PROF. DR. YASEMİN IŞIKTAÇ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA ve ARAŞTIRMA MERKEZİ AİLE DANIŞMANLIĞI SERTİFİKA PROGRAMI ÇOCUK HUKUKU PROF. DR. YASEMİN IŞIKTAÇ
SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLARIN HAKLARI ÇOCUKLARIN CEZALARININ İNFAZ EDİLECEĞİ KURUMLAR: Çocuk kapalı ceza infaz kurumları: Çocuk tutukluların veya çocuk eğitim evlerinden disiplin vb nedenlerle kapalı cezaevine nakillerine karar verilen çocukların barındırıldıkları ve firara karşı engelleri olan, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan, eğitim ve öğretime dayalı kurumlardır. yaş ve cinsiyetleri gözönünde tutularak ayrı ayrı bölümlerde barındırılırlar.
SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLARIN HAKLARI Gençlik kapalı ceza infaz kurumları: Kapalı ceza kurumlarında cezasının başladığı tarihte 18 yaşını bitirmiş, 21 yaşını doldurmamış gençler, eğitim ve öğretim ilkelerine dayalı, firara karşı engelleri olan, iç ve dış güvenlik görevlileri bulunan kurumlardır. Çocuk eğitim evleri: Çocuk hükümlüler hakkında verilen cezaların hükümlülerin eğitilmeleri, yeniden toplumla bütünleştirilmeleri amaçları ile getirildikleri tesislerdir. Firara karşı engel bulundurulmaz. Iç güvenlik görevlilerinin gözetimi söz konusudur.
SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLARIN HAKLARI ÇOCUKLARIN YARARLANABİLECEĞİ HÜKÜMLER: Haberleşme yollarından yararlanma Eğitim programlarından yararlanma Beden eğitimi ve boş zamanları değerlendirme Ziyaret ve izin hakları
5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU Bulunmuş çocuklar ve zihinsel özürlü kişiler MADDE 19- (1) Yaşının küçüklüğü nedeniyle kendisini ifade edemeyen bulunmuş çocukların nüfus kütüklerine kaydedilmesi, kolluk görevlileri veya ilgili kurumların bu durumu belirten tutanaklarına veya ilgililerin beyanlarına dayanılarak bulundukları yerin nüfus müdürlüğünce yapılır. (2) Zihinsel özürlü olup da bulunmuş onsekiz yaşından büyük kişileri, mahkemece tayin edilecek olan kayyımları bildirmekle yükümlüdür. Bildirimin tam teşekküllü devlet hastahanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile nüfus müdürlüğüne yapılması zorunludur. (3) Bu kişiler hakkında düzenlenen tutanaklarda doğum tarihi, adı ve soyadı ile ana ve baba adı belirtilmemiş ise; nüfus müdürlüğünce ad ve soyad ile ana ve baba adı verilir. Doğum tarihi belirlenmemişse resmi sağlık kuruluşunca tespit edilmesi sağlanır.
5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU İstanbul Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürü Mehmet Güngör, annenin çocuğu nüfus idaresine kayda getirdiğinde, babasının adının sorulacağını ve kütüğe tescilinin de 'annenin soyadını taşımak kaydıyla' yapılacağını söyledi. Güngör, "Annesi, çocuğunun ismini istediği gibi seçer. Bizim için fark etmez. Biz de çocuğu annenin kızlık hanesine kaydederiz. Evlilik bağı olmadığı, ortada bir soy bağı da kurulmayacağı için isim 'şu olmuş, bu olmuş' fark etmiyor, bizim için. Ancak baba hanesi, boş bırakılmaz. Baba adını anne söylemese bile, biz bir isim yazarız" dedi. Boş bırakılması daha iyi Medeni Hukuk Profesörü Hüseyin Hatemi de baba ortada yokken, herhangi bir baba ismi yazılmasının doğru olmadığını söyledi. Prof.Dr. Hatemi, "Baba hanesinin boş bırakılması daha doğru.
5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU nüfuz cüzdanında ise baba ismini ne isim koymak istese onu yazdırabiliyor ve hatta boş bırakabiliyor. çok eskiden baba adını boş bırakamıyordum zira bilgisayar sistemi kabul etmiyordu(2002 yılında bir müvekkilem için mecburan baba adını doldurmak zorunda kaldık ve ancak bu şekilde cüzdanı sisitemden çıkışını alabildik) ancak artık bu sorun çozüldü ve bu kısım boş bıraklılabiliyor. bu tamamen annenin tercihine kalmıştır.
YARARLANILAN KAYNAKLAR ÇOCUK HUKUKU – Prof. Dr. Emine Akyüz ÇOCUK HUKUKU – Prof. D. Rona Serozan MEKANDAN İMKANA Çocuk suçluluğunun habitusu ve ceza ehliyeti ilişkisi – Dr. Eylem Ümit ÇOCUĞUN HAKLARININ VE GÜVENLİĞİNİN KORUNMASI – Prof. Dr. Emine Akyüz TÜM BOYUTLARIYLA ÇOCUK İSTİSMARI – Prof. Dr. Oğuz Polat BOŞANMALARDA ÇOCUĞUN KİŞİVARLIĞI HAKKININ KORUNMASI – Av. Sevde Keçer
KORUYUCU AİLE 14 bin çocuğa koruyucu aile (Sabah Gaz. 20.08.2012) Devlet korumasına alınan ve yetiştirme yurtlarında kalan 14 bin çocuğun ev ortamına geçişini sağlamak amacıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı uzun süredir üzerinde çalıştığı "koruyucu aile" modeli son şekline kavuşturuldu. Bakanlık, ilk olarak vatandaşlara "Kimsesiz çocukların kimsesi olun. Gelin sizi onların koruyucu ailesi yapalım" diyerek uygulamayı tanıtacakKampanya kapsamında iş adamları, sivil toplum ve medyanın da içerisinde bulunduğu platform kurulacak.
