BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ

Çevremizde çok çeşitli maddeler görüyoruz Çevremizde çok çeşitli maddeler görüyoruz. Oysa doğada sadece 100 kadar element vardır. Çevremizdeki maddeler , bu elementlerin çeşitli şekillerde bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Elementlerin büyük bir çoğunluğu doğada bunların bileşikleri halinde bulunur.

Farklı element atomları uygun şartlarda bir araya geldiğinde yeni maddeler oluşur. Bu yeni maddeleri oluşturan atomlar arasında kimyasal bağ bulunmaktadır.

Farklı elementler ait atomların belirli oranda bir araya gelerek bağ yapmasıyla oluşan yeni ve saf maddeye ‘bileşik’ denir.

Bileşikler, kendilerini oluşturan elementlerden tamamen farklı fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptir. Örneğin yemek tuzu kendisini oluşturan sodyum ve klor elementinden tamamen farklı özelliktedir. +

BİLEŞİKLER Molekül yapılı bileşik İyonik yapılı bileşik

Molekül yapılı bileşik: Bileşikler moleküllerden oluşmuşsa bu moleküller arasında kovalent bağ vardır. Bileşikler moleküllerden meydana geliyorsa bu tür bileşiklere ‘molekül yapılı bileşik’ denir. Örnek: Su, karbondioksit, HCl, ….

Su(H2O): Kullanım alanı: Su hayatın temel ihtiyaç maddelerinden biridir. Bir su molekülü, iki hidrojen atomunun bir oksijen atomu ile kimyasal bağ yapması sonucunda oluşur.

Amonyak(NH3) Kullanım alanı: Temizlik malzemelerinde, patlayıcı ve gübre yapımında kullanılır. Bir amonyak molekülü, bir azot atomunun üç hidrojen atomu ile kimyasal bağ kurması sonucu oluşur.

Karbondioksit(CO2): Kullanım alanı: Yangın söndürme tüplerinde, bitkilerin fotosentezi sırasında ve gazlı içeceklerde kullanılır. Bir karbondioksit molekülü, bir karbon atomunun iki oksijen atomuyla kimyasal bağ kurması sonucunda oluşur.

Hidrojen klorür(HCl): Kullanım alanı: Temizlik malzemelerinde kullanılır. Bir hidrojen klorür molekülü, bir hidrojen ve bir klor atomunun aralarında kimyasal bağ kurması sonucu oluşur.

İyonik yapılı bileşik: Moleküler yapıda olmayan bileşikler arasında iyonik bağ vardır. Bu tür bileşiklere de ‘iyonik yapılı bileşikler’ denir. İyonların bağ yapması sonucunda oluşan bileşikler olarak da adlandırılırlar. Örnek: Kalsiyum oksit, Sodyum iyodür,….

Bileşiklerin adlandırılması Bileşikler içerdikleri elementlere göre adlandırılır. Bileşikleri formüllerle göstermek için element sembollerini kullanırız. Her bileşik kaç element içeriyorsa o kadar sayıda element sembolü formülde yer alır.

HCl 1 hidrojen molekülü 1 klor molekülü Baktığımızda hidrojen ve klor elementlerinden oluştuğunu anlarız. İncelediğimizde 1 hidrojen ve 1 klor olduğundan dolayı ‘HCl’ formülü ile gösteririz.

Bileşiklerin formüllerine bakarak moleküllerinin hangi elementlerden oluştuğunu ve kaç atom içerdiğini anlayabiliriz. Elementler tek çeşit atom içerirken, bileşikler en az iki farklı atomdan oluşmaktadır.