Chapter 11: Dosya Sistem Arayüzü Dosya kavramı Dosya ulaşım yöntemleri Dizin yapısı Dizin montajı (Directory Mounting) Dosya paylaşımı Koruma (Protection) Operating System Concepts

Dosya Kavramı (File Concept) Sürekli mantıksal adres alanı Tip: Veri Numerik Karakter İkiili Program Operating System Concepts

Dosya Yapısı (File Structure) Yapısız kelime ve byte dizisi Basit kayıt yapısı Satırlar Sabit uzunluklu Sabitolmayan/Değişken uzunluklu Kompleks Yapılar Biçimlendirilmiş Doküman Taşınabilir yükleme dosyası Uygun kontrol karakterleri ekleyerek ilk yöntem ile son iki tanesi birbirine benzetilebilir. Kim karar verir: İşletim sistemi Program Operating System Concepts

Dosya Öznitelikleri (File Attributes) Adı – sadece bilgi tutan-okunabilir. Tipi – farklı sistemleri destekleyenler için gerekli. Yeri– cihazda konuma dosya gösterici. Büyüklüğü-Geçerli dosya boyutu. Koruma– okuma,yazma ve çalıştırırken denetleme Saat, tarih, ve kullanıcı kimliği- Koruma, güvenlik ve kullanım izlenmesi için bilgi Dosyalar hakkında bilgi dizin yapısında tutulur, hangi disk üzerinde tutulalacağı hakkında bilgi verir. Operating System Concepts

Dosya işlemleri (File Operations) yarat Yaz Oku Yazma ve okuma noktasını değiştir Sil Küçült Aç(Fi) – Giriş için diskteki dizin yapısı arama Fi, ve belleğe içeriği taşıma Kapat(Fi) – giriş içeriği taşıma Diskteki dizin yapısı için bellek Fi Operating System Concepts

Dosya Türleri - Adı, Uzantısı Operating System Concepts

Erişim Metotları Sıralı Erişim read next write next reset no read after last write (rewrite) Doğrudan Erişim read n write n position to n rewrite n n = relative block number Operating System Concepts

Sıralı-Erişimli Dosya Operating System Concepts

Doğrudan erişimli dosyaya sıralı erişim Operating System Concepts

İndeksli ve Bağıl Dosyalar Örneği Operating System Concepts

Dizin Yapısı (Directory Structure) Tüm dosyaları hakkında bilgi içeren düğüm topluluğu. Dizin Dosyalar F 1 F 2 F 3 F 4 F n Dizin yapısı ve dosyaları iki disk üzerinde bulunur. Bu iki yapının yedekleri bantlarda tutulur. Operating System Concepts

Tipik dosya sistemi organizasyonu Operating System Concepts

Bir aygıt dizinindeki bilgiler Ad Tip Adres Şuandaki uzunluğu Maksimum uzunluğu Son erişilen tarihi(arşiv için) Son güncelleme Tarihi (Dökümü için) Sahibi ID (kim öder) Koruma bilgileri (daha sonra tartışacağız) Operating System Concepts

Dizinde Yapılan İşlemler Bir dosya ara Bir dosya oluşturma Bir dosyayı silmek Bir dizin listeleme Dosyayı yeniden adlandırma Çapraz dosya sistemi Operating System Concepts

Organize Dizin (Mantıksal) elde etme Verimlilik - hızlı bir şekilde dosyayı bulma. Adlandırma - kullanıcılar için uygun. İki kullanıcı farklı dosyalar için aynı isme sahip olamaz. Aynı dosyanın pek çok farklı ismi olabilir. Gruplandırma - özelliklerine göre dosyaların mantıksal gruplama, (örneğin, tüm Java programları, bütün oyunlar, ...) Operating System Concepts

Tek Seviye Dizin Tüm kullanıcılar için tek bir dizin. Adlandırma sorunu Gruplandırma sorunu Operating System Concepts

2 Seviye Dizin Her kullanıcı için ayrı bir dizin. Yol adı Farklı kullanıcı için aynı dosya adına sahip olabilir Verimli arama Gruplaşma özelliği yok Operating System Concepts

Ağaç yapılı Dizin Operating System Concepts

Ağaç yapılı Dizin (Devamı) Verimli arama Gruplandırma özelliği Şuandaki dizin (çalışma dizini) cd /spell/mail/prog type list Operating System Concepts

Ağaç yapılı Dizin (Devamı) Mutlak veya göreceli yol adı Yeni bir dosya oluşturma geçerli dizinde yapılır. Bir dosyayı silmek rm <file-name> Yeni bir alt dizin oluşturma geçerli dizinde yapılır. mkdir <dir-name> Örnek: Eğer şuanki dizin böyle ise /mail mkdir count mail prog copy prt exp count Silme “mail”  “mail” kökündeki tüm alt ağaç/alt dizinler sillinir. Operating System Concepts

Çevrimsel olmayan-Grafik Dizinler Paylaşılan alt dizinleri ve dosyaları bulunur. Operating System Concepts

Çevrimsel olmayan-Grafik Dizinler(Devamı) İki farklı isimler(adlandırma) Eğer dict silinen listesi  dangling işaretçisi ise Çözümler: Backpointers, tüm işaretçileri silebiliriz. Değişken boyutları bir problem olarak kaydedilir. Backpointers bir papatya zinciri organizasyonu kullanır. Giriş-tutma-sayımı bir çözümdür. Operating System Concepts

Genel Grafik Rehberi Operating System Concepts

Genel Grafik Rehberi (Devam) Döngüler nasıl garanti altına almalıyız? Dosyadaki alt dizinleri olmayalara izin verir. Çöp toplama. Her zaman yeni bir bağlantı, algoritmanın tamam olup olmadığını belirlemek için bir çevrim algılama ekleyip kullanabilirsiniz. Operating System Concepts

Dosya Sistem Montajı Önce erişilebilinir bir dosya sistemi monte edilmelidir. Bir dosya sisteminden çıkarıldığında (I.e. Fig. 11-11(b)) bir bağlantı noktasını monte edilmiştir. Operating System Concepts

(a) Mevcut. (b) Çerçevelenmemiş Bölme Operating System Concepts

Bağlama Noktası Operating System Concepts

Dosya Paylaşımı Çok kullanıcılı sistemlerde dosya paylaşımı yapmak istenir. Paylaşım bir koruma planı ile yapılabilir. Dağıtık sistemler üzerinde dosyaları bir ağ üzerinden paylaşılabilir. Ağ Dosya Sistemi (NFS) ortak dağıtılan dosya paylaşım yöntemidir. Operating System Concepts

Koruma Dosya sahibini / yaratıcısını kontrol etmek gerekir: Ne yapılabilir? Kim tarafından? Erişim türleri Okumak Yazmak Yürütmek Eklemek Silmek Listelemek Operating System Concepts

Erişim Listeleri ve Gruplar Erişim Modu: yürütmek, yazma, okuma Kullanıcıları 3 sınıfa ayrılır: RWX a) sahibinin erişimi 7  1 1 1 RWX b) grup erişimi 6  1 1 0 c) kamu erişimi 1  0 0 1 Bir grup (benzersiz adı) oluşturmak için yöneticiye sorar, G ‘ye söyler ve gruba bazı kullanıcılar eklenir. Belirli bir dosya (game demek) veya alt dizin için uygun bir erişim tanımlanır. . owner group public chmod 761 game Bir dosyaya bir grup ekleme: chgrp G game Operating System Concepts