DEĞİŞKEN TİPLERİ ve SPSS’ de VERİTABANI HAZIRLANMASI
İÇERİK Değişken Tipleri SPSS (Statistical Packages for Social Sciences) Paket Programı
İstatistiksel yöntemler, sağlık alanında toplanan veri setlerini anlamada ve veri setindeki ilişkileri ve değişimi açıklamada kullanılır. Kullanılacak yöntemin seçimi: Veri türüne Araştırma türüne bağlıdır. Sağlık alanında araştırma yürüten bir kişinin farklı veri türlerini ve veri yapısını anlaması gerekir.
Veri Kitlede ya da örneklemde yer alan denek değerine “veri” denir. Veriler araştırma konusundaki denekler ile ilgili sayısal değerlerdir. Verileri değerlendirmeye başlamadan önce yapılacak ilk işlem her bir değişkenin (örn. Hemoglobin, kan grupları, yaş gibi) hangi tip ölçüm biçimiyle belirtildiğini belirlemektir.
Değişken Canlıların ve çevrenin her bir özelliğine “değişken” denir. Canlılarda boy uzunluğu, ağırlık, zeka düzeyi, cinsiyet, medeni durum, hastalarda sistolik/diastolik kan basıncı, kalp hızı, LDL, HDL, hastalık süresi, başka kronik hastalık varlığı, aile öyküsü; çevre ile ilgili ısı, nem, deniz yüzeyinden yükseklik gibi özellikler birer değişkendir.
Sınıflanabilir (Nominal) Nitel Değişken Sıralanabilir (Ordinal) Nitel Değişken Kategorik (Nitel) Değişken Kesikli (Metric Discrete ) Nicel Değişken Sürekli (Metric Continuous ) Nicel Değişken Ölçülebilir (Nicel) Değişken
SINIFLANABİLİR (NOMİNAL) NİTEL DEĞİŞKEN Değişkenlerin kategorilerde sınıflandırıldığı veri tipidir. Kategoriler arasında sıralama yoktur. ÖRNEK: Cinsiyet: Kadın, Erkek Kan Grubu: 0, A, B, AB Kategorilerin kendisi ölçülemez, diğer bir deyişle kadın ya da erkek olmak sayısal olarak ifade edilemez. Ancak her bir kategoride kaç kişi olduğu ya da verilerin yüzde kaçının kadın ve yüzde kaçının erkeklerden oluştuğu belirlenebilir.
SIRALANABİLİR (ORDİNAL ) NİTEL DEĞİŞKEN Sıralanabilir nitel değişkenler verileri derecelerine göre sınıflandırırlar. Kategoriler arasında küçükten büyüğe ya da büyükten küçüğe sıralama olmasına rağmen, farkları sayısal olarak ölçülemez ve eşit olmayabilir. Gelir Düzeyi Hastalık Belirtisi Eğitim Durumu“Aktif eğitim sistemini başarılı buluyorum” DüşükYokOkuryazar değilKesinlikle katılmıyorum OrtaAzİlköğretim mezunuKatılmıyorum YüksekNormalLise mezunuKararsızım ÇokÜniversite mezunuKatılıyorum Tamamen katılıyorum
KESİKLİ (METRİC DİSCRETE) NİCEL DEĞİŞKEN Kesikli nicel değişkenler sayımla elde edilir ve genellikle tamsayı değerler alır. ÖRNEK: Ölen hasta sayısı, Yaşayan çocuk sayısı gibi. Düşük sayısı Nüks sayısı
SÜREKLİ (METRİC DİSCRETE) NİCEL DEĞİŞKEN İki değer arasında sonsuz sayıda değer alan, ortak ve sabit bir ölçü birimiyle tanımlanan değişken tipidir. ÖRNEK: Boy uzunluğu Ağırlık Sistolik kan basıncı Vücut ısısı
Ölçme düzeyleri arasındaki farkları aşağıdaki tabloda özetleyebiliriz: Sayıların sırasının bir anlamı var mı? Sayıların arasındaki uzaklığın bir anlamı var mı? Sınıflanabilir Nitel Değişken Yok Sıralanabilir Nitel Değişken VarYok Kesikli Nicel Değişken Var Sürekli Nicel Değişken Var
SPSS (STATISTICAL PACKAGES FOR SOCIAL SCIENCES) SPSS, istatistiksel değerlendirme için kullanılan en yaygın paket programlardan birisidir. SPSS, farklı programlardan elde edilen farklı formattaki verileri kullanarak; tablo ve grafik çizmeye, istatistiksel analizler yapmaya olanak sağlar.
SPSS’ de DEĞİŞKEN TANIMLAMA
SPSS’ de ETİKET YAZMA