İZAFİYET TEORİSİ HAZIRLAYANLAR SUNANLAR Abdurrahman enes özbİber AtAKAN KAYA VE A.ENES ÖZBİBER

İZAFİYET TEORİSİ NEDİR? İzafiyet teorisi 2 temel ilkeye dayanır. İlk ilkeye göre,eğer elinizde “sadece” iki cisim varsa hangisinin hareket edip hangisinin sabit durduğunu kesin olarak söylemek imkansızdır.Bu olay cisimlerden birinin bütün bir gezegen olduğu durumlarda bile aynıdır. İkinci ilkeye göre,ışık hızı her gözlemci için aynıdır,değişmez.

İLK İLKEYİ AÇIKLAYALIM… Diyelim ki;siz gökyüzünde hareket eden bir uzay gemisi gördünüz(dünyalılara ait bir uzay gemisi).uzay gemisinin içinde bir adam var.bu adama göre kendisi sabit durup gezegenin tamamı hareket etmektedir. Oysa siz adamı hareket ederken görürsünüz.

Adamın hareket edip etmediğini anlayabileceği hiçbir test yoktur Adamın hareket edip etmediğini anlayabileceği hiçbir test yoktur.Örneğin,adam havaya bir top atacak olsa,adam tıpkı sabit duruyormuş gibi doruca yukarı çıkıp geri inecektir. Size göre, top zaten uzay gemisi ile birlikte hareket ettiğinden adam havay a attığında ileri momentumu- nu korur.

Buna rağmen üçüncü bir gözlemciye göre,sabit duran aslında Güneş’tir;gezegen ve uzay gemisi onun etrafın- da hareket ediyordur. Hatta dördüncü bir gözlemciye göre,güneş, gezegen ve uzay gemisi galaksi boyunca muazzam bir hızla hare- ket ediyordur.

Genelde,herhangi bir gözlemci kendisinin sabit durup evrenin geri kalanının hareket ettiğini düşünebilir. Aslında her gözlemci aynı oranda haklıdır. Hangi cismin hareket etiğini söylemek mümkün değildir, zira bir kuvvetin yokluğunda tüm cisimler aynı hızla ve sonsuza kadar aynı doğrultuda hareket etmeye devam edeceklerdir.

ŞİMDİ DE İKİNCİ İLKEYİ AÇIKLAYALIM… Uzay gemisinin altında ,yerde,hareket eden bir ayna olduğunu düşünün.Adam aynaya bir lazer ışın gönde- rip geri dönene kadar geçen süreyi ölçeçek. Adama göre lazer ışını, dümdüz aşağı inip geri yukarı çıkacaktır. Fakat size göre,lazer ışını “v” şeklinde bir yol izleyecek- tir.

Işığın hızı tüm gözlemciler için aynı olduğundan, size göre lazer ışının gemiye dönmesi daha fazla zaman alır. Uzay gemisine geminin içindeki zamanı ölçe bir saat takalım ve size de bulunduğunuz yerin zamanını ölçen bir saat verelim. Siz adamın saatine bakacak olursanız,lazer ışınının gidip geri döndüğü zaman aralığında saatin sizin saatinizden daha az zaman okuduğunu göreceksiniz.

Uzay gemisi ışık hızına ne kadar yaklaşacak olursa gemi içindeki zaman o kadar yavaş ilerleyecektir. Geminin hızı ışık hızın ulaşırsa,o zaman geminin içindeki zaman tamamen dururdu. Buna rağmen, uzay gemisi ne kadar hızlı olursa olsun adam zamanın kendisi için yavaşladığını asla bilemeyecektir. Zira adamın düşüncelerinin hızı dahil her şey aynı oranda yavaşlayacak,bu yüzden zaman adam için normal hızında akıyor gibi görünecektir.

Adama göre ,uzay gemisi sabit durmakta ve asıl hareket eden evrenin geri kalanıdır. Bu yüzden adam kendisinin dışında herkesin saatinin daha yavaş ilerlediğini düşünecektir. Bunun yanında uzay gemisi ışık hızına ne kadar yaklaşırsa o kadar kısalacaktır. Uzay gemisi ne kadar hızlı giderse gitsin adam uzay gemisin büzüştüğünü asla farkedemez.

Çünkü,geminin içindeki her şey (adamın cetveli dahil) aynı oranda kısalacaktır.bu yüzden de geminin içindeki her şey adama normal gözükecektir. Adama göre gemi sabit durup asıl hareket eden şeyin evrenin geri kalanı olduğundan adam evrenin geri kalanının kısaldığını düşünecektir. Bu yüzden adama göre evrenin boyu neredeyse sıfıra ulaştığından evrenin tamamını birkaç saniyede kat edilir.

İşte E=mc² ’nin manası budur. Bir cismin enerjisi arttıkça kütesi de artar. Bu yüzden hiçbir şey ışık hızından hızlı hareket edemez. Çünkü;bir cisim ışık hızına yaklaştıkça kütlesi o kadar artar ki ilerlemesi için sonsuz enerji gerekir.

adam ışık hızına yakın bir hızda hareket ederek gittiğini düşünelim adam ışık hızına yakın bir hızda hareket ederek gittiğini düşünelim.adam otuz yıl sonra geri döndüğünde adama göre sadece bir kaç dakika geçmiş olacaktır. Adama göre o hiç değişmemekte;yavaş hareket eden şey ise dünyadaki zamandır. Adam geri dönmek üzere roketi ateşlediğinde,bir yer çekimi alanının onu sabit durmasına,Dünya’nın da ona doğru hızlanmaya başlamasına sebep olduğunu düşünecektir.

Adama göre yer çekimi alanı,dünyadaki zamanın kendisin deki zamandan daha hızlı akmasına sebep olmaktadır. Bu yüzden adama göre zaman, sizin için kendisine oranla daha hızlı geçmiştir.

Kuvvete sahip cisimler uzayda ve zamanda bir eğriliğe sebep olurlar. Gerçekte her şey dosdoğru çizgileri takip ediyorken onlar sadece bir güç olarak ortaya çıkmaktadır. Karadelik durumunda, eğrilik sonsuz hale gelir. Işık bile karadelikten kaçamaz ve karadeliğin yakının- da zaman tamamen durur. Karadeliğin karşıtı beyazdeliktir.Şimdiye kadar sadece bir tane beyaz deliğin var olduğunu biliyoruz.O da big bang olarak adlandırdığımız büyük patlamadır.