BMS-301 Kabuk Programlama Güz 2015 (2. Sunu) (Yrd. Doç. Dr. Deniz Dal)

Kontrol Karakterleri Özel kontrol karakterlerini kullanarak, ekran çıktısını durdurabilir, başlatabilir; girilen bir komut satırını silebilir, çalışan bir komutu durdurabilirsiniz. Kontrol karakterleri girilirken Control (Ctrl) tuşuna basılı tutulmalı ve yapmak istediğimiz harekete uygun olan tuşa basılmalıdır.

Kontrol Karakterleri Ctrl+CO anda çalışmakta olan komutu durdurur. Ctrl+UO anki komut satırında bulunan tüm karakterleri siler. Ctrl+WKomut satırında imlecin (cursor) bulunduğu yerden önceki son kelimeyi siler. Ctrl+DDosya sonu karakteri olan EOF (End-Of-File) ya da çık anlamına gelir.

Anında Dökümantasyon Anında (online) Linux Referans Elyordamları (manuals) man sayfaları olarak isimlendirilir. Bu sayfalar komutları ve komutların kullanımlarını ayrıntılı bir şekilde tanımlar. Komut formatı: man komut_adı...

man Sayfasında Gezinme man sayfaları içerisinde hareket işlemlerini – Spacebar man sayfasının bir sonraki ekranını gösterir. – Return tuşuHer basışta bir satır gösterir. – b / PageUpBir ekran öncesine döner. – f / PageDownBir ekran sonrasına gider. – qman sayfasından çıkar. – /kelimeYazılan kelimeyi bulunulan yerden itibaren ileriye doğru arar. – nAranan kelimenin bir sonraki geçtiği yeri gösterir. – hTüm bu işlemlerin tanımlarını gösterir.

Dosya Yolları Dosya ya da klasör yolu iki şekilde verilebilir: – Mutlak:Kök klasöründen (/) başlayarak. – Bağıl:Bulunulan dizine göre. Özel klasör isimleri:.:Bulunulan klasör...:Bir üst klasör. -:Bir önceki klasör. ~:Şu anki kullanıcının ev klasörü. ~kullanıcı:Belirtilen kullanıcının ev klasörü. / : Kök dizini

pwd (present-print working directory)‏ O anda içinde bulunduğunuz dizinin mutlak (tam) yolunu (Full Path) verir. ddal:~$ pwd /home/ddal root:~# pwd /root

cd (change directory) Komutu Bu komut dizinler arasında geçiş yapmayı sağlayan komuttur. – Direkt olarak yanına yazdığınız dizine gidebilirsiniz. ddal:$ cd /var/log

cd Komutu Bulunduğunuz dizinden bir veya birden fazla üst dizine çıkabilirsiniz. ddal:$ cd.. ddal:$ cd../..

cd Komutu Direkt olarak kendi ev dizininize gidebilirsiniz. ddal:$ cd ddal:$ pwd /home/ddal ddal:$ cd ~ ddal:$ pwd /home/ddal

cd Komutu Diğer kullanıcıların ev dizinlerine de gidebilirsiniz. ddal:$ cd ~kaya ddal:$ pwd /home/kaya

cd Komutu En son bulunduğunuz dizine geri dönebilirsiniz. ddal:$ cd ~kaya ddal:$ cd -

ls Komutu Bulunduğunuz dizinin içerisindeki dizin (folder) ve dosyaları (file) listeler.

ls Seçenekleri ls -l ayrıntılı bir çıktı sunarken ls -a bütün dosyaların (hidden, dot files) gösterilmesini sağlar.

ls Seçenekleri ls -lt komutu dosyaları son değişiklik tarihine göre sıralar.

mkdir (make directory) Komutu mkdir komutu yeni bir dizin oluşturmak için kullanılır.

mkdir --mode Seçeneği mkdir kullanıcının istediği erişim haklarına sahip dizinler yaratabilir. silivri:~/temp # mkdir deeew --mode=777 silivri:~/temp # ls total 20 drwxr-xr-x 4 root root 4096 Jan 23 18:53./ drwx root root 8192 Jan 23 18:15../ drwxr-xr-x 2 root root 4096 Jan 23 18:53 deee/ drwxrwxrwx 2 root root 4096 Jan 23 18:53 deeew/

mkdir -p mkdir -p seçeneği ile kullanıldığında bir seferde iç içe birden fazla dizin oluşturulabilir. silivri:~/temp # l total 12 drwxr-xr-x 2 root root :06./ drwx root root :17../ silivri:~/temp # mkdir -p dizin/deneme/son silivri:~/temp # cd dizin/deneme/son/ silivri:~/temp/dizin/deneme/son #

rm (remove) Komutu rm komutu dosya veya dizin silmek için kullanılır.