KORUYUCU AİLE Koruyucu aile yönetmeliğinde de değişikliğe gidecek olan Bakanlık, vatandaşları teşvik etmek amacıyla koruyucu ailelere çocuk başına verilen ortalama 350 liralık desteği arttıracak. Koruyucu aile olmak isteyenler yaklaşık 6 ay süren eğitimlere katılacak. "Çocukların yuvalarda tüm ihtiyaçları karşılanıyor. Bir tek aile sıcaklığı eksik kalıyor. Her çocuğun bir ailesiolsun" düşüncesiyle yürütülecek kampanyanın talimatı da Bakan Fatma Şahin'den geldi. Şahin, sonbaharda yeni yönetmelik ve kampanyanın detaylarını açıklayacak. Yeni koruyucu aile modelinde daha önce belirlenen 45 yaş sınırının da değiştirilmesi planlanıyor. Koruyucu aile olma ve evlat edinmek isteyenler için söz konusu yaş sınırının 65'e yükseltilmesi için planlama yapılıyor.
KORUYUCU AİLE HEDEF 3 KAT ARTIRMAK Bin 280 koruyucu aile yanında bin 370 çocuk kalırken, kampanya ile bu sayının 2014 sonuna kadar 3 kat arttırılması hedefliyor. Yeni modelde çocuklar, ailesinin yanında desteklenecek, koruyucu aileye verilecek, evlatlık verilecek şeklinde ayrılacak. Hiçbirine uymayanların apartman lardaki çocuk evlerine geçişi sağlanacak. Ücretli veya gönüllü statüde gerçekleştirilebilen koruyucu aileler, 20 yaşına kadar ya da üniversitede okuyan 25 yaşını doldurmamış gençlerin de sorumluluğunu alabiliyor. İsteyen bekarlarda korucu aile olabiliyor.
KORUYUCU AİLE www.koruyucuaile.gov.tr Koruyucu Aile Bakım Modelleri Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli Veli ya da vasi dışında kalan kan bağı bulunan akrabalar ya da çocuğun iletişim içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan, tercih etmeleri halinde en az temel ana, baba eğitimleri kapsamında eğitim almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Geçici Koruyucu Aile Modeli Acil koruma gereken ya da hakkında hizmet planı oluşturulmamış ve kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için, temel ana, baba eğitimleri ve Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimini almış profesyonel kişi ve ailelerin sağladığı birkaç gün ile en fazla bir ay arasında değişen bakımdır.
KORUYUCU AİLE Süreli Koruyucu Aile Modeli Öz ailesi yanına kısa sürede döndürülme imkanı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına yerleştirilemeyen çocuklara, tercihen temel ana-baba eğitimleri ve Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimini almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır. Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan veya eşlerden biri en az ilköğretim düzeyinde olmak üzere temel ana, baba eğitimleri, Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimlerini almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımdır.
KORUYUCU AİLE Çocukla Tanışma ve Yerleşme Süreci Koruyucu aile sözleşmesi imzalanıncaya kadar çocuk ve ailenin birlikte zaman geçirmeleri sağlanarak birbirlerini tanımaları ve alışmalarına uygun ortam sağlanması yönünde yerleştirme öncesi süreç planlanır. Bu süreçte çocuk önce saatlik, daha sonra günlük, iki haftalık olarak ve toplamda en çok iki ayı geçmeyecek süreyle koruyucu aileye izinli verilebilir. Süreçte olumlu kanaat oluşması, çocuğun ve ailenin de istekliliklerini belirtmeleri halinde İl Müdürlükleri ile yanına çocuk yerleştirilmesine karar verilen koruyucu aile arasında, Kurumun ve koruyucu ailenin yükümlülüklerini içeren bir sözleşme imzalanır. Sözleşme onaylandıktan sonra çocuk aileye teslim edilir.
KORUYUCU AİLE Çocukla sorunların çözümlenmesinde sağlanan destekler Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuk ile öz aile vakanın özelliklerine göre belirlenen aralıklarla, düzenli olarak mevzuat kapsamında izlenmektedir. Bu izlemelerde; - Ekibin bir parçası olarak hareket etmeniz, - Bakım sürecinde Kuruma çocuk hakkındaki bilgileri aktarmanın gerekliliğini bilmeniz, - Koruyucu aile hizmetinden yararlandırılacak çocukla masallardaki gibi bir hayat sürecekleri yönünde duygulara sahip olabilmektedirler. Ancak birlikte yaşam, hayal edilenden farklıdır. Bu nedenle yapılan izlemelerde bu duruma ilişkin duygularınızı da paylaşmanız önemlidir. İzlemelerin sürecin çocuk yararına olup olmadığının gözlemlenmesinin yanı sıra danışmanlık verilmesi amaçlı olduğunu bilmeniz kendinizi daha güçlü hissetmenizi sağlayacaktır.
Dersimiz bitmiştir, teşekkür ederim