Yaygın Ağrının Ayırıcı Tanısı Dr Ülkü Akarırmak

Akış Yaygın / Kronik ağrı yakınması sık görülür Ayırıcı tanıya giren uzun bir liste vardır Fibromiyalji sendromu Ayırıcı tanıya yaklaşım

Enflamatuvar Romatizmal Hastalıklar Konektif doku hastalıkları SLE RA Sjögren sendromu Polimiyozit/dermatomiyozit vb Tanı? Klinik? Laboratuvar

Enflamatuvar Romatizmal Hastalıklar 2 Polimiyaljiya romatika Spondilartritler Ankilozan spondilit Enteropatik artritler vb Tanı? Klinik? Laboratuvar?

Diğer Romatizmal Hastalıklar Jeneralize Osteoartrit Tanı? Klinik?

Diğer Nedenler Gut ve diğer metabolik artropatiler Hipermobilite sendromları Tanı

Metabolik Kemik Hastalıkları Osteomalazi Osteoporoz? Paget hastalığı Tanı?

Diğer Sistemik Hastalıklar Enfeksiyöz artritler Lyme hastalığı HİV ile ilişkili sendromlar Viral hepatit Akut romatizmal ateş Enfeksiyöz mononükleoz Tanı?

Endokrin Sistem Hastalıkları Tiroid hastalıkları Hipotiroidi Primer hiperparatiroidi Cushing sendromu Tanı?

Nörolojik Hastalıklar Polinöropati DM Miyopati Multipl skleroz Diğer Nörodejeneratif Hastalıklar Parkinson Hastalığı

Sistemik Hastalıklar Neoplazmalar Statin miyopatisi Psikyatrik hastalıklar Depresyon Uyku bozuklukları Diğer

Kas Romatizmaları Fibromiyalji Kronik ağrı Yaygın ağrı Hassas nokta Semptom Şiddeti Somatik yakınmalar: yorgunluk, uyku sorunu, bilişsel bozukluk, depresyon vb.

Fibromiyalji Sendromu OA sonra 2. sıklıkta bildirilen romatizmal hastalıktır Sıklıkla diğer romatizmal hastalıklarla birlikte bulunur SLE (%25), RA (%25), Sjögren (%50), hepatit C (%16), AS, OA vb. ile birlikte bulunur ve ağırlaştırır ⇒ Fibromiyalji eksklüzyon tanısı değildir

Fibromiyaljinin Ayırıcı Tanısında Laboratuvar Başlangıçta temel kan testleri kıstlı tutulmalıdır Tam kan sayımı Eritrosit sedimentasyon hızı Biyokimya ve tiroid fonksiyon testleri Fibromiyalji hastalarında normal

Fibromiyalji Sendromu – RA, Sjögren Sendromu ve SLE Generalize artralji, miyalji ve yorgunluk ön plandadır Fibromiyalji gibi genç-orta yaş kadınları etkiler RA’da multipl eklem şişliği SLE’da yüzde kızarma ve multisistem enflamasyon özel bulgulardır

Ayırıcı Tanıda Anamnez ve Fiziksel Muayene Fibromiyaljiyi bağ dokusu hastalıklarından ayırmakta yeterlidir Rutin olarak serolojik testler önerilmez ANA and RF sağlıklı kişilerde ve başka hastalıklarda da (+) olabilir Fibromiyaljide %10-15 ANA (+) Sağlıklı kadınlarda %5-10 ANA düşük titrede (+) ANA’nın tanı değeri SLE bulguları yoksa düşük Ayırıcı tanıda daha spesifik serolojik testler, anti-DNA antikor testi gibi bulunmaktadır

Fibromiyalji Benzeri Tablolar – Ayırıcı Tanı SLE RA Polimiyaljiya romatika Jeneralize OA Fibromiyalji

