KAYNAŞTIRMA VE DESTEK ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ

İlk olarak 1975 yılında ABD’de yürürlüğe giren PL 94-142 Tüm engelliler İçin Eğitim Yasası’nda kullanılan “en az kısıtlayıcı eğitim ortamı” kavramı, 1977-78 öğretim yılında ilk kez uygulanmış ve “kaynaştırma” olarak isimlendirilmiştir.

En az kısıtlayıcı eğitim ortamı, öğrencinin bireysel özelliklerine bağlı olarak kendi yakınları ve akranları ile olabildiğince yüksek bir düzeyde birlikte olabileceği; eğitsel gereksinimlerinin en yüksek oranda karşılanabileceği eğitim ortamıdır.

Türkiye’de kaynaştırma eğitimi 1983 yılında yürürlüğe giren 2916 sayılı Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Kanunu ile yasal olarak kabul edilmiştir. Bu kanunun 4. maddesi şöyle demektedir: “Durumları ve özellikleri uygun olan yetersizliği bulunan çocukların, normal gelişim gösteren çocukların eğitimleri için açılmış olan okul ve eğitim kurumlarında, normal gelişim gösteren akranları arasında eğitilmeleri için gerekli tedbirler alınır.”

Kaynaştırmanın Uygulanma İlkeleri • Özel eğitim gereksinimi olan her birey akranları ile aynı ortamda eğitim görme hakkına sahiptir • Hizmetler bireyin yetersizliklerine göre değil, eğitim gereksinimlerine göre planlanır • Hizmetler okul merkezli olur • Karar verme süreci, aile-okul-eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi dayanışmasına dayalı olarak gerçekleştirilir • Bütün bireyler öğrenebilir ve öğretilebilir • Kaynaştırma, bir program dâhilinde verilen bir özel eğitim uygulamasıdır.

Kaynaştırmada Görev ve Sorumluluklar Müdür: Gerekli düzenlemeleri planlar ve uygulanmasını sağlar. Gezerek Özel Eğitim Görevi Verilen Öğretmen: BEP’leri uygular, değerlendirir ve ilgililere bilgi verir. Öğretmen: Öğrencilerin sınıf tarafından kabulüne olanak sağlayacak uyarlamalar yapar. Programını bireyselleştirerek uygular. Aileler ve ilgili kurumlarla işbirliği içinde çalışırlar.

Rehber Öğretmen-Psikolojik Danışman: Öğretmenlere, öğrencilerin gelişimlerini izleme ve aile eğitimi konularında rehberlik eder. Aile: Programın uygulanmasına etkin bir şekilde katılır ve gerektiğinde materyal desteği sağlar. Birey: Kendisi ile ilgili olarak verilen kararlarda isteğini belirtir.

Kaynaştırma Uygulamalarında Dikkat Edilecek Unsurlar • Eğitim hizmetleri öğrencinin eğitim performansına ve öncelikli ihtiyaçlarına göre planlanır. • Öğrenciler kayıtlı bulundukları okuldaki eğitim programını takip ederler. Ancak bu öğrenciler için BEP’ler hazırlanır. • Böyle öğrencilerin olduğu okullarda BEP geliştirme birimi oluşturulur.

• Öğrencinin yetersizliğine uygun fiziksel, sosyal, psikolojik ortam düzenlemeleri yapılır. • Bir sınıfta en fazla iki kaynaştırma öğrencisi olacak şekilde düzenleme yapılır. • Bu öğrencilerin bazı derslere ve sosyal etkinliklere katılabilmesi için gerekli önlemler alınır.

KAYNAŞTIRMA SINIFINDA OLMASI GEREKEN UNSURLAR Kaynaştırma öğrencisinin kendisini değerli hissedebilmesi için ortamda yapılması gereken bir takım şeyler vardır. Bunlar; • Öğrencinin gereksinimlerini karşılayacak programlar hazırlanması • Var olan programın öğrenciye göre uyarlanması • Etkili öğretim yöntem ve tekniklerinin kullanılması • Gerekli destek hizmetlerinin sınıf içi ve dışında sağlanması

Kaynaştırmanın başarı ile uygulanmasında şu faktörler önemlidir; • Toplumsal ve sosyal kabul • Öğrenci gereksinimlerinin farkına varılması ve önemsenmesi • Öğrencinin programa dayalı gereksinimlerinin belirlenmesi • Etkili yönetim ve öğretim sunulması • Personel desteği ve işbirliği

YENİ KONUYA GEÇ