğer incelenecek iki değişken varsa, bu iki değişkenin birlikte değişimini göstermek amacıyla oluşturulan tabloya ikili çapraz tablo denir. Üç değişkenin birlikte değişimini incelemek amacıyla oluşturulan tabloya üçlü çapraz tablo denir. İncelenen değişkenlerden biri ya da her ikisi sürekli ya da kesikli sayısal veri tipinde olabilir. Bu durumda çapraz tablo oluşturabilmek için değişkenlerden biri ya da her ikisi sınıflandırılır.
Bağımlı ve Bağımsız Değişkenler Bağımlı Değişken: Bir ya da daha çok etkenin (faktörün) etkisi ile ortaya çıkabilen ve bu etken(ler) ile ilişkisi aranan değişkene bağımlı değişken denir. Bağımsız Değişken(ler): Bağımlı değişkeni etkilediği düşünülen değişken yada değişkenlerdir.
Sigara içme durumu ise bağımsız değişkendir. Tablo 1. Annenin sigara içip içmeme durumuna göre doğan bebeklerin ağırlıklarının dağılımı Sigara içme durumu Doğum ağırlığı Toplam <2500 ≥2500 İçmiyor 4 40 44 İçiyor 10 6 16 14 46 60 Doğum ağırlığı, sigara içip içmeme durumuna göre değişeceği için bağımlı değişkendir. Sigara içme durumu ise bağımsız değişkendir. Marjinal
Yaş Grupları Erkek % Kadın Toplam Tablo 2. Bir bölgesindeki nüfusun yaşa ve cinsiyete göre dağılımı Yaş Grupları Erkek % Kadın Toplam 19 47.5 21 52.5 40 1 – 4 85 53.1 75 46.9 160 5 – 9 95 110 200 10 – 14 185 49.3 190 50.7 375 15 – 19 210 46.7 240 53.3 450 . 85+ 50 42162 42069 125 1655 100 1595 100.0 3250
Aile Planlaması Kullanma Durumu Tablo 3. Öğrenim Düzeylerine Göre Aile Planlaması Kullanma Durumu Öğrenim Durumu Aile Planlaması Kullanma Durumu Kullanan Kullanmayan Toplam Sayı (%) Okur Yazar Değil 15 25.0 45 75.0 60 İlkokul 25 41.7 35 58.3 Ortaokul 32 53.3 28 46.7 Lise 40 66.7 20 33.3 Üniversite 48 80.0 12 20.0 160 140 300
Grafikler Grafikler, tablo olarak özetlenen bilgilerin şekillerle ifade edilerek açık, kolay ve anlaşılabilir bir biçimde sunulmasını sağlar. Bir Grafikte İlgilenilen olayı tanımlayacak bir başlık olmalıdır. Grafikte yatay (x ekseni) ve dikey eksen (y ekseni) tanımlanmalıdır.
* Yığılımlı Çubuk Grafik * Ortalama - Standart Sapma Grafiği Grafikler Niteliksel Veri * Çubuk Grafik * Yığılımlı Çubuk Grafik Niceliksel Veri * Ortalama - Standart Sapma Grafiği * Kutu - Çizgi Grafiği * Saçılım Grafiği Grafikler oluşturulurken veri türüne (sayısal – kategorik) ve değişken sayısına göre (tek değişkenli – çok değişkenli) uygun grafik seçilmelidir.
Çubuk (Sütun) Grafik Aile Planlaması Grafik 1. Öğrenim düzeylerine göre aile planlaması kullanma durumu
Yığılımlı Çubuk Grafik Aile Planlaması Grafik 2. Öğrenim düzeylerine göre aile planlaması kullanma durumu
Ortalama Standart Sapma Grafiği Ort + Std Sapma 1 Standart sapma Aritmetik Ortalama 1 Standart sapma Ort - Std Sapma İki veya daha fazla grubu karşılaştırmak amacıyla da kullanılabilir.
Grafik 3. Öğrenim düzeylerine göre çocuk bakım puanları
Kutu – Çizgi Grafiği Aşırı yada aykırı olmayan en büyük değer 3. Çeyrek Ortanca ÇAG 1. Çeyrek Aşırı yada aykırı olmayan en küçük değer
Grafik 4. Öğrenim düzeylerine göre çocuk bakım puanları
Saçılım Grafiği Grafik 5. Ağırlık ile Boy uzunluğu arasındaki ilişki Niceliksel (Sayısal) iki değişken arasındaki ilişkiyi göstermek amacıyla kullanılır.
Saçılım Grafiği
Saçılım Grafiği Grafik 5. Annenin sigara içme durumuna göre gebelik haftası ile doğum ağırlığı arasındaki ilişki
Matris Saçılım Grafiği Yağ: Vücut yağ yüzdesi SQS: Squat sıçrama yüksekliği AS: Aktif sıçrama yüksekliği ESN: Esneklik derecesi Kİ: Kuvvet indeksi Grafik 6. Sutopu oyuncularının bazı ölçümlerine ilişkin ilişki
Uygulama
Uygulama
Yanlış uygulamalar - 1
Yanlış uygulamalar - 2