Fibromiyalji Sendromu– Polimiyaljia Romatika Başlangıç Yaşı 30-55 70-80 Cinsiyet K:E 9:1 2:1 Sedimentasyon %5 %80-93 Prevalans %2-4 %0,7 Prednizon yanıtı ≤ 20 mg/gün %0 Tama yakın

Fonksiyonel Somatik Sendromlar Santral Aşırı Duyarlık Sendromları LMS: Fibromiyalji Gastroenteroloji: İrritabl kolon sendromu Jinekoloji: Kronik pelvik ağrı Kardiyoloji: Atipik göğüs ağrısı Nöroloji: Gerilim başağrısı Dişhekimliği: Atipik yüz ağrısı

Fonksiyonel Somatik Sendromlar Kadınlarda daha yaygın Kronik Etiyopatogenez? Tanı testlerinin yararlığı az Tartışmalı Anlamlı stres bağlantısı/ Duygusal bozukluk Konvansiyonel tedavi sıklıkla başarısız Tedavi memnuniyetsizliğ

Yaygın Ağrıda Klinik Değerlendirme Ağrı değerlendirmesi Yaş Cinsiyet Semptom süresi ve başlangıç Lokalizasyon Artıran/ Azaltan Faktörler Tedavi yanıtı Kırmızı Bayraklar

Sorgulamada Kırmızı Bayraklar Travma Ateş Zayıflama Şişlik vbg. Kırık Enfeksiyon Malinite! Enflamasyon

Olgu 48 yaşında kadın 6 aydır/ yaygın ağrı Sabah 1 saati aşan tutukluk ve yorgunluk Travma yok Ateş, zayıflama, eklemlerde şişme yok

Diğer Yakınmalar Baş ağrısı Karın ağrısı Gece sık uyanma Ellerde uyuşma Yürürken çabuk yorulma Depresyon

Fibromiyalji Sendromunda Fizik Muayene 1 2 3 4 5

Fibromiyalji Sendromunda Hassas Noktaların Muayenesi

FS Tanısı 1. 2.

FS Tanısı 1. Üç ayı aşan süreli Yaygın ağrı 2. Hassas noktalarda ağrı saptanması: 11/18 Semptom şiddeti skoru

FM Tedavisi Prensipleri?

FM Tedavisi: Kombine Tedavi Bilgilendirme Egzersiz Antidepresan Duloksetin MT (Analjezikler, Nöropatik ağrı ajanları) Fizik Tedavi

Fibromiyalji Sendromunun Tedavisinde Egzersiz: 1. Germe 2. Yüzme 3 Fibromiyalji Sendromunun Tedavisinde Egzersiz: 1. Germe 2. Yüzme 3. Gevşeme

Yaygın Ağrının Ayırıcı Tanısı Polimiyaljia Romatika ? Osteomalasi Hipotiroidi Metastatik kemik hastalığı

Temel Tanı Testleri Laboratuvar TKS Sedimentasyon hızı ve/veya CRP Protein elektroforezi Serum kreatinin ve elektrolitler (kalsiyum & fosfor) Karaciğer fonksiyon testleri & kreatin kinaz TSH TİT Görüntüleme Göğüs radyografisi

Şüphe Durumunda Yapılacak Testler Laboratuvar 25 OH Vitamin D Demir Kortizsol (serbest/total) İmunolojik testler (ANA, romatoid faktör, kompleman…) Ürik asit Viral seroloji (HİV, hepatit B/C, Lyme hastalığı,..) Diğer

Diğer Diagnostik Testler Tanısal (KİS) ultrason Abdominal ultrason Elektrofizyolojik testler Radyografi: El, Sİ eklem, omurga… İskelet sintigrafisi CT, MRİ, kas biyopsisi DXA

Sorular-Katkılar

Yorgunluk Nedenleri Tiroid Hastalıkları Anemi D Vitamini eksikliği B12 Vitamini eksikliği Magneziyum eksikliği Sistemik Hastalıklar: Enfeksiyon, kalp yetmezliği Kronik (postviral) yorgunluk (fatig)sendromu