rm Seçenekleri -i seçeneği ile dosyaların silinip silinmeyeceği kullanıcıya sorulur. (interactive)

rm Seçenekleri -r seçeneği ile dizinler silinebilir. (recursive) Aynı işi rmdir komutuyla da yapabilirsiniz. (Dizin içerisi boş olmak kaydıyla)

rm Seçenekleri -f (force) parametresiyle onay almadan direkt silme işlemini gerçekleştirirsiniz. !!! Dikkat !!!

cat (concatenate) Komutu Görevi girdileri çıktılara yönlendirmektir. -n --number :Satırları numaralar.

cat Komutu Bir metin dosyasındaki metni standart çıktı olan ekrana yönlendirebilir. ddal :$ cat deneme.txt bu bir metin dosyasidir

cat Komutu (redirection >) Klavyeden gireceğiniz metni, olmayan (o anda yaratılacak), boş veya dolu bir dosyaya yönlendirebilirsiniz. Çıkmak için EOF (end-of-file) karakteri olan Ctrl+D kullanılır. ddal:$ cat > deneme.txt deneme dosyasi su anda yaratiliyor ^D deneme.txt deneme dosyasi su anda yaratiliyor

cat Komutu (append >>) >> operatörü ile metin içeren bir dosyaya eklenti yapabiliriz. (>> append)‏ ddal:$ cat deneme.txt deneme dosyasi su anda yaratiliyor ddal:$ cat >> deneme.txt bu da eklenti ^D ddal:$ cat deneme.txt deneme dosyasi su anda yaratiliyor bu da eklenti

less Dosya içeriğini sayfa sayfa gösterir. – Hareketler: Spacebar:Bir sayfa ileri. Enter :Bir satır ileri. b:Bir sayfa geri. q:Çıkmak için. /kelime:Belirtilen kelimeyi arar. n:Son aramayı yineler.

head Komutu head komutu seçeneksiz kullanıldığında bir dosyanın ilk 10 satırını standart çıktı olan ekrana yönlendirir. ddal:$ head dosyaAdi

head Komutu head -n 3 ya da head -3 diyerek 3 veya kaç verdiysek o kadar ilk satırı görebiliriz. ddal:$ head -n 3 dosyaAdi 1 2 3

head -n 3 dosyaAdi head -n -3 dosyaAdi Yukarıdaki 2 komut arasındaki farkı bulunuz.

tail Komutu tail komutu seçeneksiz kullanıldığında bir dosyanın son 10 satırını standart çıktı olan ekrana yönlendirir. ddal:$ tail dosyaAdi

tail Komutu tail -n 3 ya da tail -3 diyerek son 3 veya kaç verdiysek o kadar son satırı görüntülüyebiliriz. ddal:$ tail -n 3 dosyaAdi

tail Komutu tail -f komutuyla herhangi bir dosyaya birşeyler eklendiğinde görebilecek şekilde takip edebilirsiniz. Devamlı güncellenen log dosyalarını izlemek için kullanılır. Ctrl+C ile sonlandırılır. ddal:$ tail -f dosyaAdi

tail -n 3 dosyaAdi tail -n +3 dosyaAdi Yukarıdaki 2 komut arasındaki farkı bulunuz.

cp (copy) Komutu Dosyanın 2. kopyasını yaratmak için cp komutu kullanılır. ddal:$ cp dosya1 dosya1Kopya -i seçeneği ile kopyalanacak dosyanın etkileşimli olarak yaratılması sağlanır. ddal:$ ls dosya1 dosya2 ddal:$ cp dosya1 dosya2 ddal:$ cp -i dosya1 dosya2 cp: overwrite `dosya2'?y

cp (copy) Komutu -r seçeneği ile dizin kopyalama işlemi gerçekleştirilir.

cp Seçenekleri -i :Hedef dosyanın üzerine yazılması gerekecekse uyar. (interactive) -f:Uyarma (force)

mv (move) Komutu Dosyanın ismini değiştirmek ya da bir dosya veya klasörü taşımak için mv komutu kullanılır. mv komutu dosya ve dizinler için aynı şekilde kullanılır. ddal:$ mv dosya2 dosya3